Đứt Dây Chằng Chéo Trước Bao Lâu Thì Lành? Để Lâu Có Sao Không?

Dây chằng chéo trước là một trong những cấu trúc phần mềm có vai trò làm vững khớp gối. Khi nó bị tổn thương sẽ làm biến đổi lực tì đè, dẫn đến hậu quả mất vững, rách sụn chêm… nặng nề nhất là thoái hóa khớp gối. Vậy đứt dây chằng chéo trước bao lâu thì lành? Để lâu có sao không? Cần phải điều trị, phòng ngừa thế nào? Mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây. 

1. Tổng quan về đứt dây chằng chéo trước  
   1. Dấu hiệu nhận biết
   2. Nguyên nhân
   3. Chẩn đoán
2. Đứt dây chằng chéo trước đầu gối để lâu có sao không? 
3. Khi nào cần mổ đứt dây chằng chéo trước?
4. Đứt dây chằng chéo bao lâu thì lành?  
   1. Trường hợp không phẫu thuật 
   2. Trường hợp cần phẫu thuật
5. Cách chăm sóc, phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước
6. Kỹ thuật phẫu thuật dây chằng chéo trước All Inside  

Tổng quan về đứt dây chằng chéo trước  

Đứt dây chằng chéo trước xảy ra khi đầu gối bị tác động mạnh gây đứt một phần hoặc đứt hoàn toàn. Trong đó, tổn thương dây chằng chéo trước phổ biến nhất là trường hợp bị đứt hoàn toàn. 

Trước khi tìm hiểu về đứt dây chằng chéo trước bao lâu thì lành, bạn nên biết một số thông tin cơ bản về một trong những dây chằng có vai trò quan trọng với khớp gối này. Dây chằng chéo trước (Anterior Cruciate Ligament – ACL) có vai trò liên kết xương đùi và xương ống chân giúp làm vững khớp gối, tránh cho xương chày nguy cơ bị lệch khỏi vị trí vì trượt ra trước hay xoay vào trong. 

Trong khoảng 50% trường hợp tổn thương dây chằng chéo trước, các cấu trúc khác của đầu gối như dây chằng bên cạnh, sụn chêm đều bị tổn thương. Bên cạnh đó, số liệu thống kê còn cho thấy, đứt dây chằng chéo trước phổ biến ở nữ giới hơn nam giới.

Nguyên nhân được giải thích là do phụ nữ có khung xương chậu rộng hơn, khiến cho xương đùi và xương chày hợp thành một góc lớn hơn gây áp lực nhiều hơn cho dây chằng chéo, nhất là trong các chuyển động xoắn, từ đó làm tăng nguy cơ chấn thương. 

Dấu hiệu nhận biết

Kèm với cơn đau điển hình ngay vùng khớp gối, dấu hiệu chính của chấn thương dây chằng chéo trước là âm thanh “lục cục” xảy ra tại thời điểm dây chằng bị rách hoặc đứt. Bạn cũng có thể cảm thấy đầu gối không còn ổn định và không thể chịu lực.

Nếu đang chơi thể thao hay đi bộ, bạn sẽ không thể tiếp tục được nữa. Vùng xung quanh khớp sẽ bị sưng phù trong vòng 1-2 giờ sau khi bị thương, khó hoặc không thể mở rộng đầu gối… Nhiều trường hợp, người bệnh có thể mất toàn bộ chuyển động ở đầu gối.

Nguyên nhân

Tuy nữ giới thường bị đứt dây chằng chéo hơn nam giới, nhưng về cơ bản thì mọi người đều có nguy cơ bị đứt dây chằng chéo như nhau.

Nguyên nhân chính là do đầu gối bị vặn, điển hình như trong tư thế chân tiếp đất từ một bước nhảy và người bị xoay theo hướng ngược lại; hướng đi bị thay đổi đột ngột khi đang đi hoặc chạy; giảm hoặc dừng quá gấp khi đang chạy; khớp gối bị mở rộng…

Một nguyên nhân khác có thể là do bị cú va chạm mạnh vào đầu gối từ người khác hoặc một vật nào đó. Vì vậy, loại chấn thương này đặc trưng ở người chơi các môn thể thao có cường độ vận động mạnh, dừng lại đột ngột và thay đổi hướng nhanh với tỷ lệ 1/3.000 như: bóng đá, quần vợt, bóng chuyền… 

Tùy theo mức độ nghiêm trọng, các bác sĩ phân loại chấn thương dây chằng đầu gối làm 3 cấp độ bao gồm: 

• Cấp độ 1: Ở cấp độ này, dây chằng chéo trước đã bị giãn quá mức, nhưng vẫn có thể giữ cho đầu gối ổn định.
• Cấp độ 2: Tình trạng này được gọi là đứt một phần và liên quan đến việc dây chằng chéo trước bị kéo căng đến mức khớp gối trở nên lỏng lẻo.
• Cấp độ 3: Đây là trường hợp đứt hoàn toàn dây chằng chéo trước. Hiện tượng này liên quan đến việc dây chằng chéo đứt rời và không còn kiểm soát được xương bánh chè. 

