Nội Dung Chính Bài Tôi Yêu Em | Soạn Văn 11 Tập 2

• A. Ngắn gọn những nội dung chính
• B. Phân tích chi tiết nội dung bài học 

A. Ngắn gọn những nội dung chính

1. Giới thiệu chung

• Tác giả: 

Puskin (1799 – 1837)  là một nhà văn hiện thực xuất sắc của Nga. Ông được mệnh danh là “mặt trời của thi ca Nga”.

Xuất thân từ một tầng lớp đại quý tộc nhưng cuộc đời lại gắn bó với số phận của nhân dân

Ông là người đặt nền móng cho sự phát triển của văn học hiện thực ở Nga thế kỉ XIX

• Tác phẩm

“Tôi yêu em” là một trong những bài thơ tình nổi tiếng của Pu – skin, được khơi nguồn từ mối tình của nhà thơ với A.A. Ô-lê-nhi-a người mà mùa hè năm 1829 Pu – skin đã cầu hôn nhưng không được chấp nhận. Bài thơ không có nhan đề, nhan đề “Tôi yêu em” là do người dịch đặt.

2. Phân tích văn bản

• Những mâu thuẫn giằng xé trong tâm trạng của nhà thơ

Cụm từ tôi yêu em bộc lộ ở đầu một cách trực tiếp thể hiện một tình yêu mãnh liệt, chân thành. Sự bày tỏ dè dặt qua cách dùng từ có lẽ, chưa tắt hẳn nhưng bên trong vẫn thể hiện một tình yêu âm ỉ, dai dẳng. Vẫn mãi yêu em nhưng dường như nhà thơ đã nhận thức được tình yêu đơn phương của mình sẽ làm cho người mình yêu băn khoăn, u hoài. Vì vậy trong lí trí, tác giả muốn dập tắt ngọn lửa tình yêu để trả lại sự thanh thản trong tâm hồn người mình yêu.

• Khổ đau và tuyệt vọng của nhân vật trữ tình

Điệp khúc tôi yêu em lại xuất hiện thể hiện sự chuyển đổi đột ngột của cảm xúc giờ đây không còn nghe theo lí trí. Mặc dù tình yêu của tôi là không hi vọng  nhưng nó vẫn mang đầy đủ sắc thái tâm trạng của một người đang yêu: muốn bày tỏ nhưng lại rụt rè, e ngại; thấy người mình yêu ở bên ai đó cũng ghen tuông, đau khổ. Bề ngoài thì cứng cỏi nhưng trong sâu tâm trạng vẫn rất yêu em.

• Sự cao thượng, chân thành trong tình yêu của nhân vật trữ tình

Điệp khúc tôi yêu em lại một lần nữa được vang lên. Tôi yêu em lặp lại lần thứ ba thể hiện tình yêu không bao giờ đổi thay, sự tuôn trào của cảm xúc muốn bộc bạch cho hết sự chân thành, đằm thắm của tình yêu tôi dành cho em, tình yêu ấy không bao giờ lụi tắt dù cho em có từ chối. Nhân vật trữ tình rút lui khi ngọn lửa tình vẫn âm ỉ nhưng vẫn cầu mong người mình yêu được hạnh phúc, gặp được người khác yêu thương em như tôi đã từng yêu em vậy. Đó là mội tình yêu cao thượng.

B. Phân tích chi tiết nội dung bài học 

1. Ý nghĩa nhan đề bài thơ "Tôi yêu em"

Trong nguyên bản bài thơ không có nhan đề,"Tôi yêu em" là do người dịch đặt.

Lựa chọn "Tôi yêu em" người dịch đã khiến cho nhan đề phù hợp với sắc thái, tình cảm gần gũi của tình yêu lứa đôi, vừa xa cách, vừa dang dở của hình tượng trong bài thơ.

