HỌC TẬP VÀ LÀM THEO BÁC VỀ NÊU CAO TINH THẦN TRÁCH ...

Đặt vấn đề

Nhằm mụch đích làm cho toàn Đảng, toàn dân nhận thức sâu sắc về những nội dung cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội thực dụng, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn tham nhũng, tiêu cực; và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh sâu rộng trong toàn xã hội, đặc biệt trong cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, thanh niên, học sinh... ; góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đảng, Bộ Chính trị khóa X, khóa XI và khóa XII đã ban hành Chỉ thị 06-CT/TW, ngày 07-11-2006 về “Tổ chức cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Chỉ thị số 03-CT/TW, ngày 14-5-2011 về “Tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15-5-2016 về “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Để thực hiện các Chỉ thị nêu trên, chúng tôi căn cứ vào Hướng dẫn của Ban Tuyên giáo Trung ương để làm rõ hơn chuyên đề về “Trách nhiệm” và “Nâng cao tinh thần trách nhiệm” của cán bộ, đảng viên theo quan điểm Hồ Chí Minh.

Ảnh: Internet

1. Tư tưởng Hồ Chí Minh về trách nhiệm và nêu cao tinh thần trách nhiệm

* Tư tưởng Hồ Chí Minh về trách nhiệm:

Hồ Chí Minh coi trách nhiệm là việc phải làm không thể thoái thác. Ý thức trách nhiệm là tự ý thức được về các công việc phải làm, “nhận rõ phải, trái, đúng sai”, tự mình xác định việc cần làm. Trên cơ sở có ý thức đúng đắn, tự giác, tích cực thực hiện trách nhiệm của mình là “có tinh thần trách nhiệm cao”.

Trách nhiệm của người cán bộ, đảng viên:

Thứ nhất, trách nhiệm với Tổ quốc:

- Trách nhiệm ấy được thể hiện ở tinh thần đấu tranh quên mình cho độc lập, tự do, thống nhất đất nước.

- Tinh thần nỗ lực phấn đấu cho đất nước giàu mạnh, cho chủ nghĩa xã hội thành công.

Thứ hai, trách nhiệm đối với Nhân dân:

- Cán bộ, đảng viên, công chức phải “hết lòng, hết sức phục vụ Nhân dân”.

- Phải sâu sát, gần gũi quần chúng, chăm lo giúp đỡ quần chúng về mọi mặt; phải "trọng dân, sát dân, tin dân", phấn đấu sao cho "dân phục, dân tin, dân yêu".

- Phải nêu gương trước quần chúng về mọi mặt. Trong mọi phong trào, mọi nhiệm vụ, cán bộ, đảng viên đều phải tiên phong, gương mẫu làm trước, tiến trước để quần chúng noi theo; “… người đảng viên, từ việc làm, lời nói đến cách ăn ở đều phải gương mẫu".

- Phải kính trọng dân. Tuyệt đối không được có thái độ "vác mặt làm quan cách mạng", không được hách dịch, nhũng nhiễu Nhân dân.

Thứ ba, trách nhiệm đối với Đảng: Phải kiên định với tôn chỉ, mục đích, mục tiêu, lý tưởng của Đảng. Đảng viên phải quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc đường lối, chủ trương, nghị quyết do Đảng đề ra; thực hiện tốt các nhiệm vụ của người đảng viên; chấp hành nghiêm Điều lệ, kỷ luật Đảng; tích cực tham gia xây dựng đảng bộ, chi bộ trong sạch vững mạnh; luôn giữ vững tính tiền phong, gương mẫu của người đảng viên. Phải ra sức học tập chủ nghĩa Mác - Lênin.

Phải không ngừng rèn luyện đạo đức cách mạng, phải thực hiện tốt 5 điều "nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm", tuyệt đối chấp hành nghị quyết và kỷ luật Đảng, luôn đặt lợi ích của Đảng lên trên, lên trước lợi ích của cá nhân mình.