Chẩn đoán

Trước khi đưa ra phác đồ điều trị, các bác sĩ chuyên khoa cơ xương khớp sẽ phân biệt dây chằng nào bị tổn thương, mức độ chấn thương, phạm vi chuyển động của đầu gối bị thương và so sánh với đầu gối lành bằng các phương pháp thăm khám lâm sàng. Đầu gối sẽ được kiểm tra và đánh giá tổn thương thông qua mức độ sưng, bầm, biến dạng, tình trạng tràn dịch khớp gối (nếu có)… Với chấn thương dây chằng chéo, sự ổn định của khớp gối là yếu tố quan trọng nhất. 

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể chỉ định các phương pháp chẩn đoán hình ảnh như chụp X-quang đầu gối để đề phòng nguy cơ gãy xương, phân biệt với tình trạng gãy mâm chày hoặc gai xương chày. Trong một số trường hợp, chụp cộng hưởng từ (MRI) cũng có thể được chỉ định để giúp bác sĩ lựa chọn phương án điều trị tốt nhất.  

Đứt dây chằng chéo trước đầu gối để lâu có sao không? 

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, tình trạng đứt dây chằng chéo trước sẽ khiến cho những tổn thương khớp gối của người bệnh ngày một nghiêm trọng hơn. Cụ thể như:   

• Tình trạng lỏng lẻo của khớp gối tăng dần và làm tăng nguy cơ rách sụn chêm. Các thống kê cho thấy, tỷ lệ người bị rách sụn ngay thời điểm đứt dây chằng chéo trước chiếm đến 1/3 trường hợp. 
• Lớp sụn lót Teflon đầu gối thường bị tổn thương khi rách hoặc đứt dây chằng chéo. Tình trạng này sẽ làm gia tăng tốc độ tiến triển thoái hóa khớp gối. 
• Bệnh nhân cảm thấy rất đau đớn, thay đổi dáng đi do xương chày trượt về phía trước, nhưng dây chằng chéo không còn có khả năng cố định lại. 
• Biến chứng nghiêm trọng nhất của tình trạng đứt dây chằng chéo trước chính là nguy cơ thoái hóa khớp gối sớm, ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh theo thời gian.

Tổn thương dây chằng chéo có thể để lại nhiều biến chứng cho khớp gối và sức khỏe tổng thể do người bệnh bị giới hạn khả năng vận động. Vì thế, bên cạnh việc quan tâm đến việc đứt dây chằng chéo trước bao lâu thì lành, bạn cũng nên chú ý điều trị càng sớm càng tốt để giảm bớt biến chứng do nguyên nhân chấn thương gây ra. 

Khi nào cần mổ đứt dây chằng chéo trước?

Cùng với câu hỏi đứt dây chằng chéo trước bao lâu thì lành, khi nào phương án phẫu thuật được chỉ định cũng là điều rất nhiều người bệnh quan tâm. 

Theo ThS.BS Trần Anh Vũ (trưởng đơn vị Y học thể thao – Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, BVĐK Tâm Anh TP.HCM), sự cần thiết của phẫu thuật phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương dây chằng chéo trước và những ảnh hưởng của nó đến cuộc sống của người bệnh. Do đó, bệnh nhân sẽ được chỉ định mổ khi dây chằng chéo trước bị rách hoàn toàn, không thể tự lành và mất vững khớp gối. 

Để xác định vết rách là một phần hay toàn bộ và có cần tiến hành phẫu thuật hay không, các bác sĩ sẽ thực hiện hai phương pháp kiểm tra thủ công:

• Kiểm tra Lachman: Bác sĩ sẽ tiến hành kéo thử xương chày về phía trước để kiểm tra sự toàn vẹn của khớp gối. Nếu dây chằng chéo trước chưa bị tổn hại, thì xương không bị lệch hoặc chỉ lệch nhẹ.  
• Thử nghiệm xoay chuyển: Bệnh nhân nằm ngửa, bác sĩ nâng chân lên và đặt áp lực xoay lên đầu gối. Nếu xương không dịch chuyển, thử nghiệm được cho là có kết quả âm tính và dây chằng chéo chưa bị tổn thương nhiều. 

