Nguyên Lý Hoạt động Của Bộ đồng Tốc | DPRO Việt Nam

Trong hộp số của xe hơi, bộ đồng tốc sử dụng để 2 bánh răng quay gài vào nhau, chuyển động cùng tốc độ để êm dịu, tránh va đập.

Bộ đồng tốc xe hơi gồm nhiều loại và cấu tạo khác nhau.

Mục lục nội dung bài viết

• Công dụng bộ đồng tốc của hộp số
• Phân loại và cấu tạo bộ đồng tốc
  • 1. Cơ cấu đồng tốc loại có khóa
  • 2. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu 3 mặt côn
  • 3. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu hai mặt côn
  • 4. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu không có khóa
  • 5. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu chốt
  • 6. Cơ cấu bộ đồng tốc hộp số lùi
  • 7. Cơ cấu bộ đồng tốc chặn trước số lùi

Công dụng bộ đồng tốc của hộp số

• Bộ đồng tốc giúp ngăn ngừa sự trèo răng trong quá trình vào khớp.
• Khi chuyển số, có thể truyền công suất ngay.
• Khoá bánh răng thứ cấp vào trục thứ cấp.
• Chuyển số êm hơn mà không làm hỏng các bánh răng.
• Giúp  người lái không phải “điều khiển ly hợp hai lần” (đạp bàn đạp ly hợp hai lần mỗi khi chuyển số).

Phân loại và cấu tạo bộ đồng tốc

1. Cơ cấu đồng tốc loại có khóa

• Cấu tạo bộ đồng tốc

Bộ đồng tốc loại có khóa được cấu tạo theo hình minh họa dưới đây.

• Ở mọi thời điểm, mỗi số tiến trên trục sơ cấp được vào khớp với bánh răng tương ứng trên trục thứ cấp.
• Những bánh răng không cố định trên trục và chỉ chạy lồng không nên sẽ luôn quay ngay cả sau khi vào ly hợp .
• Các moayơ đồng tốc ăn khớp với các trục bằng các then bên trong moay ơ đồng tốc. Còn ống trượt ăn khớp với then ở vòng ngoài của moayơ đồng tốc và có thể di chuyển dọc trục.
• Nằm theochiều dọc trục, moayơ đồng tốc có ba rãnh và các khóa chuyển số luồn vào các rãnh này. Lò xo của khóa có nhiệm vụ đẩy khóa chuyển số vào ống trượt.
• Khi cần chuyển số ở vị trí số trung gian, phần nhô ra của mỗi khóa chuyển số sẽ luồn khít vào trong rãnh then ở ống trượt.
• Vòng đồng tốc được đặt giữa moay ơ đồng tốc và mặt côn của các bánh răng số, được đẩy ép vào một trong các mặt côn này.
• Trên toàn bộ khu vực côn bên trong vòng đồng tốc được thiết kế có các rãnh nhỏ để tăng ma sát. Ngoài ra, vòng này còn có 3 rãnh để các khóa

Nguyên lý hoạt động

Bộ đồng tốc hộp số được thực hiện qua 5 bước công việc

Vị trí số trung gian

Các bánh răng số được cài vào khớp với tương ứng bánh răng bị động và chạy lồng không trên trục.

Bắt đầu quá trình đồng tốc

Khi cần chuyển số dịch chuyển, nằm trong rãnh trong ống trượt và dịch chuyển theo chiều mũi tên.

Phần nhô ra ở tâm của khoá chuyển số được gài vào rãnh của ống trượt, khoá chuyển số cũng dịch chuyển theo chiều mũi tên cùng một lúc, sẽ đẩy vòng đồng tốc vào mặt côn của bánh răng số, quá trình đồng tốc bắt đầu.

Giữa quá trình đồng tốc

Khi dịch chuyển tiếp cần chuyển số, lực đặt lên ống trượt sẽ thắng lực lò xo của khoá chuyển số và ống trượt trùm lên phần nhô ra của khoá này.

Kết thúc quá trình đồng tốc

Lực đang tác dụng lên vòng đồng tốc ngày càng mạnh hơn và đẩy phần côn của bánh răng số, như vậy sẽ làm đồng bộ tốc độ của bánh răng số với tốc độ của ống trượt gài số.

