Giáo án Ngữ Văn 10 Tuần 26 Bài: Hồi Trống Cổ Thành - Tài Liệu Text

Có thể bạn quan tâm

Tải bản đầy đủ (.doc) (10 trang)

Trang chủ

Giáo án - Bài giảng

Ngữ văn

Giáo án Ngữ văn 10 tuần 26 bài: Hồi trống cổ thành

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (77.15 KB, 10 trang )

GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 10HỒI TRỐNG CỔ THÀNH( Trích hồi 28, "Tam quốc diễn nghĩa")- La Quán TrungA. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh :- Hiểu được tính cách bộc trực, ngay thẳng của Trương Phi cũng như tình nghĩa vườn đàobiểu hiện riêng biệt của lòng trung nghĩa- Thấy được nghệ thuật đặc sắc của đoạn tríchB. phương tiện thực hiện :-Sách giáo khoa,sách giáo viên, thiết kế bài học,các tài liệu khác có liên quan,bảng phụ...C. Cách thức tiến hành :-Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo hình thức nêu vấn đề, gợi tìm, thảo luận, trả lời câu hỏi,thực hành.-Kết hợp việc cho học sinh xem bảng phụ và trả lời các bài tập trong sách giáo khoa.D. Tiến trình dạy học.1.Kiểm tra sĩ số.-Giáo viên kiểm tra sĩ số lớp theo báo cáo của cán bộ lớp.2.Kiểm tra bài soạn.-Giáo viên kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của học sinh.3.Kiểm tra bài cũ :4.ND dạy học.*Phần mở đầu : Tiểu thuyết Minh Thanh là giai đoạn phát triển cuối cùng của tiểu thuyếtcổ điển Trung Quốc.Ta có thể kể đến những đỉnh cao tiêu biểu của tiểu thuyết Minh Thanh:Tây du kí, Hồng lâu mộng, Thủy Hử.. trong đó Tam Quốc Diễn Nghĩa là tác phẩm phản ánhmột thời kỳ dài đầy biến động của lịch sử Trung Quốc thời Tam quốc.Đoạn trích "Hồi Trống Cổ Thành" có kết cấu hoàn chỉnh và đầy kịch tính. Mặc dù dung lượng của nó rấtngắn so với sự đồ sộ của tác phẩm nhưng đã thể hiện được đặc trưng bút pháp nghệ thuật của La QuánTrung cũng như đặc điểm chung của tiểu thuyết cổ điển Minh Thanh.Trên cơ sở đó,ở tiết học ngày hômnay,thầy và các em sẽ cùng tìm hiểu đoạn trích "Hồi trống Cổ Thành".Hoạt động của giáo viên vàYêu cầu cần đạthọc sinh*Hoạt động 1 :Tìm hiểu về I. Tìm hiểu chungtác giả,tiểu thuyết chương 1. Tác giảhồi,đoạn trích.- La Quán Trung (1330-1400), tênlà La Bản, hiệu làCâu hỏi : Em hãy nêu vài nét Hồ Hải Tản Nhân.về tác giả?- Quê thuộc vùng Thái Nguyên, tỉnh Sơn Tây cũ.- Con người: học rộng biết nhiều, thích ngao du, nghethuyết thoại nhân kể chuyện và nghi chép lại.- Ông từng biên soạn dã sử.- Ông là người đầu tiên đóng góp xuất sắc cho trườngphái tiểu thuyết Minh Thanh.2. Vài nét về tiểu thuyết chương hồi TQ ( TT cổ điển,Câu hỏi : Em hiểu gì về tiểu TT Minh Thanh)thuyết chương hồi? Hãy kể - Là loại tiểu thuyết được chia thành nhiều hồi, mỗi hồimột số tác phẩm tiểu thuyết thường có một hoặc một vài sự kiện xảy ra được kểchương hồi mà em biết?theo trình tự thời gian, cuối mỗi hồi thường có câu “Hạhồi phân giải”.