Mách Bạn Cách Dạy Trẻ Tư Duy Phản Biện Critical Thinking Hiệu Quả ...

Tư duy phản biện critical thinking là kỹ năng quan trọng không thể thiếu đối với sự phát triển của trẻ, nhất là trong kỷ nguyên toàn cầu hóa. Làm thế nào để giúp con rèn luyện loại tư duy đặc biệt này là điều mong muốn của các bậc phụ huynh. Dưới đây là 5 bước để bạn rèn luyện tư duy phản biện cho con hiệu quả tại nhà, cùng QTeens tìm hiểu ngay nhé!

Quá trình tư duy trước hết là từ quan sát và rút ra kết luận

Quá trình tư duy và phản biện bắt đầu từ việc quan sát, thu thập thông tin về sự vật, hiện tượng và gửi đến não bộ để xử lý, từ đó đưa ra ra những nhận thức hay quyết định bằng hành động. Vì vậy, dạy con khả năng phản biện trước hết bắt đầu từ việc giúp con rút ra kết luận hay phỏng đoán về đối tượng, thông tin nào đó, dựa trên những gì con đã quan sát thấy. Chẳng hạn, bố mẹ để con suy đoán về kết luận trong một cuốn truyện, đưa ra những phân tích về nhân vật, tình tiết trong câu chuyện ấy.

Con nên được rèn luyện khả năng phản xạ về những hoạt động tư duy sau khi quan sát, như so sánh, đánh giá, suy đoán và rút ra kết luận ngay từ sớm và thường xuyên. Hãy bắt đầu từ những hoạt động gần gũi, diễn ra hàng ngày của trẻ, cho đến kiến thức, các bài tập từ các môn học con được tiếp thu trên trường lớp. Quá trình tư duy ban đầu cần có sự hỗ trợ từ bố mẹ, dần dần trẻ sẽ có được sự phản xạ mang tính tự giác trong quan sát và rút ra kết luận.

Làm phép so sánh và tương phản để phát triển tư duy phản biện 

Bước tiếp theo trong quá trình rèn luyện tư duy phản biện của trẻ là khả năng so sánh, chỉ ra những điểm giống và khác nhau của một vấn đề. Để làm được điều đó, phụ huynh cần giúp con phân tích và phân loại thông tin, so sánh dựa trên việc phân tích từng sự vật với nhau. Điều này sẽ khuyến khích tư duy phản biện của trẻ.

Chẳng hạn, bạn có thể dạy con phân biệt các loài vật gần giống nhau, các hành vi khi tham gia giao thông, cho đến các ý kiến tranh luận về một vấn đề quan trọng nào đó. So sánh cũng là hoạt động để trẻ tự nhìn lại mình, tự khắc phục bản thân không để giống các hành vi sai trái, không làm những điều không được phép.

Phân tích – thao tác quan trọng trong phản biện

Để có thể phản biện tốt, trước hết cần nắm vững vấn đề và đối tượng cần phản biện. Phụ huynh có thể dạy con kỹ năng phản biện thông qua việc thảo luận và phân tích bằng cách kể lại một câu chuyện từng được nghe từ bố mẹ. Sau đó, hãy khuyến khích trẻ liên hệ câu chuyện với chính cuộc sống những sự việc xung quanh mình. Đặt những câu hỏi có tính chất gợi mở để khuyến khích con trẻ tự do tư duy sáng tạo, phát triển hết mức khả năng diễn đạt suy nghĩ của con. Cuối cùng, hãy đề nghị con phân tích nhân vật và các yếu tố trong câu chuyện. 

Bạn nên tạo các hoạt động phân tích và thảo luận cùng con một cách thường xuyên, nhằm giúp trẻ tăng cường khả năng ghi nhớ, nắm bắt các nội dung trọng yếu, các sự kiện đã diễn ra. Từ những phân tích của mình, con có thể thảo luận và phản bác các ý kiến của bố mẹ, qua đó tăng cường khả năng tư duy, sáng tạo.

Hợp tác giữa bố mẹ và con để nâng cao kỹ năng phản biện

Nếu chỉ có hoạt động từ một phía, trẻ sẽ khó có động lực phát triển tư duy phản biện. Bố mẹ nên đồng hành cùng con trong suốt chặng đường, tổ chức các trò chơi đồng đội giữa các thành viên trong gia đình, hay giữa con với bạn bè của mình. Đây sẽ là dịp để trẻ thỏa sức sáng tạo, chia sẻ ý tưởng và cạnh tranh tích cực trong các cuộc tranh luận, bảo vệ quan điểm.

Khi tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp khiến con không thể ở nhà, chỉ cần một thiết bị thông minh có kết nối Internet, một ứng dụng tương tác trực tiếp là con có thể kết nối với bạn bè, thầy cô ngay tại nhà. Không chỉ phát triển năng lực biện luận, trí thông minh, con còn được gặp gỡ và kết nối với mọi người xung quanh, tạo môi trường thực hành các kỹ năng như giao tiếp, làm việc nhóm,…

Đặt câu hỏi trong suốt quá trình tư duy 

Tư duy cảm tính là lối tư duy thụ động, đưa ra kết luận nhanh chóng mà không thèm suy nghĩ kĩ càng và cũng chả cảm thấy phiền hay bận tâm đúng – sai về điều đó. Lối mòn của tư duy cảm tính kìm hãm sự phát triển tư duy của con người, ảnh hưởng đến quá trình làm việc, chung sống trong môi trường toàn cầu năng động. Việc giáo dục cho con khả năng suy nghĩ và phản bác ý kiến, không chấp nhận ý kiến ban đầu là điều rất cần thiết.

