GNP Là Gì? Bản Chất, Ý Nghĩa Và Cách Tính GNP Ra Sao?

Khi nghiên cứu về kinh tế vi mô, nhiều người chắc hẳn sẽ nghe tới thuật ngữ GNP? Vậy GNP là gì? Cách tính GNP ra sao? Chỉ số GNP có ý nghĩa gì? Bài viết dưới đây Làm Chủ Tài Chính giới thiệu đến các bạn những thông tin liên quan đến GNP.

GNP Là Gì?

GNP được viết tắt từ Gross National Product nghĩa là tổng sản phẩm quốc dân hay tổng sản phẩm quốc gia, là chỉ tiêu đo lường tổng giá trị thị trường của các hàng hóa, dịch vụ cuối cùng được sản xuất bằng yếu tố sản xuất của quốc gia trong thời kỳ cụ thể, thường sẽ là 1 năm.

Đơn giản hơn GNP là tổng giá trị bằng tiền của các sản phẩm cuối cùng với dịch vụ mà công dân của một quốc gia trong một khoảng thời gian.

GNP đầy đủ trong tiếng anh là gì?

Chỉ số GDP tiếng anh là ” Gross Domestic Product”

Bản Chất Của GNP Là Gì?

Bản chất của GNP thể hiện qua những yếu tố sau đây:

• GNP cộng nhiều sản phẩm thành chỉ tiêu duy nhất về giá trị của hoạt động kinh tế. GNP dùng giá thị trường để thực hiện điều đó bởi giá thị trường phản ánh giá trị của hàng hóa.
• GNP biểu thị đầy đủ những hàng hóa, sản xuất ra trong nền kinh tế, được bán hợp pháp trên thị trường. Thế nhưng vẫn có những sản phẩm mà GNP không biểu thị được ví dụ sản phẩm được sản xuất, bán trong nền kinh tế ngầm.
• GNP gồm những hàng hóa hữu hình như: quần áo, xe hơi, thực phẩm, dịch vụ vô hình như khám bệnh, cắt tóc,….

• GNP bao gồm giá trị của hàng hóa, dịch vụ cuối cùng, không tính giá trị của hàng hóa trung gian. Nếu hàng hóa trung gian được mang vào sản xuất ra sản phẩm. Sản phẩm này không được đưa ra dùng mà đưa vào hàng tồn kho để bán trong tương lai. Lúc này hàng hóa trung gian được coi là hàng hóa cuối cùng, vẫn được tính vào GNP.
• GNP gồm các hàng hóa, dịch vụ được sản xuất ở thời kỳ hiện tại. Không gồm các giao dịch liên quan tới hàng hóa, được sản xuất trong quá khứ.
• Các yếu tố sản xuất của quốc gia dù có tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh ở bất cứ đâu trên thế giới, kết quả tạo ra cũng tính vào GNP của nước đó.
• GNP phản ánh giá trị sản xuất thực hiện ở khoảng thời gian 1 năm hay 1 quý. GNP phản ảnh lượng chi tiêu hay thu thập trong thời kỳ đó.

Phân Loại GNP

GNP có 2 loại như sau:

• GNP danh nghĩa (GNPn)
• GNP thực (GNPr)

GNP Danh Nghĩa (GNPn)

Là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất trong một thời kỳ, theo giá hiện hành là giá cả của cùng kỳ. Sẽ không có điều chỉnh nào cho lạm phát được tính đến. Chỉ số GNP được dùng khi nghiên cứu mối quan hệ tài chính, ngân hàng.

GNP Thực Tế (GNPr)

Đây là chỉ số đo lường tổng sản phẩm quốc dân sản xuất ở một thời kỳ, theo giá cố định ở thời kỳ được lấy làm gốc, chỉ số này được dùng khi cần phân tích tốc độ tăng trường kinh tế của một quốc gia.

Cách tính GNP theo giá thị trường và giá sản xuất

GNP được tính theo công thức:

Công thức 1: Tính GNP theo tổng sản phẩm quốc nội – GDP

Công thức như sau:

GNP = GDP + thu nhập ròng từ nước ngoài

Trong đó:

Thu nhập ròng từ nước ngoài được tính là:

Thu nhập từ các yếu tố xuất khẩu – Thu nhập từ các yếu tố nhập khẩu.

Theo công thức này GNP được tính dựa trên sự chênh lệch về các khoản thu nhập chuyển ra nước ngoài và chuyển vào trong nước.

Ví dụ 1 nền kinh tế có GDP là 200 tỷ USD, thu nhập ròng từ nước ngoài trong năm là 60 tỷ USD. Vậy năm đó, GNP của nền kinh tế này là GNP = 200 + 60 = 260 tỷ USD

Công thức 2: Cách tính trực tiếp

Công thức 2: Chỉ số tổng sản phẩm quốc gia GNP của một quốc gia trong 1 năm được tính như sau:

GNP = (X – M) + NR + C + I + G.

Trong đó:

• X: Chỉ số về sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng dịch vụ, hàng hóa. • M: Chỉ số sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng dịch vụ, hàng hóa. • NR: Thu nhập ròng từ các tài sản ở nước ngoài. • C: Chỉ số chi phí tiêu dùng cá nhân. • I: Tổng mức đầu tư cá nhân quốc nội. • G: là chỉ số chi phí tiêu dùng của nhà nước.

