Những “khoảng Tối” Trong đấu Thầu Qua Mạng: Để Không Còn Tình ...

Tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng

Từ góc nhìn của DN tư nhân, ông Phan Hữu Đồng - Giám đốc Công ty CP Tư vấn xây dựng ĐHT (TP Hà Tĩnh) tâm tư: “Để từng bước loại bỏ những bất cập trong đấu thầu qua mạng (ĐTQM), chủ đầu tư phải nghiêm túc thực hiện các chỉ thị của Chính phủ, bộ, ngành cũng như quyết định của UBND tỉnh. Bên cạnh đó, cần công khai, minh bạch quá trình xét thầu, đồng thời khuyến khích nhà thầu tích cực tham gia ĐTQM.

Mặt khác, Sở KH&ĐT Hà Tĩnh thường xuyên giám sát, nắm bắt các thông tin phản ánh về các hành vi tiêu cực trong ĐTQM để kịp thời chấn chỉnh. Qua đó, có chế tài xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức sai phạm về đấu thầu và cho đăng tải công khai lên các phương tiện truyền thông”.

Dự án cầu Thọ Tường do BQL Dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư được đấu thầu qua mạng, giảm chi phí nhiều trăm triệu đồng

Đồng quan điểm, giám đốc một công ty xây dựng trên địa bàn TP Hà Tĩnh cho biết: “ĐTQM ở Hà Tĩnh thời gian gần đây có nhiều bất cập, nhất là tình trạng “lách luật” tạo cơ chế cho nhà thầu thân quen, khiến những nhà thầu “quân xanh” luôn bị gây khó dễ. Điều mà các nhà thầu “quân xanh” hay bị săm soi nhất chính là hợp đồng tương tự, hồ sơ năng lực, tiêu chuẩn hồ sơ mời thầu. Vấn đề đặt ra ở đây là, tuy luật pháp đã quy định, các văn bản dưới luật như nghị định của Chính phủ, thông tư của Bộ KH&ĐT… đã cụ thể hóa, rất rạch ròi về ĐTQM, song các chủ đầu tư và đơn vị tư vấn vẫn cứ tổ chức đấu thầu theo kiểu “khoảng trời riêng”.

Theo tôi, Sở KH&ĐT Hà Tĩnh phải xử lý nghiêm những trường hợp bất chấp quy định, cố tình gây khó dễ cho nhà thầu. Đối với đơn vị tư vấn, nếu vi phạm, không cho làm tư vấn mời thầu những công trình, dự án kế tiếp. Khi nào không còn tình trạng đấu thầu là việc của DN, còn ai trúng, ai trật là quyền của chủ đầu tư, khi đó sân chơi ĐTQM mới thực sự phát huy hết tính ưu việt của nó”.

Đường giao thông liên thôn Liên Hương - Nam Thượng - Bắc Thượng, do UBND xã Thạch Đài (Thạch Hà) làm chủ đầu tư được đấu thầu qua mạng tiết kiệm 615 triệu đồng

Chia sẻ kinh nghiệm về việc tổ chức ĐTQM thành công nhiều dự án trong thời gian qua, Trưởng BQL Dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Hà Tĩnh Trần Văn Tùng cho rằng: ĐTQM là chủ trương đúng đắn của Chính phủ cũng như UBND tỉnh nhằm từng bước công khai, minh bạch công tác đấu thầu. Kinh nghiệm cho thấy, để công tác ĐTQM phát huy tối đa tính ưu việt thì việc công khai thông tin đấu thầu cần đi liền với việc minh bạch trong thực hiện và lựa chọn nhà thầu. Nghĩa là quá trình chấm thầu, chủ dự án phải bảo đảm các nguyên tắc khách quan, công bằng. Đặc biệt là tuân thủ quy định của Luật Đấu thầu, tuyệt đối không thiên vị hoặc gây khó khăn cho nhà thầu trong quá trình xét thầu. Ngoài ra, khi đánh giá hồ sơ dự thầu phải đánh giá tổng thể tất cả các tiêu chuẩn về năng lực, kinh nghiệm, tài chính, kỹ thuật, nhân sự… không riêng một tiêu chí nào”.

Xử lý nghiêm, gắn với trách nhiệm người đứng đầu

Phó Giám đốc Sở KH&ĐT Hà Tĩnh Nguyễn Quang Linh trao đổi: Do phân cấp thẩm quyền trong đấu thầu cho chủ đầu tư từ bước lập hồ sơ thẩm định, tổ chức đấu thầu, xét thầu và phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu nên quy trình thực hiện dự án/gói thầu được một số chủ đầu tư triển khai gần như khép kín. Bởi thế, cơ quan quản lý đấu thầu ở địa phương chưa thể theo dõi và tổng hợp, đánh giá đầy đủ, kịp thời để phát hiện những tồn tại, bất cập.

Mặt khác, Sở KH&ĐT Hà Tĩnh mới theo dõi được các dự án, gói thầu do cấp tỉnh phê duyệt, còn cấp huyện và xã thì chưa thể kiểm soát được tình hình. Đó cũng là nguyên nhân dẫn đến những thiếu sót trong ĐTQM ở Hà Tĩnh thời gian qua.”

Để loại bỏ những tồn tại trong ĐTQM, vấn đề cốt lõi là cơ quan chức năng cần khẩn trương vào cuộc soát xét, kiện toàn lại công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản thời gian qua cũng như thời gian tiếp theo. (Trong ảnh: thi công dự án đường ven biển Xuân Hội – Thạch Khê – Vũng Áng)

Để chấn chỉnh tình trạng này, thời gian tới, Sở KH&ĐT sẽ thường xuyên nắm bắt, nghe ngóng thông tin về các hành vi tiêu cực, vi phạm trong đấu thầu để kịp thời xác minh, xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức có vi phạm pháp luật về đấu thầu trên địa bàn. Qua đó, tham mưu UBND tỉnh giao giám đốc các sở, ban, ngành, chủ tịch UBND huyện, thị, các ban quản lý dự án chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh trong trường hợp để xảy ra vi phạm trong quá trình ĐTQM ở địa phương mình.

Lời kết

Thực tế cho thấy, vì thiếu thượng tôn pháp luật, phớt lờ quy định của các cấp… cùng với yếu kém trong công tác quản lý là nguyên nhân dẫn đến những “khoảng tối” trong ĐTQM ở Hà Tĩnh tồn tại dai dẳng suốt thời gian qua.

Và, thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản; công trình, dự án không phát huy hiệu quả, kém chất lượng, vừa bàn giao đã hư hỏng, xuống cấp… cũng từ những “khoảng tối” này mà ra…

Để loại bỏ những tồn tại đó, vấn đề cốt lõi là cơ quan chức năng cần khẩn trương vào cuộc soát xét, kiện toàn lại công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản thời gian qua cũng như thời gian tiếp theo. Qua đó, dũng cảm xóa bỏ những “khoảng tối” trong quá trình ĐTQM. Giải quyết triệt để những tồn tại trên, mới mong ĐTQM là sân chơi cạnh tranh, bình đẳng cho tất cả DN.

Ngược lại, nếu không làm nghiêm thì những bất cập trong ĐTQM lại tiếp tục tồn tại. Và, hệ lụy mà những “khoảng tối” đó gây ra cho nền kinh tế sẽ là rất khó lường.