Lectio Divina: Mátthêu 5:20-26 - Dòng Cát Minh Việt Nam

Thứ Sáu Tuần I Mùa Chay   

            

 1.  Lời nguyện mở đầu

Lạy Chúa là Thiên Chúa của lòng thương xót và từ bi lân tuất,

Chúa đòi hỏi chúng con phải có trách nhiệm

Với điều lành cũng như điều dữ chúng con làm

Và chúa kêu gọi chúng con phải hối cải.

Lạy Chúa là Thiên Chúa, xin hãy giúp chúng con đối diện với chính mình

Rằng chúng con không thể dùng lời bào chữa hời hợt

Để khỏa lấp những lỗi lầm của chúng con.

Xin Chúa hãy khiến cho chúng con thành thật với chính mình,

Và nhận thức được rằng chúng con luôn có thể trông chờ vào Chúa Giêsu Kitô

Là Đấng hướng dẫn và là sức mạnh của chúng con trên con đường hướng về Chúa,

Bây giờ và cho đến muôn đời.

2.  Phúc Âm – Mátthêu 5:20-26

Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: “Nếu các ngươi không công chính hơn các luật sĩ và Biệt Phái, thì các ngươi chẳng được vào Nước Trời đâu.

Các ngươi đã nghe dạy người xưa rằng: Không được giết người. Ai giết người, sẽ bị luận phạt nơi tòa án. Còn Ta, Ta bảo các ngươi: Bất cứ ai phẫn nộ với anh em mình, thì sẽ bị tòa án luận phạt. Ai bảo anh em là ‘ngốc’, thì bị phạt trước công nghị. Ai rủa anh em là ‘khùng’, thì sẽ bị vạ lửa địa ngục.

Nếu ngươi đang dâng của lễ nơi bàn thờ mà sực nhớ người anh em đang có điều bất bình với ngươi, thì ngươi hãy để của lễ lại trước bàn thờ, đi làm hòa với người anh em ngươi trước đã, rồi hãy trở lại dâng của lễ.

Hãy liệu làm hòa với kẻ thù ngay lúc còn đi dọc đường với nó, kẻo kẻ thù sẽ đưa ngươi ra trước mặt quan tòa, quan tòa lại trao ngươi cho tên lính canh và ngươi sẽ bị tống ngục. Ta bảo thật cho ngươi biết: Ngươi sẽ không thoát khỏi nơi ấy cho đến khi trả hết đồng bạc cuối cùng!”

3.  Suy Niệm

– Văn bản bài Tin Mừng hôm nay là một phần của một tổng thể rộng lớn hơn hoặc bao quát hơn: từ câu Mt 5:20 đến 5:48. Trong những câu Tin mừng này, thánh sử Mátthêu cho chúng ta biết Chúa Giêsu diễn giải và giải thích Lề Luật của Thiên Chúa như thế nào. Chúa lặp lại câu này năm lần: “Các ngươi đã nghe dạy người xưa rằng, Ta bảo thật cho các ngươi biết!” (Mt 5:21, 27, 33 , 38, 43). Trước đó, Người đã nói: “Các con đừng tưởng Thầy đến để bãi bỏ Lề Luật Môisen hoặc lời các ngôn sứ; Thầy đến không phải là để bãi bỏ, nhưng là để kiện toàn chúng” (Mt 5:17). Thái độ của Chúa Giêsu đối với Lề Luật là phá vỡ và tiếp nối trong cùng một lúc. Người phá vỡ đi những diễn giải sai lầm, nhưng vẫn duy trì vững chắc mục tiêu mà Lề Luật cần phải đạt được: thực hành một nền công lý cao cả hơn, đó là Tình Yêu.

