Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách điều Trị Viêm Khớp Gối

Viêm khớp gối đang là căn bệnh có thể xảy ra ở rất nhiều người và nhiều độ tuổi. Việc hiểu một cách đúng đắn về bệnh sẽ giúp bạn có các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn cũng như điều trị bệnh kịp thời. Qua bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn có những hiểu biết cơ bản nhất về bệnh viêm khớp gối.

Mục lục

• Viêm khớp gối là gì?
• Các triệu chứng viêm khớp gối
• Nguyên nhân gây viêm khớp gối
• Chẩn đoán viêm khớp gối
• Cách điều trị viêm khớp gối
  • Thay đổi lối sống
  • Sử dụng thuốc Tây
  • Phẫu thuật
• Những điều cần ghi nhớ
• Kết luận

Viêm khớp gối là gì?

Với khớp gối là khớp lớn nhất trên cơ thể, đồng thời cũng là khớp phức tạp nhất. Chức năng của nó là cho phép chân thực hiện các hoạt động như: uốn cong, duỗi thẳng và xoay, giúp cổ chân và hông chịu áp lực của trọng lượng của cơ thể. 

Khi khớp gối bị ảnh hưởng bởi bệnh viêm khớp, nó sẽ bị tổn thương, đau, sưng và cứng khớp. Điều này xảy ra do sự phân hủy của sụn và không có khả năng sửa chữa và tái tạo hiệu quả như các cấu trúc khác trong cơ thể, chẳng hạn như cơ và da. Khi sụn bị mòn đi, khoảng cách giữa các xương thu hẹp lại, khiến cho các đầu xương cọ xát vào nhau và hình thành các gai xương (chất tạo xương).

Khớp gối có một lớp bên trong gọi là bao hoạt dịch, lớp hoạt dịch này có thể dày lên và dẫn đến tích tụ chất lỏng dư thừa. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây sưng khớp gối. Sưng sẽ tạo ra áp lực ở đầu gối, điều này cũng có thể góp phần gây ra cơn đau do xương cọ xát.

Viêm khớp gối khiến khớp gối mất ổn định. Các cấu trúc hỗ trợ của đầu gối bao gồm cơ, gân, dây chằng và sụn phải làm việc nhiều hơn để ổn định khớp, khiến chúng dễ bị chấn thương. 

Các triệu chứng viêm khớp gối

Tùy thuộc vào loại viêm khớp, các triệu chứng có xu hướng tiến triển dần dần khi tình trạng của bạn xấu đi, nhưng chúng có thể đột ngột trầm trọng hơn khi bị thương nhẹ hoặc sử dụng quá mức. Một số người cho biết các triệu chứng nhẹ kéo dài với những thay đổi đột ngột làm tăng mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng của họ.

Các triệu chứng phổ biến nhất của viêm khớp gối bao gồm:

• Đau khớp gối, đặc biệt là khi hoạt động khớp
• Phạm vi chuyển động hạn chế
• Cứng khớp vào mỗi buổi sáng sau khi thức dậy, sau thời gian không vận động khớp quá dài
• Sưng khớp
• Đau đầu gối
• Khớp gối phát ra những tiếng kêu lục khục mỗi khi chuyển động
• Biến dạng khớp (khụy gối hoặc chân vòng kiềng )

Đau khi viêm khớp gối thường nặng hơn sau khi hoạt động, đặc biệt là khi hoạt động quá sức. Cứng cứng thường gặp sau khi ngồi trong thời gian dài. Khi tình trạng viêm khớp gối diễn biến nặng hơn, các triệu chứng sẽ ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là các cơn đau diễn ra thường xuyên hơn. Hơn nữa, cơn đau có thể trở nên liên tục khi có hoặc không có hoạt động.

Nguyên nhân gây viêm khớp gối

Viêm khớp gối dẫn đến mất sụn – mô trơn hoạt động giống như một tấm đệm – trong khớp gối. Có nhiều yếu tố nguy cơ và nguyên nhân gây ra viêm khớp gối, bao gồm:

• Ở độ tuổi từ 40 trở lên: Các khớp bị mòn theo thời gian.
• Là nữ giới: Viêm xương khớp phổ biến và nghiêm trọng hơn ở phụ nữ.
• Thừa cân: Cân nặng tăng thêm gây áp lực lên các khớp và có thể làm tổn thương khớp nặng hơn. Ngược lại, giảm cân có xu hướng làm giảm mức độ nghiêm trọng của cơn đau liên quan đến viêm khớp gối.
• Có cha mẹ hoặc anh chị em bị viêm xương khớp hoặc viêm khớp
• Từng bị chấn thương đầu gối, chẳng hạn như rách sụn chêm, gãy xương xung quanh khớp hoặc đứt dây chằng
• Phẫu thuật đầu gối trước đây nơi sụn bị hư hỏng đã được loại bỏ
• Làm một công việc đòi hỏi thể chất và / hoặc căng thẳng đầu gối lặp đi lặp lại
• Có một tình trạng khớp khác đã gây ra tổn thương khớp, chẳng hạn như RA
• Các vấn đề với xương dưới sụn, lớp xương bên dưới sụn đầu gối