Thứ tư, trách nhiệm với bản thân, gia đình, quê hương: Biểu hiện cụ thể của các trách nhiệm nêu trên của mỗi người là trách nhiệm với chính mình, với “bổn phận”, công việc được giao. Do vậy, hoàn thành nhiệm vụ được giao là kết quả thực hiện các trách nhiệm nêu trên. Phải chăm lo xây dựng gia đình, dòng họ, quê hương…

* Quan điểm của Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm:

Tinh thần trách nhiệm là kết quả nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của con người, từ đó chi phối hành động tích cực, tự giác của họ. Những người có nhận thức và hành động như thế được gọi là có tinh thần trách nhiệm cao. Nêu cao tinh thần trách nhiệm là mỗi cán bộ, đảng viên phải xác định mình là công bộc của dân để từ đó:

- Tích cực, tự giác thực hiện nhiệm vụ được giao: Trong thực hiện nhiệm vụ được giao phải “có gan phụ trách”, dám nghĩ dám làm, chủ động sáng tạo để có kết quả cao nhất. Phải làm tròn trách nhiệm của mình một cách tự giác, theo lương tâm, lương tri; làm việc theo nhu cầu nội tâm cá nhân.

- Ý thức đúng đắn về trách nhiệm của mình trên mọi cương vị, vị trí công tác; Chủ tịch hồ Chí Minh khẳng định nghề nào cũng vinh quang và việc gì cũng phải cố gắng chuyên tâm, không chủ quan, đại khái.

- Nắm vững chính sách và thực hiện đường lối quần chúng.

- Trái ngược với tinh thần trách nhiệm là bệnh quan liêu, mệnh lệnh, chủ quan, tự tư tự lợi.

2. Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm

Thứ nhất, tăng cường tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về nội dung, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm Tuyên truyền rộng rãi trong toàn Đảng, toàn dân ta về nội dung, ý nghĩa, tầm quan trọng của nêu cao tinh thần trách nhiệm. Làm cho cán bộ, đảng viên nhận thức đúng đắn về trách nhiệm của mình ở từng vị trí công tác và thấy được sự cần thiết phải nêu cao tinh thần trách nhiệm từ đó tích cực, tự giác thực hiện nhiệm vụ. Việc tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức cho đảng viên phải được tiến hành thường xuyên, là trách nhiệm của mọi tổ chức đảng và đưa vào nội dung sinh hoạt thường kỳ của mỗi tổ chức đảng, mỗi tổ chức đoàn thể và cơ quan, đơn vị. Từ đó từng cán bộ, đảng viên, công chức, không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao nhận thức và thực hiện tốt trách nhiệm cá nhân. Việc học tập, tự học tập để nâng cao nhận thức phải thực hiện thường xuyên, liên tục. Cán bộ, đảng viên, công chức phải có trách nhiệm nêu gương trước, làm trước, chịu trách nhiệm về những việc mình làm. Tuyên truyền những nhân tố tích cực, điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt.

