Giải Thích Câu Tuổi Nhỏ Làm Việc Nhỏ, Tùy Theo Sức Của Mình

Học sinh Trường tiểu học Lộc Điền A (huyện Lộc Ninh) tham gia hoạt động ủng hộ đồng bào miền Trung bị lũ lụt từ tiền tiết kiệm, quà vặt của bản thân

Tuổi nhỏ làm việc nhỏ

Làm theo 5 điều Bác Hồ dạy không phải là làm việc gì quá to lớn, mà từ chính những việc nhỏ hằng ngày. Ý thức điều này nên sáng nào cũng vậy, hoạt động đầu tiên của Phan Nguyễn Châu Anh, đội viên Trường tiểu học An Lộc B, thị xã Bình Long, khi đến lớp là lau bảng, sắp xếp lại bàn ghế cho ngay ngắn. “Lý do em thực hiện công việc tình nguyện này mỗi ngày chỉ đơn giản để lớp sạch sẽ, gọn gàng hơn. Đây cũng là một trong nhiều cách để em thực hiện theo 5 điều Bác Hồ dạy, để xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ” - Châu Anh chia sẻ.

Còn em Huỳnh Thị Mỹ Tiền, đội viên Trường TH&THCS An Phú, thị xã Bình Long hào hứng cho biết: “Từ khi trường thực hiện công trình măng non “Giúp bạn đến trường”, em ít ăn quà vặt, dành dụm số tiền đó giúp các bạn khó khăn hơn mình. Ba mẹ cũng rất vui khi biết việc em làm”.

Không chỉ nuôi heo đất ở trường để giúp đỡ những trường hợp học sinh khó khăn, các đội viên còn thực hiện việc nuôi heo đất ở nhà và sẵn sàng “mổ heo” ủng hộ khi cần. Trong đợt vận động giúp đỡ đồng bào miền Trung vượt qua khó khăn trong cơn bão hồi tháng 10-2020, đội viên Trần Quốc Toản, Trường tiểu học Lộc Điền A, huyện Lộc Ninh đã dành tất cả số tiền tiết kiệm trong heo đất là 900 ngàn đồng để ủng hộ. Toản chia sẻ: Năm nào, con cũng bỏ heo tiết kiệm tiền để mua đồ mới, tặng quà sinh nhật ba mẹ, em trai và mua bánh kem. Con để dành tiền còn để đóng góp giúp đỡ các bạn học sinh nghèo vượt khó. Con thấy những việc làm đó rất có ý nghĩa”.

Một hoạt động vừa phù hợp với thiếu niên, nhi đồng, vừa giúp các em rèn luyện tính tiết kiệm chính là phong trào kế hoạch nhỏ. Tại huyện Bù Gia Mập, thiếu nhi trong huyện luôn tích cực tham gia việc thu nhặt lon bia, tập vở, sách báo cũ để góp vào nguồn quỹ kế hoạch nhỏ liên đội, với cùng suy nghĩ: mỗi ký giấy vụn hay 1 lon bia, chai nhựa sẽ thêm cơ hội để ngôi nhà của tình bạn được xây dựng nên.

Cùng với đó, các hoạt động: “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Áo lụa tặng bà”, “Đi tìm địa chỉ đỏ”… được các em tham gia với nhiều hình thức như: thăm hỏi, tặng quà và giúp đỡ các gia đình chính sách, gia đình thương binh - liệt sĩ, các Bà mẹ Việt Nam anh hùng; làm sạch đẹp nghĩa trang liệt sĩ...

Nhân lên ngàn việc tốt

Phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy” đã mang lại nhiều kết quả tích cực. Đó là giúp đỡ, hỗ trợ và tiếp bước đến trường cho hàng ngàn lượt học sinh khó khăn, khơi dậy tinh thần tương thân, tương ái, tiết kiệm, sẻ chia giúp đỡ bạn bè. Năm học 2019-2020, cuộc vận động “Giúp bạn tới trường”, “Bạn giúp bạn” được thực hiện hiệu quả, đã giúp được 978 thiếu nhi trên địa bàn tỉnh có nguy cơ bỏ học do hoàn cảnh khó khăn, do điều kiện gia đình. Từ nguồn động viên rất lớn về tinh thần, một phần đóng góp vật chất của bạn bè cùng trang lứa, cộng với nghị lực của học sinh nghèo đã tạo nên nhiều tấm gương vượt khó học giỏi, có thành tích xuất sắc trong các cuộc thi học sinh giỏi các cấp.

Đặc biệt, phong trào “Nghìn việc tốt” được triển khai sâu rộng đến từng thanh thiếu nhi và xuất hiện nhiều gương việc tốt. Tiêu biểu năm học 2019-2020, em Thái Đình Nhân, học sinh lớp 5A4, Trường tiểu học Đa Kia, huyện Bù Gia Mập nhặt được 50 triệu đồng và trả lại người đánh mất. Qua hành động nhân văn này, Trung ương Đoàn, Tỉnh đoàn, Hội đồng Đội tỉnh đã tặng bằng khen cho em.

