Đối Tượng Và Nhiệm Vụ Của Môn Học Tư Tưởng Hồ Chí Minh. - 123doc

- Nội dung, bản chất cách mạng, khoa học, đặc điểm của các quan điểm trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh - Vai trò nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam hành động của tư tưởng Hồ Chí Minh đối v

CHƯƠNG MỞ ĐẦU

ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU,

Ý NGHĨA HỌC TẬP MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

I ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

1 Khái niệm tư tưởng và tư tưởng Hồ Chí Minh.

a Khái niệm tư tưởng

- Tư tưởng

- Nhà tư tưởng

b Khái niệm tư tưởng Hồ Chí Minh.

- Khái niệm

- Phân tích khái niệm

2 Đối tượng và nhiệm vụ của môn học tư tưởng Hồ Chí Minh.

a Đối tượng nghiên cứu

* Những quan điểm về đối tượng nghiên cứu của tư tưởng Hồ Chí Minh

* Căn cứ xác định đối tượng nghiên cứu:

* Đối tượng nghiên cứu của tư tưởng Hồ Chí Minh

b Nhiệm vụ nghiên cứu

- Cơ sở khách quan và chủ quan hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

- Các giai đoạn hình thành, phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh

- Nội dung, bản chất cách mạng, khoa học, đặc điểm của các quan điểm trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh

- Vai trò nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam hành động của tư tưởng Hồ Chí Minh đối với Cách mạng Việt Nam

- Quá trình nhận thức, vận dụng, phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh qua các giai đoạn cách mạng của Đảng và Nhà nước ta

- Các giá trị tư tưởng lý luận của Hồ Chí Minh đối với kho tàng tư tưởng, lý luận cách mạng thế giới của thời đại

3 Mối quan hệ của môn học này với môn học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin và môn Đường lối Cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam

a Mối quan hệ của môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh với môn học Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin

- Môn Tư tưởng Hồ Chí Minh với môn những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin có mối quan hệ biện chứng chặt chẽ, thống nhất

- Muốn nghiên cứu tốt, giảng dạy và hoc tập tốt tư tưởng Hồ Chí Minh cần phải nắm vững kiến thức về những nguyên lý của chủ nghĩa Mác – Lênin.

b Mối quan hệ của môn học Tư tưởng Hồ Chí Minh với môn học Đường lối Cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam

Nghiên cứu, giảng dạy, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh trang bị cơ sở thế giới quan, phương pháp luận khoa học để nắm vững kiến thức về đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam

II PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1 Cơ sở phương pháp luận

a Đảm bảo sự thống nhất nguyên tắc tính đảng và khoa học

+ Tính Đảng

+ Tính khoa học

+ Mối quan hệ giữa tính đảng và tính khoa

b Quan điểm thực tiễn và nguyên tắc lý luận gắn liền với thực tiễn

Nghiên cứu, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh cần phải quán triệt quan điểm lý luận gắn liền với thực tiễn, học đi đôi với hành, phải biết vận dụng những kiến thức

đã học vào thực tiễn

c Quan điểm lịch sử - cụ thể

Bên cạnh việc vận dụng chủ nghĩa duy vật biên chứng, khi nghiên cứu, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh chúng ta cũng vận dụng chủ nghĩa duy vật lịch sử, nên xem xét một hiện tượng nhất định đã xuất hiện trong lịch sử như thế nào

d Quan điểm toàn diện và hệ thống

Khi nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh trên bình diện tổng thể hay từng bộ phận là phải luôn luôn quán triệt mối liên hệ qua lại của các yếu tố, các nội dung khác nhau trong hệ thống tư tưởng đó và phải lấy hạt nhân cốt lõi là tư tưởng độc lập, tự do, dân chủ và chủ nghĩa xã hội

e Quan điểm kế thừa và phát triển

Nghiên cứu, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh đòi hỏi không chỉ biết kế thừa, vận dụng mà còn phải biết phát triển sáng tạo tư tưởng của Người trong điều kiện lịch sử mới, trong bối cảnh cụ thể của đất nước và quốc tế

g Kết hợp nghiên cứu các tác phẩm với thực tiễn chỉ đạo Cách mạng của Hồ Chí Minh

Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh không chỉ căn cứ vào các tác phẩm, bài viết, bài nói mà cần coi trọng hoạt động thực tiễn của Người, thực tiễn Cách mạng dưới sự tổ chức và lãnh đạo của Đảng do Người đứng đầu.

