Katal – Wikipedia Tiếng Việt

Katal
Hệ thống đơn vị	Đơn vị dẫn xuất SI
Đơn vị của	Hoạt độ xúc tác
Kí hiệu	kat
Định nghĩa từ đơn vị cơ bản:	mol/s

Katal (ký hiệu: kat) là đơn vị đo hoạt động xúc tác trong Hệ thống đơn vị quốc tế (SI).[1] Nó là một đơn vị dẫn xuất của SI để định lượng hoạt động xúc tác, hay còn gọi là hoạt độ của các enzyme (nghĩa là đo mức độ hoạt động của enzyme trong phản ứng enzyme) và các chất xúc tác khác.

Hội nghị toàn thể vầ Cân đo và các tổ chức quốc tế khác khuyến nghị sử dụng katal.[cần dẫn nguồn] Nó thay thế đơn vị enzyme của hoạt động xúc tác, một đơn vị "phi SI". Tuy nhiên đơn vị enzyme vẫn được sử dụng phổ biến hơn so với katal, đặc biệt là trong hóa sinh.[cần dẫn nguồn]

Katal không được sử dụng để thể hiện tốc độ của một phản ứng (tính bằng nồng độ mỗi giây, đơn vị là mol trên lít mỗi giây). Thay vào đó, katal được sử dụng để mô tả khả năng xúc tác, là một tính chất của chất xúc tác.

Katal là hằng số trong quy trình đo, nhưng giá trị số đo được thì không, giá trị này phụ thuộc vào điều kiện thí nghiệm.[cần dẫn nguồn] Do đó, để xác định số lượng chất xúc tác trong katal, tốc độ chuyển đổi của một phản ứng hóa học xác định được quy định là số mol enzyme xúc tác mỗi giây.[cần dẫn nguồn] Chẳng hạn, một katal của trypsin là lượng trypsin phá vỡ một mol liên kết peptide trong một giây trong các điều kiện quy định.

Định nghĩa

[sửa | sửa mã nguồn] kat = mol s {\displaystyle {\text{kat}}={\frac {\text{mol}}{\text{s}}}}

Bội số SI

[sửa | sửa mã nguồn] Bội số SI của katal (kat)

Ước số			Bội số
Giá trị	Ký hiệu	Tên gọi	Giá trị	Ký hiệu	Tên gọi
10−1 kat	dkat	decikatal	101 kat	dakat	decakatal
10−2 kat	ckat	centikatal	102 kat	hkat	hectokatal
10−3 kat	mkat	millikatal	103 kat	kkat	kilokatal
10−6 kat	µkat	microkatal	106 kat	Mkat	megakatal
10−9 kat	nkat	nanokatal	109 kat	Gkat	gigakatal
10−12 kat	pkat	picokatal	1012 kat	Tkat	terakatal
10−15 kat	fkat	femtokatal	1015 kat	Pkat	petakatal
10−18 kat	akat	attokatal	1018 kat	Ekat	exakatal
10−21 kat	zkat	zeptokatal	1021 kat	Zkat	zettakatal
10−24 kat	ykat	yoctokatal	1024 kat	Ykat	yottakatal

Nguồn gốc tên gọi

[sửa | sửa mã nguồn]

Tên "katal" đã được sử dụng trong nhiều thập kỷ và đã trở thành một đơn vị SI chính thức vào năm 1999. Tên này xuất phát từ tiếng Hy Lạp cổ đại κατάλυσις (katalysis), có nghĩa là "hòa tan",[2] có cùng nguồn gốc với từ "xúc tác".[2]

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ Nomenclature Committee of the International Union of Biochemistry (NC-IUB) (1979). “Units of Enzyme Activity”. Eur. J. Biochem. 97 (2): 319–20. doi:10.1111/j.1432-1033.1979.tb13116.x.
2. ^ a b The American Heritage Dictionary of the English Language.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Unit "katal" for catalytic activity (IUPAC Technical Report) Pure Appl. Chem. Vol. 73, No. 6, pp. 927–931 (2001) [1]
• René Dybkær (ngày 1 tháng 3 năm 2002). “The Tortuous Road to the Adoption of katal for the Expression of Catalytic Activity by the General Conference on Weights and Measures”. Clinical Chemistry. 48 (3): 586–590. PMID 11861460.

x t s Các đơn vị SI
Đơn vị cơ bản	ampe candela kelvin kilôgam mét mol giây
Đơn vị dẫn xuất	becquerel coulomb độ Celsius farad gray henry hertz joule katal lumen lux newton ohm pascal radian siemens sievert steradian tesla vôn watt weber
Đơn vị được chấp nhậnsử dụng với SI	decibel độ phút góc giây góc đơn vị khối lượng nguyên tử đơn vị thiên văn electronvolt hecta lít neper ngày giờ phút tấn các đơn vị nguyên tử các đơn vị tự nhiên
Xem thêm	Chuyển đổi đơn vị Lịch sử hệ mét Tiền tố SI Định nghĩa lại đơn vị đo lường quốc tế cơ bản 2019 Hệ thống đo lường Các tổ chức quốc tế duy trì SI BIPM CGPM CIPM