- Kết thúc hồi thường vào lúc cao trào.- Tính cách nhân vật được hình thành từ hành động vàngôn ngữ.- Trong cách miêu tả thường dùng đặc điểm của chuyệnkể mở đầu bằng câu chuyện xa xưa,sau đó mới đi vàotriều đại chính được kể, dẫn chuyện bằng mấy câu thơ,kết thúc bằng một bài vịnh.3. Tác phẩm “ Tam quốc diễn nghĩa”Câu hỏi : Nêu những hiểu - Nguyên văn: Tam quốc chí thông tục diễn nghĩabiết của mình về tiểu thuyết- Ra đời khoảng giữa thế kỉ XIV, dài khoảng 75 vạn“Tam quốc diễn nghĩa”?chữ.- Tác giả dựa trên 3 nguồn tư liệu chính để viết :+ Sử liệu.+ Truyện kể dân gian.+ Kịch dân gian.-> Quan điểm của tác phẩm la "ủng Lưu phản Tào",tácphẩm có 3 phần thực,7 phần hư.- Kết cấu: gồm 120 hồi.-Nội dung : kể lại quá trình hình thành, phát triển, diệtCâu hỏi : Hãy nêu nội dung vong trong vòng 97 năm giữa 3 tập đoàn phong kiếnchính của tác phẩm?Ngô, Nguỵ, Thục. Cuối cùng,Tư Mã Viên sau khi cướpngôi Nguỵ và diệt Thục kéo quân về Nam diệt Ngôthống nhất Trung quốc vào năm 280.* Giá trị của tác phẩm :- Nội dung :Câu hỏi : Nêu giá trị chính + Phản ánh chân thực bộ mặt xã hội trung Quốc ở mộtcủa tác phẩm?thời kì lịch sử cụ thể.+ Phản ánh thực tế cát cứ phân tranh rồi hợp nhất.+ Ca ngợi những tấm gương anh hùng nghĩa sĩ có tàithao lược.+ Ca ngợi tình chung thuỷ.+ Khát vọng về một bậc minh quân.+ Là kho tàng kinh nghiệm quân sự quý giá.- Nghệ thuật :+ Xây dựng nhân vật điển hình, tính cách nhân vậtđược khắc hoạ rõ nét qua hành động và ngôn ngữ.+ Cách kể chuyện linh hoạt, tự nhiên, hấp dẫn.+ Kết cấu chặt chẽ.+ Cách miêu tả chiến tranh đặc sắc.4. Đoạn tríchCâu hỏi : Nêu vị trí,nội dungcủa đoạn trích?- Vị trí: hồi 28- Tên hồi:-Giáo viên cho học sinh đọc “ Chém Sái Dương anh em hòa giảivà nêu cảm nhận của mình về Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên”.đoạn trích?- Nội dung : kể về sự kiện Quan công trên đường về vớiLưu Bị gặp Trương Phi ở Cổ Thành, Trương Phi nghiQuan Công phản bội, Quan Công chém đầu Sái Dươngđể minh oan cho mình, anh em hoà giải.- Bố cục: 2 phần+ P1: từ đầu ---> đem theo quân mã chứ.+ P2: phần còn lại*Hoạt động 2 : Tìm hiểu các II. Đọc-hiểunhân vật và nghệ thuật 1. Tính cách các nhân vậtđoạn trích.a, Nhân vật Trương Phi* Qua ngoại hình: Trương Phi là một dũng tướng, mình-Giáo viên giới thiệu vài nét cao tám thước, đầu báo, mắt tròn, hò hét như sấm, râuvề Trương Phi.hùm...* Qua hành động đi vay lương thực :- Đi vay lương thực quan huyện không cho, đuổi quanCâu hỏi : Tính cách của huyện đi chiếm lấy thành tạm nương thân.Trương Phi được thể hiên qua -> Nóng nảy, bộc trực, đơn giản.những chi tiết nào?Qua đó em- Mộ quân, tậu ngựa, chứa cỏ tích lương.cảm nhận được gì về Trương-> Cẩn thận, mục đích để ngóng tin Huyền Đức.Phi?