2 Các phương pháp cụ thể

Phương pháp cụ thể thường được áp dụng có hiệu quả là: phân tích, tổng hợp, so sánh đối chiếu, thống kê trắc lượng, văn bản học, điều tra điền dã, phỏng vấn nhân chứng lịch sử…Tuy nhiên việc vận dụng và kết hợp các phương pháp cụ thể phải căn cứ vào nội dung nghiên cứu

III Ý NGHĨA CỦA VIỆC HỌC TẬP MÔN HỌC ĐỐI VỚI SINH VIÊN

1 Nâng cao năng lực tư duy lý luận và phương pháp công tác

2 Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức cách mạng và rèn luyện bản lĩnh chính trị Câu hỏi ôn tập:

1 Làm rõ khái niệm và hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh, cũng như đối tượng và phương pháp nghiên cứu của môn học tư tưởng Hồ Chí Minh?

2 Làm rõ ý nghĩa học tập, nghiên cứu môn học tư tưởng Hồ Chí Minh

CHƯƠNG I

CƠ SỞ, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH

VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

I CƠ SỞ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

1 Cở sở khách quan

a Bối cảnh lịch sử hình thành Tư tưởng Hồ Chí Minh

* Bối cảnh lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20

- Triều đình Nhà Nguyễn đã từng bước khuất phục, thừa nhận nền bảo hộ của thực dân Pháp trên toàn cõi Việt Nam

- Việt Nam từ một nước phong kiến độc lập trở thành một nước thuộc địa nửa phong kiến với những biến chuyển sâu sắc trong xã hội:

- Phong trào đấu tranh chống thực dân Pháp mưu cầu giải phóng dân tộc dấy lên mạnh mẽ nhưng đều thất bại

* Bối cảnh thời đại (quốc tế)

- Chủ nghĩa đế quốc đã trở thành kẻ thù chung của các dân tộc thuộc địa

- Nhiều cuộc đấu tranh sôi nổi của công nhân các nước tư bản diễn ra, đỉnh cao

là Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917, đã “mở ra trước mắt họ thời đại cách mạng chống đế quốc, thời đại giải phóng dân tộc”

- Phong trào công nhân trong các nước tư bản chủ nghĩa phương Tây và phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa phương Đông có quan hệ mật thiết với nhau hơn trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù là chủ nghĩa đế quốc

b Những tiền đề tư tưởng - lý luận.

* Giá trị truyền thống dân tộc

- Chủ nghĩa yêu nước và ý chí bất khuất trong dựng nước và giữ nước

- Truyền thống đoàn kết, nhân ái

- Truyền thống lạc quan yêu đời

- Truyền thống cần cù, dũng cảm, hiếu học và luôn mở rộng cửa đón nhận tinh hoa văn hoá nhân loại

* Tinh hoa văn hóa nhân loại

- Tinh hoa văn hóa phương Đông

- Tinh hoa văn hóa Phương Tây:

* Chủ nghĩa Mác – Lênin

- Chủ nghĩa Mác-Lênin là cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của Tư tưởng Hồ Chí Minh

- Con đường Hồ chí Minh đến với chủ nghĩa Lênin thật tự nhiên, giản dị

- Hồ Chí Minh tiếp thu chủ nghĩa Mác-Lênin trên nền tảng những tri thức văn hóa tinh túy được chắt lọc, hấp thụ và một vốn chính trị, vốn hiểu biết phong phú, được tích lũy qua thực tiễn hoạt động vì mục tiêu cứu nước và giải phóng dân tộc

