Nền Tảng Giúp Học Sinh Thêm Yêu Văn Hóa Dân Tộc

Triển khai từ năm học 2011 - 2012, đến nay, Trường tiểu học và THCS Sam Mứn (xã Sam Mứn, huyện Ðiện Biên) đã tổ chức cho 753 học sinh ở 40 lớp học tiếng dân tộc Thái. Căn cứ kết quả thực tiễn việc dạy tiếng cho học sinh con em đồng bào dân tộc Thái trên địa bàn, thầy Cà Chung, Hiệu trưởng Trường tiểu học và THCS Sam Mứn cho rằng: Ðược học tiếng dân tộc Thái, các học sinh thêm yêu ngôn ngữ, văn hóa dân tộc Thái. Qua bài giảng có hình minh họa và qua các buổi tham quan nhà văn hóa, gặp gỡ các nghệ nhân, già làng người dân tộc Thái, các em đã hiểu hơn, tự hào hơn về giá trị văn hóa truyền thống dân tộc.

Thầy Nguyễn Thế Ðiệp, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc bán trú tiểu học (DTBTTH) Hừa Ngài (thuộc xã Hừa Ngài, huyện Mường Chà) cho biết: Ðóng trên địa bàn có 99% dân số là đồng bào dân tộc H’Mông, cho nên từ năm học 2011 - 2012, trường bắt đầu dạy tiếng H’Mông. Ðến nay, có 1.620 học sinh được học tiếng H’Mông. Khi học tiếng nói, chữ viết H’Mông, các học sinh được cung cấp những kiến thức cơ bản về ngôn ngữ, văn hóa dân tộc H’Mông, từ đó rèn luyện tư duy, hỗ trợ các em học môn Tiếng Việt và các môn khác tốt hơn. Các em được đọc thêm những tác phẩm văn học dân gian của dân tộc H’Mông, từ đó nhen lên tình yêu tiếng mẹ đẻ trong tâm hồn.

Ông Lý Pháng Sinh, người dân bản Hừa Ngài có cháu đang học Trường Phổ thông DTBTTH Hừa Ngài chia sẻ, từ khi cháu được học tiếng H’Mông ở trường thì cháu tiến bộ rất nhiều. Liên hệ giữa cách học tiếng H’Mông với cách học tiếng Việt, cháu ông biết cách ghép vần nhanh hơn; trước mỗi đồ vật của người H’Mông cháu đều chủ động hỏi ông, bà, bố mẹ rồi dịch ra tiếng Việt. Người dân ở xã Hừa Ngài rất đồng tình ủng hộ con em học tiếng H’Mông. Nhiều người già ở các bản còn dành thời gian tìm tòi vật dụng đặc trưng của dân tộc H’Mông đem đến trường tặng các thầy giáo, cô giáo làm đồ dùng học tập.

Ghi nhận kết quả thực hiện dạy tiếng dân tộc Thái, H’Mông tại hai trường: Tiểu học và THCS Sam Mứn, Phổ thông DTBTTH Hừa Ngài, ông Nguyễn Văn Kiên, Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo tỉnh Ðiện Biên cho biết: Các thầy, cô giáo đã dành rất nhiều công sức sưu tầm đồ dùng dân tộc Thái (như mâm, chõ đồ xôi, khăn piêu, áo cóm…), sưu tầm quả tù lu, pao, lu cở, cái khèn, cái nỏ… để minh họa cho các bài giảng.

Mới đây, tại hội nghị tổng kết 10 năm triển khai Ðề án dạy tiếng Thái, H’Mông trên toàn tỉnh, lãnh đạo Sở Giáo dục và Ðào tạo tỉnh Ðiện Biên đã cung cấp những con số ấn tượng. Trong điều kiện nguồn kinh phí không nhiều, vừa dạy thử nghiệm, vừa rút kinh nghiệm, song nhờ sự nỗ lực của đội ngũ giáo viên, sự đồng thuận của cấp ủy, chính quyền địa phương và phụ huynh, từ năm 2011 đến nay, toàn tỉnh Ðiện Biên đã có gần 60 nghìn học sinh tiểu học, 46.800 học sinh THCS được học tiếng Thái, H’Mông. Hằng năm, tỷ lệ học sinh tiểu học hoàn thành chương trình môn học tiếng Thái đạt từ 98,6% đến 99,3%, tiếng H’Mông đạt từ 97,8% đến 99,2%; học sinh THCS hoàn thành chương trình môn học tiếng Thái đạt từ 98,8% đến 99,5%, tiếng H’Mông đạt từ 98,2% đến 99,3%.

Để việc triển khai dạy tiếng dân tộc Thái, H’Mông trong trường học ngày càng hiệu quả hơn, ông Nguyễn Văn Kiên cho rằng, cần quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền tới chính quyền địa phương, các cấp quản lý giáo dục, học sinh và cộng đồng. Các cơ sở giáo dục cần chú trọng thực hiện các hoạt động sưu tầm, bảo tồn văn hóa nghệ thuật các dân tộc, như: Sưu tầm ca dao, dân ca các dân tộc thiểu số; tổ chức ngày hội văn hóa, dân gian dân tộc theo từng địa bàn hoặc có thể tổ chức cho học sinh các trường giao lưu văn hóa… giúp học sinh thêm yêu văn hóa dân tộc qua từng bài học, chương trình.