Ngón Tay Dùi Trống (ngón Tay Hippocrate) - Y Học Tổng Hợp

Ngón tay dùi trống (hay còn gọi là ngón tay Hippocrate, móng tay kính đồng hồ) gặp trong một số bệnh, đặc biệt là bệnh phổi và bệnh tim.

I. NGUYÊN NHÂN:

Phổ biến
Tim mạch	Chứng giảm oxy, giảm oxy mạn Bệnh tim bẩm sinh có tím Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn Viêm màng ngoài tim do vi khuẩn bán cấp
Hô hấp	Ung thư phổi ( thường là ung thư tế bào không nhỏ) Bệnh phổi sưng mủ mãn tính: + Giãn phế quản. + Áp xe phổi. + Viêm mủ màng phổi. Xơ hóa phổi tự phát
Kém phổ biến
Hô hấp	Xơ hóa phổi thùy Bệnh bụi phổi amiang. U trung biểu mô màng phổi (Loại u xơ lành tính) hoặc u xơ màng phổi
Tiêu hóa	Xơ gan ( đặc biệt là xơ gan mật tiên phát – bệnh Hanot) Bệnh viêm ruột. Tiêu chảy mỡ (celliac) Ngộ độc giáp Gia đình hay tự phát
Hiếm
U thần kinh
Mang thai Cường tuyến cận giáp

II. CƠ CHẾ:

Hiện chưa có cơ chế cụ thể, có 1 số giả thuyết như sau:

(1) Sự giãn mạch:

+ Trong các bệnh tim bẩm sinh: thường các mô ở xa như đầu chi thường không được cung cấp đủ oxy –> các mạch máu ở đây phản ứng bằng cách dãn to để tăng lượng máu đến, tăng lượng oxy cung cấp cho mô –> lâu dần sẽ hình thành ngón tay dùi trống.

+ Tương tự như trong ung thư phổi hoặc một số ung thư khác: ngoài cơ chế dãn to vì thiếu oxy mô còn có thể do tình trạng ung thư, tế bào ung thư tác động, nhưng tác động cụ thể thế nào thì không rõ lắm.

+ Thiếu máu mạn: thiếu oxy kéo dài –> ngón tay dùi trống

–> Cơ chế giãn mạch không giải thích được trong các bệnh xơ gan, crohn, viêm loét ruột, u,…

(2) Tiểu cầu và yếu tố tăng trưởng có nguồn gốc tiểu cầu (PDGF):

Ở người khỏe mạnh, 1 số đại bào ( là một tế bào lớn có thể tạo ra vô số tiểu cầu) thoát được khỏi tuỷ xương nhưng sẽ bị chặn lại ở trước mao mạch phổi vì kích thước quá lớn của nó và vỡ ra thành nhiều mảnh tiểu cầu ở phổi. Tuy nhiên khi có một shunt không đi qua mao mạch phổi, đại bào có thể đi vào vòng tuần hoàn hệ thống và kẹt lại ở các mao mạch nhỏ vùng đầu ngón tay. Tại đây chúng bị hoạt hoá tương tự như một tiểu cầu và sẽ giải phóng PDGFs –> làm kết tập nhiều tế bào và thúc đẩy sự tăng sinh của tế bào cơ, nguyên bào sợi –> gây ra ngón tay dùi trống. Lý giải hiện ngón tay dùi trống trong các bệnh tim bẩm sinh có shunt phải–>trái, trong ung thư phổi và phế quản, trong hội chứng gan phổi biến chứng của xơ gan.

–> Tuy nhiên thuyết không giải thích được ngón tay dùi trống một bên và không thể áp dụng cho tất cả các trường hợp có ngón tay dùi trống.

(3) Rối loạn chuyển hóa Prostaglandin

III. DẤU HIỆU VÀ TRIỆU CHỨNG:

– Ngón tay dùi trống phát triển qua 5 bước:

+ Nền móng dao động và mềm đi.

+ Mất góc bình thường <160o giữa nền móng và móng.

+ Nếp móng lồi hơn.

+ Dầy toàn bộ phần đầu ngón tay (như cái dùi trống).

+ Vẻ bóng và tính vân của da và móng bị ảnh hưởng.

IV. KHÁM LÂM SÀNG:

Cách 1: Đo góc giữa nền móng và móng:

– Bình thường : 160o

– Nếu nó lớn hơn 180o (1 số sách ghi là 190o) thì đó là ngón tay dùi trống (minh họa).

Cách 2: Đo Tỉ số về chiều cao:

Đo chiều cao đốt ngón xa (Distal phalangeal depth) và ở gian đốt ngón giữa-xa (interphalangeal depth).

+ Tỉ số này bình thường <1.

+ Nếu tỉ số này >1, thì đó là ngón tay dùi trống.

Cách 3: Lâm sàng

Áp 2 mặt móng của 2 đầu ngón tay của 2 bàn tay vào nhau, thường thì góc mở giữa 2 móng nhỏ hoặc bằng 0, nếu góc mở lớn thì chính là ngón tay khum mặt kính đồng hồ.

(Cách này chưa có trị số cụ thể nhưng có thể áp dụng con số >=30o)

Xem thêm: Dấu sao mạch (Spider Nevus) là gì?

Admin tổng hợp

5/5 - (2 bình chọn) Previous article Next article

Leave a Reply Hủy

Your email address will not be published.

Comment

Name *

Email *

Website

Save my name, email, and website in this browser for the next time I comment.

Bài viết mới

• Nghẹt mũi và 6 nguyên nhân thường gặp
• Dinh dưỡng cho người Đái Tháo Đường là 1 phần quan trọng
• 4 bước để tận dụng tối đa ECG
• 8 phần để hiểu rõ hơn về Bệnh đậu mùa khỉ – Monkeypox
• Bác sĩ giải đáp: Niềng răng có đau không?
• Trồng răng implant có đau không?
• Cẩm nang hướng dẫn sử dụng thuốc điều trị HIV/AIDS
• Vì sao đau lưng có thể dẫn đến yếu sinh lý?
• Giảm cân bằng thuốc tiểu đường
• Làm sao để chọn kem giữ ẩm đúng?
• Viêm da tiết bã
• Có nên niềng răng không?
• Đọc điện tâm đồ dễ hơn
• Thực hành đọc điện tim
• Những xét nghiệm hóa sinh hiện đại sử dụng trong lâm sàng
• Hóa sinh lâm sàng – 555 câu hỏi trắc nghiệm và đáp án
• Từ điển triệu chứng và chẩn đoán
• Sổ tay lâm sàng thần kinh
• Tài liệu huấn luyện kỹ năng y khoa
• Giáo trình nội thần kinh
• Giáo trình răng hàm mặt
• Lâm sàng ngoại cơ sở
• Thần kinh học
• Bài giảng hồi sức cấp cứu- chống độc
• Chương 9 – DÁT CÁC, SẨN, VÀ MẢNG CÓ VẢY
• Dược mỹ phẩm sử dụng sau các thủ thuật thẩm mỹ pdf
• Dược mỹ phẩm làm trắng và sáng da pdf
• Khám lâm sàng hệ thần kinh
• Giáo trình tâm thần học
• Tiếp cận chẩn đoán bệnh nội khoa chương III, IV