Núi Lửa Là Gì? Nguyên Nhân Nào Gây Ra Núi Lửa? - Máy Rửa Xe Gia đình

Núi lửa là gì? Nguyên nhân nào gây ra núi lửa?4.7 (93.33%) 3 votes

Núi lửa là gì? Núi lửa phun trào vừa là một hiện tượng thiên nhiên kỳ thú vừa là một thảm họa vì gây ra nhiều hậu quả nặng nề cho cuộc sống của con người. Vậy núi lửa là gì? Nguyên nhân gây ra núi lửa như thế nào? Cùng theo dõi bài viết sau đây của mayruaxegiadinh để trả lời những câu hỏi trên nhé!

Contents

• 1 Núi lửa là gì?
  • 1.1 Cấu tạo của một ngọn núi lửa
• 2 Các loại núi lửa
  • 2.1 Theo hình thức hoạt động:
  • 2.2 Theo hình dáng của ngọn núi lửa
  • 2.3 Theo độ quánh của dung nham núi lửa
• 3 Nguyên nhân gây ra núi lửa phun trào
• 4 Núi lửa phun trào đem lại lợi ích và tác hại gì?
  • 4.1 Lợi ích mà núi lửa phun trào mang lại
  • 4.2 Núi lửa hoạt động gây ra tác hại gì?
• 5 Tìm hiểu một số ngọn núi lửa ở Việt Nam

Núi lửa là gì?

Núi lửa là ngọn núi có miệng ở đỉnh, qua đó, từng thời kỳ, các chất khoáng được nóng chảy với nhiệt độ và áp suất cao bị phun ra ngoài. Núi lửa phun trào là một hiện tượng tự nhiên trên Trái Đất hay các hành tinh khác vẫn còn hoạt động địa chấn, với các vỏ thạch quyển dịch chuyển trên lõi khoáng chất nóng chảy. Khi núi lửa phun trào, một phần năng lượng đã ẩn sâu trong lòng hành tinh sẽ được giải phóng.

Núi lửa tiếng anh là gì? Núi lửa tiếng Anh là Volcano. Núi lửa phun trào tiếng Anh là erupting volcano. Trên thế giới, Indonesia, Nhật Bản và Hoa Kỳ được xem là ba quốc gia có nhiều núi lửa đang hoạt động nhất, xếp theo thứ tự giảm dần về mức độ hoạt động.

Núi lửa lớn nhất thế giới là Mauna Loa nằm ở tiểu bang ở tiểu bang Hawaii của Hoa Kỳ. Ngọn núi lửa này đã phun trào 33 lần tính từ năm 1843 và phun trào lần cuối cùng vào năm 1984. Nham thạch và khói bụi của ngọn núi lửa này khi phun trào đã bao phủ một phần lớn dân cư của bang. Mauna Loa được xếp hạng là ngọn núi lửa lớn nhất thế giới tính theo diện tích và số lần đã phun trào. Mauna Loa có nghĩa là “núi dài”, ngọn núi chiếm một 1/2 diện tích tại quần đảo Hawaii và là địa điểm du lịch ưa thích của những ai yêu môn thể thao mạo hiểm.

Cấu tạo của một ngọn núi lửa

Một ngọn núi lửa hoàn chỉnh sẽ có cấu tạo gồm các bộ phận như sau: nguồn dung nham, đường dẫn nhanh, ngưỡng, lỗ thoát, ống dẫn,  cổ họng núi lửa, miệng núi lửa. Các sản phẩm núi lửa phun trào ra bên ngoài bao gồm lớp tro bụi, dòng dung nham và khói.

Các loại núi lửa

Qua phần trên chúng ta đã có thể giải thích được núi lửa là gì? Vậy hãy cùng tìm hiểu về những cách phân loại núi lửa ngay sau đây nhé!

Theo hình thức hoạt động:

• Núi lửa phun trào đang hoạt động (hay núi lửa thức)
• Núi lửa đang phục hồi dung nham (hay núi lửa đang ngủ)
• Núi lửa không còn khả năng hoạt động nữa (hay núi lửa chết)

Theo hình dáng của ngọn núi lửa

• Núi lửa hình chóp
• Núi lửa hình khiên

Theo độ quánh của dung nham núi lửa

• Núi lửa kiểu Hawai
• Núi lửa kiểu Stromboli
• Núi lửa kiểu Pelee

Nguyên nhân gây ra núi lửa phun trào

Núi lửa là gì đã có được câu trả lời rõ ràng, vậy núi lửa hình thành như thế nào? Núi lửa được hình thành là do nhiệt độ bên dưới lớp bề mặt Trái Đất rất nóng, càng vào sâu trong tâm Trái Đất, nhiệt độ càng tăng cao. Ở độ sâu khoảng 20 dặm trong lòng đất nhiệt độ có thể lên đến 6000 độ C, có thể làm tan chảy mọi thứ kể cả các loại đá cứng.

