Mẫu Lệ | Vị Thuốc Cố Tinh | Sức Khỏe Mỗi Ngày Cùng HCT

Mẫu Lệ còn có tên gọi khác là: vỏ hà, hà sông, vỏ hầu, hầu cồn, hầu cửa sông. Có tên khoa học là Ostreas sp. Thuộc họ Mẫu Lệ Ostriedae. Mẫu là mẹ, lệ là giống sò to, vì người xưa cho rằng giống sò này chỉ có giống cái. Mẫu Lệ cũng là vỏ phơi khô của nhiều loại hầu hoặc hà như hầu đá, hầu ve, hầu cồn…

1. Đặc Điểm Của Mẫu Lệ
   1. Mẫu Lệ Phân Bố Ở Đâu?
   2. Thu Hái và Chế Biến
   3. Thành Phần Hóa Học
2. Ứng Dụng Của Mẫu Lệ
3. Giá của Mẫu Lệ là bao nhiêu?

Đặc Điểm Của Mẫu Lệ

Mẫu Lệ là một loại vỏ hầu to và dày. Bám chen chúc vào nhau trên các vật bám khác nhau lên tạo ra những hình dáng khác nhau. Hầu có nhiều hình dáng, kích thước khác nhau như dài, tròn, bầu dục… Các yếu tố như sóng gió và những sinh vật khác bám trên vỏ hầu cũng làm cho hầu có hình dáng khác nhau. Vỏ hầu hai mảnh chắc và dày, mặt ngoài của vỏ có màu sẫm. Mặt trong của vỏ có màu trắng, có vỏ màu vàng tím, óng ánh như xà cừ. Hầu sống vĩnh viễn không rời vật bám và vỏ hầu chỉ đóng mở để thở và bắt mồi. Ngoài ra hầu nhiều tuổi còn có lớp vỏ xếp chồng lên nhau theo từng lớp.

Hầu là loại ăn tạp, ăn cả động vật và thực vậy lơ lửng trong nước và chủ yếu là loại khuê tảo. Hầu sống thích nghi ở nhiệt độ nước từ 10°C – 35°C và nồng độ muối từ 4% – 24%, nếu nước nhạt quá hầu sẽ chết. Môi trường thích nghi tốt nhất cho hầu là từ 10°C – 25°C, nồng độ muối từ 8% – 20%, đáy nước có chừng 2/3 bùn và tỷ trọng nước từ 1,003 đến 1,009. Mùa sinh đẻ của hầu từ tháng 7 đến tháng 10.

Mẫu Lệ Phân Bố Ở Đâu?

Hầu sống ở hầu hết các cửa sông trong 12 tỉnh duyên hải miền bắc nước ta. Nhiều nhất ở sông Chanh, Lạch Trường, Diêm Điền, Bạch Đằng, Tiên Yên…. Nói chung là cứ chỗ nào có nước lợ (nửa ngọt, nửa mặn) là có loại hầu này sinh trưởng. Hằng năm ta có thể thu mua hàng nghìn tấn cả thịt lẫn vỏ.

Hiện nay nguồn cung hàu và chất lượng tập trung ở tỉnh Quảng Ninh. Nơi có nhiều trang trại nổi chăn nuôi loại động vật bổ dưỡng này.

Thu Hái và Chế Biến

Mẫu Lệ (hầu) thường khai thác bắt từ tháng 10 đến tháng 3, vì lúc này hầu béo. Nhưng để lấy vỏ hầu để chế biến ra thì ta có thể thu nhặt quanh năm, vì sau khi lấy thịt thì người ta vứt vỏ đi. Sau khi thu về thì ta có thể rửa sạch, phơi khô. Khi dùng ta có thể dùng vỏ hầu sống tán nhỏ hoặc cho vào nồi đất chét kín, nung cho đến khi chín đỏ rồi mới tán nhỏ.

Thành Phần Hóa Học

Mẫu Lệ hay vỏ hầu có chứa 80 – 95% canxi cacbonat, canxi sunfat và canxi photphat. Ngoài ra còn có chất hữa cơ, có nhôm, sắt oxyt và magie. Nhưng khi nung nóng lên thì không còn chất hữa có nữa.

Người ta thấy thành phần chất dinh dưỡng của hầu có thể so sánh với sữa bò (86% nước, 3,3% chất protit, 5% gluxit, 4% chất béo và 0,7% muối khoáng). Còn với thịt hầu chứa 68% nước, 7% chất protit, 4% gluxit, 2% chất béo và 1% muối khoáng.

Ứng Dụng Của Mẫu Lệ

Theo các tài liệu thì Mẫu Lệ có vị mặn, chát, tính hơi hàn, vào 3 kinh can, đờm và thận. Có tác dụng hóa đờm, cố sáp, dư âm tiền dương. Dùng chữa di tinh băng đới, chữa cốt nhiệt, mồ hôi trộm. Những người thận hư vô hỏa, hư hàn, tinh lạnh tự xuất thì không dùng được.

Một số đơn thuốc từ Mẫu Lệ trong Đông Y

Trong Đông Y thì Mẫu Lệ được dùng làm thuốc chữa bệnh mồ hôi trộm, băng huyết, bồi bổ cơ thể suy nhược, đau dạ dày thừa nước chua. Ngoài ra còn 1 số đơn thuốc sau:

• Điều trị khí hư, hạch đới: Mẫu Lệ (nung nồi, tán nhỏ), Hoa Hòe mỗi loại đều 40g, sau đó sấy khô, tán bột. Ngày dùng 12g.
• Chữa bệnh có nhiều mồ hôi: Mẫu Lệ, Cám đều 10g, Ma Hoàng Căn, Hoàng Kỳ đều 4g, nước 600ml. Sắc ra còn 200ml, chia thành nhiều lần uống trong ngày.
• Chữa di tinh, mộng tinh: Mẫu Lệ 3-6g dùng 200ml nước sắc còn 100ml ngày uống 3 lần.

Ứng dụng sản xuất dược phẩm & thực phẩm chức năng

Từ công dụng và ứng dụng trong các bài thuốc Đông Y. Các Giáo Sư, Bác Sỹ thuộc Trung Tâm Nghiên Cứu Ứng Dụng Sản Xuất Thực Phẩm Chức Năng Học Viện Quân Y đã nghiên cứu đưa Mẫu Lệ vào sản xuất Viên Uống Kiện Khớp Tiêu Thống Collagen. Đây là sản phẩm hỗ trợ giảm chứng đau nhức và thoái hóa xương khớp. 

Giá của Mẫu Lệ là bao nhiêu?

Vỏ hầu được ứng dụng nhiều trong thực tiễn, vì vậy nhu cầu về mặt hàng này là rất lớn. Dạo qua một vài trang Internet thì giá của Mẫu lệ khoảng 200,000VNĐ – 300,000VNĐ/Kg dưới dạng bột, sắc để uống giúp cơ thể khỏe mạnh.

“Bài viết được tham khảo tài liệu Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của tác giả Đỗ Tất Lợi”

Tin tức liên quan:

• Vị Thuốc Hoắc Hương | Tác dụng dược lý & ứng dụng làm dược phẩm
• Kinh Giới Tuệ | Vị thuốc chữa các bệnh về hô hấp
• Phòng Phong | Vị Thuốc Chữa Đau Các Khớp Xương