Hưng Đạo đại Vương Trần Quốc Tuấn - Ngô Sĩ Liên - Ngữ Văn 10

YOMEDIA NONE Trang chủ Ngữ Văn 10 Tuần 22 Ngữ Văn 10 Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn - Ngô Sĩ Liên - Ngữ văn 10 ADMICRO Lý thuyếtSoạn bài 45 FAQ

Để thấy được tài năng và đức độ của anh hùng dân tộc Trần Quốc Tuấn, đồng thời hiểu được những bài học đạo lí quý báu mà ông để lại cho đời sau, Học 247 mời các em tham khảo bài giảng Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Chúc các em gặt hái được nhiều kiên thức bổ ích và thú vị từ bài giảng.

ATNETWORK YOMEDIA

1. Tóm tắt bài

1.1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả: Ngô Sĩ Liên

b. Tác phẩm Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

c. Đoạn trích

1.2. Đọc - hiểu văn bản

a. Chuyện về kế sách giữ nước

b. Chuyện về lòng trung nghĩa

c. Công lao và đức độ

2. Bài tập minh họa

3. Soạn bài Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

4. Một số bài văn mẫu về Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

5. Hỏi đáp về bài Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

Tóm tắt bài

1.1. Tìm hiểu chung

a. Tác giả: Ngô Sĩ Liên

• Chưa rõ năm sinh, năm mất.
• Quê: làng Chúc Lí, huyện Chương Mĩ, nay thuộc tỉnh Hà Tây
• Là nhà sử học nổi tiếng thời Lê (Thế kỉ XV).
• Ông đỗ tiến sĩ năm 1442, làm quan từ thời vua Lê Thái Tông đến thời Lê Thánh Tông.
• Ông là người giữ vai trò quan trọng trong việc hoàn thành bộ Đại Việt sử kí toàn thư

b. Tác phẩm

• Đại Việt sử kí toàn thư
  • Bộ chính sử lớn nhất Việt Nam thời Trung đại
  • Cuốn sử biên niên ghi chép từ thời Hồng Bàng đến 1428 khi Lê Lợi lên ngôi vua
  • Có giá trị sử học và văn học, thể hiện tinh thần dân tộc
  • Bố cục:
    • Phần Ngoại kỉ: viết về lịch sử nước ta thời Hồng Bàng đến thế kỉ X
    • Phần Bản kỉ: viết tiếp từ thời Đinh Tiên Hoàng đến thời hậu Lê
  • Quá trình sáng tác:
    • Ngô Sĩ Liên hoàn thành Đại Việt sử kí toàn thư năm 1479 trên cơ sở Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu và Sử kí tục biên của Phan Phu Tiên; gồm 15 quyển. Sau đó nhóm tác giả Phạm Công Trứ tiếp 5 quyển (tổng cộng 20 quyển)

c. Đoạn trích

• xuất xứ: Đoạn trích được trích từ quyển 5, phần Bản kỉ - Kỉ nhà trần.
• Nhân vật:
  • Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (1226 - 1300) là danh tướng Việt Nam, là anh hùng dân tộc, là con của An Sinh Vương Trần Liễu, cháu của vua Trần Thái Tông.
  • Ông quê ở Tử Mặc, phủ Thiên Trường (Mĩ Lộc, Nam Định). Ông được vua Trần Nhân Tông phong làm Quốc công tiết chế, thống lĩnh các đạo quân thủy lộ đánh bại quân Mông Nguyên

1.2. Đọc - hiểu văn bản

* Chân dung Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

a. Chuyện về kế sách giữ nước

• Nêu ra bài học giữ nước từ các triều đại:
  • Thời Triệu, Đinh, Lê, Lý
  • Thời Trần: Ba lần đánh bại giặc Nguyên - Mông, đế quốc hùng mạnh nhất thời Trung đại.

→ Từ bài học quá khứ, hiện tại, kinh nghiệm đúc kết trong cuộc đời cầm quân → rút ra kế sách: "Tuỳ thời tạo thế”, khoan thư sức dân, lấy dân làm gốc.

⇒ Vị tướng tài năng, mưu lược, nhìn xa trông rộng, tư tưởng tiến bộ, trí tuệ uyên bác yêu nước, thương dân

b. Chuyện về lòng trung nghĩa

Thái độ và việc làm trước lời di huấn của cha

• Trần Liễu trăng trối: vì cha mà lấy thiên hạ!
• Thái độ của Trần Quốc Tuấn : Ghi để điều đó trong lòng, nhưng không cho là phải.
• Hiếu >< Trung

→ chọn chữ Trung, đặt quyền lợi của đất nước lên trên quyền lợi của cá nhân, gia đình.

• Đến khi có binh quyền trong tay, ông hỏi ý kiến để thử lòng hai người gia nô và hai người con
  • Chuyện với Yết Kiêu, Dã Tượng
    • Cảm phục, khen ngợi: sự thẳng thắn, trung thực, trung nghĩa của họ.
  • Chuyện với hai người con trai:
    • Với Quốc Hiến : ngầm cho là phải.
    • Với Quốc Tảng: Kết tội, định giết, đến lúc chết không cho gặp mặt.

