Nền Văn Minh Lúa Nước Việt Nam - Làng Tre Việt

Việt Nam với 3/4 diện tích là đồi núi, phần lớn người dân sống nhờ chủ yếu vào lao động nông nghiệp. Và cây lúa là một trong những cây nông nghiệp chính có từ rất lâu đời ở Việt Nam, cũng chính cây lúa cùng với địa hình thổ nhưỡng của đất nước ta đã tạo nên nền văn minh lúa nước Việt Nam.Hãy cùng Làng Tre Việt tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Bông lúa trĩu hạt trên cánh đồng

Văn minh lúa nước là gì? Quê hương cây lúa nước ở đâu?

Nền văn minh lúa nước đã có cách đây khoảng 10.000 năm trước tại vùng Đông Nam Á và được gọi là nền văn minh cổ đại. Khi nói đến văn minh ta nghĩ ngay đến sự tiến bộ vượt bậc và với văn minh lúa nước đó chính là sự phát triển của kỹ thuật canh tác lúa, thủy lợi,… đạt đến trình độ cao đủ sản phẩm phục vụ cho một cộng đồng dân cư đông đúc.

Nhìn lại quá trình di chuyển của cây lúa nước ta có thể thấy, ban đầu cây lúa có mặt ở các nước Đông Nam Á, sau đó chúng bắt đầu lan lên phía Bắc. Tuy nhiên lại có một số tác giả khác cho rằng cái nôi của lúa nước là ở Đông Dương, một số nhà nghiên cứu Việt Nam lại cho rằng nguồn gốc cây lúa là ở Miền Nam nước ta và Campuchia.

Nguồn gốc của cây lúa nước ở đâu? Câu hỏi là niềm băn khoăn của nhiều người, cho tới nay đã có nhiều chuyên gia đề cập đến vấn đề này nhưng các dữ liệu vẫn chưa chắc chắn và chưa có sự thống nhất với nhau.

Vị trí địa lý

Lúa nước ngày nay đã có mặt ở khắp mọi nơi, chúng trở nên quen thuộc và gắn bó với con người đặc biệt là với các nước có nhiều diện tích đất nông nghiệp. Sản phẩm của cây lúa làm ra phục vụ trực tiếp cho cuộc sống hàng ngày của con người, cây lúa rất gần gũi và không thể thiếu.

Cánh đồng lúa bậc thang độc đáo ở Việt Nam

Điều kiện tự nhiên

Ở các nước Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng nhờ có khu vực địa hình chịu tác động của gió mùa nên rất phù hợp cho việc canh tác và phát triển nền văn minh lúa nước Việt Nam. Khí hậu Việt Nam ôn hòa, không có nhiều các dạng thời tiết cực đoan nên công việc làm lúa nước không bị ảnh hưởng. Nhiều hoạt động canh tác luôn được duy trì ổn định và ngày càng cho năng xuất cao nhờ áp dụng những tiến bộ của khoa học.

Môi trường

Môi trường là một yếu tố quan trọng giúp cây lúa phát triển nhanh, lúa có cho năng xuất cao hay không là nhờ vào yếu tố môi trường. Môi trường ô nhiễm đang là vấn đề chung của cả thế giới, bài toán khó giữa việc vừa phát triển công nghiệp mà vẫn bảo vệ được môi trường vẫn chưa có lời giải cuối cùng.

Riêng ở Việt Nam, môi trường ở các thành phố lớn cũng đang là vấn đề nhức nhối của nhiều ban ngành, tuy nhiên ở các vùng nông thôn sự ô nhiễm cũng đã xuất hiện nhưng vẫn chưa có những tác động của nó không quá lớn nên không ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của cây lúa nước.

Các yếu tố khác

Ngoài các yếu tố như môi trường, địa hình, điều kiện tự nhiên,… các yếu tố như nhiệt độ, kỹ thuật canh tác, bón phân, cũng tác động nhiều đến sản lượng của cây lúa nước.

Các giống lúa nước

Giống lúa được phân loại theo hình dạng và cấu trúc của chúng, ngoài các giống lúa tẻ, nền văn minh lúa nước Việt Nam còn có nhiều giống lúa nếp nổi tiếng khác như: lúa nếp cái hoa vàng Hải hậu, lúa nếp cẩm Ninh Bình, lúa nếp cái nương Yên Bái.

