Những Người Góp Phần Giữ Gìn Nghề Làm Khèn Mông Trên Cao ...

Chúng tôi đến xã Sủng Trái, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang vào những ngày sắp diễn ra lễ hội khèn Mông. Đây là một trong những xã trên Cao nguyên đá Đồng Văn hiện còn khá nhiều người Mông giữ được nghề làm khèn. Thấp thoáng trong sương, những bản làng của người Mông vẫn êm đềm hiện hữu giữa núi non hùng vĩ. Đâu đó ngân vang tiếng khèn làm say đắm lòng người.

Theo chân cán bộ văn hóa xã Sủng Trái, chúng tôi đến nhà anh Mua Mí Tủa ở thôn Tìa Súng, một trong những thôn của xã Sủng Trái hiện có nhiều người trẻ tuổi theo nghề làm khèn. Biết thổi khèn và đam mê chế tác khèn, Mua Mi Tủa là thế hệ trẻ hiếm hoi đang giữ gìn nghề làm khèn Mông.

Sinh năm 1985, biết thổi khèn từ năm 16 tuổi, Mua Mí Tủa hiện là người trẻ tuổi nhất xã Sủng Trái biết làm khèn Mông. Anh Tủa cho biết, do có niềm đam mê tiếng khèn từ bé, lớn lên học thổi khèn và giờ anh đã có thể tự tay chế tác khèn. “Phải biết thổi khèn, biết cảm thụ cung bậc của tiếng khèn thì mới làm được cây khèn tốt”, anh Tủa chia sẻ.

Những năm gần đây, trước tác động của đời sống và văn hóa hiện đại, nghề làm khèn của đồng bào dân tộc Mông đang dần bị mai một. Những người cao tuổi thì đã già yếu, còn thế hệ trẻ ít ai theo học và giữ nghề. Trước nguy cơ đó, trong những năm gần đây, được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương, nhiều tổ hợp tác sản xuất khèn Mông ra đời, nhiều lớp truyền dạy làm khèn được mở ra, giữ gìn nghề truyền thống gắn với việc phát triển du lịch đã thu hút nhiều người trẻ tuổi theo nghề.

Ông Phạm Quốc Lập, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Đồng Văn cho biết, nhằm giữ gìn, bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện nói chung, văn hóa dân tộc Mông nói riêng, trong những năm qua, huyện Đồng Văn đã khôi phục nhiều lễ hội, làng nghề truyền thống gắn với phát triển du lịch, xóa đói giảm nghèo. Hiện nay, trên địa bàn huyện Đồng Văn có khá nhiều nghệ nhân chế tác khèn Mông, đặc biệt là càng ngày càng nhiều bạn trẻ tham gia chế tác khèn. Huyện cũng đã phối hợp với các Trung tâm học tập cộng đồng tổ chức truyền dạy nghề làm khèn cho thế hệ trẻ. Hiện nay, một số em học sinh đã có thể chế tác được khèn.

Mới 12 tuổi nhưng em Ly Mí Tủa, ở thôn Tả Lủng B, xã Vần Chải, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang đã có thể thổi được khèn và bắt đầu làm được khèn. Do đam mê tiếng khèn của dân tộc mình, Tủa tham gia học lớp trình diễn và chế tác khèn do huyện tổ chức.

Tủa tâm sự: “Thổi khèn Mông đã khó, để làm được khèn Mông còn khó hơn, nhưng em rất thích và đam mê tiếng khèn của dân tộc mình. Em ước mơ trở thành người thổi khèn tốt, là một nghệ nhân làm khèn giỏi”.