- Hồ Chí Minh tiếp thu chủ nghĩa Mác-Lênin theo phương pháp macxit, nắm lấy cái tinh thần, cái bản chất

2 Nhân tố chủ quan

- Khả năng tư duy và trí tuệ Hồ Chí Minh

- Phẩm chất đạo đức và năng lực hoạt động thực tiễn

II QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

1 Thời kỳ trước năm 1911: Hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cứu nước

- Tiếp thu truyền thống của gia đình, quê hương, đất nước

- Những bài học thành, bại rút ra từ các cuộc đấu tranh chống Pháp

- Nung nấu ý chí yêu nước và quyết tâm ra đi tìm con đường cứu nước mới

2 Thời kỳ từ 1911-1920: Tìm thấy con đường cứu nước, giải phóng dân tộc.

- Tới Pháp và các nước châu Âu, nơi sản sinh những tư tưởng tự do, bình đẳng, bác ái

- Kiên trì chịu đựng gian khổ, ra sức học tập và khảo sát thực tiễn

- Tham gia vào các tổ chức chính trị, xã hội tiến bộ

- Tìm hiểu các cuộc cách mạng thế giới

- Đến với chủ nghĩa Lênin và tán thành tham gia đệ tam quốc tế, tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn

3 Thời kỳ từ 1921 - 1930: Hình thành cơ bản tư tưởng về cách mạng Việt Nam

- Tiếp tục hoạt động và tìm hiểu chủ nghĩa Mác - Lênin

- Kết hợp nghiên cứu với xây dựng lý luận

- Hình thành hệ thống các quan điểm về cách mạng Việt Nam

4 Thời kỳ từ 1930-1945: Vượt qua thử thách, kiên trì giữ vững lập trường cách mạng

- Giữ vững lập trường quan điểm trước khuynh hướng "tả khuynh" của Quốc tế cộng sản

- Theo sát tình hình để chỉ đạo cách mạng trong nước

- Xây dựng và hoàn thiện chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc, xác lập tư tưởng độc lập, tự do dẫn tới thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám

- Tư tưởng về các quyền dân tộc cơ bản (trong Tuyên ngôn độc lập)

5 Thời kỳ từ 1945-1969: Tư tưởng Hồ Chí Minh tiếp tục phát triển, hoàn thiện

- Tư tưởng kết hợp kháng chiến với kiến quốc

- Tư tưởng về chiến tranh nhân dân, toàn dân, toàn diện, kháng chiến lâu dài, dựa vào sức mình là chính

- Tư tưởng về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội

- Xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân

- Tư tưởng và chiến lược về con người của Hồ Chí Minh

- Xây dựng Đảng Cộng sản với tư cách là một đảng cầm quyền

- Về quan hệ quốc tế và đường lối đối ngoại

III GIÁ TRỊ TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

1 Tư tưởng Hồ Chí Minh soi sáng con đường giải phóng và phát triển dân tộc

a Tài sản tinh thần vô giá của dân tộc Việt Nam

b Nền tảng tư tưởng Hồ Chí Minh và kim chỉ nam cho hành động của cách mạng Việt Nam

2 Tư tưởng Hồ Chí Minh đối với sự phát triển thế giới

a Phản ánh khát vọng thời đại

b Tìm ra các giải pháp đấu tranh giải phóng loài người

c Cổ vũ các dân tộc đấu tranh vì những mục tiêu cao cả

Câu hỏi ôn tập

1 Trình bày những cơ sở khách quan và chủ quan tác động đến việc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

2 Trình bày quá trình hình thành và phát triển của tư tưởng Hồ Chí Minh

3 Trình bày giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh đối với cách mạng Việt Nam và thế giới

CHƯƠNG II

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ VẤN ĐỀ DÂN TỘC

VÀ CÁCH MẠNG GIẢI PHÓNG DÂN TỘC

I Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc.

