Giáo án Bài "Lưu Biệt Khi Xuất Dương" - 123doc

GV: baứi thụ boọc loọ trửùc tieỏp chớ khớ, hoaứi baừo cuỷa taực giaỷ.. ẹaởt trong hoaứn caỷnh phong traứo yeõu nửụực choỏng Phaựp thaỏt baùi, taõm lớ con ngửụứi chaựn naỷn, bi quan, hai

Ngày soạn: 3/1/2012

Tiết: 73

Bài dạy: LƯU BIỆT KHI XUẤT DƯƠNG

( Phan Bội Châu)

I MỤC TIÊU BÀI HỌC:

- Kiến thức: Cảm nhận được vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng, khát vọng cháy bỏng của nhà chí sĩ cách mạng trong buổi ra đi tìm đường cứu nước

- Kĩ năng: Kĩ năng đọc hiểu, cảm nhận tác phẩm văn học

- Thái độ: Bồi dưỡng lịng yêu nước, tinh thần trách nhiệm, sống cĩ lí tưởng

II CHUẨN BỊ:

1/ Chuẩn bị của GV:

- SGK, SGV, TLTK, Thiết kế bài học, ĐDDH, phiếu học tập Tham khảo tài liệu Giảng văn văn học Việt Nam

- GV tổ chức giờ dạy theo kết hợp các phương pháp: tiến hành thảo luận nhĩm, kết hợp gợi mở, phát vấn, nêu vấn đề

2/ Chuẩn bị của HS:

Chuẩn bị bài theo sự hướng dẫn của GV: Đọc Sgk, văn bản, chú thích;

Tham khảo tài liệu Giảng văn văn học Việt Nam

III HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:

1 Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số HS

2 Kiểm tra bài cũ: (5’) Kiểm tra việc chuẩn bị bài của 5 HS.

3 Giảng bài mới:

* Giới thiệu: Nguyễn Ái Quốc từng viết về Phan Bội Châu “Phan Bội Châu là vị anh hùng , vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập, được 20 triệu con người trong vịng nơ lệ tơn sùng” Tâm huyết và nhiệt tình cách mạng ấy được thể hiện rõ nét trong bài “Lưu biệt khi xuất dương”.

TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY

T

L Hoạt động của

GV Hoạt động của HS Nội dung cần đạt

7’ HĐ1:Tìm hiểu

tiểu dẫn.

Yêu cầu HS đọc

phần tiểu dẫn

Qua phần giới

thiệu về tác giả

Phan Bội Châu,

em cần chú ý

đặc điểm nào

nổi bật của

ông?

HĐ1:

- HS đọc

- PBC ( 1867 – 1940) là nhà yêu nước, nhà cách mạng theo đường lối dân chủ

tư sản

+ 1900, đỗ giải nguyên

+ 1905, xuất dương sang Nhật

+ 1925, bị Pháp bắt

+ 1940, qua đời ở Huế

- Là nhà văn lớn, cây bút xuất sắc nhất của văn học cách mạng đầu thế

kỉ XX

I.Đọc hiểu khái quát:

1 Tác giả:

- PBC ( 1867 – 1940) là nhà yêu nước, nhà cách mạng theo đường lối dân chủ tư sản

+ 1900, đỗ giải nguyên + 1905, xuất dương sang Nhật

+ 1925, bị Pháp bắt

+ 1940, qua đời ở Huế

- Là nhà văn lớn, cây bút xuất sắc nhất của văn học cách mạng đầu thế kỉ XX

+ Sự nghiệp văn học phong phú đồ sộ

+ Quan niệm văn chương là vũ khí tuyên truyền, vận động cách mạng

Neõu hoaứn caỷnh

saựng taực cuỷa

taực phaồm?

GV: baứi thụ boọc

loọ trửùc tieỏp chớ

khớ, hoaứi baừo cuỷa

taực giaỷ Baứi thụ

gaàn vụựi “Chớ laứm

trai” cuỷa Nguyeón

Coõng Trửự, boọc loọ

gan ruoọt, taõm

huyeỏt, ủửụùc theồ

chớnh cuoọc ủụứi

mỡnh Vaứ taực giaỷ

muoỏn gửỷi gaộm

cho ủụứi

+ Sửù nghieọp vaờn hoùc phong phuự ủoà soọ

+ Quan nieọm vaờn chửụng laứ vuừ khớ tuyeõn truyeàn, vaọn ủoọng caựch maùng

+ Taực phaồm chớnh (SGK)

- Cuoỏi XIX, phong traứo Caàn Vửụng thaỏt baùi, Phaựp chieỏm hoaứn toaứn ẹoõng Dửụng, ủaỏt nửụực ủen toỏi ẹaàu