Chẩn đoán viêm khớp gối

Các bác sĩ chẩn đoán viêm khớp gối thông qua khám sức khỏe, nghiên cứu hình ảnh và xét nghiệm y tế cơ bản.Đầu tiên, bác sĩ sẽ thăm hỏi tiền sử bệnh xương khớp của người thân trong gia đình, chấn thương gặp phải trước đó. Tiếp theo, bác sĩ sẽ kiểm tra đầu gối bằng cách nhìn vào nó, chạm vào nó và yêu cầu người bệnh thực hiện một số vận động nếu có thể.

Nếu nghi nhờ người bệnh bị viêm khớp gối, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện thêm một số xét nghiệm y khoa cần thiết để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh như:

• Xét nghiệm cơ bản: Được chỉ định thực hiện để loại trừ những căn bệnh khác có triệu chứng tương tự. Một số xét nghiệm thường được chỉ định là xét nghiệm chức năng gan thận, xét nghiệm máu, xét nghiệm tế bào ngoại vi,…
• Chụp X-quang: Dựa vào phim chụp X-quang bác sĩ sẽ quan sát được những thay đổi ở xương khớp và xác định tổn thương. Tuy nhiên, phương pháp kiểm tra này sẽ không chẩn đoán được mức độ đau đớn do tổn thương gây ra.
• Chụp cộng hưởng từ MRI: Nếu chụp X-quang không thể quan sát được tổn thương, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh tiến hành chụp cộng hưởng từ để có thể quan sát được rõ ràng các phần mô mềm như sụn, gân và cơ bắp.
• Chụp xạ hình xương: Phương pháp chẩn đoán này sẽ giúp bác sĩ quan sát được sự biến đổi hình dạng của xương khớp và những rối loạn về chuyển hóa tại đây.

Cách điều trị viêm khớp gối

Tùy thuộc vào loại viêm khớp, mục tiêu điều trị là giảm đau, cải thiện khả năng vận động và sức mạnh của khớp, kiểm soát các triệu chứng ở mức độ có thể nhất và ngăn ngừa tổn thương thêm cho khớp.

Điều trị dạng viêm khớp gối phổ biến nhất (viêm xương khớp) được chia thành ba loại – lối sống, thuốc và phẫu thuật.

Thay đổi lối sống

Có một số kỹ thuật và thay đổi lối sống có thể giúp bạn kiểm soát thoái hóa khớp gối. Chúng bao gồm:

• Giảm cân: Khớp phải gánh càng ít trọng lượng thì các hoạt động càng giảm đau. Giảm áp lực lên khớp cũng có thể giúp tình trạng của bạn không trở nên tồi tệ hơn.
• Bảo vệ khớp: Điều chỉnh các hoạt động và hạn chế một số hoạt động để không gây căng thẳng cho khớp, nhưng cũng phải đảm bảo vận động nhiều và không ngồi lâu. Sử dụng thiết bị hỗ trợ di chuyển khi cần thiết. Mang giày thoải mái, ăn thực phẩm thúc đẩy sự phát triển của sụn và giữ cho xương chắc khỏe, và sử dụng nẹp đầu gối để hỗ trợ.
• Tập thể dục: Hoạt động thường xuyên có thể giúp bạn kiểm soát bệnh viêm khớp gối. Tập thể dục có thể cải thiện sức mạnh của cơ chân để chúng có thể hỗ trợ đầu gối của bạn tốt hơn. Đi bộ là hoạt động thể chất tuyệt vời, nhưng nếu quá đau, hãy thử các bài tập dưới nước trong bể bơi.
• Vật lý trị liệu: Tăng cường các cơ xung quanh khớp gối có thể giúp giảm gánh nặng cho đầu gối. Ngăn ngừa teo cơ là một phần quan trọng để duy trì chức năng sử dụng của đầu gối.
• Liệu pháp nóng và lạnh: Chườm nóng và chườm lạnh xen kẽ có thể giúp giảm đau và viêm ở (các) đầu gối bị ảnh hưởng.

