Ngành Gỗ Có Thể Vượt Mức Dự Báo Xuất Khẩu 16 Tỷ USD

Mục tiêu xuất khẩu 17,5-18 tỷ USD

Năm vừa qua, sản lượng xuất khẩu của ngành gỗ cho thấy rõ sự thích ứng nhanh của các doanh nghiệp với COVID-19. Ông Nguyễn Chánh Phương, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TPHCM (Hawa) cho rằng, nhìn lại 2021, nhất là trong tháng 8 và 9, giai đoạn TPHCM là tâm điểm đợt dịch thứ tư, sản lượng ngành gỗ giảm sâu nhưng qua tháng 11 và 12, ngành gỗ tăng trưởng trở lại so với 2020 từ 2-7% trong khi lực lượng lao động thiếu hụt khoảng 20% so với nhu cầu.

Sự thích ứng nhanh của các doanh nghiệp đã mang lại giá trị xuất khẩu cả năm 2021 đạt 15,6 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2020 và vượt kế hoạch đặt ra (14 tỷ USD). Giá trị xuất siêu cao, ước đạt 12,6 tỷ USD, tăng 18,4% so với năm 2020.

Chủ tịch VIFOREST Đỗ Xuân Lập cho biết, năm 2022, mục tiêu xuất khẩu của ngành gỗ từ 17,5-18 tỷ USD hoàn toàn có thể đạt được. Trong đó, 5 nhóm sản phẩm xuất khẩu chủ lực như: ghế ngồi sẽ đạt 4,1 tỷ USD; đồ gỗ, đồ nội thất sẽ đạt khoảng 10 tỷ USD; dăm gỗ đạt khoảng 2,1 tỷ USD; viên nén đạt khoảng 0,6 tỷ USD và gỗ dán đạt khoảng 1,3 tỷ USD.

Đặc biệt các nhóm sản phẩm đang có sức hút lớn là dăm và viên nén, vật liệu công nghiệp (đồ gỗ nội thất- ngoại thất), có sự dịch chuyển sản xuất rất mạnh từ quốc tế về Việt Nam. Nhóm hàng vật liệu công nghiệp tập trung sản xuất cho thị trường Mỹ, trong khi thị trường Nhật có nhu cầu lớn về dăm gỗ và viên nén.

Ngay khi bước vào giai đoạn phục hồi sau đợt dịch thứ 4, các doanh nghiệp hội viên VIFOREST cho biết đơn hàng mới dồi dào. Tuy nhiên những vấn đề cũ chưa giải quyết được, thậm chí còn căng thẳng hơn. Đó là tình trạng chi phí logistics, giá container và nguyên vật liệu đang giữ ở mức cao.

Ông Đỗ Xuân Lập cho rằng với chiến lược của Chính phủ trong việc hình thành một đội tàu vận tải quốc tế và chủ động sản xuất container trong nước thì lâu dài ngành gỗ cũng như các ngành hàng xuất khẩu của Việt Nam không còn quá lệ thuộc, bị động với logistics.

Về lợi thế của doanh nghiệp ngành gỗ Việt Nam, cả ông Đỗ Xuân Lập và ông Nguyễn Chánh Phương đều nhận định rằng, chúng ta hơn các nước cạnh tranh trực tiếp ở lực lượng lao động.

Ông Nguyễn Chánh Phương cho biết một số nước cạnh tranh trực tiếp với chúng ta như Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn thiếu lao động nên đơn hàng tập trung cho Việt Nam mặc dù giá logistics và nguyên vật liệu cao. "Toàn ngành đang thiếu khoảng 15-20% lao động cho đơn hàng mới nhưng so với các nước cạnh tranh trực tiếp thì họ đang thiếu lao động trầm trọng hơn chúng ta", ông Phương thông tin.

Kiến nghị mới nhất từ Ban nghiên cứu kinh tế tư nhân (Ban IV) về việc mở lại các đường bay quốc tế, theo ông Nguyễn Chánh Phương sẽ thêm cơ hội cho xuất khẩu ngành gỗ. "Khi giao thương kết nối, các dịch vụ hỗ trợ cho xuất khẩu gỗ như các cuộc triển lãm, hội chợ quốc tế cả trực tiếp và trực tuyến cũng sẽ được mở lại. Những hoạt động xúc tiến thương mại như vậy sẽ kích thích nhu cầu thị trường cho các sản phẩm mới cũng như các dòng sản phẩm có giá trị cao", ông Phương kỳ vọng.