Chỉ tính trong học kỳ I, năm học 2020-2021, toàn tỉnh đã có 2.324 lượt đội viên tham gia hoạt động dọn vệ sinh các tượng đài, Nnghĩa trang liệt sĩ; hơn 1.000 đội viên tham gia hoạt động hành trình “Đến với địa chỉ đỏ”. Trong chương trình “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Bình Phước”, thiếu nhi toàn tỉnh đã cùng với hội đồng đội các cấp vận động và trao các suất học bổng, cặp, sách vở và dụng cụ học tập với tổng kinh phí hơn 500 triệu đồng cho học sinh hoàn cảnh khó khăn nhân dịp đầu năm học mới. Làm theo lời Bác dạy, toàn tỉnh đã có hơn 1.030 đội viên đạt danh huyện Cháu ngoan Bác Hồ cấp huyện năm học 2019-2020.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ cách mạng luôn luôn quan tâm, chăm sóc giáo dục thanh niên, thiếu niên và nhi đồng. Bác Hồ luôn có sự quan tâm đến việc bồi dưỡng và giáo dục các cháu thiếu nhi trở thành những người có ích cho xã hội. Bác coi thiếu nhi là người chủ tương lai của nước nhà, cho nên cần phải sớm rèn luyện đạo đức cách mạng. Nhiều lời dạy của Bác đối với thiếu nhi đã được các thế hệ thiếu niên, nhi đồng Việt Nam khắc cốt ghi tâm. Trước lúc đi xa, Người còn "để lại muôn vàn tình thương yêu cho các cháu thanh niên và nhi đồng". Những lời dạy và bài viết của Người dành cho thiếu niên và nhi đồng là một trong những di sản vô cùng quý giá của dân tộc và thế hệ trẻ nước ta.

Báo Cứu Quốc số 1828, ngày 29/5/1951, trong “Thư gửi nhi đồng toàn quốc nhân ngày Quốc tế Thiếu nhi”. Mở đầu lá thư Bác viết: “Trung thu trăng sáng như gương/ Bác Hồ ngắm cảnh, nhớ thương nhi đồng”. Bác cho rằng ngày 1/5 là ngày mà tất cả những người lao động thế giới tỏ tình đoàn kết, đấu tranh thì ngày 1/6 “là ngày của các cháu nhi đồng trong thế giới tỏ tình đoàn kết và sức đấu tranh của mình…”. Các cháu cần phải “Thi đua học tập, thi đua tăng gia sản xuất; thi đua giúp đỡ các gia đình thương binh, tử sĩ. Thế là các cháu đấu tranh”. Bác còn có lời khuyên: “Các cháu phải đoàn kết, thương yêu nhau” và là đoàn kết, thương yêu giữa nhi đồng trong nước với nhau, cũng như bạn bè thiếu nhi trên thế giới. Bác gọi: “Đó là tinh thần quốc tế”.

Các cháu phải đoàn kết, thương yêu nhau

Giàu tình nhân ái đối với mọi kiếp người, Bác Hồ cũng luôn thường trực tình cảm yêu thương đặc biệt đối với thiếu nhi. Người gửi tặng vở và những dòng thơ giản dị nhưng chứa đựng tình cảm và sự quan tâm sâu sắc cho một thiếu nhi người dân tộc ở Cao Bằng:

“Vở này ta tặng cháu yêu ta

Tỏ chút lòng yêu cháu gọi là

Mong cháu ra công mà học tập

Mai đây cháu giúp nước non nhà”.

(Tặng cháu Nông Thị Trưng - 1944).

Mong cháu ra công mà học tập /Mai đây cháu giúp nước non nhà

Bác luôn dành tình thương yêu đặc biệt, động viên thế hệ măng non của đất nước, nhân Ngày Quốc tế Thiếu nhi, bác viết thư gửi các cháu: “Các cháu yêu quý! Ngày 1-6 là ngày của các cháu bé khắp cả các nước trên thế giới. Đáng lẽ tất cả các cháu đều được no ấm, được vui chơi, được học hành như trẻ con ở Liên Xô... Nhưng nước Việt Nam ta, vì giặc Pháp gây ra chiến tranh, chúng nó đốt nhà, giết người, cướp của. Cho nên, người lớn phải kháng chiến, trẻ con cũng phải kháng chiến. Bác thương các cháu lắm. Bác hứa với các cháu rằng: đến ngày đánh đuổi hết giặc Pháp, kháng chiến thành công, thì Bác cùng Chính phủ và các đoàn thể cùng cố gắng làm cho các cháu cùng được no ấm, đều được vui chơi, đều được học hành, đều được sung sướng.“Bao giờ đánh đuổi Nhật, Tây/ Trẻ em ta sẽ là bầy con cưng”.

