Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại Xâm ở Các Thế Kỉ X-XV
Có thể bạn quan tâm
- Trang chủ
- Học tập
- Bài học
- Bài học lớp 10
Trong những thế kỉ xây dựng đất nước, nhân dân ta vẫn phải liên tục tiến hành các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm. Với lòng yêu nước nồng nàn, với tinh thần chiến đấu kiên cường, anh dũng, nhân dân Đại Việt đã làm nên biết bao chiến thắng huy hoàng, giữ vững nền độc lập dân tộc. Cùng eLib nhìn lại những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của nhân dân ta thế kỉ X - XV qua bài học dưới đây.
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Các cuộc kháng chiến chống Tống
1.2. Các cuộc kháng chiến chống Mông - Nguyên
1.3. Phong trào đấu tranh chống nhà Minh
2. Luyện tập
3. Trắc nghiệm Online
4. Kết luận
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống
a. Kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê (981)
- Năm 980, nhân lúc triều đình nhà Đinh gặp khó khăn, vua Tống cử quân sang xâm lược nước ta.
- Trước tình hình đó Thái hậu họ Dương và triều đình nhà Đinh đã tôn Lê Hoàn làm vua để lãnh đạo kháng chiến.
- Năm 981, quân dân Đại Cồ Việt chiến đấu anh dũng, thắng lớn nhanh chóng ở vùng Đông Bắc khiến vua Tống không dám nghĩ đến việc xâm lược Đại Việt, củng cố vững chắc nền độc lập.
b. Kháng chiến chống Tống thời Lý (1075 - 1077)
- Thập kỷ 70 của thế kỷ XI, trong lúc Đại Việt đang phát triển thì nhà Tống bước vào giai đoạn khủng hoảng
→ nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt, đồng thời tích cực chuẩn bị cho cuộc xâm lược.
- Trước âm mưu xâm lược của quân Tống, nhà Lý đã tổ chức kháng chiến. Thái úy Lý Thường Kiệt chủ trương: “Ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân đánh trước để chặn mũi nhọn của giặc”.
+ Giai đoạn 1: Lý Thường Kiệt tổ chức thực hiện chiến lược "tiên phát chế nhân" đem quân đánh trước chặn thế mạnh của giặc.
- Năm 1075, Thái uý Lý Thường Kiệt đã kết hợp quân triều đình cùng các dân tộc miền núi đánh sang đất Tống, Châu Khâm, Châu Liêm, Ung Châu, sau đó rút về phòng thủ.
+ Giai đoạn 2: Chủ động lui về phòng thủ đợi giặc.
- Năm 1077, ba mươi vạn quân Tống kéo sang bờ bắc của sông Như Nguyệt, cuộc kháng chiến hoàn toàn thắng lợi, ta chủ động giảng hòa và kết thúc chiến tranh.
1.2. Các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên ở thế kỉ XIII
a) Các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên ở thế kỉ XIII
- Năm 1258 - 1288 quân Mông - Nguyên 3 lần xâm lược nước ta. Giặc rất mạnh và hung bạo.
- Các vua Trần cùng nhà quân sự Trần Quốc Tuấn đã lãnh đạo nhân dân cả nước quyết tâm đánh giặc giữ nước.
- Những thắng lợi tiêu biểu: Đông Bộ Đầu, Hàm Tử, Chương Dương, Vạn Kiếp, Bạch Đằng.
+ Lần 1: Đông Bộ Đầu (bên sông Hồng từ dốc Hàng Than đến dốc Hóc Mai Ba Đình - Hà Nội).
+ Lần 2: Đẩy lùi quân xâm lược năm 1285.
+ Lần 3: Trận Bạch Đằng năm 1288 đè bẹp ý chí xâm lược của quân Mông - Nguyên bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên của nhân dân ta.
b) Nguyên nhân thắng lợi:
- Nhà Trần có vua hiền, tướng tài, triều đình quyết tâm đoàn kết nội bộ và đoàn kết nhân dân chống xâm lược.
