Hướng Dẫn Kỹ Thuật Trồng Khoai Tây Vụ đông 2021

1. ĐẶC ĐIỂM GIỐNG
2. Giống Khoai tây Jelly:

- Thời gian sinh trưởng 90 - 95 ngày. Có khả năng sinh trưởng phát triển tốt, dạng cây nửa đứng, chiều cao cây trung bình 60 - 70 cm, có khả năng chịu hạn, chịu nóng mức nhẹ, chịu úng trung bình, nhiễm nhẹ một số sâu bệnh hại chính như rệp, bọ trĩ, bệnh mốc sương, bệnh héo xanh.

- Dạng củ hình oval - tròn, mắt nông, vỏ củ màu vàng sáng, bóng đẹp, ruột củ vàng, năng suất cao đạt 800 - 900kg/sào. Chất lượng củ tốt, hàm lượng tinh bột cao.

2. Giống khoai tây Marabel:

- Thời gian sinh trưởng trung bình từ 85 - 95 ngày, dạng cây đứng, thân cây mập và thấp, lá to, tán lá xòe. Ít nhiễm bệnh mốc sương và vi rút, nhạy cảm với bệnh héo xanh. 

- Dạng củ oval đến dài, mắt củ nông, vỏ củ và ruột củ màu vàng, ăn ngon, năng suất cao đạt 600 - 800kg/sào.

1. II. CHỌN GIỐNG, PHƯƠNG PHÁP Ủ MẦM VÀ CẮT CỦ
2. Tiêu chuẩn giống:

- Chọn đúng giống, không có vết sâu bệnh, không dị dạng, kích cỡ củ đồng đều. Trung bình củ khoai giống từ 25 - 40 gam (20 - 25 củ/kg), có từ 2 - 3 mầm, mầm mập khoẻ, chiều dài mầm từ 0,5 - 1 cm.

- Lượng giống/sào (360m2): Từ  40 - 50 kg (tùy theo kích thước, khối lượng củ giống và mật độ trồng).

2. Cách ủ khoai tây:

- Xếp khoai tây giống vào nơi có bóng tối, thoáng mát đống ủ có chiều cao khoảng 10-15 cm, sau đó phủ một lớp vải, rơm rạ hoặc lưới đen để ủ.

- Thường xuyên kiểm tra đống ủ, không để khoai bị độ ẩm quá cao sẽ gây thối khoai.

- Thời gian ủ khoảng 5 - 10 ngày khoai sẽ lên mầm đều. Khi mầm khoai dài 0,5 - 1 cm thì đem trồng.

3. Kỹ thuật cắt (bổ) củ:

- Đối với các củ khoai giống có khối lượng 40 gam trở lên và có nhiều mầm, thì cắt thành 2 - 3 phần để giảm chi phí giống. Dùng dao sắc, lưỡi mỏng để cắt.

- Cách cắt như sau:

+ Bước 1: Nhúng dao vào nước xà phòng đặc, cồn 900 hoặc hơ dao qua lửa trước khi bổ củ khác để ngăn chặn sự xâm nhập của nấm, vi khuẩn làm cho củ bị thối.

+ Bước 2: Bổ dọc củ khoai, mỗi phần có 1- 2 mầm khỏe, trọng lượng từ 25 gam trở lên.

+ Bước 3: Bổ xong chấm mặt cắt vào xi măng khô.

+ Bước 4: Đặt ngửa củ khoai rải đều lên nong, nia hoặc bạt có phủ vải ẩm lên trên để giữ ẩm, sau đó để vào nơi thoáng mát. Sau 24 - 36 giờ vết cắt hình thành sẹo trước khi đưa khoai giống đi trồng.

III. TRỒNG VÀ CHĂM SÓC

1. Thời vụ: Trồng từ 10/10 đến 10/11/2021
2. Chuẩn bị đồng ruộng:

- Chọn đất:

+ Cây khoai tây thích hợp với chân đất tơi xốp, cát pha, thịt nhẹ, đất phù sa ven sông với thành phần cơ giới nhẹ thoát nước và giữ ẩm tốt, quy hoạch tập trung, gọn vùng, thuận tiện tưới tiêu, tốt nhất là ruộng luân canh với lúa nước.

+ Ruộng vụ trước không trồng cây họ cà (cà chua, cà pháo,…) hoặc trồng cây màu, ngô thì phải làm sạch đất bằng cách trộn 25 - 30kg vôi bột/sào.

- Làm đất:

+ Đất sau khi gặt lúa xong, cắt rạ sát gốc, rải đều vôi bột và cày bừa tơi mịn đất.

