Nỗi Hổ Thẹn, Chúng đến Từ đâu? | Vietcetera

Được chuyển ngữ từ bài viết “The Best Way to Resolve Your Shame”, đăng trên blog cá nhân của tác giả Mark Manson.

Hãy thử nghĩ về vài điều trong đời mình mà bạn sẽ chết khiếp nếu bị ai đó biết được. Đó có thể là một niềm tin, một tính cách, một ham muốn tội lỗi, hoặc một thất bại khủng khiếp trong quá khứ tới độ bạn muốn vờ như chưa xảy ra. Dù đó là gì, chỉ nghĩ đến việc nó bị phơi bày thôi đã đủ tra tấn bạn. Nó khiến bạn chỉ muốn cuộn mình lại, trùm chăn lên đầu và lẩn trốn khỏi thế giới.

Các nhà tâm lý học gọi cảm giác này là “hổ thẹn”, và chúng ta đều có nó ở một mức độ nào đó. Sâu trong mỗi người luôn có vài phần “khó nuốt” mà chúng ta cố che đậy khỏi thế giới và xem như nó không tồn tại.

Nỗi hổ thẹn có thể tàn phá chúng ta. Nó liên quan đến tất cả những thứ khủng khiếp như trầm cảm, giận dữ và thù hằn mất kiểm soát, sức khỏe thể chất kém, và biến thành một kẻ ái kỷ.

Vì thế mà hổ thẹn trở thành một dạng “ông kẹ” trong thế giới self-help mà bạn cần phơi bày, loại bỏ và giải phóng khỏi mình.

Những tác hại của hổ thẹn đã được John Bradshaw phổ biến trong tác phẩm self-help kinh điển xuất bản năm 1988 của mình mang tên "Healing the Shame that Binds You". Kể từ đó, việc tạo nên vỏ bọc nhằm xóa bỏ nỗi hổ thẹn trở thành chủ đề của nhiều nhà nghiên cứu và tác giả self-help. Đáng chú ý nhất là Brené Brown, người đã chỉ ra rằng chúng ta “không có khả năng thay đổi” là do sự hổ thẹn. Ngoài ra còn có Deepak Chopra, một người có những lý thuyết ngụy khoa học kỳ lạ về hổ thẹn.

Vì lẽ đó, chúng ta được bảo rằng chìa khóa dẫn đến miền đất hứa của tình yêu và hạnh phúc là xóa bỏ mọi hổ thẹn và tội lỗi khỏi cuộc sống. Một số nhà tư tưởng thậm chí còn đi xa đến mức cho rằng hổ thẹn không "có thật" mà được kiến tạo bởi xã hội, tôn giáo hoặc các bậc phụ huynh tàn ác. 

Sự hổ thẹn được khắc họa như thể nó vô cùng tồi tệ và chúng ta nên dứt bỏ nó một cách triệt để. 

Dù rõ ràng hầu hết chúng ta đều vật vã với nỗi hổ thẹn và tội lỗi, chúng ta lại đưa chuyến tàu hổ thẹn này đi hơi xa. Tôi nghĩ ta nên có vài bến đỗ để đánh giá lại nguồn cơn của nỗi hổ thẹn. Biết đâu lại rút ra được kết luận đa chiều hơn về lý do vì sao rất nhiều người lại cảm thấy tồi tệ, và ta có thể làm gì với nó.