- Nhà Trần vốn được lòng dân bởi những chính sách kinh tế của mình, nhân dân đoàn kết xung quanh triều đình vâng mệnh kháng chiến.
1.3. Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn
a. Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn
- Cuối thế kỉ XIV, nhà Trần suy vong. Năm 1400, nhà Hồ thành lập. Cuộc cải cách của nhà Hồ chưa đạt được kết quả mong muốn thì quân Minh ồ ạt tiến sang xâm lược.
- Năm 1407, cuộc kháng chiến chống quân Minh của nhà Hồ thất bại, nước ta rơi vào ách thống trị của nhà Minh.
- Năm 1418, Khởi nghĩa Lam Sơn bùng nổ do Lê Lợi - Nguyễn Trãi lãnh đạo.
- Thắng lợi tiêu biểu:
+ Cuộc khởi nghĩa bắt đầu từ Lam Sơn (Thanh Hóa) được sự hưởng ứng của nhân dân vùng giải phóng cánh mở rộng từ Thanh Hóa vào Nam.
+ Chiến thắng Tốt Động, đẩy quân Minh vào thế bị động.
+ Chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang đập tan 10 vạn quân cứu viện khiến giặc cùng quẫn tháo chạy về nước.
* Đặc điểm khởi nghĩa Lam Sơn:
- Từ một cuộc chiến tranh ở địa phương phát triển thành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
- Suốt từ đầu đến cuối cuộc khởi nghĩa tư tưởng nhân nghĩa được đề cao.
- Có đại bản doanh, căn cứ địa.
2. Luyện tập
Câu 1: Tại sao nhân dân thời Trần sẵn sàng đoàn kết với triều đình chống giặc giữ nước?
Gợi ý trả lời:
- Giặc Mông - Nguyên quá mạnh, vì vậy cần đoàn kết đấu tranh để bảo vệ nền độc lập dân tộc.
- Nhà Trần là một triều đại danh chính ngôn thuận. Vua tôi nhà Trần rất đoàn kết, trên dưới một lòng vì dân vì nước. Vì thế, nhà Trần lúc đó rất được lòng dân.
- Nhà Trần biết hiệu triệu nhân dân, điển hình là việc triệu tập hội nghị Diên Hồng, đây là một hành động thể hiện triều đình biết trân trọng ý kiến của nhân dân, nhất là những người lớn tuổi.
- Nhân dân ta luôn có tinh thần đoàn kết dân tộc và ý chí quyết tâm bảo vệ đất nước.
Câu 2: Hãy cho biết nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê.
Gợi ý trả lời:
* Nguyên nhân thắng lợi:
- Có sự lãnh đạo, chỉ huy tài tình của Lê Hoàn.
- Ý chí quyết tâm chiến đầu bảo vệ nền độc lập dân tộc của quân và dân ta.
Câu 3: Nêu một vài đặc điểm của khởi nghĩa Lam Sơn. So sánh với các cuộc kháng chiến thời Lý, Trần?
Gợi ý trả lời:
- Một vài đặc điểm khởi nghĩa Lam Sơn:
+ Từ một cuộc chiến tranh ở địa phương phát triển thành cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
+ Suốt từ đầu đến cuối cuộc khởi nghĩa, tư tưởng nhân nghĩa được đề cao.
+ Khởi nghĩa đã thành lập được đại bản danh và căn cứ để nghĩa quân đóng.
- So sánh cuộc kháng chiến thời lý, Trần:
+ Giống nhau:
- Tất cả các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa đều chống kẻ thù hung hãn của phong kiến phương Bắc có tiềm lực kinh tế và quân sự mạnh hơn ta gấp nhiều lần.
- Các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa đều thu hút được đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia. Các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa đều gắn với tên tuổi của nhiều danh tướng tài ba và các vị vua kiệt xuất.
- Các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa cuối cùng đã giành được thắng lợi vẻ vang gây dựng lại nền độc lập cho dân tộc.