1 Vấn đề dân tộc thuộc địa

a Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa

- Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, giải phóng dân tộc

- Lựa chọn con đường phát triển của dân tộc

b Độc lập dân tộc - nội dung cốt lõi của vấn đề dân tộc thuộc địa

- Cách tiếp cận từ quyền con người

- Nội dung của độc lập dân tộc

c Chủ nghĩa yêu nước chân chính -một động lực lớn của đất nước

- Quan niệm của Hồ Chí Minh về chủ nghĩa yêu nước chân chính

- Chủ nghĩa yêu nước chân chính là một động lực lớn của các nước

2 Mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp

a Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp có quan hệ chặt chẽ với nhau

- Khẳng định vai trò lịch sử của giai cấp công nhân và quyền lãnh đạo duy nhất của Đảng cộng sản trong quá trình cách mạng Việt Nam;

- Chủ trương đại đoàn kết dân tộc rộng rãi trên nền tảng liên minh công nhân, nông dân và tầng lớp trí thức, dưới sự lãnh đạo của Đảng;

- Sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng để chống lại bạo lực phản cách mạng của kẻ thù;

- Thiết lập chính quyền nhà nước của dân, do dân và vì dân;

- Gắn kết mục tiêu độc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội

b Giải phóng dân tộc là vấn đề trên hết, trước hết; độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội

c Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai cấp

d Giữ vững độc lập của dân tộc mình đồng thời tôn trọng độc lập của các dân tộc khác

II Tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng giải phóng dân tộc

1 Mục tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc

Tính chất và nhiệm vụ của cách mạng ở thuộc địa

- Sự phân hóa của xã hội thuộc địa

- Mâu thuẫn của xã hội thuộc địa

- Đối tượng của cách mạng ở thuộc địa

- Yêu cầu bức thiết của cách mạng thuộc địa

- Nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng ở thuộc địa

- Tính chất của cách mạng thuộc địa

Mục tiêu của cách mạng giải phóng dân tộc

- Lật đổ ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc

- Giành độc lập dân tộc

- Giành chính quyền về tay nhân dân

2 Cách mạng giải phóng dân tộc muốn thắng lợi phải đi theo con đường cách mạng vô sản

Rút bài học từ sự thất bại của các con đường cứu nước trước đó

- Con đường cứu nước theo lập trường phong kiến

- Con đường cứu nước theo lập trường tư sản

- Khủng hoảng về đường lối cứu nước

Cách mạng tư sản là không triệt để

- Cách mạng tư sản Mỹ

- Cách mạng tư sản Pháp

Con đường giải phóng dân tộc

- Cả hai cuộc giải phóng giai cấp vô sản và dân tộc bị áp bức chỉ có thể là

sự nghiệp của chủ nghĩa cộng sản và cách mạng thế giới

- Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản

3 Cách mạng trong thời đại mới phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo

Cách mạng trước hết phải có Đảng

- Yêu cầu tổ chức và giác ngộ quần chúng

- Phải liên lạc với cách mạng thế giới

- Phải có cách làm đúng

Đảng Cộng sản Việt Nam là người lãnh đạo duy nhất

- Đảng mang bản chất giai cấp công nhân

- Đảng của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc

4 Lực lượng cách mạng giải phóng dân tộc bao gồm toàn dân tộc.

* Cách mạng là sự nghiệp của dân chúng bị áp bức

- Một cuộc khởi nghĩa phải được chuẩn bị trong quần chúng

- Cách mạng giải phóng dân tộc là sự nghiệp chung của toàn dân tộc

- Dân khí mạnh thì quân lính nào, súng ống nào cũng không chống lại nổi

* Lực lượng của cách mạng giải phóng dân tộc

- Lực lượng toàn dân tộc

- Động lực cách mạng

- Bạn đồng minh của cách mạng

5 Cách mạng giải phóng dân tộc cần được tiến hành chủ động, sáng tạo và có khả năng giành thắng lợi trước cách mạng vô sản ở chính quốc