Ở những bệnh nhân chỉ bị rách một phần dây chằng chéo trước, bác sĩ có thể đề nghị hoãn phẫu thuật và dành thời gian chăm sóc xem dây chằng có thể tự khôi phục lại tổn thương hay không. Bên cạnh đó, với những bệnh nhân đã được xác định là bị đứt dây chằng chéo trước, nhưng không có nhu cầu vận động mạnh, không có triệu chứng mất vững và/hoặc lớn tuổi thì cũng ít khi có chỉ định phẫu thuật.  

Đứt dây chằng chéo bao lâu thì lành?  

Thời gian phục hồi sau chấn thương dây chằng chéo nhanh hay chậm tùy thuộc vào mức độ tổn thương của bạn. Trong đó, bao gồm hai trường hợp điển hình là: 

Trường hợp không phẫu thuật 

Nếu các bác sĩ không chỉ định phẫu thuật, sau khoảng 3 tháng dây chằng bị rách sẽ trở nên liền mạch trở lại. Tuy nhiên, trên thực tế thì dây chằng không thể tự lành, mà nó sẽ tạo thành mô xơ để sửa chữa tổn thương. Do đó, tuy không có rất rách nhưng độ căng của dây chằng không còn như ban đầu, dẫn đến chức năng của chúng cũng bị ảnh hưởng.

Để giữ được sự ổn định, bạn có thể được khuyến cáo phải sử dụng nạng để tránh cho trọng lượng gây áp lực lên đầu gối; đeo nẹp để hỗ trợ và ổn định đầu gối; tập vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh của cơ bắp và phục hồi phạm vi chuyển động. 

Trường hợp cần phẫu thuật

Đối với những người chơi thể thao, sau khi mổ tái tạo dây chằng chéo trước có thể phải mất từ 7-9 tháng mới có thể hồi phục hoàn toàn và sẵn sàng cho các hoạt động như trước đây. Trong quá trình hồi phục, người bệnh cũng có thể phải sử dụng nạng hoặc nẹp cố định đầu gối. 

Với trường hợp này, vật lý trị liệu cũng đóng vai trò rất quan trọng để phục hồi sau khi bị đứt ACL. Các bài tập giãn cơ và tăng cường sức mạnh có thể giúp người bệnh giảm đau và sưng; linh hoạt và mở rộng phạm vi chuyển động của khớp gối, tăng cường sức mạnh cho khu vực xung quanh đầu gối và mang đến cảm giác cân bằng. 

Tham khảo: Đứt dây chằng đầu gối có cần mổ không?

Cách chăm sóc, phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước

Sau khi đã hoàn toàn hết thuốc mê, bệnh nhân có thể được xuất viện ngay trong ngày hoặc được yêu cầu ở lại bệnh viện để theo dõi trong một vài ngày. Trước khi bạn xuất viện, bác sĩ sẽ có một số hướng dẫn cụ thể như: 

• Tư thế nằm nên kê cao chân và dành thời gian nghỉ ngơi càng nhiều càng tốt 
• Cách quan sát vết thương, chườm lạnh đầu gối để giảm phù nề 
• Kiểm soát cơn đau sau phẫu thuật bằng thuốc không kê đơn như acetaminophen (Tylenol), ibuprofen (Advil, Motrin IB) hoặc naproxen sodium (Aleve). Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kê đơn các loại thuốc mạnh hơn như meloxicam (Mobic), tramadol (Ultram, Qdolo, ConZip) hoặc oxycodone (Oxycontin, Roxicodone).  
• Bạn cũng cần biết cách tập đi bằng nạng, cách đeo nẹp và/hoặc nẹp đầu gối để giúp bảo vệ khớp gối vừa trải qua phẫu thuật.

Khi được về nhà, ngoài đảm bảo nghỉ ngơi nhiều, hạn chế đi đứng, bạn cũng nên chú ý đến việc vệ sinh vết mổ và thân thể. Cụ thể, bạn có thể được tắm từ ngày thứ 4 sau mổ, nhưng phải băng kín vết thương, không để nước thấm vào. Khi đi tắm, nên di chuyển cẩn thận để đề phòng nguy cơ té ngã do nhà vệ sinh bị thường bị ướt khá trơn. 

Nếu điều kiện cho phép, việc đến phòng tập vật lý trị liệu được xem là an toàn và hiệu quả nhất để phục hồi sau chấn thương. Tuy nhiên, bạn cũng có thể tự tập tại nhà theo hướng dẫn của các kỹ thuật viên và điều quan trọng nhất là phải tuân thủ các bài tập phục hồi chức năng để đạt hiệu quả phục hồi tốt nhất. 