- Các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa đều đi từ yếu đến mạnh để tiến lên đánh bại hoàn toàn kẻ thù xâm lược.
+ Khác nhau:
- Cuộc kháng chiến thời Lý, Trần đã diễn ra trong hoàn cảnh đất nước đã được độc lập, nhân dân cùng nhà nước chăm lo xây dựng đất nước. Còn cuộc khởi nghĩa Lam Sơn diễn ra trong lúc đất nước bị quân Minh xâm lược và đô hộ. Nhiều cuộc khởi nghĩa của nông dân nổ ra nhưng bị đàn áp.
- Các cuộc kháng chiến thời Lý, Trần sức dân đã được chuẩn bị ngay từ đầu còn khởi nghĩa Lam Sơn vừa khởi nghĩa vừa huy động lực lượng nghĩa quân, vừa đánh vừa gây căn cứ cho quân khởi nghĩa.
3. Trắc nghiệm Online
Các em hãy luyện tập bài trắc nghiệm Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm Lịch sử 10 sau để nắm rõ thêm kiến thức bài học.
Trắc Nghiệm
4. Kết luận
Qua bài học các em học sinh nắm được:
- Những nét chính về các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống: lháng chiến chống Tống thời Tiền Lê (981); kháng chiến chống Tống thời Lý (1075 - 1077).
- Tóm tắt về các cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên ở thế kỉ XIII và nguyên nhân thắng lợi.
- Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn; đặc điểm của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Tham khảo thêm
- doc Lịch sử 10 Bài 17: Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến (từ thế kỉ X đến thế kỉ XV)
- doc Lịch sử 10 Bài 18: Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ X-XV
- doc Lịch sử 10 Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc trong các thế kỉ X-XV
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
- Sinh học 7 Bài 63: Ôn tập
- Chương trình địa phương (phần tiếng Việt) Ngữ văn 7
- Sinh học 7 Bài 60: Động vật quý hiếm
- Ôn tập phần tiếng Việt (tiếp theo) Ngữ văn 7
- Thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi Ngữ văn 9
- Sinh học 7 Bài 59: Biện pháp đấu tranh sinh học
- Công nghệ 7 Ôn tập phần IV: Thủy sản
- Công nghệ 8 Bài 59: Thực hành: Thiết kế mạch điện
- Ôn tập tác phẩm trữ tình (tiếp theo) Ngữ văn 7
- Tổng kết phần văn học (tiếp theo) Ngữ văn 9
Chương I: Xã hội nguyên thủy
- 1 Bài 1: Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thủy
- 2 Bài 2: Xã hội nguyên thủy
Chương II: Xã hội cổ đại
- 1 Bài 3: Các quốc gia cổ đại phương Đông
- 2 Bài 4: Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hi Lạp và Rô-ma
Chương III: Trung Quốc thời phong kiến
- 1 Bài 5: Trung Quốc thời phong kiến
Chương IV: Ấn Độ thời phong kiến
- 1 Bài 6: Các quốc gia Ấn và văn hóa truyền thống Ấn Độ
- 2 Bài 7: Sự phát triển lịch sử và nền văn hóa đa dạng của Ấn Độ
Chương V: Đông Nam Á thời phong kiến
- 1 Bài 8: Sự hình thành và phát triển các vương quốc chính ở ĐNA
- 2 Bài 9: Vương quốc Cam-pu-chia và vương quốc Lào
Chương VI: Tây Âu thời trung đại
- 1 Bài 10: Thời kì hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu
- 2 Bài 11: Tây Âu thời kì trung đại
- 3 Bài 12: Ôn tập lịch sử thế giới
Chương I: Việt Nam Từ Thời Nguyên Thủy Đến Thế Kỉ X
- 1 Bài 13: Việt Nam thời kì nguyên thủy