Khi đá được đun nóng và tan chảy, chúng sẽ giãn nở ra, do đó cần phải có nhiều không gian hơn. Ở một số khu vực trên Trái Đất, các dãy núi liên tục được nâng lên cao hơn. Áp suất ở phía dưới nó không lớn nên  hình thành một hồ chứa đá nóng chảy hay còn gọi là mắc ma được hình thành bên dưới.

Đá nóng chảy liên tục được đẩy lên phía trên và kết quả là những ngọn núi liên tục tăng về độ cao. Khi áp lực của các dòng chảy mắc ma cao hơn cộng với áp lực tạo bởi lớp đất đá bên trên, dòng magma phun trào lên trên qua miệng núi gây ra hiện tượng núi lửa phun trào.

Trong quá trình núi lửa phun trào, khí ga nóng và các chất thể rắn khác cũng bị hất tung lên không trung. Những chất được phun trào ra từ miệng núi lửa sẽ rơi xuống tràn trên sườn núi và chân núi, hình thành một ngọn núi hình nón.

Núi lửa phun trào đem lại lợi ích và tác hại gì?

Lợi ích mà núi lửa phun trào mang lại

• Mỏ khoáng sản phong phú

Dung nham mắc-ma phun trào từ trong lòng trái đất có chứa rất nhiều thành phần khoáng sản. Tại mỗi địa phương có núi lửa hiện đang hoạt động sẽ có các loại khoáng sản khác nhau. Các khoáng sản này bao gồm thiếc, bạc, vàng, đồng, đá quý và thậm chí là kim cương cũng hiện diện trong đá của núi lửa. Khi núi lửa tắt hẳn, ngừng hoạt động đây sẽ là nơi lý tưởng cho sự phát triển của các hoạt động khai thác khoáng sản quy mô lớn nhỏ.

• Năng lượng địa nhiệt

Hơi nóng từ trong lòng đất ở miệng núi lửa được sử dụng để chạy các tuabin sản sinh ra điện năng hoặc được ứng dụng cho nhu cầu sinh hoạt của các hộ gia đình tại địa phương và chạy máy nước nóng.

Nếu không có sẵn hơi nóng tự nhiên, người ta sẽ khoan một vài lỗ thông khí vào sâu trong lòng các khối đá nóng, bơm nước lạnh vào một hố, hơi nóng từ hố khác lân cận gặp lạnh đó sẽ bay lên.

• Đất đai tơi xốp màu mỡ

Đá núi lửa chứa một lượng lớn các khoáng chất thiên nhiên. Nhưng phải trải qua hàng ngàn năm, các khối đá này mới bị bể vụn trước tác động của thời tiết, môi trường… tạo thành nền những đất vô cùng trù phú và màu mỡ.

• Phát triển hoạt động du lịch

Vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm, các ngọn núi lửa đang hoạt động thu hút hàng triệu du khách tham quan. Đa phần du khách đến đây để chờ đón thời khắc được tận mắt chứng kiến những khối tro bụi nóng màu đỏ lửa phun trào bắn tung lên bầu trời.

Những suối nước nóng tự nhiên quanh miệng núi lửa cũng có thể trở thành những địa điểm du lịch dưỡng sinh thu hút khách du lịch. Quanh miệng các núi lửa thường là các hồ tắm ấm áp với những suối nước nóng tự nhiên, những hồ bùn khoáng luôn sủi bong bóng và các lỗ thông khí thiên nhiên. Các mạch nước phun nước nóng vẫn luôn là những điểm đến hấp dẫn du khách.

Núi lửa hoạt động gây ra tác hại gì?

Đối với con người

• Những dòng dung nham nóng chảy trào trên mặt đất, với khối lượng lớn, tốc độ nhanh, phủ kín trên diện rộng có thể hủy diệt hoạt toàn các vật thể sống xung quanh miệng núi lửa.
• Phủ lấp hoàn toàn, làm hư hại các công trình giao thông, thủy lợi… cũng như các tài sản khác do con người xây dựng tạo ra.