+ Lên luống: Theo hai cách

Luống đơn: Trồng 1 hàng, mặt luống rộng 60 - 70 cm, luống cao 20 - 25cm, rãnh rộng 30 - 35cm.

Luống đôi: Trồng 2 hàng, mặt luống rộng 110 - 120 cm, luống cao 20 - 25 cm, rãnh rộng 35 - 40cm.

- Đảm bảo luống vừa đủ ẩm khi trồng, nếu đất quá ướt thì phải chờ đến khi đất ráo nước. Nếu đất quá khô thì phải tưới nước cho đất đủ ẩm rồi mới được trồng.

3. Phân bón:

* Lượng phân bón cho 1 sào(360 m2):

 - Phân chuồng hoai mục: 300 - 500 kg (hoặc phân hữu cơ vi sinh: 30 - 50kg).

- Phân Lân Supe: 15 - 20 kg

 - Phân Urê: 9 - 10 kg          

 - Phân Kali: 6 - 8 kg

- Vôi bột (nếu có): 15 - 20 kg

(Tuy nhiên trong quá trình thâm canh có thể thay thế bằng phân NPK tổng hợp và lượng phân tăng giảm tuỳ theo từng chân đất).

- Cách bón: 

+ Bón lót: Rải toàn bộ phân chuồng hoai mục, phân lân, 50% đạm + 50% kali trộn lẫn bón vào giữa khoảng cách đặt hai củ khoai.  

+ Bón thúc: Sau khi cây mọc cao 10 - 15 cm: Bón hết 50% đạm + 50% kali . Bón vào mép luống hoặc giữa 2 khóm khoai, không bón trực tiếp vào gốc cây vì dễ làm cây chết.

Chú ý: Bón lót nhiều Kali sẽ cho củ to, mẫu mã đẹp. Không bón phân chuồng tươi vì có nhiều vi khuẩn nấm bệnh làm cho mã củ không đẹp và khoai dễ bị thối. Chỉ dùng phân chuồng hoai mục. 

4. Trồng và chăm sóc:

4.1. Cách trồng:

- Đặt củ giống vào rãnh đặt củ, củ giống nằm nghiêng theo chiều dọc luống sao cho mặt cắt ngửa lên trên nghiêng 450, khi đặt củ các đỉnh mầm đều hướng lên trên về một phía.

- Khoảng cách trồng: Đối với luống đơn củ cách củ  20 - 22 cm . Đối với luống đôi củ cách củ 25 - 30 cm và đặt so le nhau. Đảm bảo trồng được 1.300 gốc/sào.

- Bón thúc: Bón phân giữa 2 cây cùng hàng, giữa hàng hoặc 2 bên luống.

    - Không để khoai tiếp xúc trực tiếp với phân, lấp đất đều bằng mặt luống sao cho dày từ 3 - 5 cm, không để hở mầm.

4.2. Chăm sóc:

- Sau trồng có thể dùng rơm rạ, trấu phủ kín mặt luống dày 1- 3cm để giữ ẩm, tạo độ tơi xốp cho đất, hạn chế cỏ dại. 

- Tưới ẩm: 5 - 7 ngày sau khi trồng nếu đất khô phải tưới đủ ẩm cho cây mọc.

- Tỉa mầm: Khi cây mọc cao khỏi mặt luống khoảng 3 - 5cm, cần cắt tỉa bằng kéo (không ngắt bằng tay) những cây quá nhiều nhánh, chỉ giữ lại mỗi cây không quá 3 nhánh.

- Vun luống: Vun đất áp thẳng vào gốc cây, lấp đến cổ lá (ấm gốc) để tránh tia củ gặp sáng thành cây, ít củ.

- Sau 7 ngày từ khi bón thúc và vun luống phải lấy nước đủ ẩm cho phân tan.

- Thường xuyên kiểm tra trong quá trình trồng, vun bổ sung đảm bảo độ cao, rộng của luống để củ nhanh to và không bị xanh.     

- Tưới nước:

+ Thường xuyên theo dõi và bổ xung nước khi đất không đủ ẩm.

+ Cách tưới: Có hai phương pháp tưới cho khoai tây

Tưới gánh: Tưới xung quanh gốc khoai, không tưới nước trực tiếp vào gốc. Có thể kết hợp tưới với phân đạm và kali nhưng phải chú ý lượng phân hòa với nước, thùng 10 - 12 lít chỉ pha 1 nắm phân nhỏ là vừa. Không kết hợp tưới nước với phân chuồng vì có nhiều nấm gây thối củ.

