Ôn Thi Vào Lớp 10 Phần Tiếng Việt Từ Xét Về Cấu Tạo

Từ xét về cấu tạo (Ôn thi vào lớp 10 Văn phần Tiếng Việt)

• HOT Sale 40% sách cấp tốc Toán - Văn - Anh vào 10 ngày 12-12 trên Shopee mall

Trang trước Trang sau

Từ xét về cấu tạo (Ôn thi vào lớp 10 Văn phần Tiếng Việt)

I. Kiến thức cơ bản

1. Từ đơn: Là từ chỉ có một tiếng.

VD: Nhà, cây, trời, đất, đi, chạy…

2. Từ phức:Là từ do hai hoặc nhiều tiếng tạo nên.

VD: Quần áo, chăn màn, trầm bổng, câu lạc bộ, bâng khuâng…

Từ phức có 2 loại:

* Từ ghép: Gồm những từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa.

- Tác dụng: Dùng để định danh sự vật, hiện tượng hoặc dùng để nêu các đặc điểm, tính chất, trạng thái của sự vật.

* Từ láy: Gồm những từ phức có quan hệ láy âm giữa các tiếng.

- Vai trò: Tạo nên những từ tượng thanh, tượng hình trong miêu tả thơ ca… có tác dụng gợi hình gợi cảm.

II. Các dạng đề bài

1. Dạng bài tập 1 điểm:

Đề 1: Trong những từ sau, từ nào là từ ghép, từ nào là từ láy?

Ngặt nghèo, nho nhỏ, giam giữ, gật gù, bó buộc, tươi tốt, lạnh lùng, bọt bèo, xa xôi, cỏ cây, đưa đón, nhường nhịn, rơi rụng, mong muốn, lấp lánh.

Trả lời:

* Từ ghép: Ngặt nghèo, giam giữ, bó buộc, tươi tốt, bọt bèo, cỏ cây, đưa đón, nhường nhịn, rơi rụng, mong muốn.

* Từ láy: nho nhỏ, gật gù, lạnh lùng, xa xôi, lấp lánh.

Đề 2: Trong các từ láy sau đây, từ láy nào có sự “giảm nghĩa” và từ láy nào có sự “tăng nghĩa” so với nghĩa của yếu tố gốc?

Trăng trắng, sạch sành sanh, đèm đẹp, sát sàn sạt, nho nhỏ, lành lạnh, nhấp nhô, xôm xốp.

Trả lời:

* Những từ láy có sự “giảm nghĩa”: trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, lành lạnh, xôm xốp.

* Những từ láy có sự “tăng nghĩa”: sạch sành sanh, sát sàn sạt, nhấp nhô,

2. Dạng bài tập 2 điểm:

Đề 1. Đặt câu với mỗi từ: nhỏ nhắn, nhẹ nhàng, nhẹ nhõm, nhỏ nhẻ.

Trả lời:

- Bạn Hoa trông thật nhỏ nhắn, dễ thương.

- Bà mẹ nhẹ nhàng khuyên bảo con.

- Làm xong công việc, nó thở phào nhẹ nhõm như trút được gánh nặng.

- Bạn Hoa ăn nói thật nhỏ nhẻ.

Đề 2:

a. Gạch chân các từ tượng hình trong đoạn thơ sau:

“Chú bé loắt choắt Cái sắc xinh xinh Cái chân thoăn thoắt Cái đầu nghênh nghênh” (Tố Hữu, Lượm)

b. Cho biết tác dụng của các từ tượng hình trong đoạn thơ?

Trả lời:

a. Các từ tượng hình trong đoạn thơ:

- loắt choắt, thoăn thoắt, nghênh nghênh.

b. Các từ tượng hình (loắt choắt, thoăn thoắt, nghênh nghênh) đã góp phần khắc hoạ một cách cụ thể và sinh động hình ảnh Lượm một chú bé liên lạc, gan dạ, dũng cảm.

3. Dạng đề 3 điểm:

Đề 1:

Cho các từ sau: lộp bộp, róc rách, lênh khênh, thánh thót, khệnh khạng, ào ạt, chễm chệ, đồ sộ, lao xao, um tùm, ngoằn ngoèo, rì rầm, nghênh ngang, nhấp nhô, chan chát, gập ghềnh, loắt choắt, vèo vèo, khùng khục, hổn hển.

Em hãy xếp các từ trên vào 2 cột từ tượng hình và tượng thanh tương ứng trong bảng.