Đối với môi trường tự nhiên

• Gây ra các trận cháy rừng, làm biến đổi hoàn toàn môi trường sinh thái, suy giảm tài nguyên sinh học của những vùng bị ảnh hưởng, tăng tính nhạy cảm của những thảm họa thiên tai nguy hiểm như: lũ lụt, sạt lở đất, xói mòn…
• Thảm họa sóng thần: các núi lửa dưới biển hoặc xung quanh biển hoạt động là nguyên nhân chính gây nên những con sóng, cột nước cao khủng khiếp, gọi là sóng thần. Tràn qua các đại dương và đánh thẳng trực tiếp vào đất liền cuốn trôi tất cả.
• Gây ô nhiễm môi trường: với số lượng lớn tro bụi sinh ra sau mỗi đợt núi lửa phun trào sẽ gây ra những ảnh hưởng xấu đến sự hô hấp của con người và động vật, làm ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm môi trường,…
• Tác hại đến khí hậu và tầng ozon: khi hơi nước nóng (được phun ra từ một vụ núi lửa hoạt động) kết tụ lại sẽ dẫn đến mưa lớn và nguy cơ lũ lụt. Bên cạnh đó, người ta còn cho rằng lượng khí được phun trào ra rất giàu lưu huỳnh, sau đó sẽ tích tụ trên bầu khí quyển trong khoảng thời gian dài góp phần làm thủng tầng ozon và tầng bình lưu. Khi những đám tro bụi độc bay lên, chúng sẽ hóa ion không khí và gây ra bão điện.

Tìm hiểu một số ngọn núi lửa ở Việt Nam

Từ những bằng chứng khoa học cho thấy, hoạt động núi lửa mãnh liệt và muộn nhất ở Việt Nam từng xảy ra ở vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ thường được gọi là núi lửa Gia Lai. Nơi đó hiện nay vẫn còn lưu giữ rất nhiều di tích của núi lửa “trẻ” đã tắt ngấm, mà thời gian của những đợt phun trào cuối cùng của núi lửa Việt Nam ứng với giai đoạn Miocen muộn – Pleistocen (cách đây khoảng 11 triệu đến 11.000 năm).

Hiện nay, miệng của nhiều núi lửa Việt Nam còn thể hiện rõ dạng phễu hoặc hình lòng chảo. Họng núi lửa Việt Nam thường đã bị lấp kín. Nhiều miệng núi lửa đã tích nước, trở thành những hồ nước ngọt hình tròn độc đáo, tiêu biểu là hồ Tơ Nưng (Biển Hồ) ở Pleiku, Gia Lai.

Núi lửa đã từng phun trào ở Hà Nội? Chính là núi lửa Ba Vì (Hà Nội),  núi lửa khu vực Ba Vì là một ngọn núi lửa cổ, lần hoạt động gần đây nhất cũng cách đây gần 200 triệu năm. Một ngọn núi khác rất nổi tiếng cũng từng là núi lửa chính là núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc) với lần hoạt động gần nhất là cách đây khoảng 220 triệu năm.

Những núi lửa Việt Nam còn hình hài rõ nét nhất là núi lửa trên đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi), núi lửa trên đảo Phú Quý (tỉnh Bình Thuận), núi lửa núi lửa Chư Đăng Ya, núi lửa Hàm Rồng (tỉnh Gia Lai) và núi lửa ở Bình Phước.

Biểu hiện hoạt động núi lửa cuối cùng ở nước ta từng xảy ra ở ngoài khơi Phan Thiết. 15/2/1923, nhiều vùng thuộc cù lao Hòn (tỉnh Phan Thiết) bị chấn động mạnh, nhà cửa nghiêng ngả, người đứng không vững. Những  chấn động này được cho là kéo dài hàng tuần liền.

Sau đó, khi đi ngang qua đây, thủy thủ trên tàu Vacasamaru của Nhật Bản phát hiện một đám khói đen cao dựng đứng, kèm theo một cột hơi dày đặc bốc cao hơn 2000m cùng với rất nhiều tiếng nổ mạnh theo từng đợt.

Đến ngày 8/3 năm đó, cù lao Hòn phun trào ra những chất màu xám đen, xám nhạt gồm có hơi nước, bùn và đất. Trước mỗi đợt phun trào, nhiều tiếng nổ lại phát ra như bom và hỗn hợp bùn đá lại bật lên sáng lóa. Ngày 15/3/1923 núi lửa đã ngừng phun trào nhưng hòn đảo vẫn còn nóng âm ỉ cho đến tận ngày 20/3 cùng năm, động đất xảy ra và núi lửa phun trào trở lại lần cuối. Kết quả đợt núi lửa phun trào ấy đã hình thành nên một hòn đảo từ tro bụi của núi lửa và được đặt tên là Hòn Tro. Sau này, Hòn Tro đã bị sóng gió đánh tan, do nó được hình thành từ sản phẩm núi lửa chưa được cố kết chặt chẽ.

Bài viết trên là những thông tin về núi lửa, hy vọng qua bài viết các bạn đã trả lời được các câu hỏi núi lửa là gì? Các nguyên nhân gây ra núi lửa phun trào. Nếu còn bất kỳ thắc mắc gì về núi lửa phun trào hãy để lại bình luận cho chúng tôi để nhận giải đáp. Các bạn hãy tiếp tục theo dõi mayruaxegiadinh để biết thêm nhiều kiến thức bổ ích thú vị nhé!