Người lớn phải kháng chiến, trẻ con cũng phải kháng chiến

Từ nhận thức sâu sắc rằng, tương lai của đất nước phụ thuộc vào một trong những nhân tố rất quan trọng - đó là chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng, Bác từng căn dặn cha mẹ, các cấp, ngành, đoàn thể, các thầy cô giáo: “Dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì sau này cây lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt”, và “giáo dục trẻ em là việc chung của gia đình, trường học và xã hội. Bố mẹ, thầy giáo và người lớn phải cùng nhau phụ trách; trước hết là phải làm gương mẫu cho các em trước mọi việc”. Và Người cũng ân cần nói với thiếu niên, nhi đồng: “Các cháu phải chăm ngoan, ở nhà phải nghe lời bố mẹ, đi học phải siêng năng, đối với thầy phải kính trọng, lễ phép, đối với bạn phải đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau”, “Giữ kỷ luật, chớ tự do phóng túng vì tự do phóng túng là không tốt”, “phải thật thà, dũng cảm”, “việc gì có ích cho kháng chiến, có ích cho Tổ quốc thì các cháu nên gắng sức làm. Tuổi các cháu còn nhỏ. Nhiều công việc nhỏ cộng lại thành công việc to”, “Mong các cháu mai sau lớn lên thành những người dân xứng đáng với nước độc lập, tự do”…

Tuổi các cháu còn nhỏ. Nhiều công việc nhỏ cộng lại thành công việc to

Vào Tết Trung thu năm 1952,. Bác Hồ viết:

Ai yêu các nhi đồng bằng Bác Hồ Chí MinhTính các cháu ngoan ngoãn mặt các cháu xinh xinhMong các cháu cố gắng thi đua học và hànhTuổi nhỏ làm việc nhỏ tùy theo sức của mìnhĐi tham gia kháng chiến để gìn giữ hòa bình

Các cháu hãy xứng đáng cháu Bác Hồ Chí Minh.

Những câu thơ này đã được nhạc sĩ Phạm Tuyên Sáng tác thành bài hát: "Ai yêu các nhi đồng bằng Bác Hồ Chí Minh" Làm theo lời dạy đó của Bác, các bạn nhỏ ra sức học tập, phấn đấu đạt thành tích cao, biết quan tâm, giúp đỡ mọi người để trở thành con ngoan, trò giỏi.

"Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tuỳ theo sức của mình"

Năm 1946, sau khi đi Pháp về Bác viết "Thư gửi các cháu thiếu nhi" trong đó Bác căn dặn:

Nay Bác viết mấy chữ, để cảm ơn các cháu và khuyên các cháu:

1. Phải siêng học,
2. Phải giữ sạch sẽ,
3. Phải giữ kỷ luật,
4. Phải làm theo đời sống mới,
5. Phải thương yêu giúp đỡ cha mẹ anh em.

Thư gửi các cháu thiếu nhi

Là người nhìn xa trông rộng, là người có mong muốn to lớn vào vận mệnh và lương lai của đất nước, ngay sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, Bác Hồ đã chăm lo giáo dục và đặt niềm tin to lớn vào thế hệ trẻ, những người của tương lai. Trong thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên, Bác viết:

“Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có được sánh vai các cường quốc năm châu hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công lao học tập của các cháu”.

Hai vấn đề to lớn trên là mong muốn của Bác Hồ, của toàn dân tộc ta. Mong muốn đó là hoàn toàn cần thiết và chính đáng, là mục tiêu to lớn và khát vọng của dân tộc chúng ta từ bao đời vươn tới tương lai.Nguyện vọng chính đáng đó chỉ có thể thực hiện được phụ thuộc vào phần lớn công lao học tập của thế hệ trẻ.

Thư gửi học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên

Bác Hồ vừa là một lãnh tụ cách mạng vĩ đại vừa là một nhà giáo dục lớn. Người rất quan tâm đến thế hệ trẻ – thế hệ kế thừa và phát huy thành quả cách mạng của ông cha. Bác đánh giá vai trò của thanh niên rất cao, gọi thanh niên là lực lượng rường cột của đất nước. Ngay sau khi nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ra đời, nhân dịp Tết 1946, Bác đã viết thư gửi thanh niên và nhi đồng, trong đó có câu:

"Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội.

Vậy qua năm mới, các cháu phải xung phong thực hành “đời sống mới”.Đời sống mới là:- Hăng hái, kiên quyết, không sợ khó, không sợ khổ.- Phải siêng học, phải siêng làm, phải tiết kiệm.- Việc nên làm ( như ủng hộ kháng chiến, tăng gia sản xuất) thì ta không chờ ai nhắc nhủ.- Việc nên tránh ( như tự tư tự lợi) thì ta không đợi ai ngăn ngừa.