- Sức sống của chủ nghĩa tư bản tập trung ở các thuộc địa

- Khả năng cách mạng to lớn của nhân dân các dân tộc thuộc địa

- Quan hệ bình đẳng với cách mạng vô sản

- Cùng chống kẻ thù chung là chủ nghĩa đế quốc

- Cách mạng giải phóng dân tộc có thể nổ ra và giành thắng lợi trước

- Chủ nghĩa yêu nước chân chính là một động lực lớn ở các nước đang đấu tranh giành độc lập

- Công cuộc giải phóng nhân dân thuộc địa chỉ có thể thực hiện được bằng

sự nỗ lực tự giải phóng

6 Cách mạng giải phóng dân tộc phải được tiến hành bằng con đường cách mạng bạo lực

- Tính tất yếu của bạo lực cách mạng

- Tính tất yếu của con đường cách mạng bạo lực

- Bạo lực cách mạng là bạo lực của quần chúng

- Hình thức của bạo lực cách mạng

- Tư tưởng bạo lực cách mạng gắn bó hữu cơ với tư tưởng nhân đạo và hòa bình.

- Tận dụng mọi khả năng giải quyết xung đột bằng biện pháp hòa bình

- Phải tiến hành chiến tranh chỉ là giải pháp bắt buộc cuối cùng

- Khi tiến hành chiến tranh, vẫn tìm mọi cách vãn hồi hòa bình

- Hình thái bạo lực cách mạng

- Khởi nghĩa toàn dân

- Chiến tranh nhân dân

KẾT LUẬN

Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và cách mạng giải phóng dân tộc

có những luận điểm sáng tạo, đặc sắc, có giá trị lý luận và thực tiễn lớn:

1 Làm phong phú học thuyết Mác - Lênin về cách mạng thuộc địa

- Về lý luận cách mạng giải phóng dân tộc

- Về phương pháp tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc.

2 Soi đường thắng lợi cho cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam

- Thắng lợi của cách mạng Tháng Tám 1945

- Thắng lợi của 30 năm chiến tranh cách mạng 1945-1975

Câu hỏi ôn tập

1 Thực chất của vấn đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh là gì?

2 Phân tích mối quan hệ giữa vấn đề giai cấp và vấn đề thuộc địa trong tư tưởng Hồ Chí Minh?

3 Hãy phân tích tại sao Hồ Chí Minh lựa chọn con đường cách mạng vô sản là con đường duy nhất đưa đến thắng lợi của cách mạng giải phóng dân tộc ở Việt Nam?

4 Tại sao nói cách mạng giải phóng dân tộc muốn giành thắng lợi triệt để phải có

CHƯƠNG III

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA

XÃ HỘI VÀ CON ĐƯỜNG QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA

XÃ HỘI Ở VIỆT NAM

I TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM

1 Tính tất yếu của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

- Tiến lên chủ nghĩa xã hội là bước phát triển tất yếu ở Việt Nam sau khi nước nhà đã giành được độc lập theo con đường cách mạng vô sản

- Xây dựng chủ nghĩa xã hội là nhằm giải phóng con người một cách triệt để

2 Đặc trưng của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

a Cách tiếp cận của Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội.

- Hồ Chí Minh tiếp thu lý luận về chủ nghĩa xã hội khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin trước hết là từ khát vọng giải phóng dân tộc

- Hồ Chí Minh tiếp cận chủ nghĩa xã hội ở phương diện nữa đạo đức, hướng tới giá trị nhân đạo, nhân văn mácxít

- Bao trùm lên tất cả là Hồ Chí Minh tiếp cận chủ nghĩa xã hội từ văn hóa

b Đặc trưng bản chất tổng quát của chủ nghĩa xã hội.