XX, khai mụỷ con ủửụứng cửựu nửụực mụựi theo khuynh hửụựng daõn chuỷ tử saỷn

- 1905, trửụực khi leõn ủửụứng sang Nhaọt, oõng laứm baứi thụ naứy ủeồ chia tay vụựi ủoàng chớ, anh em, baùn beứ

- HS nghe

+ Taực phaồm chớnh (SGK)

2 Taực phaồm:

- Cuoỏi XIX, phong traứo Caàn Vửụng thaỏt baùi, Phaựp chieỏm hoaứn toaứn ẹoõng Dửụng, ủaỏt nửụực ủen toỏi ẹaàu XX, khai mụỷ con ủửụứng cửựu nửụực mụựi theo khuynh hửụựng daõn chuỷ tử saỷn

- 1905, trửụực khi leõn ủửụứng sang Nhaọt, oõng laứm baứi thụ naứy ủeồ chia tay vụựi ủoàng chớ, anh em, baùn beứ

3

0’ Hẹ2: ẹoùc – hieồu chi tieỏt

Hửụựng daón HS

ủoùc vụựi gioùng

taõm huyeỏt, haứo

huứng caỷ phaàn

phieõn aõm, dũch

thụ

Xaực ủũnh boỏ cuùc

cuỷa baứi thụ?

Noọi dung cuỷa 2

caõu ủeà?

GV: ẹaõy laứ ủeà

taứi khoõng laù

Em bieỏt ai cuừng

ủaừ noựi veà chớ

laứm trai?

Giaỷi nghúa tửứ

“phaỷi laù”?

Taực giaỷ quan

nieọm theỏ naứo veà

chớ laứm trai? Coự gỡ

Hẹ2:

- HS thửùc hieọn ẹeà, thửùc, luaọn, keỏt

HS traỷ lụứi

Noựi veà chớ laứm trai:

Phaùm Nguừ Laừo, Nguyeón Coõng Trửự…

HS traỷ lụứi

Phaỷi laù: soỏng cho phi thửụứng, hieồn haựch, daựm mửu ủoà nhửừng vieọc kinh thieõn ủoọng ủũa

Haự ủeồ caứn khoõn tửù chuyeồn dụứi?:

khoõng chũu khuaỏt phuùc trửụực thửùc taùi, soỏ phaọn, hoaứn caỷnh

 gaàn guừi vụựi lớ tửụỷng caực nhaứ nho truyeàn thoỏng nhửng

II ẹoùc hieồu chi tieỏt:

1 Hai caõu ủeà: Chớ laứm

trai

Phaỷi laù: soỏng phi thửụứng, hieồn haựch

Haự ủeồ caứn khoõn tửù chuyeồn dụứi?:

Là phải xoay chuyển trời đất chứ không để trời đất tự chuyển xoay

khoõng chũu khuaỏt phuùc soỏ phaọn, hoaứn caỷnh

 Cảm hứng và ý tửụỷởng còn táo bạo hơn NCTrứ “Chí làm trai Nam,Bắc Đông,Tây Cho phỉ sức vẫy vùng trong bốn bể ”

 Lớ tửụỷng soỏng cao ủeùp, con ngửụứi khoeỷ khoaộn, ngang taứng, ngaùo ngheó, daựm thaựch thửực vụựi caứn khoõn

khaực vụựi ngửụứi

trửụực?

Nhaọn xeựt veà con

ngửụứi PBC qua 2

caõu ủeà?

Noọi dung cuỷa 2

caõu thửùc?

Em hieồu “khoaỷng

traờm naờm” laứ gỡ?

YÙ thửực traựch

nhieọm ủoự ủửụùc

PBC quan nieọm nhử

theỏ naứo?

GV: ẹoự laứ moọt

lụứi khaỳng ủũnh

dửựt khoaựt, chaộc

nũch khaựt voùng

soỏng phi thửụứng

dửùa treõn moọt

nieàm tửù tin saột

ủaự vaứo taứi trớ

cuỷa baỷn thaõn

ẹaởt trong hoaứn

caỷnh phong traứo

yeõu nửụực choỏng

Phaựp thaỏt baùi,

taõm lớ con ngửụứi

chaựn naỷn, bi quan,

hai caõu thụ nhử

moọt hoài chuoõng

thửực tổnh coự sửực

rung vang raỏt

maùnh

GV yeõu caàu HS

phaõn nhoựm thaỷo

luaọn nhửừng vaỏn

ủeà ụỷ 2 caõu luaọn

Taực giaỷ ủaởt ra

vaỏn ủeà gỡ mụựi ụỷ

2 caõu naứy?

Vỡ sao noựi quan

nieọm vaứ tử duy

cuỷa PBC mụựi meỷ

vaứ duừng caỷm?