→ Trần Quốc Tuấn là một người hết lòng trung nghĩa với vua, với nước, không mảy may tư lợi, công bằng, nghiêm khắc.

c. Công lao và đức độ

• Công lao giữ nước, xây dựng đất
• Đức độ lớn lao:
  • Thiên tài quân sự lỗi lạc
  • Được soạn văn bia ở sinh từ để ca ngợi. Khi chết được tặng nhiều tước hiệu cao quý. Nhân dân cảm phục ngưỡng mộ, tôn vinh là bậc thánh.
  • Kẻ thù nể phục, khiếp sợ

⇒ Chân dung Trần Quốc Tuấn, một nhân cách vĩ đại, bất tử trong lòng dân tộc.

• Tổng kết

  • Nội dung

    • Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, với những chi tiết chọn lọc và xúc động, đoạn trích khắc họa đậm nét hình ảnh Trần Quốc Tuấn, một nhân cách vĩ đại, bất tử trong lòng người đọc

  • Nghệ thuật

    • Khắc hoạ chân dung nhân vật
    • Cách kể chuyện linh hoạt, chi tiết chọn lọc

Bài tập minh họa

Ví dụ

Đề: Phân tích đoạn trích và làm sáng tỏ Trần Quốc Tuấn là con người tài đức vẹn toàn.

Hướng dẫn làm bài

• Các em có thể tham khảo gợi ý sau:
  • Trần Quốc Tuấn là vị tướng tài ba mưu lược, có tầm nhìn xa trông rộng:
    • Ông tâu trình vua về cách dùng binh và thượng sách giữ nước: "Nó cậy trường trận, ta dựa vào đoản binh... đó là thượng sách giữ nước vậy"
    • Trần Quốc Tuấn từng soạn sách Binh gia diệu lí yếu lược để dạy các tì tướng, sưu tập binh pháp các nhà thành quyển Vạn kiếp tông bí truyền thư.
    • Ông là người biết chiêu hiền đãi sĩ. Môn khách của ông nhiều người giỏi chính sự và nổi tiếng về văn chương.
  • Trần Quốc Tuấn là người có đức độ lớn lao:
    • Phẩ chất nổi bật nhất của ông là tấm lòng trung quân ái quốc. Phẩm chất ấy càng ngời sáng khi ông giải quyết những mối mâu thuẫn giữa hiếu và trung giữa tình nhà và nợ nước. Ông đã đặt trung lên trên hiếu, nợ nước trên tình nhà. Trước di huấn của cha, ông để điều đó trong lòng nhưng không cho là phải. Khi vận nước trong tay ông vẫn một lòng trung nghĩa với vua Trần. Thái độ, hành động của Trần Quốc Tuấn "cảm phục đến khóc", "khen ngợi" Yết Kiêu, Dã Tượng, "rút gơm kể tội", "định giết" Trần Quốc Tảng, tất cả những điều này làm tôn lên tấm lòng trung nghĩa của ông.
    • Lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn thể hiện qua câu nói đầy dũng khí: "Bệ hạ chém đầu tôi trước rồi hãy hàng". Tư tưởng thân dân của bậc lương thần thể hiện ở chủ trương "khoan thứ sức dân", ở việc chú trọng tới vai trò, sức mạnh đoàn kết toàn dân. Là Thượng quốc công, được vua trọng đãi rất mực nhưng ông luôn kính cẩn, khiêm nhường "giữ tiết làm tôi", người đời ai cũng ngưỡng mộ, giặc Bắc phải nể phục.

3. Soạn bài Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

Đại Việt sử kí toàn thư của tác giả Ngô Sĩ Liên là tập biên niên sử nhưng mang đậm chất văn học (theo tinh thần “vãn sử bất phân” của thời trung đại). Mỗi nhân vật, sự kiện lịch sử được đề cập đến thường kèm theo những câu chuyện sinh động, để lại ấn tượng khó quên trong lòng người đọc. Chân dung các nhân vật lịch sử thường được tác giả khắc hoạ khá sắc nét. Đoạn trích Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn là một trong những ví dụ tiêu biểu cho cách viết nói trên. Để nắm được những nội dung cần đạt khi học bài này, các em có thể tham khảo thêm bài soạn tại đây: Bài soạn Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn.

4. Một số bài văn mẫu về Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

Hình ảnh Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn được khắc họa trong đoạn trích với những đặc điểm nổi bật về nhân cách, tài năng, đức độ. Để hiểu hơn về Trần Quốc Tuấn, các em có thể tham khảo thêm một số bài văn mẫu dưới đây:

• Phân tích bài Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

5. Hỏi đáp về bài Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn

Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn HỌC247 sẽ sớm trả lời cho các em.