2. Phân tích chi tiết bài thơ

• Những mâu thuẫn giằng xé trong tâm trạng của nhà thơ

 Hai câu đầu:

Cụm từ “Tôi (đã) yêu em”  bộc lộ ở đầu một cách trực tiếp thể hiện một tình yêu mãnh liệt, chân thành, vừa là lời bày tỏ ngắn gọn, trực tiếp, giản dị, vừa là lời khẳng định tình cảm chân thành tha thiết. Sự bày tỏ dè dặt qua cách dùng từ có lẽ, chưa tắt hẳn nhưng bên trong vẫn thể hiện một tình yêu âm ỉ, dai dẳng. Vẫn mãi yêu em nhưng dường như nhà thơ đã nhận thức được tình yêu đơn phương của mình sẽ làm cho người mình yêu băn khoăn, u hoài. Vì vậy trong lí trí, tác giả muốn dập tắt ngọn lửa tình yêu để trả lại sự thanh thản trong tâm hồn người mình yêu.

Cách Xưng hô : tôi -em thể hiện sự Trang trọng, giữ khoảng cách, gợi cảm giác vừa gần vừa xa.

Hình ảnh Ẩn dụ "ngọn lửa tình" thể hiện tình yêu của nhà thơ lúc nào cháy bỏng, nồng nhiệt

Chưa hẳn "đã tàn phai" là cách nói phủ định khẳng định tôi đã, đang và vẫn sẽ yêu em.

Giọng thơ: dè dặt, ngập ngừng trong lời thổ lộ: “có thể, chưa hẳn”

Qua hai dòng đầu là lời bày tỏ tình yêu chân thành, tha thiết của một trái tim thủy chung mãi hướng về người thầm yêu với những cảm xúc tự nhiên nhất, luôn cho đi và chẳng cần nhận lại gì.

Hai câu sau thể hiện những cảm giác thất vọng trong tình yêu

“Nhưng” - quan hệ tương phản như lời ngập ngừng, xen lẫn thất vọng khi nhận ra tình cảm của em không hướng về tôi.

Tình yêu của tôi và tình cảm của em không giống nhau, điều đó đã tạo mâu thuẫn trong tâm trạng, cảm xúc; mở ra thế giới suy tư lí trí .

“Không”:  từ phủ định như lí trí nhân vật trữ tình kìm chế cảm xúc, dập tắt “ngọn lửa tình” chưa kịp bùng cháy đã tàn phai, khẳng định sự tự nguyện từ bỏ tình cảm của mình

 “Bận lòng, bóng u hoài” Đó cũng là những cảm xúc trong tình yêu, sự éo le trong tình cảm của các nhân vật trữ tình khi yêu một cách đơn phương, nửa kia không đáp trả tình cảm.

Sự day dứt đó ngày càng lớn dần với những mâu thuẫn khi ngọn lửa tình yêu đang ngùn ngụt cháy nhưng phải dập tắt ngay để em không phải bận lòng thêm nữa. Qua đó tác giá thể hiện vẻ đẹp nhân cách của nhân vật trữ tình đến với tình yêu một cách chân thành. Thể hiện quan niệm tình yêu: tình yêu phải có sự kết hợp giữa cảm xúc và lý trí. Nó phải xuất phát từ tình cảm chân thành của cả hai phía chứ không thể nảy nở từ một phía. Trong tình yêu hãy bỏ qua sự ich kỉ của bản thân, tôn trọng người mình yêu cũng chính là tôn trọng chính bản thân mình.

• Khổ đau và tuyệt vọng của nhân vật trữ tình

Ở 4 câu sau điệp khúc tôi yêu em lại xuất hiện thể hiện sự chuyển đổi đột ngột của cảm xúc giờ đây không còn nghe theo lí trí. Mặc dù tình yêu của tôi là không hi vọng  nhưng nó vẫn mang đầy đủ sắc thái tâm trạng của một người đang yêu: muốn bày tỏ nhưng lại rụt rè, e ngại; thấy người mình yêu ở bên ai đó cũng ghen tuông, đau khổ. Bề ngoài thì cứng cỏi nhưng trong sâu tâm trạng vẫn rất yêu em.

Điệp ngữ “Tôi yêu em” không chỉ có tác dụng nối liền mạch cảm xúc, tâm trạng giữa hai khổ thơ mà còn tiếp tục khẳng định và giãi bày tâm trạng, tình yêu đơn phương của tác giả từ giai đoạn cảm xúc này đến giai đoạn cảm xúc khác.