Ví dụ: Năm 2021, Việt Nam báo cáo lần lượt các khoản chi tiêu trong năm lần lượt là:

• Chi tiêu hộ gia đình: 50 tỷ
• Chi tiêu chính phủ: 100 tỷ
• Tổng đầu tư: 50 tỷ
• Xuất khẩu: 300 tỷ
• Nhập khẩu: 200 tỷ
• Thu nhập ròng từ nước ngoài: 100 tỷ

Như vậy, GNP được tính bằng:

GNP = 50 + 100 + 50 + (300 – 200) + 100 = 400 tỷ

Ý Nghĩa Của GNP Đối Với Nền Kinh Tế

Với nền kinh tế vĩ mô của quốc gia, chỉ số GNP có ý nghĩa quan trọng như sau:

• Cho biết quy mô thu nhập, mức sống của công dân một quốc gia. Khi nghiên cứu GNP theo giá cố định, các nhà kinh tế sẽ nắm được tình hình gia tăng thu nhập, cải thiện mức sống của người dân trong một khoảng thời gian cụ thể.
• GNP là thước đo đánh giá sự phát triển kinh tế của quốc gia, chỉ số này là tổng giá trị bằng tiền của sản phẩm, dịch vụ cuối cùng mà công dân trong nước làm ra trong thời gian cụ thể.
• Nếu như GNP thực tế thấp hơn tốc độ tăng dân số, thu nhập bình quân đầu người sẽ giảm.

Bảng So Sánh GNP Và GDP

GNP và GDP có mối liên hệ mật thiết và ảnh hưởng lẫn nhau nhưng nó khác hoàn toàn về bản chất.

Có thể hiểu rõ hơn về 2 khái niệm này qua bảng dưới đây:

Tiêu chí	GNP	GDP
Khái niệm	• Là tổng sản phẩm quốc gia do người dân một nước sản xuất ra ở trong và cả ngoài nước.	• Là tổng sản phẩm quốc nội do người dân một nước sản xuất ra trong phạm vi lãnh thổ quốc gia đó.
Bản chất	• GNP được tạo ra ở tất cả các quốc gia, vùng lãnh thổ mà doanh nghiệp, công dân 1 quốc gia nào đó làm ra được.	• GDP là toàn bộ giá trị kinh tế được tạo ra trong phạm vi lãnh thổ 1 quốc gia.
Công thức tính	GNP = (X – M) + NR + C + I + G	GDP = C + I + G + NX Trong đó NX là xuất khẩu ròng của nền kinh tế
Mức độ phản ánh	• Chỉ số GNP phản ánh tốt hơn số lượng hàng hóa và dịch vụ mà người dân 1 nước có thể mua được nhờ phần chênh lệch tài sản từ nước ngoài	• Chỉ số GDP phản ánh tốt hơn số lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất ra – làm căn cứ tính bình quân cho người dân quốc gia đó
Tính ứng dụng	• Được ngân hàng thế giới ứng dụng để ước tính GNP của một quốc gia	• Được các quốc gia sử dụng để tính bình quân đầu người

Mối Quan Hệ Giữa GNP Và GDP

Mối quan hệ giữa GNP và GDP được phản ánh qua công thức:

GNP = GDP + NIA

Trong đó:

• NIA: Thu nhập ròng từ nước ngoài. NIA được tính bằng công thức sau:
• NIA = Thu nhập ròng từ các yếu tố xuất khẩu – Thu nhập ròng từ các yếu tố nhập khẩu

Dựa vào bảng so sánh có thể thấy được mối quan hệ giữa GNP và GDP như sau:

• Nếu GDP > GNP: Sức mạnh kinh tế của nước nhà còn yếu.
• Nếu GDP < GNP: Tiềm năng phát triển và sức mạnh kinh tế của quốc gia rất tốt.

Ý Nghĩa Của Chỉ Số GDP Đối Với Nền Kinh Tế

GNP là một trong những chỉ số quan trọng giúp chúng ta có thể đánh giá quy mô, sự phát triển của nền kinh tế. Cụ thể như sau:

• GNP đóng vai trò là thước đo giúp chúng ta biết đánh giá tình hình phát triển kinh tế của một quốc gia/ vùng lãnh thổ.
• Chỉ số GNP thực tế giúp chúng ta biết được thu nhập, mức sống và sự phát triển của một quốc gia. Trong khi đó, GNP danh nghĩa giúp các nhà kinh tế hoạch định được chính sách cải thiện thu nhập, mức sống của quốc gia đó.

Kết Luận

Bài viết trên chắc chắn đã giúp bạn biết được GNP là gì đồng thời hiểu rõ ý nghĩa của GNP và phân biệt được GNP với GDP một cách rõ ràng nếu vô tình nghe thấy các chỉ số này trên các bản tin hay đọc báo cáo kinh tế – tài chính.

Thông tin được biên tập bởi: lamchutaichinh.vn

5/5 - (1 bình chọn)