Liệu Có Nên đặt Tên đường Mang Tên Vua Gia Long? - Báo Nghệ An

Quay trở lại với việc đề xuất đặt tên đường mang tên Vua Gia Long tại Huế, tại cuộc tọa đàm khoa học có nhiều nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử ở trong và ngoài nước gửi tham luận tham gia đóng góp ý kiến. Bên cạnh đó còn có nhiều Facebooker nổi tiếng đăng tải status ủng hộ việc đánh giá lại Vua Gia Long và ủng hộ việc đặt tên đường. Tựu trung có 5 ý lớn, nêu bật công tích của Vua Gia Long. Tuy nhiên theo chúng tôi, việc gắn cho nhà vua với những công trạng này có chỗ chưa thỏa đáng. Chúng tôi xin trao đổi cụ thể như sau:

* Vua Gia Long có công rất lớn trong việc thống nhất, mở mang bờ cõi nước ta với vùng đất rộng lớn từ ải Nam Quan đến đất mũi Cà Mau.

Nước ta thế kỷ 16 bị chia thành Nam Triều và Bắc Triều với hai chính quyền Lê Mạc đối địch. Tới thế kỷ 17 lại bị chia làm 2 miền Đàng Trong và Đàng Ngoài (1666) với hai chính quyền Trịnh – Nguyễn đối địch. Cho tới năm 1789 sau khi đánh bại Mãn Thanh, Vua Quang Trung là vị Hoàng đế duy nhất nắm quyền điều hành chính thống tại nước ta do trước đó Trung ương Hoàng đế Nguyễn Nhạc đã bỏ đế hiệu, còn Vua Lê Chiêu Thống nhà Lê đã lưu vong sang nhà Thanh. Nhờ chiến thắng trước quân Xiêm và quân Thanh mà uy tín của Hoàng đế Quang Trung trong lòng sĩ dân bấy giờ ngày càng cao, đồng thời lại được chính triều Thanh sắc phong làm An Nam quốc vương (thay thế địa vị của nhà Lê) nên tính chính thống lại cao hơn bao giờ hết. Nhưng việc thống nhất đất nước vẫn chưa được thực hiện bởi Nguyễn Ánh đang hùng cứ Gia Định (dù chưa xưng đế) và ngày càng lấn ra Diên Khang và Bình Thuận. Chính vì vậy sẽ không sai khi nói Vua Gia Long là người thống nhất đất nước sau khi ông thành lập triều Nguyễn. Nhưng phải nhớ rằng việc làm chủ cả nước Việt rộng lớn từ Bắc chí Nam, Vua Gia Long kế thừa rất nhiều từ những thành tựu mà Vua Quang Trung đã làm được từ trước đó: “Vua Quang Trung trồng cây, Vua Gia Long hái quả”. Còn việc mở mang bờ cõi thì lại là công của các chúa Nguyễn chứ không phải của Vua Gia Long, mà ngược lại, chính Vua Gia Long đã làm mất lãnh thổ của Tổ quốc, khiến cho diện tích đất nước thu hẹp lại rất nhiều so với trước đó.