GV: Tử tửụỷng cuỷa

oõng vửụùt qua NẹC

“soỏng thụứ vua,

thaực cuừng thụứ

vua” ẹieàu naứy hụn

20 naờm sau oõng

taựo baùo, quyeỏt lieọt hụn

HS ủoùc 2 caõu thụ suy nghú traỷ lụứi

Lớ tửụỷng soỏng taùo cho con ngửụứi moọt tử theỏ mụựi, khoeỷ khoaộn, ngang taứng, ngaùo ngheó, daựm thaựch thửực vụựi caứn khoõn

- YÙ thửực traựch nhieọm

- Khoaỷng thụứi gian cuỷa moọt ủụứi ngửụứi, moọt theỏ heọ

 Cuoọc ủụứi cuỷa trang nam nhi ủaùi trửụùng phu laứ phaỷi tung hoaứnh ngang doùc, lửu danh thieõn coồ (caõu 3)

Soỏng hieồn haựch, phaựt huy heỏt trớ tueọ, taứi naờng ủeồ daõng hieỏn cho ủụứi

(caõu 4) -> caựi toõi caự nhaõn ủaày tinh thaàn traựch nhieọm

- HS nghe

 HS thaỷo luaọn, cửỷ ủaiù dieọn trỡnh baứy,

HS khaực nhaọn xeựt, boồ sung cho hoaứn chổnh

1 Leừ nhuùc – vinh ủửụùc ủaởt ra gaộn vụựi sửù toàn vong cuỷa ủaỏt nửụực, cuỷa daõn toọc Tử tửụỷng PBC mang saộc thaựi mụựi cuỷa thụứi ủaùi mụựi

2 OÂng khoõng vửụng vaỏn vụựi ủaùo sụ chung, nghúa vua toõi

Oõng cho raống tử tửụỷng Nho gia khoõng giuựp ớch gỡ trong

2 Hai caõu thửùc: YÙ thửực

traựch nhieọm

- Trong khoảng 100 năm cần

có tớ -100 năm : 1 đời ngửụời

- tu hữu ngã ( cần có ta )

 Câu thơ đũnh hửụựng trách nhiệm trửụực cuộc đời của “cái tôi” công dân, của cá nhân đối với đất nửụực

- Muoõn thuụỷ haự khoõng ai?

 Khaựt voùng soỏng hieồn haựch, tung hoaứnh ngang doùc, phaựt huy heỏt trớ tueọ, taứi naờng ủeồ daõng hieỏn cho ủụứi

 Caựi toõi caự nhaõn ủaày tinh thaàn traựch nhieọm

YÙ thức trách nhiệm cao cả của PBC đối với đất nửụực mà còn là niềm tin vào thế hệ nối tiếp của nhà thơ

3 Hai caõu luaọn: Tử tửụỷng

mụựi meỷ, taựo baùo

- Quan nieọm soỏng cheỏt, nhuùc vinh roừ raứng: duừng caỷm ruừ boỷ saựch vụỷ, coõng danh laùc haọu ủeồ daỏn thaõn vaứo khoự khaờn, nguy hieồm, tỡm ủửụứng cửựu nửụực

 YÙ tửụỷởng từ bỏ sách vở thánh hiền vì sách vở thánh hiền (Khổng Mạnh) chẳng có ích gì cho thời buổi mất nửớc nhà tan này

(Nguyễn Khuyến )

Sách vở ích gì cho buổi ấy

Aó xiêm nghĩ lại thẹn thân già)

coứn nhaộc laùi trong

“Baứi ca chuực teỏt

thanh nieõn”

“Xeỏp buựt nghieõn

maứ tu dửụừng laỏy

tinh thaàn

ẹuực gan saột ủeồ

dụứi non laỏp beồ

Xoỏi maựu noựng

rửỷa veỏt nhụ noõ

Nhaọn xeựt hỡnh

aỷnh trong 2 caõu

cuoỏi? Hỡnh aỷnh

vaứ tử theỏ cuỷa

nhaõn vaọt trửừ tỡnh

trong 2 caõu cuoỏi?

So saựnh dũch thụ

vaứ nguyeõn taực?

(Lieõn heọ vụựi

nguyeõn taực ủeồ

thaỏy neựt kỡ vú

lụựn lao)

GV: ẹaõy laứ hỡnh

aỷnh ủeùp, giaứu

chaỏt sửỷ thi, con

ngửụứi nhử ủửụùc

chaộp caựnh thieõn

thaàn, bay boồng

treõn thửùc taùi toỏi

nghieọt Ngửụứi ra ủi

haờm hụỷ, tửù tin,

ủaày khớ theỏ Con

ngửụứi ủuoồi theo

ngoùn gioự daứi

treõn ủaùi dửụng bao

la cuứng muoõn

nghỡn ngoùn soựng

baùc bay leõn ->

bửực tranh hoaứnh

traựng maứ haứi

hoaứ

Neõu neựt ủaởc

saộc veà ngheọ

thuaọt?

