Hai Cách Nấu Sâm Bổ Lượng Giúp Thanh Nhiệt, Bồi Bổ Cho Gia đình

Bỏ qua các vấn đề về chính trị thì phải nói rằng, người Trung Hoa có rất nhiều món ăn truyền thống tuyệt vời để vừa là món ăn ngon, vừa là bài thuốc. Trong số đó, có thể kể đến sâm bổ lượng – một loại ẩm thực truyền thống khá phổ biến ở Quảng Đông, Quảng Tây, Hồng Kông… và cả ở Việt Nam.

Sâm bổ lượng, gọi là nước giải khát thì chưa đủ vì nó ngọt thơm như chè, mà gọi là chè thì cũng không đúng vì nó không chung nhóm với các món chè truyền thống. Thôi thì cứ gọi là “sâm bổ lượng” hay “chè sâm bổ lượng”, vừa ngọt thơm như chè lại vừa mát như sâm mà còn bồi bổ.

Ngày nay, khi đi vào các chợ lớn, nhất là các phố người Hoa, bạn có thể thấy những bọc sâm bổ lượng được bày bán rất đẹp mắt cùng với các loại chè. Trong các bữa tiệc, nhất là tiệc cưới, các nhà hàng vẫn thường có món tráng miệng là sâm bổ lượng, rất vừa ý thực khách và cũng hấp dẫn hơn nhiều so với các món bánh trái truyền thống.

Sâm bổ lượng có khó nấu không? Câu hỏi này thật khó trả lời vì có rất nhiều công thức nấu sâm bổ lượng khác nhau. Hơn nữa, với các nhu cầu khác nhau như để bán, đãi tiệc hay nấu cho gia đình… thì các bước nấu cũng sẽ khác nhau. Ngoài ra, nếu chỉ nấu sâm bổ lượng với tác dụng thanh nhiệt, làm mát cơ thể thì thành phần của nó cũng khác rất nhiều so với công dụng bồi bổ.

Thành phần trong sâm bổ lượng gồm có những gì?

Ở Trung Quốc, sâm bổ lượng được gọi là “thanh bổ lượng 清补凉” hay “lục vị thang 六味湯”. Các công thức nấu món này cũng vô cùng đa dạng nhưng thường sẽ có các thành phần như bo bo, nhãn nhục, táo đỏ (hồng táo), hạt sen, phổ tai (và các thành phần tất yếu như đường, nước và nước đá) (1).

Tuy nhiên, với các món sâm bổ lượng thiên về bồi bổ thì thành phần của nó sẽ khác đi đôi chút với đậu xanh, củ mài, khiếm thực, củ bách hợp, thịt heo… (2).

• Tham khảo: Hồng táo bồi bổ, giúp ngủ ngon và điều trị động thai

Hai cách nấu sâm bổ lượng phổ biến

1. Món sâm bổ lượng 5 thành phần (cách làm này thường được dùng để bán)

Nguyên liệu: Để nấu món này, các bạn cần chuẩn bị 5 nguyên liệu với tỉ lệ như sau: phổ tai (50 g), hồng táo (50 g), nhãn nhục (100 g), hạt sen khô (50 g) và bo bo (50 g).

Các bước thực hiện:

• Bước 1: Lấy phổ tai ngâm nước sôi cho nở ra rồi rửa lại bằng 4, 5 lần nước lạnh cho phổ tai nở đều, bớt hôi. Với hạt sen, các bạn rửa sơ một lần bằng nước lả rồi tiếp tục rửa nhanh 1 lần nữa bằng nước sôi (lưu ý không ngâm). Với hồng táo, các bạn ngâm trong nước sôi đến khi táo nở phình, không còn nhăn nheo thì vớt ra.
• Bước 2: Đổ nước vào nồi (một lượng vừa đủ), nấu cho sôi thì đổ hạt sen vào, đậy nắp, nấu cho hạt sen chín mềm thì cho đường vào, đợi 3 phút cho đường ngấm thì vớt hạt sen ra (thời gian khoảng 20 – 30 phút).
• Bước 3: Sau khi vớt hạt sen ra chén thì cho hồng táo vào, giữ nước sôi trong 3 phút thì vớt ra. Sau khi vớt hồng táo ra, các bạn tiếp tục cho nhãn nhục vào, giữ sôi trong 2 phút thì cũng vớt ra chén riêng (vì nếu nấu lâu nhãn nhục sẽ mất ngọt). Lúc này, nồi nước nấu đã chuyển sang hơi nâu và thơm mùi nhãn nhục. Với phổ tai, các bạn cũng làm tương tự như vậy.
• Bước 4: Bo bo lâu chín hơn 4 vị trên đây nên các bạn phải ngâm riêng trước 3 tiếng và nấu bằng nồi nước khác trong khoảng 20 phút, đến khi thấy hạt bo bo nở mềm thì vớt ra (phần nước luộc bo bo không dùng, chỉ dùng phần nước nấu 4 vị trên để làm nước sâm).
• Cuối cùng: Múc mỗi vị trên ra ly rồi đổ nước đường vào, thêm đá và thưởng thức.

Lưu ý: Các bạn có thể dùng đường phèn thay cho đường cát để mang lại hiệu quả thanh mát cao hơn. Với nồi nước nấu, các bạn chỉ nên dùng lớp nước trên vì đôi khi lớp nước đáy sẽ có cặn cát. Ngoài ra, những người bị tiểu đường cũng nên cân nhắc khi dùng sâm bổ lượng.

2. Món sâm bổ lượng 8 thành phần (thường dùng cho gia đình)

Nếu có điều kiện, các bạn cũng có thể nấu sâm bổ lượng với nhiều thành phần hơn nhằm mang lại hiệu quả bổ dưỡng cao hơn, đồng thời tạo thêm hương vị cho món ăn.

Chẳng hạn, món ăn dưới đây gồm 9 vị và thường dùng trong gia đình nhiều hơn.

Nguyên liệu: kỷ tử (20 g), phổ tai (50 g), hạt sen (1 chén), bo bo (1 chén), bạch quả (20 hạt), hồng táo (20 quả), nhãn nhục (20 miếng), đảng sâm (20 lát). Với đường, các bạn nên dùng đường phèn (khoảng 150 g).

Cách nấu sâm bổ lượng: Vì nấu cho gia đình nên cách làm này không quá nghiêm ngặt về các bước thực hiện và bạn có thể nấu chung nhiều thành phần cùng một lúc. Tuy nhiên, cần lưu ý bo bo và hồng táo là hai loại lâu chín hơn nên bạn cần nấu trước và có thể nấu với lửa to. Còn hạt sen và bạch quả, các bạn nấu trong một nồi riêng cho chín và nấu bằng lửa nhỏ. Khi thấy hồng táo nở, các bạn cho hạt sen, bạch quả và các vị khác vào, nấu cho sôi chín một lượt thì tắt.

Lưu ý khi nấu sâm bổ lượng

Bạch quả có tác dụng phòng ngừa tai biến mạch máu não rất tốt, tuy nhiên, mỗi người chỉ nên ăn một lượng thật nhỏ để tránh các tác dụng phụ và cũng không nên ăn thường xuyên.

• Tham khảo: Hoài sơn (Củ mài) thành phần chính của món sâm bổ lượng

▼ Nguồn tham khảo

1. Ching bo leung, https://en.wikipedia.org/wiki/Ching_bo_leung, ngày truy cập: 29/ 01/2020.
2. 清補涼, https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%B8%85%E8%A3%9C%E6%B6%BC, ngày truy cập: 29/ 01/2020.