Ngoài ra, việc kết nối giao thương quốc tế cũng sẽ khiến tâm lý người tiêu dùng toàn cầu dần ổn định, bình tĩnh trở lại sau những biến cố của đại dịch và khi đó có thể giá logistics cũng được kéo giảm xuống. "Nếu được như vậy thì cuối 2022 và đầu năm 2023 ngành gỗ xuất khẩu của Việt Nam sẽ bùng nổ".

Chúng ta tham gia vào chuỗi như thế nào?

Để đón đầu cho nhu cầu thị trường trong năm 2022, ngành gỗ Việt Nam đã lên kế hoạch tổ chức nhiều hoạt động kết nối giao thương của ngành, như sự kiện Việt Nam Funiture Matching Week 2022 vào đầu tháng 4/2022 trên cả hai hình thức trực tiếp và trực tuyến. Sau đó là một loạt triển lãm quốc tế phục vụ cho hoạt động xúc tiến thương mại sẽ diễn ra từ tháng 6/2022.

Trước mắt, trong 6 tháng đầu năm 2022, doanh nghiệp sẽ tập trung cho các đơn hàng có giá trị cao, chọn những đơn hàng sở trường của ngành gỗ Việt Nam và không ưu tiên cho mục tiêu số lượng tăng trưởng.

Một số thị trường triển vọng mở rộng của ngành gỗ trong năm 2022, theo ông Nguyễn Chánh Phương, có Australia, Trung Quốc, EU, Anh và các quốc gia Trung Đông. Trong đó với thị trường Trung Quốc có thể phát triển các sản phẩm mới, trước đây doanh nghiệp chủ yếu xuất gỗ dăm, nguyên liệu thô, nhưng có thể cuối năm 2022 thì doanh nghiệp sẽ xuất khẩu đồ gỗ chính ngạch sang Trung Quốc.

Ông Đỗ Xuân Lập thì cho biết rất kỳ vọng vào thị trường Mỹ và EU, có thể tăng đơn hàng do thị trường khu vực này đang phục hồi tốt nhưng thiếu lao động. Riêng xuất sang thị trường Anh năm 2021 đã tăng 24% so với năm 2020.

Các hiệp định thương mại tự do đang tác động rất thuận cho ngành gỗ Việt Nam, tạo lợi thế cạnh tranh cho sản phẩm ngành gỗ khi mức thuế giảm dần về bằng 0. Việc này cũng tạo lực hút đầu tư từ khu vực EU vào Việt Nam. Trong khi với thị trường Mỹ vốn đã xác định Việt Nam là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng. "Vấn đề còn lại là chúng ta tham gia vào chuỗi như thế nào. Các doanh nghiệp ngành gỗ đang rất quyết liệt chuyển đổi toàn bộ quy trình đáp ứng tiêu chuẩn sản xuất chuỗi cung ứng toàn cầu", ông Lập cho biết.

Còn ông Nguyễn Chánh Phương nhận định, trong bối cảnh thực thi hiệp định thương mại tự do UKVFTA thì xuất khẩu gỗ vào thị trường Anh sẽ tiếp tục tăng trưởng và ngành gỗ vẫn có lợi ở dòng sản phẩm truyền thống là "home funiture" Còn thị trường Trung Đông có triển vọng với đồ gỗ cho các công trình thương mại khi ngành du lịch phục hồi.

Với tình hình kiểm soát dịch bệnh trong nước, các nhà nhập khẩu, đối tác tại EU và Mỹ sẽ rất an tâm với đơn hàng sản xuất tại Việt Nam. Nhất là từ khi triển khai Nghị quyết 128 thì sản xuất không bị đình trệ dù dịch bệnh có diễn biến xấu do các doanh nghiệp được chủ động trong tổ chức sản xuất và phòng, chống dịch. Hiện nay, dù có phát sinh ca lây nhiễm mới nhưng hầu như không ảnh hưởng đến năng suất lao động tại các doanh nghiệp. Điều này rất quan trọng để củng cố niềm tin của các nhà nhập khẩu và đối tác của ngành gỗ Việt Nam.

Băng Tâm