Giáo án Vật Lý 6 Bài 21: Một Số ứng Dụng Của Sự Nở Vì Nhiệt - 123doc

Mục tiêu bài học Kiến thức giúp Hs: - Nhận biết được sự co dãn vì nhiệt nếu bị ngăn cản sẽ gây ra lực lớn - Mô tả cấu tạo và hoạt động của băng kép Kĩ năng: Giải thích được 1 số ứng dụn

GIÁO ÁN VẬT LÝ 6

MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT

I Mục tiêu bài học

Kiến thức giúp Hs:

- Nhận biết được sự co dãn vì nhiệt nếu bị ngăn cản sẽ gây ra lực lớn

- Mô tả cấu tạo và hoạt động của băng kép

Kĩ năng: Giải thích được 1 số ứng dụng đơn giản về sự nở vì nhiệt của các chất

Thái độ: Học tập nghiêm túc, ghi chép bài cẩn thận

II Chuẩn bị

- Giáo viên

+ Cả lớp 1 băng kép, giá thí nghiệm, đèn cồn, tranh vẽ hình 21.2 và 21.3

+ Mỗi nhóm bộ dụng cụ thí nghiệm như hình 21.1, cồn, bông, chậu nước, khăn

- Học sinh Sgk và vở ghi chép

III Tiến trình lên lớp

1 Kiểm tra (5 phút)

- Gv: Nêu kết luận về sự nở

vì nhiệt của chất khí

- Gv: Hãy so sánh sự nở vì

nhiệt của các chất

- TL chất khí nở ra khi nóng lên và co lại khi lạnh đi Các chất khí khác nhau dãn nở vì nhiệt giống nhau

- TL Chất khí nở vì nhiệt nhiều hơn chất lỏng, chất lỏng

nở vì nhiệt nhiều hơn chất rắn

1 Bài mới

Đặt vấn đề (3 phút)

- Gv:c ho học sinh quan sát

tranh vẽ hình 21.2/Sgk

- Gv: Các em có nhận xét gì

về chỗ tiếp nối giữa 2 đầu

thanh ray xe lửa?

- Gv: Tại sao người ta phải

làm như vậy?

- Thông báo “sự nở vì nhiệt

của các chất có rất nhiều ứng

dụng trong đời sống và kĩ

thuật Bài học hôm nay sẽ

giới thiệu cho chúng ta một

số ứng dụng thường gặp của

sự nở vì nhiệt của các chất

rắn.”

- Quan sát

- TL chỗ tiếp nối giữa hai đầu thanh ray có một khe hở nhỏ

- TL vì khi nóng lên thanh ray dài ra, làm như thế để tránh cho đường ray khỏi bị cong

- Lắng nghe

- Ghi bài

Tiết 24 MỘT SỐ ỨNG DỤNG CỦA SỰ NỞ VÌ NHIỆT

Hoạt động 1 Quan sát lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt (10 phút)

- Yêu cầu học sinh đọc Sgk

để tìm hiểu trình tự thí

nghiệm

- Hướng dẫn học sinh làm thí

nghiệm hình 21.1a và quan

sát hiện tượng xảy ra

- Gv: Khi đốt nóng thanh thép

thì có hiện tượng gì xảy ra

với chốt ngang?

- Gv: Vậy khi đốt nóng thì có

hiện tượng gì xảy ra với

thanh thép?

- Đọc Sgk để tìm hiểu trình tự thí nghiệm

- Làn thí nghiệm và quan sát hiện tượng xảy ra

- TL Khi đốt nóng thanh thép thì chốt ngang bị bẽ gãy

- TL Khi đốt nóng thì thanh thép nở ra

I Lực xuất hiện trong sự

co dãn vì nhiệt

1 Quan sát thí nghiệm

và trả lời câu hỏi

- C1 Thanh thép nở ra khi nóng lên

- Gv: Chốt ngang bị bẻ

gãy ở thí nghiệm chứng tỏ

điều gì?

- Nhận xét

- Yêu cầu học sinh đọc

câu hỏi C3, và quan sát

hình 21.1b/Sgk

- Gv: Nếu khi thanh thép ở

trong hình 21.1b/ sgk vừa

bị đốt nóng xong ta phủ

lên nó bằng 1 khăn lạnh

thì có hiện tượng gì xảy

ra?

- Nhận xét

- Gv: Giả sử chốt ngang bị

gãy Vậy nguyên nhân nào

gây ra hiện tượng đó?

- Nhận xét

- Để biết được dự đoán

của chúng ta có đúng hay

không, chúng ta tiến hành

thí nghiệm giống hình

21.1b/ Sgk để kiểm chứng

- Hướng dẫn học sinh làm

thí nghiệm và quan sát

hiện tượng

- Nhận xét

- Gv: Vậy qua thí nghiệm

- TL Điều đó chứng tỏ khi nở

ra vì nhiệt nếu bị cản trở thanh thép có thể gây ra lực lớn

- Ghi bài

- Đọc C3 và quan sát hình 21.1b/ Sgk

- TL Chốt ngang bị gãy

- TL Do thanh co lại khi lạnh đi sinh ra lực làm gãy chốt

- Lắng nghe

- Làm thí nghiệm và quan sát hiện tượng

- TL Khi co lại vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây

- C2 Khi dãn nở vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép gây ra lực lớn

và hiện tượng xảy ra mà ta

quan sát được, em rút ra

được nhận xét gì?

