Phạm Tội Gì Thì Bị Tử Hình? Trường Hợp Nào Không Bị Tử Hình?

Tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một số tội nhất định. Cùng Hieuluat tìm hiểu đó là những tội gì? Mục lục bài viết

• Phạm tội gì phải đối mặt với bản án tử hình?
• Ai không bị áp dụng hình phạt tử hình?
• Án tử hình được thi hành thế nào?

Câu hỏi: Xin hỏi pháp luật hiện hành áp dụng hình phạt tử hình với những tội danh nào? Những ai được miễn hình phạt tử hình?

Phạm tội gì phải đối mặt với bản án tử hình?

Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015 quy định: Tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật này quy định.

Tử hình là một trong những loại hình phạt trong bộ luật hình sự bên cạnh các hình phạt khác như cảnh cáo, cải tạo không giam giữ, tù có thời hạn, tù chung thân... Tuy nhiên khác với các loại hình phạt khác tử hình là một loại hình phạt đặc biệt, hình phạt tử hình có những đặc điểm riêng so với các loại hình phạt khác cụ thể như sau:

- Tử hình là hình phạt nghiêm khắc nhất trong hệ thống hình phạt.

- Hình phạt tử hình có mục đích phòng ngừa tái phạm tội mới từ phía người bị kết án một cách triệt để nhưng không có mục đích giáo dục người bị kết án.

- Hình phạt tử hình có khả năng đạt được hiệu quả cao trong phòng ngừa chung;

- Hình phạt tử hình là hình phạt không có khả năng khắc phục khi bị quyết định sai.Tại Việt Nam cũng như nhiều nước trên thế giới đang duy trì hình phạt tử hình và coi đây là một biện pháp cần thiết để trừng trị, răn đe và phòng ngừa các tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Tuy nhiên, việc hạn chế quy định, áp dụng hình phạt tử hình và tiến đến xóa bỏ hình phạt này là xu thế khách quan.

Vì thế, Bộ luật Hình sự từ năm 1985 đến nay đã có nhiều thay đổi trong quy định về hình phạt tử hình. Các lần sửa đổi, thay thế, Bộ luật Hình sự đều thu hẹp diện các tội danh có quy định hình phạt tử hình; quy định chặt chẽ hơn các điều kiện áp dụng hình phạt tử hình và mở rộng diện đối tượng không áp dụng, không thi hành hình phạt tử hình. Văn bản có hiệu lực hiện hành là Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi năm 2017 quy định 18 tội danh có khung hình phạt tử hình, bao gồm:

1. Điều 108. Tội phản bội Tổ quốc

2. Điều 109. Tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân

3. Điều 110. Tội gián điệp

4. Điều 112. Tội bạo loạn

5. Điều 113. Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân

6. Điều 114. Tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

7. Điều 123. Tội giết người

8. Điều 142. Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi

9. Điều 194. Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh

10. Điều 248. Tội sản xuất trái phép chất ma túy

11. Điều 249. Tội tàng trữ trái phép chất ma túy

12. Điều 251. Tội mua bán trái phép chất ma túy

13. Điều 299. Tội khủng bố

14. Điều 353. Tội tham ô tài sản

15. Điều 354. Tội nhận hối lộ

16. Điều 421. Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược

17. Điều 422. Tội chống loài người

18. Điều 423. Tội phạm chiến tranh

Tuy nhiên, không phải cứ phạm các tội này sẽ bị tử hình. Tòa án sẽ quyết định mức hình phạt dựa trên quy định của Bộ luật này, cân nhắc tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội, các tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Hiện nay, Việt Nam không còn tử hình bằng bắn súng (Ảnh minh họa)

Ai không bị áp dụng hình phạt tử hình?

Theo Điều 40 Bộ luật Hình sự 2015, không áp dụng hình phạt tử hình đối với những đối tượng sau đây:

- Người dưới 18 tuổi khi phạm tội;

- Phụ nữ có thai;

- Phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;

- Người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử.Ngoài ra, pháp luật cũng yêu cầu không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;- Người đủ 75 tuổi trở lên;

- Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.Ngoài ra, theo Luật Thi hành án hình sự 2019, Hội đồng thi hành án tử hình quyết định hoãn thi hành án tử hình nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Có lý do bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan;

- Ngay trước khi thi hành án người bị kết án tử hình khai báo những tình tiết mới về tội phạm.

Án tử hình được thi hành thế nào?

Hiện nay, người bị thi hành án tử hình được tiêm thuốc độc. Theo Nghị định 43/2020, thuốc tiêm để sử dụng cho thi hành án tử hình bao gồm một liều có 03 loại:

- Thuốc làm mất tri giác;

- Thuốc làm liệt hệ vận động;

- Thuốc làm ngừng hoạt động của tim.

Cán bộ trực tiếp thi hành án tử hình chịu trách nhiệm thực hiện các bước sau:

- Chuẩn bị đủ 03 liều thuốc (trong đó có 02 liều dự phòng);

- Xác định tĩnh mạch để thực hiện tiêm; trường hợp không xác định được tĩnh mạch thì báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình để yêu cầu bác sĩ hỗ trợ xác định tĩnh mạch;

- Đưa kim tiêm đã nối sẵn với ống truyền thuốc vào tĩnh mạch đã được xác định theo quy trình:

Bước 1: Tiêm thuốc làm mất tri giác.

Sau khi tiêm thuốc xong, cán bộ chuyên môn thực hiện thi hành án tử hình phải tiến hành kiểm tra, nếu người bị thi hành án tử hình chưa mất tri giác thì tiếp tục tiêm thuốc cho đến khi họ mất tri giác.

Bước 2: Tiêm thuốc làm liệt hệ vận động.

Bước 3: Tiêm thuốc làm ngừng hoạt động của tim.

- Kiểm tra hoạt động tim của người bị thi hành án tử hình qua máy điện tâm đồ. Trường hợp sau 10 phút mà người bị thi hành án tử hình chưa chết, cán bộ kiểm tra phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình để ra lệnh sử dụng thuốc dự phòng;

Mỗi lần tiêm thuốc sau 10 phút mà người bị thi hành án tử hình chưa chết, cán bộ kiểm tra phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình để ra lệnh tiếp tục sử dụng liều thuốc dự phòng tiêm lần thứ hai, thứ ba;

Trường hợp tiêm hết liều thuốc thứ ba sau 10 phút mà người bị thi hành án chưa chết thì Đội trưởng Đội thi hành án phải báo cáo Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình ra quyết định tạm dừng thi hành án.

Trên đây là giải đáp phạm tội gì thì bị tử hình? Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 19006192 để được hỗ trợ.

>> 2 trường hợp hoãn thi hành án tử hình vì lí do bất khả kháng