Nghịch Lý Trong Dân Số Toàn Cầu

Cần "khai thác" tiềm năng người cao tuổi

Ðiều đáng quan ngại là khi trên thế giới có một tỷ người về hưu sẽ trở thành "quả bom hẹn giờ", phá vỡ xã hội và nền kinh tế toàn cầu. Nhưng, có một sự thật hiển nhiên là, với sự tiến bộ và phát triển khoa học, kinh tế và xã hội, tuổi thọ của người dân tăng lên, vì vậy sự lão hóa của dân số là một quá trình không thể tránh khỏi. Các chuyên gia đã báo động về nguy cơ "làn sóng bạc" đe dọa nền kinh tế toàn cầu. Xu hướng số người về hưu ngày càng tăng và số người đang làm việc giảm đi đã và đang trở thành gánh nặng đối với ngân sách nhà nước. Ðối với nền kinh tế thế giới, điều này có nghĩa là giảm mức độ tăng trưởng và lâm vào tình trạng trì trệ. Hiện nay, ở các nước phát triển, tuổi thọ trung bình của người dân là 78 tuổi và ở các nước đang phát triển là 68 tuổi. Trong khi tại rất nhiều nước, có nhiều người không muốn sinh con hoặc giảm tỷ lệ sinh sản. Nhà kinh tế học và nhân khẩu học Nga, ông An-đrây Cô-rô-ta-ép cho biết: "Trong mười năm qua, nhân loại đã chuyển từ chế độ có tỷ lệ sinh và tỷ lệ tử vong cao sang chế độ có tỷ lệ sinh và tỷ lệ tử vong thấp. Có nhiều quốc gia, mỗi thế hệ mới lại ít người hơn so với thế hệ trước".

Vấn đề là chính phủ các nước cần sớm có những biện pháp phù hợp để giải bài toán này. Các chuyên gia cho rằng, để ra khỏi vòng luẩn quẩn thì cần tăng tuổi về hưu. Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã đề xuất sáng kiến nâng tuổi về hưu cho nam giới và phụ nữ. Tổ chức này kêu gọi chính phủ các nước trên thế giới cần quan tâm sử dụng những kinh nghiệm, kỹ năng và kiến thức của người cao tuổi. Khi tiếp tục lao động, họ có thể nâng cao chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ. Theo Ðài Tiếng nói nước Nga, chính quyền thủ đô Mát-xcơ-va của LB Nga đang áp dụng sáng kiến dạy ngoại ngữ cho người già để họ có thể phục vụ lợi ích của người về hưu và thành phố quê hương, như dạy con cháu học tiếng nước ngoài, chỉ đường hoặc hướng dẫn du khách nước ngoài tham quan. Hiện nay, chỉ có một phần năm số người Nga cao tuổi có khả năng giao tiếp bằng tiếng nước ngoài. Chính quyền thành phố đặt ra nhiệm vụ trong tương lai phải thay đổi tình hình trong lĩnh vực này.

Thế giới đang thiếu 160 triệu phụ nữ

Sự chênh lệch giới tính trong dân số thế giới cũng đang tăng nhanh chưa từng có. Thí dụ, sự phát triển kinh tế nhanh và liên tục của Trung Quốc đang làm cho tầng lớp trung lưu hiện đã tăng lên con số 800 triệu người. Việc lựa chọn giới tính không chỉ có ở Trung Quốc mà đang trở nên phổ biến cả ở Ấn Ðộ và nhiều nước ở Trung Á, Nam Á.

Tỷ lệ nam/ nữ trung bình hiện nay trên thế giới là 107/100. Tại Ấn Ðộ, tỷ lệ này là 112/100. Tại Trung Quốc tỷ lệ này cao hơn nhiều. Chính sách dân số "mỗi gia đình chỉ có một con" của Trung Quốc đang mất cân đối nghiêm trọng. Hiện nay, có khoảng 30 triệu đàn ông Trung Quốc không tìm được vợ. Tại Việt Nam, các nhà nghiên cứu dân số dự báo, đến năm 2050 sẽ có khoảng 4,5 triệu nam thanh niên không thể kiếm được vợ. Một con số thống kê cho biết, trên toàn thế giới thiếu hụt 160 triệu phụ nữ.

Hiện còn hàng triệu phụ nữ không biết tránh thai và phá thai an toàn, cho nên tỷ lệ thai phụ bị chết rất lớn khiến sự chênh lệch giữa nam và nữ trong dân số thế giới chẳng những không giảm đi mà còn tăng lên. Mặt khác, tại nhiều nước, phụ nữ vẫn bị phân biệt đối xử và ngược đãi. Thí dụ, Áp-ga-ni-xtan được xếp hạng là nơi ở tồi tệ nhất đối với phụ nữ, vì bạo lực lan tràn, dịch vụ y tế kém và nạn nghèo đói hoành hành, các cuộc không kích của NATO và các hủ tục văn hóa đáng sợ. Nước CH Công-gô đứng thứ hai với tỷ lệ phụ nữ bị cưỡng hiếp cao đến mức kinh hoàng - hơn một nghìn vụ mỗi ngày. Phụ nữ bị cưỡng hiếp tập thể và đôi khi còn bị giết chết. Các nước Pa-ki-xtan, Ấn Ðộ và Xô-ma-li-a lần lượt đứng sau trong cuộc khảo sát đánh giá các mối nguy hiểm đối với phụ nữ, từ bạo lực gia đình tới sự phân biệt đối xử và buôn bán phụ nữ.

Sau đợt khảo sát mới đây tại các nước: CH Công-gô, Áp-ga-ni-xtan, Xô-ma-li-a, Ha-i-ti, Ấn Ðộ, Xu-đăng và Pa-ki-xtan, hơn 200 chuyên gia trên thế giới đã đưa ra cảnh báo những mối nguy đối với phụ nữ: đe dọa sức khỏe, bạo lực tình dục, bạo lực phi tình dục, các yếu tố văn hóa, tôn giáo, thiếu điều kiện sinh hoạt và nạn buôn người. Kết quả khảo sát cho thấy, 90% nạn buôn người xảy ra tại Ấn Ðộ và nước này có khoảng ba triệu gái mại dâm, trong đó 40% là trẻ em. Pa-ki-xtan bị lên án vì số các vụ giết người theo hủ tục và tình trạng tảo hôn cao.

TRỊNH MINH PHƯƠNG