Lịch sử

Lịch sử nền văn minh lúa nước Việt Nam đã được chứng minh bắt đầu vào thời kỳ đồ đá mới, các nền văn hóa mới Hòa Bình - Bắc Sơn ước tính hơn 10.000 năm TCN. Các nhà khảo cổ tìm thấy các hạt thóc hóa thạch và rất nhiều công cụ làm lúa nước khác cho thấy nền văn minh lúa nước ra đời rất lâu.

Các di tích về bữa cơm bắt nguồn từ các cây lúa mọc hoang của người tiền sử, một số dấu tích cho thấy người tiền sử đã phát hiện và cho trồng thử nghiệm một loại lúa. Và sau đó đã có một phát hiện về “hóa thạch lúa” cho thấy người tiền sử rất nhanh chóng tìm được cách trồng và sử dụng lúa trồng nhiều hơn là lúa hoang dã.

Càng về sau này lúa trở thành thực phẩm chính trong các bữa ăn và được trồng rộng rãi trong cả nước, việc phân chia vùng miền, địa lý khác nhau đã tạo ra các loại lúa đặc trưng khác nhau. Sự khác biệt này cũng tạo nên hương vị khác nhau của lúa gạo, nên văn minh lúa nước Việt Nam thêm phần đa dạng và đặc sắc hơn rất nhiều.

Công cụ sản xuất

Nền văn minh lúa nước của Việt Nam từ những thời kỳ đầu tiên con người đã tự chế tạo ra những công cụ phù hợp để sản xuất và khai thác cây lúa nước mà đến ngày nay vẫn còn được sử dụng như: cuốc, liềm gặt lúa, cối xay,…

Tuy nhiên, trong nhịp sống của thời đại công nghiệp phát triển, một số những công đoạn trong quy trình sản xuất lúa đã được máy móc hỗ trợ. Ngày nay cấy lúa không cần phải chăng dây thay vào đó đã có máy cấy lúa, máy gặt giúp người nông dân thu hoạch chứ không cần dùng liềm để gặt tay như trước đây.

Máy gặt giúp người nông dân thu hoạch lúa nhanh hơn

Hệ thống thủy lợi

Hệ thống thủy lợi phục vụ cho sản xuất lúa luôn được chú trọng đầu tư quy hoạch một cách khoa học, giúp người trồng lúa thuận tiện trong việc dẫn nước vào đồng.

Bảo tàng văn minh lúa nước ở đâu?

Hồn quê phảng phất bên cánh đồng lúa

Hiện nay bảo tàng văn minh lúa nước Việt Nam đang nằm tại địa chỉ: tỉnh lộ 22 thuộc xã An Lộc huyện Lộc Hà, tỉnh Hà Tĩnh. Bảo tàng được xây dựng bởi TS Nguyễn Quang Cương – nguyên giảng viên Trường ĐHSP Quy Nhơn. Trong bảo tàng có sưu tầm và lưu giữ rất nhiều vật dụng gắn bó với nhiều thời kỳ thay đổi của dân tộc, đó là chiếc nhủi xúc cá, cối giã gạo, mâm cơm gỗ, rế đựng nồi...

Với những ai từng sống nơi ruộng đồng thì ký ức của một thời ấu thơ lại được dịp ùa về bước chân khách tham quan. Đến với bảo tàng văn minh lúa nước Việt Nam, mọi người như được trở về với những làng quê nông thôn Việt Nam sau rặng tre xanh cùng bao ký ức bồi hồi của tuổi ấu thơ chân bùn tay lấm.

Thông tin khác

• » Nhà lá là gì? Hướng dẫn thi công nhà lá đúng kỹ thuật (19.05.2020)
• » Kiến trúc cổ đình Hồng Thái (07.07.2017)
• » Vẻ đẹp nhà tranh vách đất (17.02.2017)
• » Tết đẹp quê hương đất nước (09.02.2017)
• » Đến thăm làng cổ Mai Xá (19.01.2017)
• » Nhà mái tranh tại làng cổ Miyama (12.01.2017)
• » Vẻ đẹp truyền thống làng Nôm Hưng Yên (05.01.2017)
• » Bộ sưu tập hình ảnh đẹp những khu nghỉ dưỡng mái lá (29.12.2016)