– Mt 5:20: Công chính hơn các luật sĩ và Biệt Phái. Câu Tin Mừng đầu tiên này trình bày chìa khóa chung cho tất cả mọi việc theo sau đó của đoạn Mt 5:20-48. Từ ngữ Công Chính không bao giờ xuất hiện trong Tin Mừng của Máccô, và nó xuất hiện bảy lần trong Tin Mừng Mátthêu (Mt 3:15; 5:6, 10, 20; 6:1, 33; và 21:32). Điều này có ít nhiều liên quan đến tình trạng của cộng đoàn mà thánh Mátthêu đã viết cho họ. Ý thức tôn giáo của dân Do Thái thời bấy giờ là “nên công chính trước mặt Thiên Chúa”. Người Biệt Phái đã được dạy: “Người ta đạt được sự công chính trước mặt Thiên Chúa khi họ thành công trong việc tuân giữ tất cả các quy tắc của lề luật trong mọi chi tiết của nó!” Giáo huấn này đã tạo ra sự đàn áp mang tính cách pháp lý và đã gây ra nỗi đau khổ lớn lao trong dân chúng, bởi vì rất khó mà có thể tuân giữ được tất cả các quy tắc (xem Rm 7:21-24). Đây là lý do tại sao Mátthêu đã dùng lời của Chúa Giêsu về sự công chính để cho thấy rằng nó phải vượt hẳn sự công chính của người Biệt Phái (Mt 5:20). Theo lời Chúa Giêsu, sự công chính không đến từ những việc tôi tuân thủ lề luật cho Thiên Chúa, mà là từ những gì Thiên Chúa làm cho tôi, chấp nhận tôi là con cái Người. Lý tưởng mới mà Chúa Giêsu đưa ra là như sau: “Vậy các con hãy nên toàn thiện như Chúa Cha các con trên trời!” (Mt 5:48). Có nghĩa là: Các con sẽ trở nên công chính trước Thiên Chúa khi các con cố gắng chấp nhận và tha thứ cho người ta như Thiên Chúa đã chấp nhận và tha thứ cho các con, cho dù các con có thiếu sót và tội lỗi.

– Qua năm ví dụ rất cụ thể này, Chúa Giêsu cho chúng ta biết phải làm gì để đạt được sự công chính vượt hẳn sự công chính của các Kinh sư và Biệt Phái. Như chúng ta có thể thấy, bài Tin Mừng hôm nay đưa ra ví dụ về lối giải thích mới của điều răn thứ năm: Chớ giết người! Chúa Giêsu đã mặc khải về việc Thiên Chúa muốn gì khi Ngài trao giới răn này cho ông Môisen.

– Mt 5:21-22: Lề luật dạy rằng: “Ngươi không được giết người!” (Xh 20:13). Để tuân giữ đầy đủ giới răn này, nếu chỉ tránh việc giết người thôi thì chưa đủ. Người ta cần phải nhổ tận gốc rễ tất cả mọi mầm mống mà, cách này hay cách khác, có thể dẫn đến việc giết người; ví dụ, giận dữ, thù hận, mong muốn trả thù, xúc phạm, lợi dụng, v.v.

– Mt 5:23-24: Cách thờ phượng hoàn hảo mà Thiên Chúa muốn. Để được Thiên Chúa chấp nhận và duy trì sự kết hợp với Người, điều cần thiết là người ta phải đi làm hòa với anh chị em mình trước. Trước khi Đền Thờ Giêrusalem bị phá hủy, vào thập niên 70, lúc ấy các Kitô hữu Do Thái đã tham dự vào các cuộc hành hương ở Giêrusalem để dâng của lễ và lời thề hứa của mình tại Bàn Thờ, họ luôn nhớ đến lời giáo huấn này của Chúa Giêsu. Trong thập niên 80, khi mà Mátthêu viết sách này, Đền Thờ và Bàn Thờ đã không còn nữa. Chúng đã bị người La Mã phá hủy. Cộng đoàn và các nghi thức cộng đoàn đã trở thành Đền Thờ và Bàn Thờ Thiên Chúa.

– Mt 5:25-26: Đi làm hòa. Một trong những điểm mà Tin Mừng Mátthêu nhấn mạnh nhiều nhất là việc làm hòa. Điều đó chỉ ra rằng trong các cộng đoàn thời ấy, có rất nhiều căng thẳng giữa các nhóm cực đoan với những xu hướng cách biệt và đôi khi có cả những kẻ chống đối. Không ai muốn nhường bước trước kẻ khác. Không có đối thoại. Thánh sử Mátthêu soi sáng cho tình trạng này với Lời của Chúa Giêsu về việc làm hòa đòi hỏi sự chấp nhận và hiểu biết. Bởi vì tội lỗi duy nhất mà Thiên Chúa không tha thứ là việc không tha thứ cho người khác (Mt 6:14). Đó là lý do tại sao, bạn hãy cố gắng làm hòa trước khi quá muộn màng!

4.  Một vài câu hỏi gợi ý cho việc suy gẫm cá nhân

– Ngày nay có nhiều người lớn tiếng hô hào “Công lý!” Đối với tôi, nền công lý của Tin Mừng có ý nghĩa gì?

– Tôi ứng xử ra sao trước những kẻ không chấp nhận tôi? Chúa Giêsu đã ứng xử ra sao trước những kẻ không chấp nhận Người?

5.  Lời nguyện kết

Từ vực thẳm, con kêu lên Ngài, lạy CHÚA,

Muôn lạy Chúa, xin Ngài nghe tiếng con.

Dám xin Ngài lắng tai để ý

Nghe lời con tha thiết nguyện cầu!

(Tv 130:11-2)