Sau mổ là thời gian dành để phục vụ cho việc hồi phục. Vì thế, bạn cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng nhiều hơn. Lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng là bạn nên tăng cường nhiều đạm để vết thương nhanh lành, bổ sung canxi cho xương chắc khỏe, chất béo Omega-3 để chống lại vi khuẩn, tăng cường vitamin C để nâng cao sức đề kháng và ngăn ngừa viêm nhiễm. 

Kỹ thuật phẫu thuật dây chằng chéo trước All Inside  

Liên quan đến việc đứt dây chằng chéo trước bao lâu thì lành, bạn nên tìm hiểu thêm về một số kỹ thuật hiện đang được áp dụng có khả năng rút ngắn thời gian hồi phục một cách hiệu quả nhất hiện nay để lựa chọn cho phù hợp với nhu cầu của bản thân hay người bệnh.

Điển hình là phương pháp All Inside (tất cả bên trong), một trong những kỹ thuật tái tạo dây chằng chéo trước một cách toàn diện, lần đầu tiên được thực hiện cách đây khoảng hơn 20 năm và hiện đang được áp dụng thường quy tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, BVĐK Tâm Anh TP.HCM. 

Phương pháp này được thực hiện trên cơ sở khoan tạo đường hầm xương chày từ bên trong bằng cách rạch một đường nhỏ trên da và đưa một cây kim dẫn đường vào. Sau đó, bác sĩ sẽ dùng một thanh ngang được làm bằng chất liệu titan kết hợp với chỉ siêu bền để cố định gân và xương.

Nhờ vết rạch da nhỏ, đường hầm không quá dài nên đây được xem là phương pháp can thiệp ít xâm lấn rất hiệu quả, hạn chế nguy cơ chảy máu, giảm đau đớn, rút ngắn thời gian phục hồi sau mổ dây chằng chéo trước và giúp bệnh nhân có thể di chuyển nhẹ nhàng trở lại từ ngày thứ hai sau khi phẫu thuật. 

Bên cạnh đó, nếu cảm thấy khớp gối bất ổn hay có những biểu hiện chấn thương đứt dây chằng chéo như đã chia sẻ ở trên, bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện chuyên khoa Y học thể thao để được thăm khám và điều trị sớm nhằm mục tiêu nhanh chóng trở lại với các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và hạn chế để lại di chứng về sau. 

Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, BVĐK Tâm Anh TP.HCM là nơi quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ ngoại khoa giàu kinh nghiệm, tận tâm, nhiệt tình như: ThS.BS Trần Anh Vũ; Ths.BS Đặng Khoa Học; ThS.BS.CKI Lê Đình Khoa; BS.CKI Trần Xuân Anh; ThS.BS Trương Hoàng Huy, BS. Lê Đăng Phong…

Với thế mạnh sở hữu ngân hàng dây chằng nhân tạo được nhập trực tiếp từ các quốc gia có nền y học tiên tiến hàng đầu thế giới, Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, BVĐK Tâm Anh TP.HCM có khả năng cung cấp các dịch vụ thay dây chằng, giúp người bệnh nhanh chóng tái vận động như bình thường và các vận động viên có thể tiếp tục với niềm đam mê ở các đấu trường thể thao thành tích cao.   

Bên cạnh đó, bệnh viện còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet… để có thể phát hiện sớm các tổn thương và phẫu thuật điều trị thành công các bệnh lý về cơ xương khớp…

Đây cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh về cơ xương khớp với kỹ thuật hiện đại theo phác đồ tiên tiến hàng đầu thế giới, cụ thể như: Phẫu thuật thay xương; thay khớp khuỷu, khớp vai; phẫu thuật tái tạo và sửa chữa tổn thương đa dây chằng khớp gối; nối gân achilles (gân gót)…

BVĐK Tâm Anh còn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú cao cấp; khu vực phục hồi chức năng hiện đại; quy trình chăm sóc hậu phẫu toàn diện giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau phẫu thuật. 

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hà Nội
  • Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TPHCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Quận 8:
  • 316C Phạm Hùng, P.5, Q.8, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
  • 25 Nguyễn Hữu Thọ, P.Tân Hưng, Q.7, TPHCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
• Website: https://tamanhhospital.vn

Qua bài viết trên đây, bạn đã tìm thấy câu trả lời cho thắc mắc đứt dây chằng chéo trước bao lâu thì lành. Để đảm bảo cho các chấn thương này không gây nên biến chứng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, ThS.BS Trần Anh Vũ khuyên bạn nên chú ý vận động đúng cách trong sinh hoạt và tập luyện thể dục thể thao.