- Nhận xét và thống nhất

câu trả lời câu hỏi C3

- Từ 2 thí nghiệm trên

điều khiển học sinh hoàn

thành kết luận C4

- Gọi học sinh trả lời câu

C4

- Nhận xét

- Gv:ốt lại kết luận “Sự co

dãn vì nhiệt khi bị ngăn

cản sẽ gây ra lực lớn”

ra lực lớn

- Ghi bài

- Hoàn thành C4

- Trả lời câu hỏi C4

- Ghi bài

- Lắng nghe

- C3 Khi co lại vì nhiệt nếu bị cản trở thanh thép

sẽ gây ra lực lớn

2 Rút ra kết luận

(C4 / Sgk)

 Sự co dãn vì nhiệt nếu

bị ngăn cản có thể gây ra lực lớn

Hoạt động 2 Vận dụng (5 phút)

- Ở tình huống lúc đầu bài

học này đã giúp các em

giải quyết xong C5 Vậy

em nào có thể nhắc lại câu

trả lời C5

- Nhận xét và cho học sinh

ghi câu trả lời vào vở

- Yêu cầu học sinh đọc

mục có thể em chưa biết

để thấy được lực do sự

dãn nở vì nhiệt gây ra là

rất lớn

- Gv: cho học sinh quan

- Nhắc lại câu trả lời C5

- Ghi bài

- Đọc mục có thể em chưa biết

3 Vận dụng

- C5 Giữa 2 đầu thanh ray có khe hở Khi trời nóng đường ray dài ra do

đó nếu không để khe hở thì khi dãn nở vì nhiệt đường ray bị cản trở gây

ra lực lớn làm hỏng đường ray

- C6 Hai gối đỡ không

sát tranh vẽ hình 21.3/ Sgk

- Yêu cầu học sinh đọc và

trả lời câu hỏi C6

- Gọi học sinh trả lời câu

C6

- Nhận xét

- Quan sát

- Đọc và thảo luận nhóm

- Trả lời câu hỏi C6

- Ghi bài

- Lắng nghe

giống nhau Một gối đỡ được đặt trên các con lăn nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản

Hoạt động 3 Nghiên cứu về băng kép (15 phút)

- Gv: cho học sinh quan

sát băng kép

- Giới thiệu cấu tạo của

băng kép gồm 2 thanh kim

loại có tính chất khác nhau

tán chặt vào nhau dọc theo

chiều dài của mỗi thanh

- Hướng dẫn học sinh đọc

Sgk và lắp thí nghiệm

hình 21.4

- Yêu cầu học sinh tiến

hành thí nghiệm và quan

sát hiện tượng xảy ra

- Hướng dẫn học sinh thảo

luận nhóm các câu C7, C8,

C9

- Gv: Đồng và thép dãn nở

vì nhiệt giống nhau hay

- Quan sát

- Lắng nghe

- Đọc Sgk và lắp thí nghiệm hình 21.4/ Sgk

- Tiến hành thí nghiệm và quan sát hiện tượng xảy ra

- Thảo luận nhóm các câu C7,

C8, C9

- TL Đồng và thép dãn nở vì nhiệt khác nhau

- TL Khi hơ nóng băng kép

II Băng kép 1.Quan sát thí nghiệm

2 Trả lời câu hỏi

- C8 Khi bị hơ nóng băng kép cong về phía thanh thép vì đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm ở ngoài vòng cung

khác nhau?

- Gv: Khi hơ nóng băng

kép cong về phía nào?

- Nhận xét

- Gv: Khi làm lạnh đi băng

kép có bị cong hay không?

Nếu có thì nó cong về phía

nào?

- Nhận xét

cong về phía thép vì đồng dãn

nở vì nhiệt nhiều hơn thép

- Ghi bài

- TL Khi làm lạnh băng kép cong về phía thanh đồng vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép

- Ghi bài

- C9 Khi làm lạnh băng kép cong về phía thanh đồng vì đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh thép dài hơn và nằm ở ngoài vòng cung

Hoạt động 4 Vận dụng (5 phút)

- Thông báo “băng kép

được sử dụng nhiều ở các

thiết bị tự động đóng ngắt

mạch điện khi nhiệt độ

thay đổi”

- Gv: cho học sinh quan

sát hình 21.5/ Sgk và nêu

qua cấu tạo bàn là điện

gồm dây đốt nóng, vỏ bàn

là, đèn tín hiệu, rơ- le

nhiệt, núm điều chỉnh

nhiệt độ

- Yêu cầu học sinh đọc và

thảo luận nhóm câu C10

- Gọi học sinh trả lời câu

C10

- Lắng nghe

- Quan sát

- Đọc và thảo luận nhóm câu

C10

- Trả lời câu hỏi C10

- Ghi bài

- Gv: cho ví dụ

3 Vận dụng

- C10 Khi đủ nóng băng kép cong lại về phía đồng làm ngắt mạch điện

Thanh đồng nằm phía dưới

SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM VÀ HIỆU QUẢ

Tác dụng của băng kép làm đóng ngắt mạch điện trong bàn là khi nhiệt độ thay đổi Có tác dụng tiết kiệm một phần năng lượng

TÍCH HỢP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG

- Biện pháp GDBVMT:

+ Trong xây dựng (đường ray xe lửa, nhà cửa, cầu, ) cần tạo ra khoảng cách nhất định giữa các phần để các phần đó dãn nở

+ Cần có biện pháp bảo vệ cơ thể, giữ ấm vào mùa đông và làm mát về mùa hè để tránh bị sốc nhiệt, tránh ăn uống thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh

3 Củng cố (1 phút)

- Gọi học sinh đọc ghi nhớ

- Tại sao khi tôn lợp nhà thường có dạng lượn sóng?

4 Hướng dẫn về nhà (1 phút)

- Học bài Làm các bài tập 21.1 21.6/ Sbt

- Gv:chuẩn bị bài tiết sau