Tưới rãnh: Cho nước ngập 1/2 rãnh, khi nước ngấm đều thì tháo kiệt, tránh để nước đọng ở rãnh trong thời gian dài sẽ làm phát sinh và lây lan nguồn bệnh. Đặc biệt, khi phát hiện trên ruộng có bệnh héo xanh vi khuẩn thì tuyệt đối không được tưới rãnh vì sẽ tạo điều kiện cho bệnh lây lan rộng.

+ Dừng tưới nước khoảng 15 - 20 ngày trước khi thu hoạch.

1. Phòng trừ sâu bệnh:
2. Rệp đào, Nhện trắng, rệp sáp trắng:

Đảm bảo quy định về cách ly với các cây ký chủ của rệp. Trừ rệp bằng các loại thuốc: Polytrin 440 EC, Supracide 40 EC, Trigard 100 SL,…. Trừ nhện bằng các loại thuốc: Kuraba 3.6 EC, 1.8 EC; Otus 5 SL, …

2. Sâu xám:

Cắn mầm khi mới trồng và khi mầm mọc mới, soi đèn bắt vào lúc chiều tối hoặc rắc thuốc bột Basudin 10H, Patox 95 WG... quanh gốc khi trồng.

3. Sâu Khoang:

- Khi cây khoai mọc đều tiến hành làm bả chua ngọt cắm trên ruộng để diệt sâu trưởng thành, cắm 7 - 10 bả/sào, cắm bả liên tục trên ruộng, khi bả khô cần bổ sung thêm dung dịch của bả.

- Điều tra phát dục lứa sâu để ngắt ổ trứng và thu gom sâu nhỏ tuổi (tuổi 1-2) chưa phân tán. Phun thuốc diệt sâu khoang ở những diện tích có mật độ sâu non trên 20 con/m2 bằng một trong các loại thuốc: Peran 50EC, Match 50EC, …(chú ý phun vào buổi chiều tối).

4. Bệnh Mốc sương:

- Do nấm gây bệnh, phát sinh chủ yếu khi củ bắt đầu hình thành. Bệnh phát triển liên tục, phá hại nặng trong những năm thời tiết ẩm ướt, rét và mưa kéo dài, trời có nhiều sương mù, nhiệt độ dưới 200C. Bệnh hại mạnh từ tháng 12 đến tháng 2.

- Biện pháp phòng trừ: Dùng củ giống sạch bệnh, ruộng phải thoát nước và phải được luân canh. Bón phân phải cân đối, bón tập trung, không nên bón nhiều đạm, không trồng quá dày, ruộng phải sạch cỏ dại. Nhổ bỏ cây bệnh và tiêu hủy tàn dư.

- Phun phòng trừ bằng thuốc: Ridomil Golde 68WP, Zineb 80WP….

5. Bệnh héo xanh Vi khuẩn (héo rũ):

- Vi khuẩn gây bệnh, truyền bệnh qua củ giống, qua đất, qua tiếp xúc giọt dịch hoặc nước tưới nhiễm khuẩn.

- Biện pháp phòng trừ: Dùng củ giống sạch bệnh, luân canh với cây lúa nước, đảm bảo quy định về cách ly với các cây ký chủ của rệp. Phun thuốc trừ môi giới truyền bệnh là rệp. Tưới nước đúng kỹ thuật. Không dùng phân chuồng tươi, nhổ bỏ cây bệnh và tiêu hủy.

- Phun Physan 20EC, Sasa 20 WP,… để hạn chế lây lan.

6. Chuột:

- Giai đoạn từ khi trồng đến khi cây con và giai đoạn từ khi hình thành củ bị chuột hại cao hơn các giai đoạn khác. Chuột cắn đứt mầm, thân cây trên mặt đất hoặc đào, bới cắn phá củ.

- Biện pháp phòng trừ: Đào bắt thủ công, kết hợp dùng các loại bẫy bắt chuột và sử dụng bả sinh học. Tổ chức phát động cộng đồng đồng loạt tiêu diệt chuột.

1. THU HOẠCH

• Thu hoạch sau trồng 85 - 90 ngày, khi cây có biểu hiện thân lá chuyển vàng, cây rạc, vỏ củ nhẵn bóng, rắn chắc.
• Thu hoạch vào những ngày nắng ráo. Rỡ củ và hong khô vỏ ngay trên ruộng. Phân loại củ sơ bộ tại ruộng, loại bỏ củ bị bệnh. Vận chuyển nhẹ nhàng, tránh làm xây sát vỏ./.                                                                                                                                                                                                                                                                         Thanh Hiếu (TH)