- Bản chất của chủ nghĩa xã hội (các cách quan niệm)

- Đặc trưng tổng quát của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

+ Đó là một chế độ chính trị do nhân dân làm chủ

+ Chủ nghĩa xã hội là một chế độ xã hội có nền kinh tế phát triển cao, gắn liền với sự phát triển của khoa học - kỹ thuật

+ Chủ nghĩa xã hội là chế độ không còn người bóc lột người

+ Chủ nghĩa xã hội là một xã hội phát triển cao về văn hóa, đạo đức

3 Quan điểm Hồ Chí Minh về mục tiêu, động lực của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

a Mục tiêu

- Mục tiêu tổng quát: Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất,

độc lập, dân chủ, giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới

- Những mục tiêu cụ thể:

+ Về chính trị

+ Về kinh tế

+ Về văn hóa - xã hội

+ Về con người phát triển toàn diện

b Động lực

- Động lực bên trong

- Động lực bên ngoài

II TƯ TƯỞNG HCM VỀ CON ĐƯỜNG QUÁ ĐỘ LÊN CNXH Ở VN

1 Đặc điểm, nhiệm vụ của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

a Loại hình và đặc điểm của thời kỳ quá độ

- Loại hình thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

- Đặc điểm và mâu thuẫn của thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

+ Đặc điểm

+ Mâu thuẫn

b Thực chất và nhiệm vụ lịch sử của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội

ở Việt Nam.

- Thực chất của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

- Nhiệm vụ lịch sử của thời kỳ quá độ

c Quan điểm Hồ Chí Minh về nội dung xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta trong thời kỳ độ

- Trong lĩnh vực chính trị

- Trên lĩnh vực kinh tế

- Trong lĩnh vực văn hóa - xã hội:

2 Nguyên tắc, bước đi và biện pháp thực hiện trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Phải thực hiện phương châm dần dần, thận trọng từng bước, có bước ngắn bước dài, tùy theo hoàn cảnh, đi bước nào vững chắc bước đó, từ thấp đến cao, không chủ quan nóng vội

- Chú trọng vai trò của công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa Công nghiệp hóa

xã hội chủ nghĩa chỉ có thể thắng lợi được trên cơ sở phát triển nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, công nghiệp nhẹ một cách toàn diện và vững chắc

c Biện pháp

- Có nhiều biện pháp khác nhau (SGK)

- Quan trọng nhất là phát huy tài dân, sức dân, của dân

KẾT LUẬN

Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về chủ nghĩa xã hội và con đường quá độ lên chủ nghĩa xã hội, chúng ta cần tập trung giải quyết những vấn đề quan trọng nhất

- Kiên trì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội

- Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, khơi dậy mạnh mẽ tất cả các nguồn lực, trước hết là nội lực để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước gắn với phát triển kinh tế tri thức

- Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại

- Chăm lo xây dựng Đảng vững mạnh, làm trong sạch bộ máy nhà nước, đẩy mạnh đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư để xây dựng chủ nghĩa xã hội

Câu hỏi ôn tập

1 Hồ Chí Minh đã tiếp cận chủ nghĩa xã hội như thế nào?

2 Bản chất và đặc trưng tổng quát của chủ nghĩa xã hội theo tư tưởng Hồ Chí Minh

là gì?

3 Quan điểm của Hồ Chí Minh về mục tiêu, động lực của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

4 Động lực của chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam gồm những yếu tố nào?

5 Quan niệm của Hồ Chí Minh về con đường, biện pháp quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam?

1 Sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam

- Lênin: Xuất phát từ hoàn cảnh cụ thể của nước Nga và của phong trào công nhân Châu Âu, V.I.Lênin nêu lên hai yếu tố, sự kết hợp chủ nghĩa Mác + phong trào công nhân

- Mặc dù nhận thức rõ vai trò to lớn của chủ nghĩa Mác-Lênin và đồng thời đánh giá cao vai trò của phong trào công nhân; nhưng Hồ Chí Minh đưa thêm phong trào yêu nước vào công thức hình thành Đảng, là vì:

+ Thứ nhất, phong trào yêu nước có vị trí, vai trò cực kỳ to lớn trong quá trình phát triển của dân tộc Việt Nam