-- Mod Ngữ văn 10 HỌC247

NONE

Bài học cùng chương

ADSENSE ADMICRO Bộ đề thi nổi bật UREKA AANETWORK

XEM NHANH CHƯƠNG TRÌNH LỚP 10

Toán 10

Toán 10 Kết Nối Tri Thức

Toán 10 Chân Trời Sáng Tạo

Toán 10 Cánh Diều

Giải bài tập Toán 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Toán 10 CTST

Giải bài tập Toán 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Toán 10

Ngữ văn 10

Ngữ Văn 10 Kết Nối Tri Thức

Ngữ Văn 10 Chân Trời Sáng Tạo

Ngữ Văn 10 Cánh Diều

Soạn Văn 10 Kết Nối Tri Thức

Soạn Văn 10 Chân Trời Sáng tạo

Soạn Văn 10 Cánh Diều

Văn mẫu 10

Tiếng Anh 10

Giải Tiếng Anh 10 Kết Nối Tri Thức

Giải Tiếng Anh 10 CTST

Giải Tiếng Anh 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 KNTT

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 CTST

Trắc nghiệm Tiếng Anh 10 CD

Giải Sách bài tập Tiếng Anh 10

Vật lý 10

Vật lý 10 Kết Nối Tri Thức

Vật lý 10 Chân Trời Sáng Tạo

Vật lý 10 Cánh Diều

Giải bài tập Lý 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Lý 10 CTST

Giải bài tập Lý 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Vật Lý 10

Hoá học 10

Hóa học 10 Kết Nối Tri Thức

Hóa học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Hóa học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Hóa 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Hóa 10 CTST

Giải bài tập Hóa 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Hóa 10

Sinh học 10

Sinh học 10 Kết Nối Tri Thức

Sinh học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Sinh học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Sinh 10 Kết Nối Tri Thức

Giải bài tập Sinh 10 CTST

Giải bài tập Sinh 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Sinh học 10

Lịch sử 10

Lịch Sử 10 Kết Nối Tri Thức

Lịch Sử 10 Chân Trời Sáng Tạo

Lịch Sử 10 Cánh Diều

Giải bài tập Lịch Sử 10 KNTT

Giải bài tập Lịch Sử 10 CTST

Giải bài tập Lịch Sử 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Lịch sử 10

Địa lý 10

Địa Lý 10 Kết Nối Tri Thức

Địa Lý 10 Chân Trời Sáng Tạo

Địa Lý 10 Cánh Diều

Giải bài tập Địa Lý 10 KNTT

Giải bài tập Địa Lý 10 CTST

Giải bài tập Địa Lý 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Địa lý 10

GDKT & PL 10

GDKT & PL 10 Kết Nối Tri Thức

GDKT & PL 10 Chân Trời Sáng Tạo

GDKT & PL 10 Cánh Diều

Giải bài tập GDKT & PL 10 KNTT

Giải bài tập GDKT & PL 10 CTST

Giải bài tập GDKT & PL 10 CD

Trắc nghiệm GDKT & PL 10

Công nghệ 10

Công nghệ 10 Kết Nối Tri Thức

Công nghệ 10 Chân Trời Sáng Tạo

Công nghệ 10 Cánh Diều

Giải bài tập Công nghệ 10 KNTT

Giải bài tập Công nghệ 10 CTST

Giải bài tập Công nghệ 10 CD

Trắc nghiệm Công nghệ 10

Tin học 10

Tin học 10 Kết Nối Tri Thức

Tin học 10 Chân Trời Sáng Tạo

Tin học 10 Cánh Diều

Giải bài tập Tin học 10 KNTT

Giải bài tập Tin học 10 CTST

Giải bài tập Tin học 10 Cánh Diều

Trắc nghiệm Tin học 10

Cộng đồng

Hỏi đáp lớp 10

Tư liệu lớp 10

Xem nhiều nhất tuần

Đề thi giữa HK2 lớp 10

Đề thi giữa HK1 lớp 10

Đề thi HK1 lớp 10

Đề thi HK2 lớp 10

Video bồi dưỡng HSG môn Toán

Toán 10 Chân trời sáng tạo Bài 2: Tập hợp

Toán 10 Kết nối tri thức Bài 1: Mệnh đề

Toán 10 Cánh Diều Bài tập cuối chương 1

Soạn bài Chữ người tử tù - Nguyễn Tuân - Ngữ văn 10 KNTT

Soạn bài Thần Trụ Trời - Ngữ văn 10 CTST

Soạn bài Ra-ma buộc tội - Ngữ văn 10 Tập 1 Cánh Diều

Văn mẫu về Cảm xúc mùa thu (Thu hứng)

Văn mẫu về Bình Ngô đại cáo

Văn mẫu về Chữ người tử tù

Văn mẫu về Tây Tiến

YOMEDIA YOMEDIA ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Bỏ qua Đăng nhập ×

Thông báo

Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này.

Đồng ý ATNETWORK ON QC Bỏ qua >>