Những Hình Thức Biến Hóa Của Tấm Và ý Nghĩa Của Quá Trình Biến Hóa

1. Trang chủ >
2. Giáo Dục - Đào Tạo >
3. Trung học cơ sở - phổ thông >

Những hình thức biến hóa của Tấm và ý nghĩa của quá trình biến hóa

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.88 MB, 160 trang )

+ Tấm ẩn mình trong quả thị (“mùi thơm ngát tỏa ra khắp nơi”) và từquả thị bước ra, trở lại làm người (“trẻ đẹp hơn xưa”) giúp bà lão bán nước dọndẹp nhà cửa, nấu cơm, gói bánh, têm trầu. Tấm đã gặp lại vua và trở về cung.Từ những lời nói và hành động của Tấm, có thể thấy : tuy Tấm đã chếtnhưng dưới những hình thức khác nhau cô vẫn luôn ở bên cạnh vua, chăm locho vua, đặc biệt là Tấm không để cho Cám (kẻ đã giết hại mình, lừa vua) đượcsống một cách thanh thản, yên bình bên vua. Bất chấp việc mẹ con Cám tìmmọi cách để tận diệt, Tấm vẫn tái sinh dưới các dạng thức sống khác nhau và lạitrở về, lúc dạy bảo, lúc trêu ngươi, lúc đe dọa Cám. Lần biến hóa cuối tuy diễnra ngoài cung vua nhưng lại là lần Tấm trở lại làm người chuẩn bị cho một bướcngoặt mới quan trọng : về làm vợ vua, trừng trị mẹ con Cám.GV : Đằng sau quá trình biến hóa này của Tấm, ta hiểu được điều gì vềcô Tấm hiền lành và dụng ý sâu xa của dân gian ?HS : Cô Tấm hiền lành, nhẫn nhịn là thế, vậy mà có sức sống thật mãnhliệt, có sức trỗi dậy thật phi thường trước sự vùi dập, hãm hại của mẹ con Cám.Qua cô Tấm, dân gian muốn khẳng định sức sống mãnh liệt của con người, củacái thiện (không một lực lượng thù địch nào có thể tiêu diệt được); con ngườikhông chịu khuất phục, đầu hàng cái ác, cái xấu, sẽ chiến đấu đến cùng để bảovệ công lý.GV : Có ý kiến cho rằng : chính sức sống mãnh liệt của Tấm là nguyênnhân quan trọng nhất tạo nên chiến thắng cuối cùng. Nhưng lại có người nghĩkhác : chính sự phù trợ từ các lực lượng siêu tự nhiên (Bụt) mới là yếu tố quantrọng nhất tạo nên chiến thắng cuối cùng. Ý kiến của anh/chị?HS : Thực ra chiến thắng trong truyện cổ tích là chiến thắng của niềmmơ ước chứ không phải là chiến thắng trong cuộc đời thực. Vì thế nhân vậtchính luôn luôn nhận được sự phù trợ từ các lực lượng siêu tự nhiên. Nếu khôngcó sự phù trợ của Bụt thì Tấm không có ngày được gặp vua. Tuy nhiên có mộtđiểm đáng lưu ý: Bụt chỉ xuất hiện Tấm khi cô đang là một cô gái ngây thơ,trong trắng và yếu đuối. Giai đoạn biến hóa về sau của Tấm, ta không thấy Bụtxuất hiện nữa. Vai trò của Bụt chấm dứt khi Tấm thực sự bước vào cuộc đấutranh giành lại sự sống. Tính tích cực, chủ động của nhân vật Tấm thể hiện ở115điểm này và đó cũng chính là cơ sở để dân gian khẳng định: chính sức sốngmãnh liệt của con người, của cái thiện mới là nguyên nhân quan trọng nhất tạonên chiến thắng cuối cùng.GV : Những hình ảnh biến hóa của Tấm có điểm nào giống nhau ? Theoem, đâu là vẻ đẹp của lần biến hóa cuối cùng ?HS : Mỗi lần biến hóa là một lần cô Tấm hiện hữu với vẻ đẹp và sự tươimới : chim vàng anh, cây xoan đào (một loài xoan quý, gỗ màu hồng), quả thị“mùi thơm ngát tỏa ra khắp nơi” và từ quả thị bước ra, Tấm trở lại làm người“trẻ đẹp hơn xưa”. (Cái khung cửi không phải do Tấm biến hóa thành mà là“Cám sai thợ chặt hai cây xoan đào lấy gỗ đóng khung cửi”, Tấm chỉ hiện raqua tiếng “cót két” của khung cửi).Cô Tấm biến thành quả thị và bước ra từ quả thị là một chi tiết mang tínhthẩm mĩ cao. Đó là :- vẻ đẹp bình dị của cô Tấm. Không cao sang quyền quý, nhưng cũngkhông lam lũ, nhếch nhác.- vẻ đẹp tươi mới, tràn trề nhựa sống : quả thị “mùi thơm ngát tỏa rakhắp nơi”, Tấm “trẻ đẹp hơn xưa”. Tấm bước ra từ quả thị, trở lại làm ngườikết thúc một đoạn đời đau khổ đã qua để bắt đầu một cuộc sống mới mà ở đó kẻác, kẻ hãm hại mình sẽ phải trả giá;- vẻ đẹp nhân văn : “ở hiền gặp lành”. Tấm trở lại làm người, làm vợvua, người tốt cuối cùng cũng được hưởng cuộc sống hạnh phúc.- vẻ đẹp đậm đà bản sắc dân tộc : miếng trầu cánh phượng mà Tấmtêm.