Hình ảnh X Quang Trong Tắc Ruột - Thực Tập Ngoại Khoa

CÁC HÌNH ẢNH X-QUANG TRONG TẮC RUỘT

Tắc ruột là trạng thái bệnh lý mà trong đó sự lưu thông các chất trong lòng ruột bị bế tắc. Sự bết tắc có thể xảy ra tại một hoặc nhiều vị trí. Giới hạn của tắc ruột là từ môn vị cho tới ống hâu môn.

Việc chẩn doán tắc ruột trên lâm sàng không khó nếu bệnh nhân nhập viện với triệu chứng điển hình và chụp x-quang bụng. Trên phim x-quang, ta có thể thấy các đặc điểm giúp ta biết có tắc ruột không, tắc cơ học hay cơ năng và xác định vị trí tắc.

X-quang bụng không sửa soạn

Bình thường, ở trên phim, ruột non nằm ở trung tâm, đường kính dưới 3 cm, nếp niêm mạc không dày quá 3 mm. Còn ruột già thì ở ngoại biên, kích thước khác nhau, đường kính dưới 5 cm. Ngoài ra hầu như không có hơi trong ruột non, chỉ có vài bóng hơi rải rác ở đại trang sigma.

Năm dấu hiệu có thể thấy trên phim ở bệnh nhân tắc ruột là:

+ Giãn ống tiêu hóa phần trên chỗ tắc, xảy ra khoảng 3 – 8 giờ sau tắc.  Đường kính tăng lên: ruột non trên 3 cm, đại tràng trên 5 cm, manh tràng trên 6 cm.

+ Mất hơi tại phần dưới chỗ tắc, khoảng 12 – 48 giờ sau tắc.

+ Có hình mức nước hơi ở trên chỗ tắc: thường xuất hiện 12 – 24 giờ sau tắc.

+ Thành ruột dày trên 2 mm.

+ Chuỗi ngọc hay tràng hạt

Xác định vị trí tắc

Tắc ruột non	Tắc ruột già
Vị trí	Trung tâm	Ngoại biên, vùng chậu
Niêm mạc	Chạy ngang hết lòng ruột Kích thước nhỏ, gần nhau	Chạy ngang một phần Kích thước lớn, xa nhau hơn
Quai ruột	Chiều rộng lớn hơn chiều cao	Chiều rộng nhỏ hơn chiều cao
Khẩu kính	3 – 5 cm	> 5cm
Số lượng	Nhiều	Ít
Phân đặc	Không	Có

Tùy số lượng, vị trí quai ruột giãn có thể xác định vị trí tắc:

+ Nếu tắc ở tá tràng: ít quai ruột giãn; ở cao, trung tâm hoặc lệch trái ổ bụng.

+ Nếu tắc ruột non thấp hơn: nhiều quai ruột giãn; xếp thành hình bậc thang từ hố chậu phải lên vùng bụng cao trái.

+ Nếu tắc ở đại tràng, tùy mức độ hay đóng van hồi manh tràng mà ruột non có giãn hay không và tùy vị trí tắc ở đại tràng mà hình ảnh khác nhau.

Tắc ruột non

Tắc ruột già

Phân biệt tắc cơ học hay cơ năng

Trong trường hợp tắc ruột cơ năng (liệt ruột toàn bộ) tất cả các quai ruột đều giãn khác với tắc ruột cơ học thì giãn phần trên chỗ tắc và mất hơi phần dưới. Mức nước hơi trong tắc ruột cơ năng thì thường ngang nhau, còn trong tắc cơ học thì thường chênh nhau, nhưng dấu hiệu này chỉ có giá trị tương đối.

Tắc cơ năng

Vài trường hợp đặc biệt:

Sỏi phân

Giả tắc

Xoắn đại tràng sigma

Tài liệu tham khỏa:

Bài giảng Bệnh Học Ngoại Khoa, trường đại học y khoa Phạm Ngọc Thạch

Bài giảng Chẩn Đoán X Quang, PGS.TS. Phạm Ngọc Hoa

http://radiologymasterclass.co.uk/tutorials/abdo/abdomen_x-ray_abnormalities/pathology_large_bowel_obstruction.html#top_first_img

http://radiologymasterclass.co.uk/tutorials/abdo/abdomen_x-ray_abnormalities/pathology_obstruction_volvulus.html

Read Full Post »