Nội Dung Của 9 Câu Thơ đầu Bài đất Nước

Lựa chọn câu để xem lời giải nhanh hơn

Đề bài: Phân tích 9 câu đầu bài thơ Đất nước - Nguyễn Khoa Điềm

Nội dung chính Show

• Bài mẫu phân tích
• Lời kết

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả, tác phẩm

- Giới thiệu đoạn trích

2. Thân bài:

Luận điểm 1: Đất nước có từ bao giờ?

- Câu thơ đầu tiên chính là câu trả lời cho câu hỏi ấy:

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”

Đất Nước là những thứ thân thuộc, gần gũi, gắn bó vỡi mỗi con người, ở trong mỗi con người từ khi phôi thai. Thể hiện tư tưởng “Đất Nước của Nhân Dân”

- Tác giả cảm nhận đất nước bằng chiều sâu văn hóa – lịch sử và cuộc sống đời thường của mỗi con người qua cụm từ “ngày xửa ngày xưa” à gợi những bài học về đạo lí làm người qua các câu chuyện cổ tích thấm đượm nghĩa tình.

Luận điểm 2: Quá trình hình thành đất nước?

- Bắt đầu với phong tục ăn trầu gợi về hình ảnh người bà thân thuộc, gợi câu chuyện về sự tích trầu cau, nhắn nhủ nghĩa tình anh em sâu đậm, tình cảm vợ chồng nhân nghĩa thủy chung.

- Hình ảnh “cây tre” còn gợi lên hình ảnh của con người Việt Nam, cần cù, siêng năng, chịu thương, chịu khó. “Lớn lên” nghĩa là nói quá trình trưởng thành của Đất Nước, nói lớn lên trong chiến tranh nghĩa là nói truyền thống chống giặc kiên cường, bền bỉ.

- Tập quán bới tóc sau đầu để chú tâm làm việc, gợi câu ca dao bình trị dạt dào thương nhớ. Nhắc nhở về tình cảm vợ cồng sắc son, sâu nặng qua hình ảnh: “gừng cay”, “muối mặn”.

- Tái hiện nền văn hóa nước ta chỉ bằng một câu thơ đơn sơ nhưng đầy dụng ý:“Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”. Nghệ thuật liệt kê, cùng cách ngắt nhịp liên tục thể hiện truyền thống lao động cần cù, cách ăn cách ở trong sinh hoạt.

- Nguyễn Khoa Điềm thâu tóm tất cả bằng một tư tưởng duy nhất: “Đất Nước có từ ngày đó…”. Dấu “…” cuối câu chính là biện pháp tu từ im lặng, lời dẫu hết nhưng ý vẫn còn, vẫn nung nấu và sục sôi.

=>Đất nước được hình thành gắn liền với văn hóa, lối sống, phong tục tập quán cảu người Việt Nam, gắn liền với đời sóng gia đình. Những gì làm nên Đất Nước cũng đã kết tinh thành linh ồn dân tộc. Đất Nước vì thế hiện lên vừa thiêng liêng, tôn kính lại gần gũi thiết tha.

3. Kết bài:

- Khái quát vấn đề

Bài mẫu

BÀI LÀM

Đất nước luôn là tiếng gọi thiêng liêng muôn thuở, muôn nơi và của bao triệu trái tim con người. Đất nước đi vào đời chúng ta qua những lời ru ngọt ngào êm dịu, qua những làn điệu dân ca mượt mà và những vần thơ sâu lắng, thiết tha và rất đỗi tự hào của bao lớp thi nhân. Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm cũng chính là một trong những vần thơ như thế - dung dị, mộc mạc nhưng rất dỗi sâu sắc. Đặc biệt, trong chín câu thơ đầu đã thể hiện được nguồn gốc sâu xa của mảnh đất quê hương tình nghĩa.

Mở đầu là những lời bình dị nhưng hàm súc: “Khi ta lớn lên, Đất Nước đã có rồi”. Đất nước thành bậc tiền nhân. Mọi người đều được nuôi dưỡng từ đất nước… Nhắc lại điệp khúc “ngày xửa ngày xưa…”, tác giả muốn chứng tỏ đất nước hình thành từ rất lâu, đất nước có trong từng lời mẹ kể.