- vẻ đẹp kỳ ảo với trí tưởng tượng bay bổng của dân gian : Tấm hóathành quả thị “mùi thơm ngát tỏa ra khắp nơi”, “từ quả thị chui ra một cô gáithân hình nhỏ bé như ngón tay”.GV : Tất nhiên những lần biến hóa ấy là không thể có trong cuộc đờithực, nó chỉ có trong thế giới của cổ tích. Từ đây em nhận ra một đặc trưng cơbản nào của thể loại truyện cổ tích nhất là cổ tích thần kỳ ?HS : Sự xuất hiện của yếu tố kỳ ảo.1163. Hành động trả thù của Tấm và quan niệm, thái độ sống của nhân dânGV : Về hành động trả thù của Tấm, có bạn HS cho rằng : với hành độngấy, cô Tấm không hiền như chúng ta vẫn nghĩ “Quả thị thơm, cô Tấm rất hiền”.Đó là hành động giết người trả thù cũng độc ác không kém hành động giết hạiTấm của mẹ con Cám. Suy nghĩ của anh/chị thế nào ?HS : (Thảo luận, tranh luận)Tấm là nhân vật văn học do nhân dân lao động sáng tạo ra để thể hiệnquan niệm, thái độ của mình về cuộc sống. Cái tư tưởng cốt lõi mà dân gianmuốn gửi đến người nghe, đọc là : thiện luôn thắng ác, “ở hiền gặp lành, ở ácgặp ác”. Với suy nghĩ như thế, dân gian không cho rằng hành động của Tấm làđộc ác thậm chí là cần thiết đối với Cám tức là kẻ ác cần bị trừng trị đích đáng.“Hiền” trong quan niệm của dân gian là “Đi với Bụt mặc áo cà sa. Đi vớima mặc áo giấy”. Hiền không đồng nghĩa với nhút nhát, sợ hãi, chịu khuất phụctrước cái ác, cái xấu.Hoạt động 4 : Tổng hợp, đánh giá chung1. Giá trị nội dung :GV : Bản chất của mâu thuẫn, xung đột và ý nghĩa xã hội của mâu thuẫntrong truyện Tấm Cám ?HS : Mâu thuẫn và xung đột trong truyện Tấm Cám phản ánh mâu thuẫnvà xung đột trong gia đình phụ quyền thời cổ (dì ghẻ >< con chồng) đặc biệt làmâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác .Ý nghĩa xã hội của mâu thuẫn : chiến thắng của cái thiện trước cái ác, cáiác trước sau cũng sẽ phải trả giá đích đáng, “ác giả ác báo”, cái thiện sẽ đượctôn vinh “ở hiền gặp lành”.GV : Việc Tấm chết đi sống lại nhiều lần, cuối cùng cũng đã tìm lại đượchạnh phúc mà không phải đợi đến kiếp sau như thuyết luân hồi của nhà Phật đãcho thấy quan niệm nào của nhân dân lao động xưa về hạnh phúc ?HS : Hạnh phúc không tồn tại ở đâu đó xa xôi, trừu tượng mà có ngay ởcõi đời này. Người bình dân xưa không tìm hạnh phúc ở cõi nào khác mà tìm vàgiữ hạnh phúc thực sự ngay ở nơi trần thế.117GV : Cái kết thúc có hậu được xem là biểu hiện cao nhất của ước mơ.Theo em, xã hội mà nhân dân ước mơ qua truyện cổ tích này là một xã hội thếnào ?HS : Xã hội công bằng, công lý được thực hiện. Tức là người lao độngchăm chỉ, hiền lành, tốt bụng sẽ được hưởng hạnh phúc; kẻ tham lam, độc ác,giết người sẽ bị trừng trị thích đáng.2. Giá trị nghệ thuậtGV : Tại sao nói Tấm Cám rất tiêu biểu cho đặc điểm nghệ thuật của thểloại cổ tích nhất là cổ tích thần kỳ ?HS :+ Nhiều yếu tố thần kỳ trong câu chuyện : có nhân vật thần kỳ (Bụt), cóvật thần kỳ (xương cá bống, gà biết nói, đàn chim sẻ biết nghe theo lời Bụt dặnnhặt thóc ra thóc, gạo ra gạo), bản thân nhân vật chính cũng có sự biến hóa thầnkỳ.+ Thể hiện một lối kết cấu quen thuộc đã thành mô tuýp trong thể loạitruyện cổ tích : kiểu nhân vật mồ côi, hoặc nghèo khó, bất hạnh trải qua nhiềukhó khăn, hoạn nạn, cuối cùng được hưởng hạnh phúc.Hoạt động 5 : Luyện tập, củng cố, bộc lộ kết quả tiếp nhận1. Tìm trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam và thế giới 05 truyện cổtích có mô tuýp giống Tấm Cám.2. Từ những kiến thức về truyện cổ tích Việt Nam, đặc biệt là qua việcđọc – hiểu cổ tích Tấm Cám, anh/chị hiểu thế nào về những câu thơ sau đây củanhà thơ Nguyễn Khoa Điềm :Ta lớn lên bằng niềm tin rất thậtBiết bao nhiêu hạnh phúc có trên đờiDẫu phải khi cay đắng dập vùiRằng cô Tấm cũng về làm hoàng hậuCây khế chua có đại bàng đến đậuChim ăn rồi trả ngon ngọt cho taĐất đai cỗi cằn thì người sẽ nở hoaHoa của đất, người trồng cây dựng của.118

