Người Vẽ Linh Vật Của SEA Games 31 - Thời Báo Ngân Hàng

Họa sĩ Ngô Xuân Khôi sinh năm 1961, nguyên quán Hưng Lợi, Hưng Nguyên, Nghệ An. Anh tốt nghiệp ngành Hội họa hoành tráng, trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp năm 1991, hiện là họa sĩ trưởng của NXB Phụ nữ Việt Nam. Anh cũng tham gia giảng dạy tại ngành Hội họa hoành tráng (Khoa Trang trí Nội Ngoại thất, trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp) từ năm 2002 đến nay. Họa sĩ từng đoạt Giải Ba triển lãm Mỹ thuật Thủ đô (1993); Giải vàng Bìa sách cho cuốn “Mẫu thượng ngàn” (2007); Giải thưởng Bìa đẹp cho cuốn “Đội gạo lên chùa” (2012)…

Hình tượng sao la do họa sĩ Ngô Xuân Khôi thiết kế

Tôi biết họa sĩ Ngô Xuân Khôi đã vẽ rất thành công một số logo, có cái anh gửi dự thi, có cái thì được nhờ cậy, đặt hàng… Nhưng khi biết tin anh tham gia cuộc thi tìm kiếm biểu tượng vui SEA Games 31 và biểu tượng của anh được chọn, thì vẫn có chút bất ngờ. Trò chuyện, họa sĩ cho biết, đây là lần đầu anh chủ động tham gia dự thi logo và biểu tượng vui trong ngành thể thao. “Đến giờ tôi vẫn xúc động vì kết quả này. Càng xúc động hơn khi con sao la lầm lũi, hiếm hoi trên dãy Trường Sơn hùng vĩ đã được chọn để giới thiệu với bạn bè quốc tế như một biểu tượng của sự trù phú, giàu đẹp, hiền hòa, thông minh, vui nhộn của đất nước Việt Nam”, Ngô Xuân Khôi tâm sự.

Anh tâm sự, sáng tạo logo, vẽ biểu tượng vui đòi hỏi ngôn ngữ đồ họa cô đọng, nhiều chất trí tuệ. Và điều khiến anh rất xúc động là biểu tượng vui sao la đã nhận được sự quan tâm của nhiều người, nhất là giới trẻ. Sao la đã xuất hiện lên đấu trường khu vực bằng nỗ lực của những người yêu quý và hiểu giá trị mà thiên nhiên ban tặng cho đất nước ta. “Trước khi kết quả cuộc thi được công bố, Tổng cục Thể dục, Thể thao có kết nối để tôi được gặp gỡ với bộ phận truyền thông của Tổ chức Bảo vệ động vật quý hiếm Việt Nam (WWF). Họ nói rằng mấy chục năm truyền thông để nâng cao ý thức cộng đồng nhằm bảo tồn sao la nhưng không hiệu quả, không lan tỏa nhanh, rộng như những ngày gần đây sao la được chọn làm biểu tượng vui cho hai sự kiện thể thao lớn mà Việt Nam là nước chủ nhà vào năm sau”, họa sĩ Ngô Xuân Khôi chia sẻ.

Họa sĩ Ngô Xuân Khôi kể rằng, khi biết Tổng cục Thể dục Thể thao phát động chiến dịch tìm kiếm biểu tượng vui cho Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 31, anh đã âm thầm, lặng lẽ nghiên cứu để tham gia. Anh nhớ tới Thế vận hội Bắc Kinh (Trung Quốc) đã chọn gấu trúc làm biểu tượng vui và nghĩ mình phải tìm một con vật gì đó thật đặc biệt, đặc trưng cho đất nước Việt Nam để làm biểu tượng vui cho SEA Games diễn ra trên đất nước mình. Và hình ảnh con sao la chợt đến với anh.

Năm 1992, thông tin các nhà nghiên cứu lần đầu phát hiện trên dãy Trường Sơn đã làm chấn động giới sinh học thế giới. Khi đó, bố mẹ anh làm trong ngành lâm nghiệp nên việc này anh rất quan tâm. Bên cạnh đó, sao la còn được gọi là “kỳ lân của châu Á”.