- Khi nghe Tôn Càn báo tin 2 chị dâu và Quan Côngđến :+ Thái độ: Chẳng nói chẳng rằng.Câu hỏi : Khi nghe Tôn Cànbáo tin Quan Công và 2 chị-> Thái độ rõ ràng, kiên quyết, trắng đen phải trái rõràng.dâu đến Trương Phi có những + Hành động: mặc áo giáp, vác mâu, lên ngựa,dẫnhành động như thế nào?Qua quân,đi tắt, mắt trợn, râu hùm vểnh ngược, hò hét, múađó em thấy được gì về tính xà mâu,chạy,đâm.cách của Trương Phi?->Các động tác khẩn trương,dồn dập,liên tiếp,dứtkhoát,thể hiện sự nóng nảy bộc trực,thẳng thắn,khôngchập nhận sự quanh co lắt léo.( Vì Trương Phi nghĩ Quan Công ra hàng Tào, phản bộilại lời thề kết nghĩa vườn đào, bây giờ đến đây lập mưuđể giết mình).Câu hỏi : Vì sao Trương Phi - Trương Phi gạt mọi lời thanh minh của Quan Công vàlại hành động như vậy với 2 chị dâu.Quan Công?-> Dứt khoát, không kiên nhẫn.* Qua ngôn ngữ :- Xưng hô với 2 phu nhân: chị và tôi->Cách xưng hô đúng mực, thể hiện tình cảm thuỷCâu hỏi : Em thấy cách xưng chung, lòng trung thành, tôn trọng hai chị.hô của Trương Phi với 2 chị- Xưng hô với Quan Công : mày - tao, gọi Quan Côngdâu,Quan Công như thế nào?là thằng phụ nghĩa, bỏ anh hàng Tào.Qua đó em cảm nhận được gìvề tính cách của Trương Phi? -> Trương Phi thô lỗ,giận dữ,thẳng thắn,quyết trừng trịQuan Công bằng bát xà mâu.- Trương Phi gọi Quan Công là "nó" : dứt khoát cắt tìnhanh em.->Lòng trung thành,muốn bảo vệ cái đúng,tình anh em.* Qua điều kiện Trương Phi đặt ra với Quan Công :- Xong 3 hồi trống chém đầu Sái Dương.-> Ngay thẳng, dứt khoát.Quyết liệt phải phân biệt bạnCâu hỏi : Trương Phi đặt điều thù trong nháy mắt.kiện gì cho Quan Công để- Khi chém xong đầu Sái Dương,Trương Phi vẫn chưachứngminhlòngtrung tin anh,chưa nhận anh.thành?Qua đó em cảm nhận ->Hồ nghi,không dễ tin người,rất thận trọng.được gì về Trương Phi?* Khi biết rõ sự thật về Quan Công :- Hỏi kĩ việc ở Hứa Đô rồi mới tin anh.- Khi nghe hai chị dâu kể về những việc Quan Công đãCâu hỏi : Khi biết rõ về trải qua,Trương Phi rỏ nước mắt, thụp lạy Quan Công.những việc Quan Công đã-> Tinh tế,nhanh nhẹn biết phục thiện,nhận lỗi chânlàm lúc đó,Trương Phi đã cưthành.Đó còn là cách bày tỏ tình cảm của người anhxử thế nào?Qua đó em cảmhùng,cảm động về tình nghĩa anh em,và còn là sự khâmnhận được gì?phục dũng khí, tài năng của Quan Công.Tóm lại: Trương Phi là người cương trực,thẳngthắn,nóng nảy,cẩn trọng thô lỗ nhưng cũng rất tinh tế.Trương Phi là người anh hùng dũng cảm,trung nghĩatiêu biểu trong thời loạn.b, Nhân vật Quan Công.- Trước khi gặp Trương Phi thì Quan Công đã trải qua 5cửa quan Tào,chém 6 tướng giỏi của Tào Tháo.-Giáo viên giới thiệu về nhânvật Quan Công cho học sinh..+ đến Đông Lĩnh giết Khổng Tú.+ Đến Lạc Dương chém hai tướng giỏi Mạnh Than,Hàn Phúc.+ Đến Nghi Thuỷ; chặt Biện Hổ ra làm hai khúc.+ Đến Huỳnh Dương giết Vương Thực.