Núi Nhạn Sông Đà

Phú Yên có đỉnh Cù Mông Có hòn Nhạn Tháp có dòng sông Ba

Nếu như thành phố Nha trang tự hào có Tháp cổ kính Ponaga bên cầu Xóm Bống thì thành Phố Tuy Hòa cũng có thể tự hào có Tháp Nhạn đứng trơ gan cùng tuế nguyệt trên núi Nhạn soi bóng xuống dòng Đà giang trong xanh thơ mộng và trữ tình.

Trên đỉnh núi Nhạn có tháp Chàm cổ kính, còn có tên gọi là tháp Nhạn hay Bảo tháp được người Chiêm Tành xây dựng vào khoảng thế kỉ thứ 11. Tháp có cấu trúc tháp hình chóp vuông cững chắc cao 25m gồm 4 tầng thu nhỏ dần khi lên cao. Cấu trúc của tháp hình tứ giác các cạnh không được thể hiện giống nhau mà có sai khách chút ít.Kiến trúc tháp nhạn có cùng phong cách kỹ thuật như các tháp Chàm Ponaga Nha Trang, Thuận Hải…mà nói chung đã đạt đến đỉnh cao của nghệ thuật kiến trúc.

TOÀN CẢNH THÁP NHẠN

Tháp có bình đồ hình vuông, mỗi cạnh 10m, cao trên 20m có đế móng, thân và mái là những gờ gạch. Trên đỉnh tháp, bốn mặt đều có bốn cửa sổ giả, tách biệt giữa phần trên và phần dưới. Cửa chính ở hướng Đông, phần trên cửa hình vòm, xây cuốn theo kiểu giật cấp. Cái đẹp của tháp là tuy xây dựng cao và đồ sộ nhưng càng đến gần càng nhìn, thấy  nó càng hài hòa tinh xảo. Đây là một công trình kiến trúc có giá lịch sử cao của người Chàm ngày xưa. Chóp tháp ở đây được tạt theo hình tượng Linga nhưng chưa có hình dạng hoàn chỉnh như những Linga ở Tháp bà Ponaga hoặc ở Cổ Viện Chàm Đà Nẵng. Theo hình dạng và kiến trúc của tháp ta có thể khẳng định đây là nơi thờ thần Linga của người Chàm cổ.

HÌNH ẢNH ĐIÊU KHẮC TRÊN THÁP

Về nghệ thuật tạo hình, thân tháp các tạc tượng thần và những chiếc cột bằng gạch xếp chồng đều nhau như kẽ chỉ, tạo thành những đường gờ nhô ra để khi trong vào không có cảm giác nặng nề và đơn điệu của một hình khối đồ sộ. Tháp đưuọc xây bàng gạch nung với nhiều kích cỡ khách nhau, được xếp liền khít, không thấy mạch hồ song kết dính rất vững chắc. việc xây dựng tháp đến nay vẫn là một bí ẩn của nhân loại.

MỘT GÓC THÁP NHẠN

Tháp đưuọc chạm khắc khá hài hòa, đường nét tinh xảo, mềm mại là bậc thầy của nghệ thuật kiến trúc bấy giờ và mãi mãi sau này. Ngọn tháp này là tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc độc đáo của người Chăm, vừa mang vẻ đẹp hoành tráng vừa toát lên vẻ thanh thoát nhẹ nhàng tô điểm cho thành phố Tuy Hòa vẻ nên thơ.

Cũng giống như phần lớn các Tháp Chăm, hướng chính của Tháp Nhạn là hướng Đông phản ánh vũ trụ quan của Ấn giáo, vì đây là hướng của thần thánh, của sinh sôi nảy nở. Kiến trúc của Tháp Nhạn gồm ba phần mà theo quan niệm của người Chăm, đó là: trần tục, tâm linh và thần linh. Trải qua biến động và thời gian, tháp bị hư hại, phần lớn không còn đủ các thành phần như lúc khởi dựng. Tuy nhiên, những hoa văn trên thành tháp vẫn còn sắc nét, thể hiện trình độ kiến trúc điêu luyện của người xưa. Dưới chân Tháp được gắn ốp đá sa thạch. Trong Tháp có tượng Bà được thờ trang nghiêm, du khách tham quan đều đến thắp hương cầu nguyện. Xưa kia, Tháp có những cái am nhỏ được dựng vào thời Hậu Lê để thờ Bà Thượng Đỉnh Chúa Thiết A Na Diễn Ngọc Phi. Trong thời kháng chiến, am này bị bom đạn tàn phá. Sau này, khi hòa bình lập lại, nhân dân Tuy Hòa mới góp công, góp của dựng lại một ngôi miếu trên nền cái am cũ như to lớn hơn với 4 chữ “Thượng Đỉnh Linh Miếu”.

THÁP NHẠN LUNG LINH VỀ ĐÊM

Đứng từ chân Tháp, du khách có thể phóng tầm mắt quan sát các phố phường trong thành phố Tuy Hòa đang thay da đổi thịt. Nhìn về phương Nam thấy xa xa là dãy đèo Cả khi tỏ, khi mờ. Trên đèo có núi Đá Bia cao vút như chọc thủng trời xanh, chóp núi quanh năm mây mù bao phủ. Xa hơn nữa là biển Đông mênh mông sóng nước và dòng Đà Rằng thướt tha như lụa cùng ruộng đồng thẳng cánh cò bay kéo dài đến chân đèo Cả. Cảnh non nước thật hữu tình. Có lẽ vì thế mà mấy năm nay, Hội thơ Nguyên tiêu của tỉnh Phú Yên đều tổ chức dưới chân Tháp Nhạn.