Thay vì tập trung khuyến khích con đặt câu hỏi hay cung cấp kiến thức thụ động, bạn hãy thay đổi vai trò bằng cách đưa ra những câu hỏi cho con giải đáp. Những câu hỏi mang tính “chất vấn” kiến thức sẽ là cơ hội rất tốt cho trẻ phát huy khả năng phản biện, bảo vệ quan điểm của mình, hoặc giúp con nhận ra quan điểm đúng đắn và hợp lý hơn. Bố mẹ có thể kể cho con các câu chuyện không có hồi kết, sau đó yêu cầu con suy nghĩ đoạn kết phù hợp và giải thích vì sao. Phụ huynh cần tăng dần mức độ khó trong các câu hỏi, và mở rộng chủ đề, đa dạng câu hỏi. Các câu hỏi như phản biện là gì, vì sao cần có sự phản biện trong trò chuyện,… sẽ là  những câu hỏi rất thú vị, để từ đó trẻ nâng cao kiến thức, tìm kiếm các nguồn tài liệu và phát triển tri thức.

Rèn luyện năng lực tư duy phản biện và kỹ năng toàn cầu với chương trình QTeens tại QTS

Với 5 bước rèn luyện đơn giản và dễ thực hiện ngay tại nhà, phụ huynh giờ đây có thể giúp kỹ năng phản biện của con tiến bộ nhanh chóng và hiệu quả. Bên cạnh đó, để phát triển năng lực của trẻ, phụ huynh có thể cho con theo học chương trình đào tạo tại nhà chuẩn quốc tế như QTeens, để chuẩn bị hành trang đầy đủ nhất cho quá trình phát triển trở thành công dân toàn cầu trong kỷ nguyên số.

Đây là chương trình kiến tạo Công dân toàn cầu ĐẦU TIÊN tại Việt Nam, xây dựng lộ trình học tập cụ thể theo từng bước đi của học viên và đảm bảo đầu ra chuẩn quốc tế trong hành trình trở thành công dân toàn cầu, giúp con của bạn đủ khả năng đi du học hoặc theo học các chương trình học thuật bậc cao. Thông qua mô hình Lớp học Đảo ngược Flipped Classroom, học viên sẽ tư duy về chủ đề trước khi tới lớp, còn thời gian trên lớp để dành cho việc thảo luận. Lợi ích lớn nhất của mô hình này là phát triển tốt hơn năng lực của từng học sinh bằng cách tăng thời gian cho việc đào sâu suy nghĩ (high level thinking) và giảm thời gian tiếp thu bị động (low level thinking). Qua đó, con sẽ được trang bị và rèn luyện thành thục bộ kỹ năng của thế kỷ mới, bao gồm: Learning Skills – The Four C’, Literacy Skills – IMT và Life Skills – FLIPS. 

Lộ trình học của chương trình QTeens trang bị cho học viên tiếng Anh trong môi trường toàn cầu, do các Giáo sư đầu ngành tại Úc thiết kế giáo trình, dựa trên Khung chương trình chuẩn châu Âu CEFR. Con của bạn sẽ thành thục General English (tiếng Anh Tổng quát), Math English (tiếng Anh Toán học) và Science English (tiếng Anh Khoa học). Học viên còn được trang bị kiến thức chuẩn quốc tế làm nền tảng vững chắc. Với tiếng Anh – kỹ năng – kiến thức quốc tế, con của bạn sẽ có đủ hành trang để tự tin sống, học tập và làm việc tại bất cứ quốc gia nào trên thế giới.

Áp dụng phương pháp học chuẩn quốc tế Blended Learning và các công nghệ hiện đại như Hệ thống Quản lý Học tập LXP, Trí tuệ Nhân tạo AI, Công nghệ Lớp học ảo Virtual Classroom,… chương trình QTeens giúp con sẽ được trải nghiệm chương trình quốc tế ngay tại nhà, đảm bảo an toàn phòng dịch Covid-19. Học viên có thể tự do lựa chọn, book lớp học không giới hạn với giáo viên 100% bản xứ với tiếng Anh là ngôn ngữ mẹ đẻ, am hiểu kiến thức chuyên môn và kỹ năng sư phạm dày dặn.

Đồng hành cùng học viên và phụ huynh là đội ngũ Giáo viên Học thuật nhiệt tình và tận tâm tại QTS, có trách nhiệm giải đáp tất cả thắc mắc về hệ thống và nội dung bài học cho học viên. Con sẽ luôn được động viên tinh thần trong suốt quá trình học cũng như được xây dựng lộ trình học tiếng Anh dựa trên trình độ đầu vào và năng lực, tiến độ học tập. Chương trình kiến tạo công dân toàn cầu QTeens cũng thường xuyên báo cáo kết quả học tập định kỳ của con đến với phụ huynh, để bố mẹ luôn biết được khả năng và cảm nhận sự tiến bộ Anh ngữ của con.

Tổng kết

Kỹ năng tư duy phản biện là nhân tố quan trọng để con phát triển trên con đường học tập, làm việc tại bất cứ đâu trên thế giới. Chương trường QTeens tại QTS không chỉ giúp trẻ thành thục bộ kỹ năng thế kỷ 21 mà còn đảm bảo tiến trình tiếp thu kiến thức không bị gián đoạn trong mùa dịch Covid-19 diễn biến phức tạp như hiện nay.

Mọi chi tiết về QTeens, xin vui lòng tìm hiểu thêm tại: https://qteens.qts.edu.vn/ hoặc liên hệ vào số điện thoại: 0283 8404 505 và địa chỉ email: [email protected] để được hỗ trợ kịp thời nếu còn bất kỳ câu hỏi cho chúng tôi.