Gắn liền với sinh hoạt gia đình: “Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn”. Tứ thơ này làm sống lại nhiều câu tục ngữ, ca dao và truyện Trầu cau tình nghĩa. Qua hình ảnh “miếng trầu”, Nguyễn Khoa Điềm “nhân dân hóa” thơ mình và có thêm một bằng chứng về đất nước hình thành từ xa xưa. Tuy vậy, đất nước chỉ lớn lên với truyền thống: “dân mình biết trồng tre mà đánh giặc” và quá trình hình thành nhiều phong tục, tập quán:

Tóc mẹ thì bới sau đầu

Nguyễn Khoa Điềm thật sự xúc động khi nói đến:“Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”. Đó lời ngợi ca tình nghĩa, thuỷ chung trong gian khó. Chữ “thương” giúp thơ ông gần văn học bình dân. “Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi”- điều ấy, hiển nhiên như khi ta lớn lên đã có ông bà, cha mẹ… Đất nước gắn bó, thân thiết như người ruột thịt và bao công việc lao động khác:

Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng

Tứ thơ “cái kèo, cái cột thành tên” còn gợi tập tục đặt tên mộc mạc để mong sự bình yên. Đất nước ta gắn liền với nền nông nghiệp lúa nước: “Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng”. Làm nên hạt gạo trắng thơm phải trải qua nhiều công đoạn, phải đổ mồ hôi, sôi nước mắt. Quá trình hình thành đất nước cũng đau đớn như chuyện nhân loại hoài thai, sinh nở.

Từ những lời phân tích trên đây, có thể thấy Nguyễn Khoa Điềm đã khai thác một cách triệt để vốn văn hoá dân gian. Hàng loạt câu tục ngữ, ca dao, truyền thuyết, cổ tích, phong tục, tập quán đã được tái tạo, sáng tạo lại. Không chỉ hay ở phương diện câu chữ, cấu trúc và lời kết đoạn đã gây được ấn tượng. “Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi”, đất nước bắt đầu, đất nước lớn lên… chặng đường nào cũng song hành với cuộc sống nhân dân. Tác giả nêu nhiều chứng cứ để làm sáng tỏ kết luận: “Đất Nước có từ ngày đó…” – từ “ngày xửa ngày xưa mẹ thường hay kể”. Trong suốt quá trình ấy, đất nước gắn bó với mọi gia đình và từng cá nhân. Đó là cơ sở vững chắc để tác giả tiếp tục triển khai tư tưởng Đất Nước này là đất Nước Nhân dân ở 3 khổ thơ sau.

Xem các bài tham khảo khác tại đây:

Bài tham khảo số 2

Bài tham khảo số 3

Loigiaihay.com

Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm được đánh giá cao không chỉ bởi lời thư dụng dị mà còn là nội dung đầy ý nghĩa. Đi kèm với đó là những giá trị nghệ thuật đầy độc đáo. Để hiểu rõ hơn về các yếu tố cốt lõi đã làm nên sự thành công của tác phẩm, hãy cùng phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước chi tiết hơn qua các luận điểm dưới đây.

Bài mẫu phân tích

Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ nổi danh trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ông là tác giả của nhiều bài thơ hay nhưng nổi bật nhất chỉ có Đất Nước. Đất nước được sáng tác và hoàn thành vào năm 1971 tại khu chiến Trị – Thiên. Nội dung chính của tác phẩm chính là tình yêu quê hương, đất nước qua những lời thơ bình dị. Đi kèm với đó là sự thức tỉnh tuổi trẻ về sứ mệnh với đất nước trong cuộc chiến chống Mỹ.

Để hiểu rõ hơn về nội dung của đoạn đầu, chúng ta sẽ cùng phân tích chi tiết hơn qua 2 luận điểm.

• Luận điểm 1: Đất nước chúng ta có từ bao giờ?

Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa” mẹ thường hay kể

Mở đầu bài thơ là những câu từ hết sức bình dị “Khi ta lớn lên đất nước đã có rồi”. Đất nước chính là nuôi dưỡng và giúp ta trưởng thành. Đất nước phải chăng đã có từ rất lâu rồi. Câu thơ tiếp theo đã giải thích cho nguồn cội của đất nước. Đất nước có trong những cái ngày xửa ngày xưa, mẹ thường hay kể. Câu thơ sử dụng từ ngữ rất đỗi quen thuộc như trong câu chuyện cổ tích mẹ thường hay kể. Qua đó, tác giả muốn chứng tỏ rằng, đất nước của chúng ta đã xuất hiện từ rất lâu. Nó đã trải qua biết bao thế hệ qua lời của mẹ kể.

