Nhận Biết Và Phòng Trị Bệnh Viêm Loét Miệng Truyền Nhiễm ở Dê, Cừu

[Tạp chí Chăn nuôi Việt Nam] – Bệnh viêm loét miệng truyền nhiễm ở dê, cừu phân bố phổ biến ở nhiều nước trên thế giới trên thế giới. Ở Việt Nam, thời gian vừa qua bệnh đã xảy ra ở nhiều tỉnh như Nghệ An, Hà Tĩnh, Hà Nội, Kon Tum…, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho người chăn nuôi dê, cừu. Bệnh này bệnh lây lan nhanh, mạnh và đặc biệt bệnh có thể lây sang người.

Đặc điểm và nguyên nhân gây bênh

 

Bệnh viêm loét miệng truyền nhiễm ở dê, cừu do một loại virus thuộc họ Poxviridae, giống Parapoxvirus hướng thượng bì gây ra. Bệnh xảy ra ở dê, cừu mọi lứa tuổi. Đặc điểm của bệnh là gây ra hiện tượng viêm loét miệng, làm cho dê không ăn được, dê con không bú được dẫn đến sức đề kháng giảm sút, dễ kế phát các bệnh khác.

Virus tồn tại 1 tháng trên lông và da sau khi tổn thương lành lại. Virus dễ bị sức nóng tiêu diệt (5 phút ở 600C), trong vảy khô virus vẫn sống sót được hàng tháng, có thể phục hồi từ lớp vảy khô sau 12 năm. Vài tháng sau khi lành bệnh vẫn tìm thấy virus trong những mảnh thượng bì tróc ra, phơi nắng 42 giờ vẫn chưa diệt được virus trong các mảnh thượng bì này.

 

Triệu chứng và bệnh tích

Thời kỳ đầu của bệnh xuất hiện các nốt nhỏ bằng hạt đậu xanh ở trên bờ môi, mép của dê. Sau đó, các mụn phát triển nhanh chóng thành các mụn nước, mụn mủ rồi vỡ ra và tạo ra vẩy cứng và xù xì trên môi và mép dê. Khi cậy ra dưới lớp vẩy là lớp keo nhầy màu vàng, đôi khi có lẫn máu và mủ.

 

Thời kỳ đầu dê bị bệnh vẫn ăn uống bình thường, về sau do những chỗ tổn thương bị nhiễm trùng kế phát làm cho con vật đau đớn, vật có thể giảm ăn hoặc bỏ ăn.

Các vết viêm loét xuất hiện ở những vị trí da mỏng khác nhau như ở tai, bụng, đầu vú, núm vú, bìu dái, âm hộ. Đặc biệt, ở dê non các mụn loét xuất hiện ở lưỡi và niêm mạc miệng làm dê bị bệnh rất đau đớn, chảy nước dãi, nước dãi cò mùi hôi thối khó chịu, dê kém ăn, sức đề kháng của cơ thể giảm, dê dễ bị nhiễm trùng gây các bệnh kế phát như viêm phổi, viêm ruột…

Bệnh kéo dài từ 1 – 4 tuần, nếu không bị nhiễm trùng kế phát thì các tổn thương sẽ tự khỏi, các mô lành lại và không để lại sẹo. Tuy nhiên, với các điều kiện chăm sóc nuôi dưỡng hiện nay con vật dễ bị nhiễm trùng kế phát làm cho các tổn thương trầm trọng hơn. Những dê đang cho sữa khi núm vú bị tổn thương thường nhiễm trùng kế phát gây viêm vú nghiêm trọng, dẫn đến mất khả năng cho sữa.

 

Các bệnh tích khi mổ khám

Chẩn đoán 

• Căn cứ vào các triệu chứng lâm sàng của bệnh là nổi mụn nước ở môi, mép, đầu vú, núm vú, âm hộ, bìu dái nhưng không xuất hiện mụn nước ở móng chân. Cần chẩn đoán phân biệt với bệnh lở mồm long móng và bệnh đậu dê.

• Lấy bệnh phẩm (vẩy, mụn) gửi đi xét nghiệm virus ở các phòng thí nghiệm hiện đại. Chẩn đoán phân biệt: với bệnh lở mồm long móng và bệnh đậu dê.

Biện pháp phòng và kiểm soát dịch bệnh

• Giảm thiểu stress khi vận chuyển.

• Chỉ mua giống ở người cơ sở uy tín và an toàn dịch bệnh

• Luôn kiểm dịch động vật mới trước nhập và cách ly trước khi nhập đàn

• Trong trường hợp bùng phát, cách ly động vật ốm để điều trị.

• Đốt bao tay và tất cả băng, gạc khi tiếp xúc với thương tổn, dịch viêm từ động vật bệnh.

• Vi rút có thể tồn tại trong mô động vật trong một thời gian dài, trở thành nguồn lây nhiễm à Tăng cường tiêu độc, sát trùng chuồng trại.

• Luôn luôn đeo găng tay điều trị, tiếp xúc với động vật vì con người có thể mắc bệnh.