Lời Bác dạy làm tuổi trẻ chúng ta phải suy nghĩ nhiều, tuổi trẻ chúng ta phải làm gì để xứng đáng là mùa xuân của xã hội. Mùa xuân mùa khởi đầu của một năm là mùa rất đẹp. Không khí mùa xuân vui tươi đầm ấm, nắng xuân lên làm ửng hồng má em bé thơ ngây, làm ấm lại những cõi lòng lạnh giá của người già cả. Tuổi trẻ - tuổi khởi đầu của cuộc đời là tuổi tươi đẹp nhất.

Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ

Trẻ em như búp trên cành là một câu thư trong bài thơ "Trẻ con", một trong những bài thơ hay của Hồ Chí Minh viết cho trẻ em. Suốt quãng đời của mình người đã dành rất nhiều thời gian và tâm huyết để viết cho trẻ em. Đó cũng chính là tình cảm mà người dành cho lứa tuổi măng non của đất nước. Và sâu xa hơn cũng chính là những trăn trở, suy tư và răn dạy của Hồ Chí Minh với lớp trẻ. Bác căn dặn:

Trẻ em như búp trên cành,

Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan,

Nguyên văn bài thơ:

Trẻ conTrẻ em như búp trên cành,Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan,Chẳng may vận nước gian nan,Trẻ em cũng bị bận thân cực lòng.Học hành, giáo dục đã không,Nhà nghèo lại phải làm công, cày bừa.Sức còn yếu, tuổi còn thơ,Mà đã khó nhọc cũng như người già!Có khi lìa mẹ, lìa cha,Đi ăn ở với người ta bên ngoài.Vì ai mà đến thế này?Vì giặc Nhật với giặc Tây bạo tàn!Khiến ta nước mất, nhà tan,Trẻ em cũng phải cơ hàn xót xa.Vậy nên con trẻ nước taPhải đoàn kết lại để mà đấu tranh!Kẻ lớn cứu quốc đã đành,Trẻ em cũng phải ra dành một vai.Bao giờ đánh đuổi Nhật, Tây,

Trẻ em ta sẽ là bầy con cưng.

Trẻ em như búp trên cành

Trong những lời dạy của Bác, thì nổi bật nhất vẫn là 'Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng'. Ngày 14-5-1961, nhân dịp kỷ niệm 20 năm Ngày thành lập Ðội thiếu niên tiền phong, Bác đã gửi thư căn dặn các cháu năm điều:

1. Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
2. Học tập tốt, lao động tốt.
3. Ðoàn kết tốt, kỷ luật tốt.
4. Giữ gìn vệ sinh.
5. Thật thà, dũng cảm.

Năm điều Bác dạy thiếu niên, nhi đồng hàm chứa những truyền thống quý báu từ bao đời nay của dân tộc ta. Ðó là truyền thống yêu nước nồng nàn, kiên cường chiến đấu chống mọi kẻ thù xâm lược; ham học hỏi, cầu tiến bộ; đoàn kết, nhân ái, thương người như thể thương thân; lao động cần cù, dũng cảm, sáng tạo và mối quan hệ tin cậy, chân thật trong cộng đồng. Ðặc biệt, theo ông Vũ Kỳ - Thư ký của Bác Hồ thì, năm 1965, để chuẩn bị phần thưởng cho giáo viên và học sinh vào cuối năm học, Bác nhận thấy 'Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng' như ta đã biết ở trên có điều gì đó chưa thật cân đối. Bởi ba câu đầu mỗi câu có sáu chữ, còn hai câu sau chỉ có bốn chữ. Bác suy nghĩ và bổ sung cho mỗi câu đủ sáu chữ. Nhất là câu thứ năm, Bác thêm chữ 'Khiêm tốn', vì từ năm 1965 trở đi đế quốc Mỹ bắt đầu mở rộng chiến tranh, ném bom bắn phá miền bắc. Ðó cũng là thời kỳ ở miền bắc xuất hiện nhiều gương thiếu nhi dũng cảm cứu người, cứu hàng; ở miền nam xuất hiện nhiều gương 'Dũng sĩ diệt Mỹ'. Bác không muốn các cháu vì thế mà sinh lòng tự kiêu. Bác muốn các cháu khiêm tốn. Vì đức khiêm tốn sẽ giúp các em tiến bộ mãi. Và đó cũng là lý do cho sự ra đời 'Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng' hoàn chỉnh như ngày nay:

1. Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào.
2. Học tập tốt, lao động tốt.
3. Ðoàn kết tốt, kỷ luật tốt.
4. Giữ gìn vệ sinh thật tốt.
5. Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm.

Năm điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng