Ô Nhiễm Môi Trường Nước Và Hướng Khắc Phục

Như chúng ta đã biết, nguồn nước chiếm 70% diện tích bề mặt Trái Đất, là một thành phần rất quan trọng trong mọi cơ thể sống. Tuy nhiên hiện nay, ô nhiễm môi trường nguồn nước đã và đang trở thành vấn đề không chỉ ở những nước phát triển mà đặc biệt nghiêm trọng đối với những nước đang phát triển do công tác và phương pháp của việc bảo vệ môi trường nước chưa được ưu tiên đúng mức. Vậy chúng ta biết gì về ô nhiễm môi trường nước? Những hậu quả của ô nhiễm nguồn nước ở Việt Nam như thế nào, cùng chúng tôi tìm hiểu ngay qua bài viết dưới đây nhé!

Nguồn ô nhiễm từ việc sản xuát công nghiệp

Ô nhiễm môi trường nước là gì?

Ô nhiễm nước là nguồn nước bị nhiễm hóa chất hoặc những chất lạ gây bất lợi cho sức khỏe con người, thực vật hoặc động vật.

Ô nhiễm nguồn nước diễn ra khi những hóa chất độc hại xâm nhập vào những vùng nước như sông, hồ, đại dương, v.v., những chất này có khả năng bị hòa tan, lơ lửng hoặc sẽ đọng lại trong nước. Những chất có thể gây ô nhiễm môi trường nước bao gồm: thuốc trừ sâu và phân bón từ sản xuất nông nghiệp, nước thải và chất thải từ việc chế biến thực phẩm hoặc từ chì, thủy ngân và những kim loại nặng khác, chất thải hóa học từ những ngành công nghiệp luyện kim, công nghiệp hạt nhân.

Thực trạng ô nhiễm môi trường nguồn nước hiện nay ở Việt Nam và trên thế giới rất đáng báo động. Cụ thể:

Vấn đề ô nhiễm môi trường nước trên thế giới hiện nay không chỉ diễn ra ở những nước có khí hậu ôn hòa, mà còn có ở trên những nước có khí hậu nóng, lạnh, tức là đã bao trùm khắp những châu lục. Theo báo cáo về mức độ ô nhiễm môi trường nước của UNEP, có tới 60% dòng sông của Châu Á – Phi - Âu đều đã bị ô nhiễm sinh vật và ô nhiễm hữu cơ.

Tình trạng ô nhiễm môi trường nước ở Việt Nam cũng không phải ngoại lệ, nguồn nước không chỉ ô nhiễm diễn ra ở nông thôn, mà còn ô nhiễm nhiễm môi trường nước ở những thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM, những tỉnh lân cận cũng rất nghiêm trọng.

Ví dụ dẫn chứng về ô nhiễm môi trường nước ở nước ta hiện nay tại Hà Nội và TP.HCM:

Tại Hà Nội: có khoảng 350 – 400 nghìn m3 nước thải và hơn 1.000m3 rác thải được xả ra mỗi ngày nhưng chỉ 10% trong số đó được xử lý, số còn lại đều được xả trực tiếp vào sông ngòi gây ô nhiễm trầm trọng nguồn nước

khiến cá chết hàng loạt ở những con sông, hồ, mức độ ô nhiễm rộng khắp 6 quận (Ba Đình, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Cầu Giấy, Hoàn Kiếm, Tây Hồ).

Tại TPHCM: Ô nhiễm môi trường nước ở TPHCM điển hình nhất là ở những khu công nghiệp ngoại thành, có tới khoảng 500.000m3 nước thải được thải ra mỗi ngày từ những nhà máy bột giặt, giấy, nhuộm.

Những số liệu về ô nhiễm môi trường nước được dẫn chứng ở trên chắc chắn sẽ không ngừng gia tăng theo từng ngày nếu chúng ta không nhanh chóng xác định biện pháp để phòng chống cũng như khắc phục.

Ô nhiễm nguồn nước nặng

Nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường nước

Do những chất thải của con người, chế xuất, khu xí nghiệp, dầu mỏ, khai thác khoáng sản, dầu khí không được xử lý xả trực tiếp vào nguồn nước, khiến nó bị ô nhiễm nghiêm trọng, có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp và nghiêm trọng đến nhiều vấn đề sức khỏe và cuộc sống của con người. Kể cả chất thải khu chế biến thủy sản, chế biến thực phẩm và những hoạt động lưu thông với khí thải hóa chất cặn sau khi sử dụng cũng là tác nhân gây ô nhiễm nguồn nước.

Các nguyên nhân chính dẫn tới môi trường nước dần bị ô nhiễm nghiêm trọng

Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước từ sản xuất nông nghiệp

Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường nước đầu tiên bắt nguồn từ những hoạt động sản xuất nông nghiệp như chăn nuôi, trồng trọt. Theo đó, những loại thức ăn thừa không được qua xử lý, phân và nước tiểu của loài vật nuôi xả trực tiếp ra ngoài chính là những tác nhân dễ dàng nhận thấy nhất.

Bên cạnh đó, trong quá trình lao động và sản xuất nông nghiệp, việc người nông dân sử dụng những hóa chất thuốc trừ sâu, bảo vệ thực vật, diệt cỏ… vượt quá liều lượng đã được khuyến cáo cũng chính là những yếu tố gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường nước mặt và nước ngầm do hóa chất bị tồn dư.

Thậm chí, một số bà con nông dân còn sử dụnưg những loại hóa chất bị cấm như thuốc trừ sâu Monitor, Thiodol … điều này không chỉ dẫn đến việc ô nhiễm nước mà còn vô cùng độc hại cho các bà con nông dân sử dụng, nhất là khi các bạn không được trang bị dụng cụ bảo hộ lao động.

Ngoài ra, việc cất giữ, bảo quản các loại thuốc trừ sâu không đúng cách, bày ở khắp nơi trong nhà cũng có thể khiến nguồn nước sinh hoạt bị nhiễm độc. Hoặc, việc vứt bỏ bừa bãi những vỏ chai đựng hóa chất bảo vệ thực vật sau khi sử dụng bừa bãi xuống các bờ ruộng, kênh rạch cũng là yếu tố gây ô nhiễm nguồn nước.

Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước từ sản xuất công nghiệp

Nước thải và rác thải từ các hoạt động sản xuất công nghiệp phần lớn đều được xả trực tiếp ra các ao hồ, sông suối mà chưa qua bước xử lý. Do đó, đây cũng chính là một trong những nguyên nhân chủ chốt gây ra ô nhiễm môi trường nước.

Trong nước thải công nghiệp có chứa rất nhiều những anion gây nên ô nhiễm môi trường nước là Cl-, PO43, SO42-, Na+, K+ và vô số những hợp chất kim loại nặng khác mang độc tính cao như Pb, Cd, As, Hg, Sb, Cr, F… chúng sẽ dần hòa tan trong nước, khiến nguồn nước bị thay đổi tính chất theo chiều hướng độc hại.

Việc ô nhiễm môi trường nước nguyên nhân từ các khu công nghiệp còn do sự nhận thức, ý thức trách nhiệm bảo vệ môi trường của những chủ đầu tư, một số cơ quan, tổ chức và cộng động dân cư còn khá hạn chế, họ chỉ chú trọng vào lợi ích kinh tế và xem nhẹ vấn đề bảo vệ môi trường xung quanh, vì thế tình trạng nước nhiễm bẩn là điều tất nhiên xảy ra.

Nguyên nhân ô nhiễm môi trường nước từ rác thải sinh hoạt

Cùng với những hoạt động sản xuất nông nghiệp, công nghiệp thì rác thải sinh hoạt cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra ô nhiễm nguồn nước, môi trường nước mà các bạn phải biết.

Đó là những loại rác thải sinh hoạt từ những hộ gia đình, trường học, khu dân cư, bệnh viện,… được xả trực tiếp ra môi trường bên ngoài mà chưa được qua các bước xử lý an toàn.

Trong khi đó nước thải sinh hoạt luôn chứa một lượng lớn những ion gây ô nhiễm môi trường nước như PO43, Na+, K+, Cl-, SO42- và những chất hữu cơ dễ bị phân hủy sinh học (dầu mỡ, chất dinh dưỡng, chất rắn, protein, cacbohydrat). Mức xả thải chưa qua xử lý càng lớn thì sự ô nhiễm môi trường nước càng nghiêm trọng.

Ngoài những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước ở trên thì nguồn nước bị ô nhiễm còn do những yếu tố tự nhiên như tuyết tan, mưa, giông bão, lũ lụt … đưa những chất bẩn, sinh vật có hại vào môi trường nước gây ô nhiễm.

Nguyên nhân ô nghiễm môi trường từ con người

Mỗi ngày đều có một lượng cực lớn rác thải sinh hoạt trong quá trình sinh hoạt, vệ sinh của con người từ những hộ gia đình, bệnh viện, khách sạn, cơ quan trường học thải ra môi trường mà không qua xử lý.

Thành phần cơ bản của nước thải sinh hoạt là những chất hữu cơ dễ bị phân hủy sinh học (cacbohydrat, protein, dầu mỡ, chất dinh dưỡng, chất rắn). Tùy theo mức sống và lối sống mà lượng nước thải cũng như tải lượng những chất có trong nước thải của mỗi người trong một ngày là khác nhau. Nói chung lại, mức sống càng cao thì lượng nước thải và tải lượng rác thải bị thải ra nguồn nước càng cao. Do đó các mầm bệnh sẽ có điều kiện để lây lan và gây ô nhiễm môi trường.

Nguyên nhân tạo từ con người và sản xuất tác động đến môi trường nước

Bất cứ một hiện tượng thiên nhiên nào làm giảm chất lượng nước đều bị coi là nguyên nhân gây ô nhiễm nước.

Ô nhiễm nước do mưa, lũ lụt, động đất,... hoặc do những sản phẩm từ hoạt động sống của sinh vật chưa kể xác chết của chúng.

Cây cối, sinh vật chết, chúng sẽ bị các vi sinh vật phân hủy thành chất hữu cơ. Một phần phân hủy sẽ ngấm vào lòng đất, sau đó sẽ ngấm sâu vào mạch nước ngầm, gây ô nhiễm nguồn nước hoặc theo dòng nước ngầm hòa vào dòng lớn.

Lụt lội có thể làm nước mất độ trong, khuấy động những chất bẩn, cáu cặn trong hệ thống cống rãnh, mang theo nhiều chất thải độc hại từ nơi đổ rác, và cuốn theo những loại hóa chất trước đây đã được cất giữ.

Lụt lội kéo dài có thể gây ô nhiễm nặng nề hơn do hóa chất dùng trong nông nghiệp, công nghiệp phế thải,... Ô nhiễm nguồn nước do những yếu tố tự nhiên (Núi lửa, bão lụt, xói mòn...) có thể sẽ rất nghiêm trọng.

Sự suy giảm chất lượng nước có thể do các đặc tính địa chất của nguồn nước, ví dụ như nguồn nước trên đất phèn thường chứa nhiều nhôm, sắt, nước lấy từ lòng đất thường sẽ chứa nhiều canxi...

Các hậu quả của việc ô nhiễm môi trường nước

Hậu quả của ô nhiễm môi trường nước để lại rất nhiều tác hại đến sức khỏe con người, hệ sinh vật sống dưới nước và cả nhữngthực vật trên cạn. Cụ thể:

Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nước

Hậu quả ô nhiễm nguồn nước cho sức khỏe con người

Hầu như ô nhiễm nước đều sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến sức khỏe của con người, động vật và thực vật. Ô nhiễm nguồn nước có thể sẽ không gây hại cho sức khỏe của chúng ta ngay lập tức nhưng có thể gây hại sau khi tiếp xúc trong thời gian lâu dài. Các dạng ô nhiễm nguồn nước khác nhau sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe theo những cách khác nhau:

Kim loại nặng từ những quá trình công nghiệp có thể tích lũy trong những hồ và sông gần đó. Chúng độc hại đối với các sinh vật biển như các loài cá và động vật có vỏ, và sau đó là cho những người ăn chúng. Kim loại nặng có thể làm trì hoãn sự phát triển, dẫn đến dị tật bẩm sinh ở trẻ sơ sinh và bệnh ung thư.

Chất thải công nghiệp thường có chứa rất nhiều hợp chất độc hại gây hại cho sức khỏe của thủy sản. Một số chất độc trong chất thải công nghiệp có thể chỉ có tác dụng nhẹ trong khi những chất độc khác có thể gây tử vong.

Các chất ô nhiễm từ nước thải thường dẫn đến những bệnh truyền nhiễm cho những loài thủy sinh và sinh vật trên cạn thông qua nước uống. Nước ô nhiễm vi sinh vật là một vấn đề lớn ở những nước đang phát triển, với những bệnh như dịch tả và sốt thương hàn là nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ sơ sinh.

Các hạt sunfat từ mưa axit có thể gây hại cho sức khỏe của sinh vật ở những sông và hồ có thể dẫn đến tử vong.

Các hạt lơ lửng trong nước ngọt sẽ làm giảm chất lượng nước uống cho con người và cả môi trường nước cho sinh vật biển. Các hạt lơ lửng đó thường có thể sẽ làm giảm lượng ánh sáng mặt trời xuyên qua nước, làm gián đoạn đáng kể sự phát triển của các loài thực vật quang hợp và vi sinh vật.

Hậu quả ô nhiễm nguồn nước cho nền kinh tế

Ô nhiễm nước có thể gây tổn hại cho nền kinh tế vì nó có thể tốn kém chi phí để xử lý và ngăn ngừa ô nhiễm. Chất thải không bị phân hủy nhanh chóng tích tụ trong nước và chảy vào những đại dương.

Ô nhiễm nước ngầm có thể được ngăn chặn bằng nhữngh ngăn chặn những chất ô nhiễm làm ô nhiễm những vùng nước gần đó. Có một số phương pháp xử lý nước dể dàng để ngăn ngừa ô nhiễm nguồn nước như: hóa chất, bộ lọc cát, bộ lọc sinh học

Những kỹ thuật đơn giản này tốn tiền để duy trì, nhưng những biện pháp phòng ngừa có chi phí rẻ hơn nhiều so với làm sạch nước ô nhiễm. Chi phí cho việc làm sạch ô nhiễm môi trường nước phụ thuộc vào nhiều yếu tố:

Vị trí ô nhiễm nguồn nước rất quan trọng trong việc xác định chi phí dọn dẹp sẽ là bao nhiêu. Nếu ô nhiễm nguồn nước ở khu vực thuận tiện di chuyển, thì chi phí dọn dẹp sẽ rẻ hơn.

Quy mô khu vực ô nhiễm môi trường nước cũng cần được xem xét, diện tích ô nhiễm càng lớn, chi phí cho việc làm sạch càng tốn kém.

Loại chất gây ô nhiễm nguồn nước cũng có thể có ảnh hưởng đến chi phí làm sạch, một số chất gây ô nhiễm khó làm sạch hơn những loại khác, và do đó đắt hơn.

Hậu quả của ô nhiễm môi trường nước đối với thực vật

Không chỉ ảnh hưởng đến hệ sinh vật sống dưới nước mà một trong nhữngtác hại của ô nhiễm nước còn ảnh hưởng đến đời sống của hệ thực vật trên cạn.

Cụ thể, dùng nước bị ô nhiễm để tưới tiêu cho cây trồng, hoa màu sẽ khiến chúng bị còi cọc, chậm phát triển. Nếu mức độ nhiễm bẩn của nước quá lớn còn làm thực vật bị chất hàng loạt, đất đai ngày càng bị cằn cỗi, dễ xói mòn.

Hậu quả của ô nhiễm nước đến chất lượng nước

Hậu quả của việc ô nhiễm môi trường nước là làm biến đổi chất lượng nguồn nước, bao gồm cả nguồn nước mặt và nguồn nước ngầm. Điều này khiến nước dùng cho sinh hoạt hàng ngày, vệ sinh cá nhất, phục vụ nông nghiệp và công nghiệp rơi vào tình trạng khan hiếm. Đây chính là một thảm họa vô cùng lớn đối với toàn thể nhân loại.

Xem thêm: Ô nhiễm môi trường đất là gì

Hậu quả của nguồn nước bị ô nhiễm

Biện pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước

Các biện pháp, giải pháp khắc phục ô nhiễm môi trường nước hiệu quả nhất là căn cứ vào nguyên nhân gây ra thực trạng này. Dưới đây là một cố nhữngh khắc phục ô nhiễm môi trường nước những bạn có thể tham khảo:

Xử lý nước thải đúng cách

Là một những để giảm mức ô nhiễm nguồn nước, cần có quy trình làm sạch kỹ thuật tiên tiến hơn. Một số những nước phát triển có nhà máy xử lý nước thải loại bỏ mầm bệnh.

Bảo trì, thay thế và sửa chữa cơ sở hạ tầng xử lý nước thải bị rò rỉ và bị lỗi.

Bể tự hoại trong gia đình cần đảm bảo xử lý trước tại chỗ nước thải trước khi thấm vào đất.

Thực hành nông nghiệp xanh

Nông dân có thể xây dựng và đưa vào thực hành những kế hoạch quản lý chất dinh dưỡng để hạn chế ứng dụng chất dinh dưỡng dư thừa do đó làm giảm khả năng ô nhiễm nước ngầm từ phốt phát và nitrat. Tác động của thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ có thể được quản lý bằng nhữngh sử dụng những kỹ thuật quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) như kiểm soát dịch hại sinh học để kiểm soát sâu bệnh và giảm thiểu sự phụ thuộc vào thuốc trừ sâu hóa học.

Biện pháp xử lý nguồn nước

Xử lý nước thải công nghiệp

Tất cả những ngành sản xuất nên đảm bảo họ có một cơ sở xử lý được thiết kế tốt, có thể ngăn ngừa ô nhiễm nước bằng nhữngh làm mát, xử lý và loại bỏ tất cả những thành phần độc hại của chất thải thải vào những vùng nước.

Luật pháp và chính sách chống ô nhiễm nước

Luật chống ô nhiễm nguồn nước ở Việt Nam cũng có thể thiết lập những biện pháp hạn chế hậu quả của ô nhiễm nước hàng đầu như nước thải và xử lý chất thải công nghiệp và quản lý rác thải. Những luật này nên được hướng đến những thị trường, ngành công nghiệp, bệnh viện, trường học và những hội đồng địa phương.

Nỗ lực cá nhân và những chiến dịch giáo dục

Có rất nhiều nhữngh để giáo dục mọi người về sự nguy hiểm và hậu quả ô nhiễm nguồn nước. Các cá nhân và tổ chức nhận thức được sự nguy hiểm của ô nhiễm môi trường nước có thể giáo dục gia đình, bạn bè và thậm chí cả xã hội thông qua những chiến dịch vận động để tạo ảnh hưởng trên quy mô lớn.

Trước thực trạng và nhữnghậu quả ô nhiễm nguồn nước ngày càng nghiêm trọng và khó kiểm soát tại những Thành phố lớn như Hà Nội, Tp. HCM và những tỉnh thành tại Việt Nam như hiện nay, để bảo vệ sức khỏe khỏi tác động xấu của ô nhiễm nguồn nước ăn uống sinh hoạt hàng ngày, nhiều gia đình đã sử dụng những thiết bị lọc nước gia đình: máy lọc nước, cây lọc nước nóng lạnh, thiết bị lọc đầu nguồn bảo đảm chất lượng nguồn nước sạch cho cơ thể.

Tags: Hậu quả ô nhiễm nguồn nước, Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước, Biện pháp khắc phục ô nhiễm nguồn nước, Thực trạng ô nhiễm nguồn nước, Ô nhiễm nguồn nước trên The giới, Viết đoạn văn về ô nhiễm nguồn nước, Thống kê về ô nhiễm nguồn nước, Bài luận về ô nhiễm nguồn nước