Sử dụng thuốc Tây

Thuốc điều trị viêm khớp gối có thể bao gồm thuốc chống viêm giảm đau. Để điều trị viêm khớp gối do RA, corticosteroid hoặc thuốc chống thấp khớp điều chỉnh bệnh (DMARD) có thể được kê đơn để kiểm soát tình trạng viêm:

• Thuốc chống viêm: Một số thuốc chống viêm không steroid (NSAID) có bán không cần kê đơn (OTC), chẳng hạn như Advil (ibuprofen) và Aleve ( naproxen ). Nếu bác sĩ cho rằng bạn cần NSAID mạnh hơn, bạn có thể được kê đơn thuốc ức chế chọn lọc COX-2 như Celebrex (celecoxib).
• Thuốc giảm đau khác: Một loại thuốc OTC khác, Tylenol (acetaminophen) có thể được sử dụng để giảm đau nhưng không giúp giảm viêm. Thuốc giảm đau opioid theo toa có sẵn cho những bệnh nhân cần giảm đau mạnh hơn.
• Tiêm đầu gối: Tiêm corticosteroid có thể giúp giảm viêm và đau nhanh chóng. Các mũi tiêm khác bao gồm chất bôi trơn . Những chất tiêm này chứa các chất giống như gel có thể thúc đẩy bôi trơn và đệm tương tự như chất lỏng hoạt dịch ở các khớp khỏe mạnh.
• DMARDs: DMARD giúp duy trì sức khỏe khớp bằng cách ngăn chặn tình trạng viêm. Nếu không có chúng, viêm khớp sẽ phá hủy mô khớp trong vòng nhiều năm và dẫn đến tàn tật.

Phẫu thuật

Phẫu thuật thường là phương pháp điều trị cuối cùng cho bệnh viêm khớp gối. Có nhiều loại thủ tục khác nhau. Một số sửa chữa và bảo tồn xương trong khi những người khác thay thế hoàn toàn khớp gối. Các loại phẫu thuật đầu gối bao gồm:

Nội soi khớp gối

Nội soi khớp gối là phương pháp xâm lấn tối thiểu và bao gồm điều trị phẫu thuật bằng cách sử dụng ống soi khớp (một thiết bị quang học có camera siêu nhỏ) đưa vào khớp thông qua một vết rạch nhỏ. Các vết rạch bổ sung được thực hiện nếu cần.

Quy trình bắt đầu với việc chẩn đoán vấn đề, chẳng hạn như xương bánh chè bị lệch hoặc rách sụn chêm. Khi bác sĩ phẫu thuật đã chẩn đoán, họ sẽ sửa chữa vấn đề bằng các dụng cụ nhỏ được thiết kế để nắm, cạo, cắt, sửa chữa và khâu neo.

Cắt xương đầu gối

Phẫu thuật cắt xương đầu gối bao gồm việc cắt bỏ một sụn chêm từ xương ống chân hoặc xương đùi để sắp xếp lại đầu gối và giảm tải áp lực từ phần bị tổn thương của khớp. Các bác sĩ khuyên bạn nên thực hiện thủ thuật này để điều chỉnh sự thẳng hàng của đầu gối bị cong.

Phẫu thuật thay thế đầu gối

Phẫu thuật thay khớp gối là một trong những phương pháp phẫu thuật chỉnh hình được thực hiện phổ biến nhất. Với thay thế toàn bộ đầu gối, sụn bị hư hỏng sẽ được lấy ra khỏi toàn bộ khớp gối và cấy ghép bằng kim loại hoặc nhựa vào vị trí của nó.

Cách này giúp xương khớp gối êm ái nên có thể gập người thoải mái mà không bị đau. Thay thế đầu gối cũng có thể là một phần và chỉ thay thế một phần của đầu gối.

Những điều cần ghi nhớ

Có một số điều mà một người bị viêm khớp gối nên lưu ý khi điều trị bệnh:

• Duy trì hoạt động: Dừng tất cả các hoạt động thể chất có thể dẫn đến cứng và yếu cơ, đồng thời giảm phạm vi chuyển động của khớp. Nhưng bạn cần duy trì thực hiện các bài tập phù hợp cho người bị viêm khớp gối để tránh tình trạng để khớp không vận động quá lâu khiến cho khớp bị cứng lại, không còn linh hoạt trong các chuyển động.
• Tuy nhiên, để đầu gối nghỉ ngơi là điều quan trọng khi cơn đau bùng phát và sau khi thực hiện các bài tập thể dục.
• Tiêm corticosteroid có thể làm giảm viêm, nhưng một người không nên tiêm nhiều hơn ba đến bốn lần một năm. Một số người chỉ có thể được sử dụng một lần. Tốt nhất là bạn cần nghe theo chỉ định của bác sĩ.
• Tiêm corticosteroid có thể ảnh hưởng đến nhiều hệ thống cơ quan và gây ra chứng hoại tử xương, làm chết mô xương. Chúng cũng có thể làm suy yếu lớp sụn bảo vệ xung quanh khớp gối.

Kết luận

Viêm khớp gối không có cách chữa khỏi nhưng bạn hoàn toàn có thể áp dụng các biện pháp làm chậm quá trình tổn thương khớp và giảm nguy cơ tàn tật. Nếu bạn đang nghi ngờ mình có các biểu hiện của bệnh viêm khớp gối hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên gia để được thăm khám và hướng dẫn điều trị phù hợp. Việc điều trị đúng cách sẽ có tác dụng lâu dài trong việc giữ cho bạn năng động và có chất lượng cuộc sống tốt.