Trả lời:

Từ tượng thanh	Từ tượng hình
- Lộp bộp, róc rách, thánh thót, ào ào, lao xao, rì rầm, chan chát, vèo vèo, khùng khục, hổn hển	- Lênh khênh, khệnh khạng, chễm chệ, đồ sộ, um tùm, ngoằn ngoèo, nghênh ngang, nhấp nhô, gập ghềnh, loắt choắt.

Xem thêm các bài viết ôn thi vào lớp 10 môn Văn hay khác:

• Ôn thi vào lớp 10 phần Tiếng Việt: Từ xét về nguồn gốc
• Ôn thi vào lớp 10 phần Tiếng Việt: Từ xét về nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ
• Ôn thi vào lớp 10 phần Tiếng Việt: Các biện pháp tu từ từ vựng
• Ôn thi vào lớp 10 phần Tiếng Việt: Từ loại Tiếng Việt
• Ôn thi vào lớp 10 phần Tiếng Việt: Cụm từ
• Ôn thi vào lớp 10 phần Tiếng Việt: Thành phần câu
• Ôn thi vào lớp 10 phần Tiếng Việt: Các kiểu câu

👉 Giải bài nhanh với AI Hay:

Để học tốt lớp 10 các môn học sách mới:

• Giải bài tập Lớp 10 Kết nối tri thức
• Giải bài tập Lớp 10 Chân trời sáng tạo
• Giải bài tập Lớp 10 Cánh diều

• HOT 1000+ Đề thi cuối kì 1 file word cấu trúc mới 2025 Toán, Văn, Anh... lớp 1-12 (chỉ từ 60k)

Tủ sách VIETJACK luyện thi vào 10 cho 2k11 (2026):

• Bộ 50 đề thi vào 10 Toán, Văn, Anh 2026(250 trang - từ 99k/1 cuốn)
• Cấp tốc 7,8,9+ Toán Văn Anh thi vào 10 (400 trang -từ 119k)
• Giải mã đề thi vào 10 theo đề Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh (300 trang - từ 99k/1 cuốn)

• Hơn 20.000 câu trắc nghiệm Toán,Văn, Anh lớp 9 có đáp án

ĐỀ THI, GIÁO ÁN, SÁCH ĐỀ THI DÀNH CHO GIÁO VIÊN VÀ PHỤ HUYNH LỚP 9

Bộ giáo án, bài giảng powerpoint, đề thi dành cho giáo viên và sách dành cho phụ huynh tại https://tailieugiaovien.com.vn/ . Hỗ trợ zalo VietJack Official

Tổng đài hỗ trợ đăng ký : 084 283 45 85

Giáo án, bài giảng powerpoint Văn, Toán, Lí, Hóa....

4.5 (243)

799,000đs

199,000 VNĐ

Đề thi vào 10 Toán Văn Anh của Hà Nội, Tp.Hồ Chí Minh... có lời giải

4.5 (243)

799,000đ

199,000 VNĐ

Sách Toán - Văn- Anh 6-7-8-9, luyện thi vào 10

4.5 (243)

199,000đ

99.000 - 149.000 VNĐ

xem tất cả

Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS. Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Loạt bài Ôn thi vào lớp 10 môn Ngữ Văn được các Giáo viên hàng đầu biên soạn bám sát kiến thức trọng tâm, hệ thống lại câu hỏi phần Tiếng Việt, các tác phẩm văn học, bài thơ có trong đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Văn.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Trang trước Trang sau Đề thi, giáo án lớp 9 sách mới các môn học

• Giáo án lớp 9 (các môn học)
• Giáo án điện tử lớp 9 (các môn học)
• Giáo án Toán 9
• Giáo án Ngữ văn 9
• Giáo án Tiếng Anh 9
• Giáo án Khoa học tự nhiên 9
• Giáo án Vật Lí 9
• Giáo án Hóa học 9
• Giáo án Sinh học 9
• Giáo án Địa Lí 9
• Giáo án Lịch Sử 9
• Giáo án GDCD 9
• Giáo án Tin học 9
• Giáo án Công nghệ 9
• Đề thi lớp 9 (các môn học)
• Đề thi Ngữ Văn 9 (có đáp án)
• Đề thi Toán 9 (có đáp án)
• Đề thi Tiếng Anh 9 mới (có đáp án)
• Đề thi Tiếng Anh 9 (có đáp án)
• Đề thi Khoa học tự nhiên 9 (có đáp án)
• Đề thi Lịch Sử và Địa Lí 9 (có đáp án)
• Đề thi GDCD 9 (có đáp án)
• Đề thi Tin học 9 (có đáp án)
• Đề thi Công nghệ 9 (có đáp án)