Nhân vật trữ tình nhớ về quá khứ, nhớ về những tâm trạng đau khổ, giày vò, hậm hực vì không có quyền được hờn ghen, nỗi thất vọng vì không được đáp đền, đón đợi từ người mình yêu. Nhân vật là sự tự trách mình yếu đuối thời gian trôi qua vẫn âm thầm đeo đuổi một mối tình si.

Âm thầm: lặng lẽ, thầm kín trong tâm hồn. Yêu em nhưng luôn đứng ở góc khuất để theo dõi em. Lúc rụt rè: e rè, ngượng nghịu, không mạnh bạo nhưng có vẻ dịu dàng, đáng yêu. Khi hậm hực: tình yêu đơn phương là luôn cho đi tình cảm mà không mong sẽ nhận lại gì. Thế nhưng có đôi khi giận hờn, bực tức vì phải chấp nhận điều mà mình không mong muốn.

• Sự cao thượng, chân thành trong tình yêu của nhân vật trữ tình

Điệp khúc tôi yêu em lại một lần nữa được vang lên. Tôi yêu em lặp lại lần thứ ba thể hiện tình yêu không bao giờ đổi thay, sự tuôn trào của cảm xúc muốn bộc bạch cho hết sự chân thành, đằm thắm của tình yêu tôi dành cho em, tình yêu ấy không bao giờ lụi tắt dù cho em có từ chối. Nhân vật trữ tình rút lui khi ngọn lửa tình vẫn âm ỉ nhưng vẫn cầu mong người mình yêu được hạnh phúc, gặp được người khác yêu thương em như tôi đã từng yêu em vậy. Đó là mội tình yêu cao thượng.

Ở đây, lí trí đã nhường chỗ cho cảm xúc. Vẫn thể hiện đủ những cảm xúc bâng khuâng trong tình yêu: sự rụt rè, ghen tuông và ích kỉ, dù biết rằng đó là một tình yêu đơn phương, không hi vọng, đồng thời cũng thể hiện được sự mãnh liệt và những cung bậc tất yếu của tình yêu: sự rụt rè, ghen tuông và ích kỉ.

Nhân vật trữ tình đã thể hiện một tình yêu vượt qua cả sự ích kỉ và ghen tuông để người mình yêu cảm thấy thoải mía, nó chứng tỏ một tình yêu đích thực, một tình yêu chân chính: Yêu chân thành, đằm thắm. Một lời cầu chúc giản dị mà chứa đựng một nhân cách cao thượng: "Tôi đã yêu em, đang yêu em và mãi mãi yêu em: chân thành và đằm thắm".

Lời cầu chúc vừa ẩn chút nuối tiếc, xót xa, vừa tự tin, kiêu hãnh và ngầm thách thức: Chẳng có ai khác yêu em được như tôi đã yêu em; và sao em lại có thể để mất đi một mối tình quý giá chẳng bao giờ có thể tìm thấy ở đâu và ở ai nữa, ngoài tôi!

3. Tổng kết

• Nội dung: 

Tôi yêu em là một lời nói nhân văn, là tiếng lòng của bao nhiêu đôi trai gái có duyên mà không có phận.. Bài thơ thấm đẫm nỗi buồn của mối tình không có điểm bắt đầu, nhưng là nỗi buồn của một tâm hồn yêu đương trong sáng, chân thành, và nhân hậu.

• Nghệ thuật

Nghệ thuật điệp từ tôi yêu em, yêu được sử dụng vô cùng thành công. Nhịp thơ khi ngập ngừng sâu lắng diễn tả đau đớn thổn thức trong trái tim thi sĩ, khi mãnh liệt trào dâng trong cảm xúc yêu đương nồng cháy

• Ý nghĩa

Bài thơ mang lại một câu chuyện tình yêu vô vọng mang sắc điệu buồn; nhưng hơn cả vẫn là trái tim yêu mãnh liệt và cao thượng, nguyện gắng sức vì hạnh phúc của mình yêu.