Liệt Nửa Người: Nguyên Nhân, Chẩn đoán Và Phương Pháp điều Trị

Tình trạng liệt nửa người rất khó biết trước và có tỷ lệ mắc bệnh ở mức khá cao ở nước ta. Tuy nhiên, mọi người cần hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh chủ yếu để có các biện pháp phòng bệnh hiệu quả. 

Liệt nửa người là tình trạng suy yếu một bên cơ thể và có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Bệnh nhân liệt nửa người vẫn có thể cử động được bên liệt nhưng sẽ yếu hơn hoặc không thể cử động trong một số trường hợp. 

Liệt nửa người được chia ra thành 2 dạng như sau: 

Một là liệt nửa người bẩm sinh: do thai nhi bị tổn thương não từ trong bụng mẹ hoặc trẻ bị tổn thương não ngay sau khi chào đời. Dạng thứ hai là liệt nửa người mắc phải: Là nhóm người mắc bệnh do chấn thương hay bệnh tật gây ra. 

Ảnh: Người già có nguy cơ cao mắc bệnh liệt nửa người.

Theo các chuyên gia, những nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh liệt nửa người gồm:

• Người mắc các bệnh như cao huyết áp, tim mạch, tiểu đường, u não 
• Người đã từng hoặc có nguy cơ đột quỵ 
• Người bị chấn thương khi sinh, chuyển dạ khó khăn hoặc đột quỵ chu sinh ở thai nhi trong 3 ngày 
• Người bị chấn thương ở đầu 
• Người mắc hội chứng đau nửa đầu 
• Người mắc các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, đặc biệt là nhiễm trùng huyết và áp xe cổ lan đến não nếu không điều trị 
• Người mắc bệnh loạn dưỡng chất trắng não 
• Người bị viêm mạch máu 

Nguyên nhân gây bệnh 

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh liệt nửa người nhưng nguyên nhân chính là do xuất huyết não hay đột quỵ xuất huyết và các bệnh về mạch máu não. Từ đó làm gián đoạn quá trình vận chuyển máu lên não gây thiếu máu cục bộ dẫn đến đột quỵ 

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác gây liệt nửa người cũng thường gặp là do người bệnh có các khối u, áp-xe trong não gây tổn thương não hoặc có các bệnh phá hủy vỏ bọc xung quanh tế bào thần kinh, mạch biến chứng do nhiễm virus hoặc vi khuẩn, viêm não, bệnh truyền nhiễm do poliovirus (virus bại liệt), rối loạn tế bào thần kinh vận động trong tủy sống, thân não và vỏ não.

Chú thích ảnh: Liệt nửa người chủ yếu do xuất huyết não hay đột quỵ gây nên.

Triệu chứng bệnh Liệt nửa người 

Một số trường hợp mắc bệnh đột ngột rất dễ phát hiện ra. Ví dụ nhiều bệnh nhân mắc bệnh sau khi tắm hay nghe tin bất ngờ. Mức độ phát bệnh cũng khác nhau nhưng nhìn chung triệu chứng ban đầu gồm: mất thăng bằng, khó nói, khó nuốt, khó đi, tê ngứa hoặc mất cảm giác ở một bên cơ thể, suy giảm khả năng cầm nắm, cử động không rõ ràng, người bệnh yếu cơ, thiếu sự phối hợp vận động. 

Các biện pháp chẩn đoán 

Bước đầu, bác sĩ sẽ kiểm tra toàn bộ cơ thể bệnh nhân để tìm ra khu vực bị tổn thương của hệ thần kinh. Những yếu tố như bệnh sử bản thân hay bệnh sử gia đình cũng góp phần quan trọng vào quá trình khám lâm sàng từ đó xác định hướng điều trị bệnh. 

Một số xét nghiệm cận lâm sàng để xác định nguyên nhân gây bệnh gồm có: 

• Công thức máu 
• Sinh hóa máu 
• Chụp cắt lớp vi tính sọ não 
• Chụp cộng hưởng từ sọ não 
• Điện não đồ 

Điều trị bệnh Liệt nửa người 

Ngay từ thời điểm mắc bệnh, mỗi người bệnh đều có mức độ mắc bệnh, điều kiện sức khỏe và khả năng hồi phục khác nhau nên phương pháp điều trị không phải luôn luôn giống nhau. Các bác sĩ sẽ dùng thuốc và phẫu thuật khi cần thiết. 

Nhìn chung, biện pháp điều trị sẽ đảm bảo các yếu tố: 

• Điều trị nguyên nhân 
• Chăm sóc phần cơ thể bị liệt: Luôn đặt chi ở tư thế sịnh lý. Xoa bóp, tập vận động sớm. Đề phòng bị loét, mục (decubitus) bằng cách thay đổi liên tục tư thế nằm, nằm đệm nước hoặc đệm không khí có ngăn. Đề phòng nhiễm khuẩn thứ phát (đường hô hấp, tiết niệu…). 
• Chế độ dinh dưỡng đầy đủ. 

Như đã thông tin, nguyên nhân chính của liệt nửa người là tình trạng đột quỵ nên khả năng lường trước gần như là không thể. Tuy nhiên, mọi người – nhất là những người nằm trong nhóm nguy cơ cao mắc bệnh có thể thực hiện các biện pháp sau để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh:

• Tập thể dục hằng ngày để nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
• Lựa chọn giày dép phù hợp với điều kiện môi trường. Theo các chuyên gia, giày cao gót và giày bó chân là một trong những yếu tố cần chú ý khi phòng ngừa bệnh liệt nửa người.
• Ngủ đủ giấc và ngủ sâu.
• Xây dựng chế độ ăn lành mạnh, hợp lý với nhiều rau xanh, trái cây nhằm tăng cường chất xơ và vitamin, hạn chế ăn thức ăn dầu mỡ.
• Không hút thuốc lá và hạn chế rượu bia.

Các yếu tố đó sẽ giúp các yếu tố gây bệnh giảm xuống mức thấp cho mọi người.

Có thể bạn quan tâm

1. Viêm loét đại tràng: Nguyên nhân – Triệu chứng – Phương pháp điều trị
2. Chẩn đoán và điều trị bệnh Parkinson
3. Bệnh viện Đa khoa Hà Nội phẫu thuật thành công một ca bệnh khó cho bệnh nhân được chẩn đoán U nhú thực quản
4. Đau nửa đầu – căn bệnh ảnh hưởng trầm trọng đến cuộc sống