Thứ hai, coi trọng xây dựng quy chế làm việc, xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức, tăng cường kiểm tra, giám sát thực hiện, xử lý nghiêm minh khi có vi phạm. Trên cơ sở phân tích vị trí việc làm, xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn, để mỗi cá nhân biết mình phải làm gì, và cần làm như thế nào một cách sáng tạo và hiệu quả vào tình hình thực tế. Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, từng cá nhân phải chủ động lập kế hoạch, bám sát kế hoạch và tích cực, tự giác thực hiện; khi kết thúc phải tổng hợp báo cáo, đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ, xác định rõ nguyên nhân và trách nhiệm cá nhân. Thường xuyên làm tốt công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát việc thực hiện quy định về trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ, các cam kết của cán bộ, đảng viên…. thúc đẩy và giáo dục đảng viên và cán bộ làm tròn nhiệm vụ được giao. Kịp thời phát hiện những việc làm tốt, các tấm gương điển hình trong học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm để biểu dương, khen thưởng và nhân rộng. Đồng thời phát hiện và xử lý nghiêm, kịp thời, công khai những cán bộ, đảng viên vi phạm, dù ở bất cứ cương vị, chức trách nào. Kiên quyết loại bỏ ra khỏi Đảng, khỏi cơ quan nhà nước những cán bộ, đảng viên thoái hóa, biên chất về đạo đức, lối sống, những phần tử cơ hội, bất mãn, gây mất đoàn kết nội bộ trong Đảng, vi phạm các nguyên tắc tổ chức, sinh hoạt đảng, góp phần giáo dục, răn đe đối với mọi cán bộ, đảng viên, góp phần đấu tranh, phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Thứ ba, thường xuyên tự phê bình và phê bình, đánh giá sát thực tế. Thường xuyên thực hiện nghiêm tự phê bình và phê bình theo đúng tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII nhằm rèn luyện, giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Mỗi cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu phải thực sự gương mẫu, tự đánh giá mình một cách trung thực, xác định rõ trách nhiệm của mình, biết mình hạn chế, khuyết điểm gì để tự mình phấn đấu sửa chữa; tránh tình trạng trong thực hiện nhiệm vụ thì tính toán, thu vén, mưu lợi cá nhân, thành tích, quyền lợi thì nhận về phần mình, còn hạn chế, khuyết điểm thậm chí do chính mình gây ra nhưng lại đỗ lỗi cho khách quan hoặc cấp dưới. Đấu tranh khắc phục những biểu hiện thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ: Thiếu tự giác, tích cực, chủ động, sáng tạo khi làm việc; làm việc đối phó, làm cho có, lãnh đạo nhắc mới làm; có mặt lãnh đạo thì làm khác, không có mặt lãnh đạo thì làm khác; thực hiện giờ giấc làm việc không nghiêm, chất lượng và hiệu quả làm việc kém, tính chuyên nghiệp thấp;…

Phân công nhiệm vụ rõ ràng trên cơ sở phân tích công việc, làm rõ trách nhiệm cá nhân, đánh giá cán bộ, đảng viên một cách khoa học, sát thực và cụ thể dựa trên kết quả công việc và sản phẩm cụ thể. Từ đó, mỗi cán bộ đảng viên cần phải xác định rõ trách nhiệm của mình; làm gương trong 3 mối quan hệ: Với bản thân thì phải nghiêm khắc, với người thì phải khoan dung, với công việc phải tận tụy. Bất kỳ công việc nào, nhiệm vụ gì, dù lớn hay nhỏ, khó hay dễ, phức tạp hay đơn giản, đều ra sức phấn đấu làm cho bằng được bằng cả “tâm lực, trí lực và sức lực” của mình. Lấy kết quả công việc là thước đo sự cống hiến của mỗi người. Không chỉ làm gương trong công tác mà còn phải làm gương trong đạo đức, lối sống, ở mọi lúc, mọi nơi, là tấm gương cho quần chúng noi theo.

Tóm lại, tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh là sự kết tinh những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta và tinh hoa văn hoá của nhân loại, là tài sản tinh thần vô giá của Đảng và nhân dân ta, là tấm gương sáng để mọi người Việt Nam học tập và noi theo. Đặc biệt, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh về nêu cao tinh thần trách nhiệm càng có ý nghĩa thiết thực đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam hiện nay mà mỗi cán bộ, đảng viên nhất là cán bộ chủ chốt cần phải ra sức học tập và làm theo, góp phần tích cực, thiết thực xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay.

Tài liệu tham khảo: Ban Tuyên giáo Trung ương, “Các chuyên đề học tập tư tưởng , đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”- Tài liệu sinh hoạt chi bộ, đoàn thể và tại các cơ quan, đơn vị năm 2009, năm 2013, năm 2014, năm 2015, năm 2016.

Ths. Phạm Mạnh Cường