buoồi nửụực maỏt nhaứ tan -> taựo baùo, duừng caỷm

Do oõng coự loứng yeõu nửụực chaựy boỷng + aỷnh hửụỷng cuỷa luoàng tử tửụỷng mụựi meỷ

Khớ phaựch ngang taứng, taựo baùo, quyeỏt lieọt cuỷa nhaứ caựch maùng tieõn phong cho thụứi ủaùi mụựi

- HS nghe

HS traỷ lụứi

- Nhửừng hỡnh aỷnh khoa trửụng, lụựn lao,

kỡ vú, bay boồng, giaứu chaỏt sửỷ thi: beồ ẹoõng, caựnh gioự, muoõn truứng soựng baùc…

- Hỡnh aỷnh vaứ tử theỏ laừng maùn, haứo huứng, kỡ vú, saựnh ngang taàm vuừ truù, thaộp saựng nieàm tin,

hi voùng cho moọt thụứi ủaùi mụựi

- Caõu thụ dũch mụựi chổ ủeùp moọt caựch eõm aỷ maứ chửa taùo daựng, taùo khớ theỏ, taùo tửự thụ huứnh maùnh, bay boồng nhử caõu thụ nguyeõn taực

HS nghe

- Gioùng thụ taõm huyeỏt, soõi suùc maứ laộnsg saõu

- Hỡnh aỷnh thụ vửứa mang tớnh truyeàn thoỏng vửứa mụựi meỷ, bay boồng, laừng maùn

ð Cùng phủ nhận sách vở cũ nhửng PBC đến với tân thử, tìm đửụờng cứu nửụực còn Nguyễn Khuyến buông xuôi, bất lực trửớc cuộc đời

 Khớ phaựch ngang taứng, taựo baùo, quyeỏt lieọt

4 Hai caõu keỏt: Tử theỏ

buoồi leõn ủửụứng

Beồ ẹoõng, caựnh gioự, muoõn truứng soựng baùc… ( Nhửừng hỡnh aỷnh khoa trửụng, lụựn lao, kỡ vú, bay boồng, giaứu chaỏt sửỷ thi)

 Tử theỏ haứo huứng, kỡ vú, saựnh ngang taàm vuừ truù, haờm hụỷ, ủaày quyeỏt taõm, daùt daứo nieàm laùc quan, phụi phụựi nieàm tin

Lẽ sống đẹp của thanh niên trong thời đại ngày nay : sống

có lí tửụỷởng, có hoài bão, ửụực mơ và đửơng đầu với mọi thử thách để thực hiện hoài bão, ửụực mơ đó

* ẹaởc saộc ngheọ thuaọt:

- Gioùng thụ taõm huyeỏt, soõi suùc maứ laộng saõu

- Hỡnh aỷnh thụ vửứa mang tớnh truyeàn thoỏng vửứa mụựi meỷ, bay boồng, laừng maùn

3’ Hẹ3: Cuỷng coỏ.

Qua baứi thụ, em

caàn naộm ủieàu gỡ?

Hẹ3:

HS traỷ lụứi -Khaựt voùng soỏng

III Toồng keỏt:

Ghi nhụự/SGK

-Bài thơ có sức lôi cuốn

Qua baứi thụ, em

suy nghú gỡ veà loỏi

soỏng cuỷa baỷn

thaõn?

Yeõu caàu HS ủoùc

phaàn ghi nhụự/SGK

haứo huứng, maừnh lieọt; tử theỏ kỡ vú;

loứng yeõu nửụực chaựy boỷng; tử tửụỷng ủoồi mụựi taựo baùo; khớ phaựch ngang taứng; gioùng thụ taõm huyeỏt, soõi suùc

- Soỏng coự lớ tửụỷng, coự hoaứi baừo, coự ửụực mụ, daựm ủửụng ủaàu vụựi moùi thửỷ thaựch ủeồ thửùc hieọn

mạnh mẽ bởi :

+ Khát vọng sống hào hùng, mãnh liệt của NV Tử thế con ngửời kì vĩ, sánh ngang tầm

vũ trụ + Lòng yêu nửụực và ý thức

về lẽ nhục vinh gắn liền với sự tồn vong của Tổ quốc Tử t-ửụỷởng đổi mới táo bạo, tiên phong cho thời đại Khí phách ngang tàng, dám đửơng đầu với mọi thử thách

+ Giọng thơ tâm huyết sâu lắng mà sục sôi, hào hùng

Daởn doứ:- Hoùc thuoọc baứi thụ, naộm ủaởc saộc noọi dung vaứ ngheọ thuaọt.-

Laứm baứi taọp ụỷ phaàn luyeọn taọp

- Soaùn baứi “ Nghúa cuỷa caõu Soaùn baứi theo caõu hoỷi SGK Caực thaứnh phaàn nghúa

RUÙT KINH NGHIEÄM:

………

………

………

………