Khi tốc độ của2 chi tiết này bằng nhau, vòng đồng tốc bắt đầu quay nhẹ theo chiều quay này, khiến các then của ống trượt gài số ăn khớp với các rãnh then của vòng đồng tốc.

Kết thúc việc chuyển số

Sau khi then của ống trượt gài số ăn khớp với rãnh then của vòng đồng tốcnó sẽ tiếp tục dịch chuyển và ăn khớp với rãnh then của bánh răng số.

Như vậy việc chuyển số sẽ kết thúc.

>> Bạn có thể tham khảo thêm

• Bánh răng hành tinh là gì ?
• Các loại hộp số ô tô

2. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu 3 mặt côn

Loại đồng tốc kiểu 3 mặt côn này sẽ chia vòng đồng tốc thành vòng ngoài, vòng giữa và vòng trong.

Khi khóa chuyển số đẩy vòng ngoài và vòng giữa hình thành một mặt côn đơn, rồi vòng giữa và vòng trong trở thành một mặt côn đơn.

Hơn nữa vòng trong và bánh răng trở thành một phần mặt côn đơn, như vậy cả ba mặt côn này tạo ra lực ma sát.

Nhờ đó sẽ triệt tiêu độ chênh lệch tốc độ quay giữa các bánh răng khiến quá trình đồng tốc sẽ diễn ra được êm.

3. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu hai mặt côn

Cơ cấu này về cơ bản cũng giống như cơ cấu đồng tốc kiểu 3 mặt côn, nhưng có điểm khác biệt đó là nó không tạo ra đồng tốc giữa vòng trong và cụm bánh răng.

4. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu không có khóa

Cấu tạo bao gồm các bộ phận: Ống trượt, moayơ đồng tốc, lò xo khóa, vòng đồng tốc.

Nguyên lý hoạt động bộ đồng tốc hộp số cũng thực hiện qua 3 bước:

• Bắt đầu đồng tốc
• Trong khi đồng tốc
• Hoàn thành sự đồng tốc

5. Cơ cấu bộ đồng tốc kiểu chốt

Cơ cấu bộ đồng tốc hộp số kiểu chốt bao gồm một vành đồng tốc, may-ơ ly hợp, ba chốt đồng tốc, ba chốt dẫn hướng, ba miếng chặn, ba lò xo khóa đồng tốc và một viên bi.

Các chốt đồng tốc giữ các vành ở cả hai phía, chúng được vác ở giữa một góc 500 và xuyên qua ống trượt ly hợp.

>> Để chiếc xe của bạn luôn được hoạt động một cách tốt nhất, hãy tham khảo dịch vụ vệ sinh khoang máy ô tô của DPRO TẠI ĐÂY nhé

6. Cơ cấu bộ đồng tốc hộp số lùi

Trước khi gài số lùi, các vòng đồng tốc các số tiến làm giảm tốc độ quay của trục sơ cấp

Như vậy việc vào khớp bánh răng trung gian số lùi và bánh răng số lùi của trục sơ cấp sẽ được êm.

Hiện nay các xe dần phổ biến sử dụng các cơ cấu ăn khớp đồng tốc cho số lùi

7. Cơ cấu bộ đồng tốc chặn trước số lùi

Trong khi đang gài các bánh răng vào bánh răng số lùi, cần chuyển No. 3 bên trong tiếp xúc với chốt của trục càng chuyển số No.1 và làm trục càng chuyển số No.1 dịch chuyển một khoảng cách A theo chiều của “bánh răng số 2”. Điều này làm cho vòng đồng tốc của “bánh răng số 2” hoạt động để giảm tốc độ quay của trục sơ cấp.

Khi cần gài số No.3 bên trong tách khỏi chốt của trục càng gạt No.1, việc chuyển sang số lùi sẽ kết thúc.

Trên đây là 7 loại bộ đồng tốc và cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của chúng. Các bạn hãy liên tục theo dõi các bài viết của DPRO để cập nhật thêm những thông tin hữu ích khác về xe hơi.