+ Thứ hai, phong trào công nhân kết hợp được với phong trào yêu nước bởi

vì phong trào đó đều có mục tiêu chung

+ Thứ ba, phong trào nông dân kết hợp với phong trào công nhân

+ Thứ tư, phong trào yêu nước của trí thức Việt Nam là nhân tố quan trọng thúc đẩy sự kết hợp các yếu tố cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam

- Hồ Chí Minh: Kế thừa và vận dụng quan điểm của Lênin vào điều kiện cụ thể nước ta, Hồ Chí Minh nêu lên ba yếu tố, là sự kết hợp: CNMLN + PTCN + PTYN

2 Vai trò của Đảng cộng sản Việt Nam

- Theo Hồ Chí Minh sức mạnh to lớn của nhân dân chỉ phát huy được khi tập hợp, đoàn kết và được lãnh đạo bởi một tổ chức chính trị chân chính là Đảng Cộng sản Việt Nam

- Có Đảng để tổ chức và giáo dục nhân dân thành một đội quân thật mạnh,

để đánh đổ kẻ địch, tranh lấy chính quyền Cách mạng thắng lợi rồi, quần chúng vẫn cần có Đảng lãnh đạo”

- Sự ra đời, tồn tại và phát triển của Đảng Cộng sản Việt Nam phù hợp với quy luật phát triển của xã hội Việt Nam, vì Đảng không có mục đích tự thân, ngoài lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động, lợi ích của dân tộc Việt Nam, lợi ích của nhân dân tiến bộ thế giới, Đảng không có lợi ích nào khác

- Vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, tính chất quyết định hàng đầu từ sự lãnh đạo của Đảng đối với cách mạng Việt Nam đã được thực tế lịch sử chứng minh, không có một tổ chức chính trị nào có thể thay thế được.

3 Bản chất của Đảng cộng sản Việt Nam :

- Hồ Chí Minh khẳng định, Đảng Cộng sản Việt Nam là đảng của giai cấp

công nhân, đội tiên phong của giai cấp công nhân và đảng mang bản chất của giai cấp công nhân

- Tuy vậy, Hồ Chí Minh còn có một cách thể hiện khác về vấn đề “đảng của ai?”

- Tuy có nhiều cách thể hiện khác nhau như vậy và tên Đảng cũng có những tên gọi khác nhau; nhưng quan điểm nhất quán của Hồ Chí Minh về bản chất giai

cấp của Đảng là Đảng ta mang bản chất giai cấp công nhân

+ Thứ nhất: Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam

+ Thứ hai: Nền tảng lý luận và tư tưởng của Đảng là chủ nghĩa Mác-Lênin, mục tiêu đạt tới là chủ nghĩa cộng sản

+ Thứ ba: Đảng tuân thủ một cách nghiêm túc, chặt chẽ những nguyên tắc xây dựng đảng kiểu mới của giai cấp vô sản

- Đảng đại diện cho lợi ích của toàn dân tộc, cho nên nhân dân Việt Nam coi Đảng là Đảng của chính mình Trong thành phần của mình, ngoài công nhân, còn

có những người uư tú thuộc giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức và các thành phần khác

Đảng ta cũng luôn khẳng định rằng, để đảm bảo và tăng cường bản chất giai cấp công nhân, Đảng luôn luôn gắn bó mật thiết với giai cấp công nhân, nhân dân lao động và toàn thể dân tộc trong tất cả các thời kỳ cách mạng Hồ Chí Minh rèn luyện Đảng luôn chú trọng tính thống nhất giữa yếu tố giai cấp và dân tộc

4 Quan niệm về Đảng cộng sản Việt Nam cầm quyền.

a Đảng lãnh đạo nhân dân giành chính quyền, trở thành Đảng cầm quyền

b Quan niệm của Hồ Chí Minh về Đảng cầm quyền.

- Khái niệm đảng cầm quyền

- Mục đích, lý tưởng của Đảng cầm quyền

- Đảng cầm quyền vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành của nhân dân