DoF Là Gì? Cách Kiểm Soát Độ Sâu Trường Ảnh - VJShop

Độ sâu trường ảnh là một thuật ngữ đã quá quen thuộc trong nhiếp ảnh. Kiểm soát được độ sâu trường ảnh cũng như biết sử dụng độ sâu trường ảnh hợp lý trong từng trường hợp sẽ giúp các nhiếp ảnh gia làm chủ được mọi khung hình và tạo nên những tác phẩm độc đáo.

Độ sâu trường ảnh - DOF

Độ sâu trường ảnh hay còn gọi là DOF (Depth of field) là vùng sắc nét nhất của khung hình và nó sẽ xuất hiện trong vùng lấy nét. Đối với những vùng ngoài lấy nét, các đối tượng xuất hiện càng xa vùng lấy nét sẽ càng hiển thị mờ nhạt hơn. Mỗi một bức ảnh đều có vùng lấy nét nhất định. Khi vùng lấy nét càng nhỏ tức là bức ảnh sẽ có độ sâu trường ảnh càng nông. Và khi vùng lấy nét càng lớn thì độ sâu trường ảnh của bức ảnh sẽ càng dày.

Các yếu tố ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh

Có 3 yếu tố chính ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh của một bức hình gồm khẩu độ, khoảng cách giữa chủ thể và máy ảnh, và độ dài tiêu cự của ống kính.

Khẩu độ tác động đến độ sâu trường ảnh DoF như thế nào?

Khẩu độ là yếu tố dễ tác động nhất đến độ sâu trường ảnh. Thay đổi độ mở của khẩu độ sẽ giúp người chụp điều chỉnh độ nông, sâu của một bức hình. Với độ mở khẩu độ càng lớn, tức giá trị f càng nhỏ, bức ảnh của bạn sẽ có độ sâu trường ảnh càng nông, tương ứng với vùng ngoài lấy nét càng rộng, càng mờ. Ngược lại, với độ mở khẩu độ càng nhỏ, giá trị f càng lớn, độ sâu trường ảnh của bức hình sẽ càng dày.

Ví dụ, khi điều chỉnh ống kính của bạn với khẩu độ f/1.8 sẽ cho hình ảnh hiển thị với độ sâu trường ảnh nông, đối tượng chính được làm nổi bật trên nền hậu cảnh. Trong khi đó, nếu điều chỉnh ống kính về mức khẩu độ f/11 thì cả chủ thể và hậu cảnh đều được hiển thị một cách rõ nét.

Khoảng cách giữa chủ thể và máy ảnh

Khoảng cách cũng là một yếu tố ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh của một tấm hình. Nếu bạn chụp chủ thể càng gần máy ảnh thì DoF của tấm hình sẽ càng nông. Chính vì vậy, để tăng độ sâu trường ảnh bạn cần dịch chuyển máy ảnh ra xa đối tượng.

Độ dài tiêu cự của máy ảnh

Nếu sử dụng cùng một khẩu độ, cùng một góc chụp hay cùng một bối cảnh, khi thay đổi độ dài tiêu cự, độ sâu trường ảnh của bức ảnh đó cũng thay đổi theo. Với một ống kính có độ dài tiêu cự càng dài thì cho độ sâu trường ảnh càng nông.

Ví dụ, khi chụp ảnh với tiêu cự 24mm, khẩu độ f/4 và đứng cách chủ thể 2m, bạn sẽ nhận được bức ảnh với cả chủ thể và hậu cảnh đều rõ nét, đồng nghĩa với đó là độ sâu trường ảnh sẽ dày hơn. Còn khi chụp ảnh với khẩu độ f/4 nhưng với độ dài tiêu cự 135mm, cách xa chủ thể 10m, hình ảnh nhận được sẽ có DoF nông, chủ thể rõ nét và hậu cảnh sẽ mờ.

