Mô Hình “Tổ Tự Quản Bảo Vệ Môi Trường”: Hiệu Quả Thiết Thực

Tạo cảnh quan sạch đẹp, thông thoáng, trang bị sọt rác, phân loại rác hay sử dụng túi nhiều lần, sử dụng lá chuối thay túi nylon… và còn nhiều, rất nhiều việc làm nhỏ, nhưng mang lại ý nghĩa rất lớn ở Bình Dương để bảo vệ môi trường (BVMT), trong đó mô hình “Tổ tự quản BVMT” là một điển hình thiết thực nhất.

Các hội viên Hội LHPN phường Chánh Mỹ, TP.TDM trồng cây xanh tại các chỗ đất trống hai bên đường, nhằm hạn chế tình trạng vứt rác bừa bãi của người dân

Từ những mô hình

Được hình thành từ năm 2008, Tổ tự quản BVMT khu phố Bình Đáng, phường Bình Hòa, TX.Thuận An được chọn làm điểm, với 50 hộ tham gia ban đầu. Bước vào hoạt động, Bình Đáng đã bầu ra Ban điều hành gồm 5 thành viên. Chỉ trong thời gian ngắn, tổ không dựa vào ngân sách địa phương mà vận động nhân dân đóng góp 60 triệu đồng làm vỉa hè; 6,3 triệu đồng tự trang bị 45 thùng rác có nắp đậy theo mẫu và mỗi hộ tự trồng và chăm sóc 1 cây xanh trước nhà để tạo cảnh quan đường phố.

Hiệu quả mô hình điểm Tổ tự quản BVMT từ khu phố Bình Đáng đã được nhân rộng. Đến nay, toàn thị xã đã có hơn 60 Tổ tự quản BVMT, với trên 4.000 thành viên trong Ban điều hành và gần 33.000 hộ gia đình tham gia. Các tổ đều xây dựng quy chế, kế hoạch hoạt động, bảng quy ước đặt nơi công cộng để mọi người cùng thực hiện. Nhờ vậy, các hộ dân không chỉ tự giác BVMT theo quy ước đã cam kết mà còn đóng góp kinh phí thuê các tổ thu gom rác thường xuyên trên địa bàn, tránh tình trạng rác thải tồn đọng, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng sức khỏe của chính họ.

Ở phường Chánh Mỹ, TP.Thủ Dầu Một trước đây, tình trạng xả rác bừa bãi, không đúng quy định ngày càng nhiều, ảnh hưởng môi trường sống của người dân. Trước tình hình đó, Hội Liên hiệp Phụ nữ phường đã vận động tuyên truyền, nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường trong người dân; đồng thời cụ thể hóa từ Tổ tự quản BVMT, hội cũng đã phát động trong chị em thực hiện mô hình “Mỗi gia đình tự trang bị một sọt rác” và “Phân loại rác” tại chỗ, có hơn 95% chị em tham gia. Từ khi phát động và thường xuyên ra quân đồng loạt quét dọn, tham gia trồng các loại cây xanh ở những bãi đất trống... tại các ngã ba đường, hai bên đường, dọc hai bên kênh mương ở khu phố Chánh Lộc 4, Chánh Lộc 5 hay tại chợ Chánh Mỹ, người dân đã tự giác tham gia, xem đó là việc làm hàng ngày của gia đình và của chính mình.

Hiệu quả thiết thực

Nhiều, rất nhiều việc làm nhỏ, nhưng có ý nghĩa rất lớn trong quá trình thực hiện mô hình “Tổ tự quản BVMT”. Năm 2014, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiếp tục phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh thành lập thêm 7 mô hình điểm Tổ tự quản BVMT ở các huyện Phú Giáo, Dầu Tiếng, TX.Thuận An, TX.Bến Cát, TX.Tân Uyên và TP.Thủ Dầu Một. Tính đến nay, toàn tỉnh đã có 585 Tổ tự quản BVMT, trong đó có 15 mô hình được thành lập từ kinh phí của Sở Tài nguyên và Môi trường, 9 mô hình được hỗ trợ kinh phí từ Trung ương, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, còn lại là các mô hình nhân rộng được thành lập và hoạt động từ nguồn xã hội hóa của nhân dân.

Các tổ tự quản BVMT tại các khu, ấp đóng vai trò rất quan trọng trong việc tuyên truyền, vận động, đôn đốc, nhắc nhở các hộ dân thu gom rác, bỏ rác đúng nơi quy định, đúng giờ của các hộ dân; tham gia các đợt ra quân dọn dẹp vệ sinh môi trường chung tại các khu vực sinh sống. Điển hình như Tổ tự quản BVMT ấp Bình Thuận, xã Bình Nhâm, TX.Thuận An từ khi thành lập đã vận động 79 hộ trang bị thùng rác, giám sát các hộ chăn nuôi gây ô nhiễm môi trường, mua bán lấn chiếm lòng đường, phát hiện và đề nghị xử lý nhiều vụ đi xe gắn máy đổ rác không đúng nơi quy định. Còn Tổ tự quản BVMT khu phố 3, phường Mỹ Phước, TX.Bến Cát thì vận động các hộ gia đình giữ gìn vệ sinh chung, bỏ rác đúng nơi quy định, đóng tiền rác hàng tháng đầy đủ… Nhờ xã hội hóa trong cộng đồng về BVMT bằng mô hình tổ tự quản, Bình Dương đã không ngừng phát huy quyền làm chủ, chủ động của nhân dân trong việc tham gia xây dựng, thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, cũng như xây dựng các quy chế, hương ước của cộng đồng trong lĩnh vực BVMT.

Để tăng cường kiến thức về BVMT cho ban điều hành tổ tự quản và người dân, liên tục những năm qua, Sở Tài nguyên và Môi trường còn hỗ trợ báo cáo viên tham gia tập huấn kiến thức BVMT tại các khu, ấp, cung cấp các tài liệu hỗ trợ, đồng thời trao tặng các thùng rác, phương tiện thu gom rác nhân dịp các ngày kỷ niệm, truyền thống về BVMT. Định kỳ hai năm một lần, sở đề xuất UBND tỉnh trao giải thưởng môi trường cho một số tổ điển hình tiên tiến. Nhờ phối hợp chặt chẽ trong quá trình thực hiện, nên các Tổ tự quản BVMT đã góp phần hoàn thành các chỉ tiêu đề ra, trong đó nổi bật nhất là chỉ tiêu thu gom rác tại các khu vực dân cư.

Phong trào BVMT ở Bình Dương đã được hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân vào cuộc. Chính vì vậy, Bình Dương đã đạt và vượt mức chỉ tiêu, kế hoạch về BVMT mà Trung ương đề ra trong giai đoạn 2015-2020.

H.ÁI