- 2 Bài 14: Các quốc gia cổ đại trên đất nước Việt Nam
- 3 Bài 15: Thời Bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc
- 4 Bài 16: Thời Bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (tt)
Chương II: Việt Nam Từ Thế Kỉ X Đến Thế Kỉ XV
- 1 Bài 17: Quá trình hình thành, phát triển nhà nước phong kiến
- 2 Bài 18: Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế
- 3 Bài 19: Những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm
- 4 Bài 20: Xây dựng và phát triển văn hóa dân tộc
Chương III: Việt Nam Từ Thế Kỉ XVI Đến Thế Kỉ XVIII
- 1 Bài 21: Những biến đổi của nhà nước phong kiến
- 2 Bài 22: Tình hình kinh tế ở các thế kỉ XVI-XVIII
- 3 Bài 23: Phong trào Tây Sơn
- 4 Bài 24: Tình hình văn hóa ở các thế kỉ XVI-XVIII
Chương IV: Việt Nam Ở Nửa Đầu Thế Kỉ XIX
- 1 Bài 25: Tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa dưới triều Nguyễn
- 2 Bài 27: Quá trình dựng nước và giữ nước
- 3 Bài 26: Tình hình xã hội ở nửa đầu thế kỉ XIX
- 4 Bài 28: Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam
Chương I: Các Cuộc Cách Mạng Tư Sản (Từ Giữa Thế Kỉ XVI Đến Cuối Thế Kỉ XVIII
- 1 Bài 29: Cách mạng Hà Lan và cách mạng tư sản Anh
- 2 Bài 30: Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh
- 3 Bài 31: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII
Chương II: Các Nước Âu - Mĩ (Từ Giữa Thế Kỉ XVI Đến Cuối Thế Kỉ XVIII)
- 1 Bài 32: Cách mạng công nghiệp ở châu Âu
- 2 Bài 33: Hoàn thành cách mạng tư sản ở châu Âu và Mĩ
- 3 Bài 34: Các nước TB chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa
- 4 Bài 35: Các nước Anh, Pháp, Đức, Mĩ và sự bành trướng thuộc địa
Chương III: Phong trào công nhân (Từ đầu TK XIX đến đầu TK XX)
- 1 Bài 36: Sự hình thành và phát triển của phong trào công nhân
- 2 Bài 37: Mác và Ăng-ghen Sự ra đời của CNXH khoa học
- 3 Bài 38: Quốc tế thứ nhất và công xã Pa-ri 1871
- 4 Bài 39: Quốc tế thứ hai
- 5 Bài 40: Lê-nin và phong trào công nhân Nga đầu thế kỉ XX
Thông báo
Bạn vui lòng đăng nhập trước khi sử dụng chức năng này Bỏ qua Đăng nhập ATNETWORK ATNETWORKTừ khóa » Tóm Tắt Lý Thuyết Sử 10 Bài 19
-
Lịch Sử 10 Bài 19: Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại Xâm ở Các ...
-
Lý Thuyết Sử 10: Bài 19. Những Cuộc Chiến đấu Chống Ngoại Xâm ở ...
-
Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại Xâm ở Các Thế Kỉ X-XV
-
Lịch Sử 10 Bài 19 (Lý Thuyết Và Trắc Nghiệm): Những Cuộc Kháng ...
-
Bài 19: Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại Xâm ở Thế Kỉ X – XV
-
Bài 19. Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại Xâm ở Các Thế Kỉ X-XV
-
Bài 19. Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại Xâm ở Các Thế Kỉ X-XV
-
[Top Bình Chọn] - Sử 10 Bài 19 Lý Thuyết - Trần Gia Hưng
-
[PDF] TÓM TẮT LÝ THUYẾT - LỊCH SỬ 10 - GV: Trương Thị Thúy Hoanh
-
Sử 10 Bài 19 Lý Thuyết
-
Soạn Sử 10 Bài 19 Trang 96 - 100 SGK Ngắn Gọn, đầy đủ Nhất
-
Giáo án Lịch Sử 10 Bài 19: Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại ...
-
Bài 19: Những Cuộc Kháng Chiến Chống Ngoại Xâm ở Các Thế Kỉ X-XV