Đất nước gắn liền với hình ảnh tre làng

• Luận điểm 2: Quá trình hình thành đất nước qua hình ảnh dung dị

Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc

Tóc mẹ thì bới sau đầu

Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn

Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng

Đất Nước có từ ngày đó

Sử dụng hình ảnh dung dị, đời thường chính là yếu tố chính làm nên sự thành công của tác phẩm. Sau khi nói về cội nguồn của đất nước, tác giả đã dùng hình ảnh miếng trầu của bà để nói về sự bắt đầu. “Đất nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn”. Hình ảnh ấy khiến chúng ta nhớ về bà, người đã chăm sóc và gắn liền với tuổi thơ của chúng ta từ thuở bé. Đi kèm với người bà chính là thói quen nhai trầu của người phụ nữ Việt Nam thời xưa. Miếng trầu còn là biểu tượng của tình nghĩa con người trong cuộc sống. Câu thơ tiếp theo nói về sự lớn lên của đất nước. Khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc thì đất nước cũng “lớn lên” từ đó. Câu thơ sử dụng phép nhân hóa cùng ẩn dụ để cho thấy quá trình xây dựng đất nước gian khổ. Hình ảnh cây tre chính là biểu tượng của người nông dân chất phác, thật thà nhưng dũng cảm và kiên cường.

Phân tích 9 câu đầu bài Đất Nướcvới hình ảnh ấy, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về đời sống của con người. Cùng với đó là quá trình từng bước đi lên của dân tộc và sự lớn mạnh của đất nước. Để đất nước tồn tại, con người cần phải có trách nhiệm bảo vệ lãnh thổ và xây dựng bờ cõi.

Bên cạnh truyền thống yêu nước của con người, tác giả còn nhắc đến những thuần phong mỹ tục đẹp như “tóc mẹ thì bới sau đầu – Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”. Như các bạn đã biết, từ xưa người phụ nữ Việt luôn có mái tóc dài được búi gọn gàng. Đây chính là hình ảnh thể hiện vẻ đẹp nữ tính của người phụ nữ luôn giản dị, mộc mạc. Đặc biệt, tác giả còn sử dụng thành ngữ “gừng cay muối mặn” để nói về sự chung thủy. Cụm từ được lồng ghép một cách tinh tế để thể hiện ân tình nhẹ nhàng, đằm thắm.

Thêm vào đó, tác giả còn sử dụng các hình ảnh thân quen của ngôi nhà như cái kèo, cái cột để thể hiện sự vững chãi. Ngôi nhà chính là tổ ấm của mỗi con người. Nơi đây còn là nơi chia sẻ buồn vui trong cuộc sống. Mỗi gia đình hạnh phúc, ấm êm thì đất nước cũng vững mạnh hơn.

Đất nước gắn với những ngôi nhà tình nghĩa

Đặc sắc hơn cả là hình ảnh hạt gạo được nhắc đến để thể hiện sự siêng năng của con người. Chỉ có dãi dầu “Một nắng hai sương”, con người mới nhận được hạt gạo thơm ngon. Những động từ xay, giã, giần, sàng cũng được sử dụng tinh tế để diễn tả quy trình tạo ra hạt gạo.

Hạt gạo còn là biểu tượng của nền văn minh lúa nước của Việt Nam. Nó không chỉ giúp dân ta ấm no mà còn là yếu tố giúp đất nước phát triển, hội nhập. Sau khi nhắc đến tất cả, nhà thơ lại khẳng định lần nữa “Đất nước có từ ngày đó”.

Lời kết

Thông qua việc phân tích 9 câu đầu bài Đất Nước , chúng ta đã hiểu rõ hơn về nguồn cội và vẻ đẹp của đất nước, con người. Qua đó, mỗi cá nhân sẽ tự ý thức về trách nhiệm bảo vệ và xây dựng đất nước giàu đẹp hơn.