+ Đến sông Hoàng Hà giết Tần Kì.-Quan Công xưng hô với Trương Phi : Ta - hiền đệ, em-> Cách xưng hô thân tình anh em ruột thịt,là lời ngườianh khuyên, thanh minh với em.Quan Công là ngườiCâu hỏi : Quan công xưng hôvới Trương Phi như thế nào?Qua đó em thấy được gì vêQuan Công?trọng tình nghĩa, trung thành (vì Quan Công biết emđang hiểu lầm mình,tính em lại nóng nảy,mình lại bịđặt vào tình thế tình ngay lí gian, nên không thể tự phụ,kiêu ngạo được).-Quan Công thông minh, khéo léo nhờ 2 chị dâu giúp.- Quan Công chém đầu Sái Dương minh oan cho mình.- >Nhanh nhẹn, tài giỏi, khao khát được minh oan.Câu hỏi : Quan Công đã làmnhư thế nào để minh oan chomình?=>Quan Công là một anh hùng dũng mãnh luôn đề caotrung nghĩa.2. ý nghĩa của nhan đề " hồi trống Cổ Thành".- Hồi trống là điều kiện,là quan toà phán xét QuanCông phản bội hay trung thành.Câu hỏi : Có thể xem hồitrống Cổ Thành là cửa ải thứ6 được không vì sao?- Hồi trống thi tài,tỏ lòng,giải oan,biểu dương dũng khívà lòng trung thành của Quan Công.- Hồi trống thu quân ăn mừng.- Hồi trống đoàn tụ gia đình,hội ngộ của những anhCâu hỏi : Em hãy cho biết ýhùng, tôi chúa đoàn viên.nghĩa của nhan đề "Hồi trống -> Khống khí chiến trận,so tài, hội ngộ,mang đậm néttrận mạc.Cổ Thành"?-> Biểu tượng cho lòng trung nghĩa,thẳng thắn,cho tinhthần dũng cảm,công minh,chính nghĩa.3. Một số đặc sắc nghệ thuật- Tương phản tính cách nhận vật: Quan Công > Tạo chất anh hùng,vì nếu không có tính cách tươngCâu hỏi : Nêu một số đặc sắcphản như vậy sẽ mất đi kịch tích.về Nghệ thuật của đoạn trích? - Tạo tình huống kịch tính,căng thẳng quyết liệt nhưmột vở kịch.+ Trình bày: giới thiệu nhân vật, sự việc 3 anh em đangngóng nhau, Quan Công đến Cổ Thành…+ Khai đoạn (sự việc bắt đầu): Trương Phi nghĩa QuanCông ra hàng Tào,đến đây để bắt mình,nên quyết địnhtrừng trị bằng bát xà mâu, Quan Công bị đặt vào tìnhthế tình ngay lí gian..+ Phát triển (Sự kiện tiếp diễn):Quan Công nhắc lạitình nghãi vườn đào,tự thanh minh cho mình,TrươngPhi không tin..+ Thắt nút (đỉnh điểm): Quan Công đang thanh minhthì quân Tào đến,Trương Phi quay lại đâm Quan Côngrất bất ngờ.+ Mở nút (kết thúc): Quan Công chém đầu Sái Dươngminh oan cho mình, anh em hoà giải.-> Căng thẳng,quyết liệt,tạo không khí chién trận hàohùng như đang diễn ra.III. Tổng kết1. Nội dung :- Ca ngợi tình nghĩa anh em, biểu dương lòng cương*Hoạt động 3 : Tổng kết nội trực, thẳng thắn, trung thành, dũng cảm.dung và nghệ thuật.-Hồi trống chứa đựng linh hồn đoạn trích, đó là hồitrống thách thức, minh oan, đoàn tụ.Câu hỏi : Em hãy tổng kết 2. Nghệ thuật :những nét chính về nội dung - Xây dựng nhân vật đặc sắc.và nghệ thuật của đoạn trích?- Tạo tình huống kịch tính, bất ngờ.- Lời kể ngắn gọn, sinh động.- Sử dụng nhiều từ cổ, lối văn biền ngẫu.