• Tránh tiêu thụ sữa từ những con vật có tổn thương trên núm vú và vú.

• Cần có người chăm sóc và điều trị vật nuôi ốm riêng. Tránh lây lan bệnh cho vật nuôi khoẻ mạnh

• Tiêm phòng vacxin là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất.

Điều trị

Đây là bệnh do virus gây ra nên việc điều trị bằng kháng sinh không có hiệu quả.

Điều trị cục bộ:

• Cạy bong vết thương, dùng khăn sạch và nước muối sinh lý rửa sạch vết thương.

• Dùng chanh, khế… sát vào vết loét, sau đó dùng xanh metylen bôi vào vết loét hoặc có thể dùng dung dịch Iod-Tetran bôi vào vết loét ngày 2 – 3 lần.

• Những dê có triệu chứng nhiễm trùng kế phát thì phải dùng kháng sinh như: streptomycin, tetracyclin, ampicillin, penicillin, amoxylin… hoặc các thuốc kháng sinh dạng mỡ bôi vào vết thương cho dê.

Điều trị toàn thân

• Điều trị toàn thân bằng thuốc khi bị nhiễm trùng kế phát nặng.

• Thuốc kháng sinh có thể dung: Gentamycin, Streptomycin + penicillin, Amoxylin, Ceftiofor…Tiêm bắp thịt, liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất

• Trợ sức, trợ lực: Tiêm trợ sức trợ lực bằng các thuốc bổ: Catosal, Biocatosal, Metosal, Canxi B12, Vitaplex…Truyền đường 10 – 20% cho dê trong trường hợp bỏ ăn hoàn toàn (bổ sung VTM C, Cafein, Urotropin)

• Trường hợp dê bị viêm vú thì phải dùng kháng sinh điều trị viêm vú cho dê.

Điều trị bệnh kế phát (nếu có)

 

Một số lưu ý trong quá trình  điều trị

• Lưu ý: Chỉ khi nào dê khỏi hoàn toàn mới được thả chung vào đàn.

• Giữ môi trường thông thoáng, khô ráo, sạch sẽ.

• Nuôi dưỡng, chăm sóc tốt dê con, nhất là sau khi vận chuyển xa.

• Cách ly ngay những dê bệnh ra xa, vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, cho ăn thức ăn dễ tiêu.

• Nếu dê con mắc bệnh thì không cho bú trực tiếp mà vắt sữa mẹ cho dê uống để tránh lây lan sang vú mẹ.

• Hàng ngày phải thu dọn, vệ sinh tiêu độc khu vực nuôi dê mắc bệnh; dụng cụ bôi thuốc điều trị xong phải được sát trùng kỹ…

• Đốt toàn bộ băng, gạc sau khi sát trùng cho dê

Nguyễn Văn Minh

Khoa Thú y – Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Từ khóa

• dịch bệnh trong chăn nuôi
• chăn nuôi dê
• chăn nuôi cừu
• bệnh ở dê

10 Comments

1. Hoàng Đình Chiến 20/08/2018

   Hiện nay chúng tôi đang cần mua vắc xin phòng bệnh Viêm loét miệng truyền nhiễm dê, cừu nhưng không biết bán ở đâu nhờ giớ thiệu giùm.

   Bình luận
2. Bui van thuc 25/08/2018

   Tôi đang nuôi dê muốn mua vaccin phòng bệnh va thuốc chữa bệnh viêm loét miệng truyền nhiễm dê.nhờ tư vấn chỗ mua thuoc

   Bình luận
3. Nguyễn văn khánh 13/09/2018

   Xin tác giả cho biết vacxine mua o đâu. Tôi thực sự đang rất cần. Không có vacxin bệnh này thì tôi phải nghỉ nuôi mất

   Bình luận
4. Đình lân 27/05/2019

   Tôi củng đang rất cần mua vắc xin bệnh này, hãy chỉ cho tôi với

   Bình luận
5. Nguyễn hưng 22/11/2019

   Tôi cần vacxin ngừa

   Bình luận
6. Quàng văn thành 04/03/2020

   Tôi cần mua vacxin để ngừa và trị bênh

   Bình luận
7. Bùi văn ung 07/04/2020

   Tôi cần vacxin đậu dê và vacxin tụ huyet trùng dê mà k biết mua ở đâu.

   Bình luận
8. Lường như Văn 12/05/2020

   Đàn dê con nhà e bị nhiễm bệnh e đã dùng mọi cách mà k khỏi có nào khác k ạ

   Bình luận
9. Đinh Thị Ngọc Lan 10/08/2021

   Vacxin mua ở đâu ạ

   Bình luận
10. Nguyễn Đức Huỳnh 13/09/2022

    Vaccine này hiện tại chỉ sản xuất và sử dụng cho những trang trại tại anh thôi

    Bình luận

Để lại comment của bạn

Nhấp chuột vào đây để hủy trả lời.

Họ tên:

Email:

Bình luận

Δ