Thấy sao la của Việt Nam rất xứng đáng, ngay lập tức họa sĩ Ngô Xuân Khôi ngồi vào máy tính làm phác thảo. Nhưng cũng phải mất tới hai tuần để anh hoàn thiện mẫu để kịp gửi dự thi. Ngoài ra, anh còn làm ba bài dự thi các hạng mục khác.

Hành trình để mẫu thiết kế sao la của họa sĩ Ngô Xuân Khôi được chọn làm biểu tượng vui chính thức của SEA Games 31 cũng không hề đơn giản. Bởi tiêu chí mà ban tổ chức đưa ra: Biểu tượng vui là một hoặc nhiều con vật của đất nước Việt Nam, được nhân cách hóa, có hình dáng vui nhộn, được sử dụng tuyên truyền quảng bá sự kiện, làm quà tặng trong đại hội. Mẫu biểu tượng vui phải bảo đảm tính thẩm mỹ, khoa học, thuận lợi cho việc sử dụng, làm hiện vật bằng vật liệu bông (thú nhồi bông) cũng như việc vẽ cách điệu biểu tượng vui các môn thể thao tại đại hội.

Hơn thế, sau khi phát động cuộc thi, ban tổ chức đã nhận được 557 mẫu của các tác giả gửi về. Qua các vòng chấm chọn, ở vòng chung khảo, Hội đồng giám khảo đã lựa chọn ba mẫu biểu tượng vui gồm sao la, nghê cười và hổ. Một số ý kiến, như nhà thiết kế Huy Biển - người từng được mời tham gia dự án thiết kế của UNESCO, thì cho rằng, tạo hình của linh vật nghê cười và hổ ổn hơn, cả về phần đầu và phần thân. Linh vật sao la có phần đầu ổn nhưng phần thân lại không mang tính thể thao lắm do hơi thiếu sự năng động và thanh thoát. Cũng theo ông Biển, con nghê và con hổ để làm quà tặng sẽ đẹp hơn. Lại có ý kiến cho rằng, nên tiếp tục chọn trâu như chúng ta đã từng chọn ở SEA Games 22 năm 2003 do Việt Nam đăng cai. Người nêu ý kiến này là nhà báo kỳ cựu Nguyễn Lưu. Theo ông Lưu, con trâu vừa thể hiện sức mạnh thể lực, sự chắc chắn mà cũng toát lên vẻ hiền hòa về tính cách.

Thế nhưng, một cuộc thăm dò trên mạng thì lại cho thấy 48% chọn sao la, 25% chọn nghê cười, chỉ 20% chọn hổ. Cuối cùng, hình tượng sao la đã được chọn. Tất nhiên, để được chọn tác giả của mẫu biểu tượng vui này còn phải nhiều lần sửa đi sửa lại theo các góp ý của giới chuyên gia và ban tổ chức. “Có những lúc nản tưởng như cuộc thi sẽ không có hồi kết”, họa sĩ Ngô Xuân Khôi nhớ lại.

Sao la - linh vật của đại hội lần này - mặc trang phục võ truyền thống của Việt Nam thể hiện ý chí và tinh thần thượng võ của các vận động viên tham dự SEA Games 31. Linh vật sao la sẽ giúp cho bạn bè các nước trong khu vực và quốc tế hiểu thêm về những giá trị đặc biệt mà thiên nhiên ưu ái dành tặng cho Việt Nam. Tới đây, khi SEA Game 31 diễn ra, chắc chắn sao la còn được nhắc đến nhiều hơn, hình ảnh sẽ xuất hiện liên tục trên các phương tiện truyền thông quốc tế…

Huy chương SEA Games 31 cũng có hình sao la Ban tổ chức SEA Games 31 vừa công bố mẫu huy chương cho kỳ đại hội này. Theo đó, dự kiến sẽ trao khoảng 4.000 huy chương vàng, bạc, đồng cho các vận động viên đạt thành tích cao khi thi đấu. Huy chương SEA Games 31 được đúc bằng hợp chất đồng - kẽm, trong đó lượng đồng đỏ chiếm trên 85%. Huy chương SEA Games 31 dày 5mm, một mặt có in nổi hình sao la (linh vật), mặt còn lại in nổi logo.