THÀNH PHỐ TUY HÒA NHÌN TỪ THÁP NHẠN

Ngày nay du khách đến Tuy Hòa ai cũng muốn lên núi ngắm tháp để tìm hiểu thêm về nghệ thuật kiến trúc đã góp phần làm phong phú bản sắc văn hóa của dân tộc Việt Nam. Cụm thắng cảnh “ Núi Nhạn – Sông Đà” đã trở thành biểu tượng của Phú Yên và Tháp Nhạn đã được Bộ Văn Hóa Thông tin công nhận là Di tích Kiến Trúc – Nghệ thuật cấp Quốc Gia.

TRUYỀN THUYẾT: Về quá trình hình thành núi, truyền thuyết kể rằng, thuở xa xưa đất Tuy Hoà là một vùng đầm lầy trũng thấp, là nơi cư trú của nhiều loài thuỷ sinh và mãnh thú hung dữ. Đời sống của người dân luôn bị đe doạ. Và để tạo nên một cảnh sống mới, an toàn hơn về mọi mặt, một ngày kia người khổng lồ do Trời sai xuống gánh núi lấp đầy vùng trũng và lấn ra phía biển Đông. Thiên sứ khổng lồ kia miệt mài gánh đất và núi, làm rơi vãi từng cụm nhỏ ở núi Miếu (Hoà Quang) và gành Đá (Hoà Thắng)… và chẳng bao lâu thì lấp đầy cả cánh đồng Tuy Hoà bây giờ. Đến lượt bắt đầu lấn biển, vị thiên sứ kia gắng làm cho xong để sớm trở về trời nên đã gánh núi nặng gấp hai ba lần, đến nỗi khi gần tới biển, chiếc đòn gánh gãy đôi làm rơi xuống hai cụm núi là núi Nhạn và Chóp Chài. Đòn gánh gãy đồng nghĩa với công việc “xẻ núi lấp sông” không thể tiếp tục được nữa và thiên sứ khổng lồ nọ đành ngậm ngùi quay về Trời, chưa tạo được những cụm núi chắn sóng ngoài mạn biển xa. Câu chuyện huyền thoại này được truyền tụng từ khá lâu và có nhiều chi tiết khác nhau, nhưng nội dung chính là hai hòn núi Chóp Chài và núi Nhạn là do người khổng lồ làm gãy đòn gánh mà rơi xuống. Trên núi Nhạn có rất nhiều cây cối rậm rạp, đặc biệt là mai rừng nở vàng vào mùa xuân và mùa hạ, ở phía Đông-Nam gần sông Chùa có một trảng sim nhỏ, đến mùa hoa sim nở tím cả một vùng. Trên núi có nhiều loài chim như nhạn, cò và đặc biệt là rất nhiều khỉ. Mãi đến năm 1961, khỉ vẫn sống từng đàn trên núi này cho đến khi chiến tranh ác liệt nổ ra, quân đội Sài Gòn cho đóng đồn và đặt súng đại bác trên núi ngày đêm bắn phá các vùng căn cứ, yểm trợ cho các cuộc hành quân nên khỉ đã bỏ về rừng núi đại ngàn, chim chóc cũng di trú nơi khác, cây cối bị đốn chặt phát quang để phục vụ cho tầm quan sát quân sự. Đứng ở độ cao 64 m trên đỉnh núi Nhạn, du khách có thể bao quát một vùng non nước Phú Yên với toàn cảnh thành phố Tuy Hoà, làng hoa Bình Ngọc, núi Đá Bia, biển Đông và hai chiếc Cầu đường sắt và đường bộ dài 1.100 m bắt song song qua sông Đà Rằng. Trên đỉnh núi Nhạn có Tháp Chàm cổ kính, còn có tên gọi là Tháp Nhạn được người Chiêm Thành xây dựng. Mạn Đông-Nam chân núi Nhạn có ngôi chùa Hàm Long nằm khuất sau chòm cây cổ thụ, lưng tựa vào vách núi đá lớn dựng đứng, cao ngất như muốn nhoài ra ôm choàng lấy ngôi chùa như một chiếc quạt khổng lồ xoè rộng. Chùa Hàm Long sau đổi tên là Kim Long tự và được vua Bảo Đại năm thứ 5 ban sắc tứ. Dưới chân vách đá, bên cạnh chùa có một cái hang, đường kính chừng 3 mét xuyên vào lòng núi và ăn thông ra bờ sông. Các cụ ngày xưa cho đó là hàm của con rồng nên mới đặt tên chùa là Hàm Long. Theo truyền thuyết, hơn trăm năm về trước, cái hang này ăn thông ra bờ sông Chùa. Đã có người thử thả trái bưởi từ miệng hang, trái bưởi theo đường hầm trôi ra giữa dòng sông và nổi lềnh bềnh trên mặt nước. Qua thời gian, do lũ lụt, mưa gió làm đất đá chài lấp dần cửa hang. Ngày nay, cụm thắng cảnh “Núi Nhạn – Sông Đà“ đã trở thành biểu tượng của Phú Yên và Tháp Nhạn đã được công nhận là Di tích Kiến trúc – Nghệ thuật cấp Quốc gia. Hàng năm vào dịp lễ, Tết, trên núi Nhạn có tổ chức nhiều hoạt động văn hoá, văn nghệ, vui chơi giải trí ….. Đặc biệt vào rằm tháng Giêng Âm lịch hàng năm, nơi đây diễn ra đêm thơ Nguyên tiêu thu hút đông đảo văn nghệ sĩ và du khách gần xa.

Chia sẻ:

• Twitter
• Facebook

Thích Đang tải...

Có liên quan