Cách kiểm soát độ sâu trường ảnh

Việc kiểm soát được độ sâu trường ảnh sẽ giúp bạn sở hữu những tấm hình hoàn hảo nhất, bởi khi đó bạn có thể điều chỉnh được các vùng lấy nét hay làm mờ hậu cảnh theo ý muốn để truyền đạt nội dung bức hình một cách rõ ràng nhất.

Nếu bạn là một người mới chơi máy ảnh và chưa biết cách điều chỉnh độ sâu trường ảnh sao cho hợp lý hay bạn chỉ có một chiếc máy ảnh fix cứng không thể thiết lập các thông số để kiểm soát DoF, vậy làm cách nào để giải quyết vấn đề này? Rất đơn giản, tất cả các máy ảnh hiện nay hầu hết đều tích hợp sẵn các chế độ chụp cho bạn. Để chụp những bức ảnh DoF nông hãy kích vào biểu tượng hình đầu người trên menu, đây chính là chế độ chụp ảnh chân dung xóa phông. Và để chụp những bức ảnh DoF sâu hãy chọn vào biểu tượng có hình núi, đó là chế độ chụp ảnh phong cảnh.

Còn khi sử dụng máy ảnh DSLR, ngoài các chức năng kể trên, bạn cũng có thể kiểm soát độ sâu của trường ảnh dễ dàng bằng cách thay đổi thiết lập về chế độ ưu tiên khẩu độ, khi đó các thông số khác như tốc độ màn trập, độ nhạy sáng ISO sẽ tự động cân bằng để mang tới bức hình đúng theo ý muốn.

Việc cố gắng điều chỉnh độ sâu trường ảnh theo chủ đích người chụp có thể gây ra một số vấn đề cho bức ảnh của bạn. Ví dụ trong trường hợp bạn muốn tăng độ sâu trường ảnh, khi đó bạn cần khép khẩu nhỏ hơn, kèm theo đó cần làm chậm tốc độ màn trập để duy trì ảnh đúng sáng, điều đó khiến bức ảnh của bạn dễ bị mờ nhòe. Bởi vậy, để có kỹ năng kiểm soát độ sâu trường ảnh tốt bạn cũng cần nắm rõ cơ chế điều chỉnh các thông số liên quan này.

Xác định DoF bằng cách nào?

Hiện nay có rất nhiều ứng dụng cho phép bạn xác định DoF chính xác và nhanh chóng. Đối với máy ảnh và ống kính, bạn có thể sử dụng các trang web cung cấp biểu đồ với các mức DoF hoặc trên máy ảnh thường có nút preview DoF giúp người chụp xem trước DoF qua kính ngắm. Tuy nhiên, việc sử dụng nút chức năng này sẽ khiến bức ảnh của bạn hơi tối hơn so với thông thường. Vì vậy để thu được bức ảnh đúng sáng bạn cần điều chỉnh và thiết lập độ phơi sáng chính xác.

Sử dụng DoF nông hay sâu trong những trường hợp nào?

Trường hợp nên sử dụng DoF nông

Sử dụng DoF nông sẽ giúp chủ thể được làm nổi bật trên nền hậu cảnh. Điều này rất phù hợp để chụp ảnh chân dung, chụp động vật hoang dã hay chụp ảnh thể thao, giúp đóng băng các chuyển động của vận động viên.

Trường hợp nên sử dụng DoF sâu

Sử dụng DoF sâu sẽ giúp cho bức ảnh của bạn rõ nét toàn phần, phù hợp trong nhiếp ảnh phong cảnh. Vì vậy để chụp được những bức ảnh phong cảnh đẹp, hãy sử dụng ống kính góc rộng với khẩu độ nhỏ, bạn sẽ có được một bức ảnh với vùng lấy nét lớn cùng độ sâu trường ảnh sâu hơn.

Hi vọng với bài biết trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về độ sâu trường ảnh, đồng thời có được kỹ năng kiểm soát độ sâu trường ảnh chính xác, đem lại những bức ảnh chất lượng cao hơn.