Xem Thêm

Tài liệu liên quan

• TÀI LIỆU tập HUẤN GIÁO VIÊN THỰC HIỆN dạy học và KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ THEO CHUẨN KIẾN THỨC, kỹ NĂNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO dục PHỔ THÔNG
  • 160
  • 4,785
  • 5
• Nhap mon tin hoc
  • 22
  • 439
  • 1
• Nhap mon tin hoc 2
  • 16
  • 441
  • 0
• de kiem tra trac nghiem dien li 1
  • 2
  • 1
  • 29
• dây quấn xếp phức tạp
  • 6
  • 836
  • 6
• kiem tra 45 phut dien li
  • 3
  • 893
  • 4
• Simple tenses
  • 10
  • 489
  • 7
• kiem tra chuong nito H
  • 3
  • 671
  • 6
• dây quấn xếp đơn
  • 6
  • 211
  • 0
• de hinh 10
  • 2
  • 344
  • 1
• bài lồng cuộn dây vào rãnh stator quạt bàn
  • 11
  • 6
  • 26

Tải bản đầy đủ (.pdf) (160 trang)

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về

(2.88 MB) - TÀI LIỆU tập HUẤN GIÁO VIÊN THỰC HIỆN dạy học và KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ THEO CHUẨN KIẾN THỨC, kỹ NĂNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO dục PHỔ THÔNG-160 (trang) Tải bản đầy đủ ngay ×