Phật Giáo Hòa Hảo – Wikipedia Tiếng Việt

Phật giáo Hòa Hảo là một tông phái Phật giáo do Huỳnh Phú Sổ khai lập năm Kỷ Mão 1939,[1] lấy pháp môn "Học Phật – Tu Nhân" làm căn bản và chủ trương tu hành tại gia (Tại gia cư sĩ). Tôn giáo này lấy nền tảng là Đạo Phật, kết hợp với những bài sấm kệ do chính Huỳnh Phú Sổ biên soạn.

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Phật giáo Hòa Hảo ra đời tại làng Hòa Hảo, quận Tân Châu, tỉnh Châu Đốc[a] vào năm 1939 do Huỳnh Phú Sổ sáng lập.[2]

Huỳnh Phú Sổ, còn được gọi là "Đức Huỳnh Giáo chủ",[3] "Thầy Tư Hoà Hảo",[4] khi đó chưa đầy 18 tuổi, tuyên bố mình là bậc "Sinh nhi tri", biết được quá khứ nhìn thấu tương lai, được thọ mệnh cùng với Phật A-di-đà và Phật Thích-ca Mâu-ni, xuống hạ giới có nhiệm vụ truyền bá cho dân chúng tư tưởng Bửu Sơn Kỳ Hương để Chấn hưng Phật giáo, cứu độ chúng sinh khỏi sông mê, biển khổ và "đưa nhân loại đi vào vòng hạnh phúc".[5]

Ông chữa bệnh cho người dân bằng các bài thuốc nam do ông kê toa, đồng thời qua đó ông truyền dạy giáo lý bằng những bài sám giảng (còn gọi là sấm giảng) do ông soạn thảo.[6] Vì vậy chỉ trong vòng 2 năm từ 1937 đến 1939 số người tin theo ông đã khá đông và ông trở nên nổi tiếng khắp vùng.[7]

Ngày 18 tháng 5 năm Kỷ Mão (tức 5 tháng 7 năm 1939), Huỳnh Phú Sổ bắt đầu khai đạo,[8] khi ông chưa tròn 20 tuổi. Nơi tổ chức lễ khai đạo chính là gia đình ông. Ông đã lấy tên ngôi làng Hòa Hảo nơi mình sinh ra để đặt tên cho tôn giáo mới của mình: Phật giáo Hòa Hảo.[9]

Kể từ đó, ông lần lượt làm nhiều bài thơ ca, sau được tập hợp lại thành các bài sấm,[4] nội dung cốt lõi là giáo lý của Đức Phật Thích Ca.[10] Có tất cả 6 tác phẩm sấm được ông để lại, đã có 800.000 bản được xuất bản cho đến năm 1965 và 1 triệu bản cho đến năm 1975.[11]

Quan điểm dân tộc cơ bản được Huỳnh Phú Sổ truyền bá là "Ân" nhớ ơn đất nước, nhớ ơn cha ông, trách nhiệm và bổn phận của người con đối với quê hương là bảo vệ và xây dựng tốt đẹp.[10] Đạo Hòa Hảo có thái độ chống Pháp,[2] nhưng cũng có thái độ chống Việt Minh nên được Pháp trang bị quân sự, về sau cũng hoạt động lấn dần sang chính trị. Hòa Hảo bị chính quyền của Ngô Đình Diệm đàn áp nhưng sau khi tổng thống này bị lật đổ thì Hòa Hảo hoạt động chính trị trở lại.[1] Hòa Hảo bị lực lượng Việt Minh xem như một lực lượng tôn giáo - chính trị bất hảo với cuộc kháng chiến của họ.[12]

Các ngày lễ tết

[sửa | sửa mã nguồn]

Các ngày Lễ kỷ niệm trong Đạo đều tổ chức vào ngày âm lịch. Trong một năm, theo âm lịch đạo Hòa Hảo có các ngày lễ, Tết chính:

• Ngày 1 tháng Giêng: Tết Nguyên Đán
• Ngày Rằm tháng Giêng: Lễ Thượng Nguyên
• Ngày 25 tháng 2: ngày Đức Huỳnh Giáo chủ vắng mặt
• Ngày 8 tháng 4: Lễ Phật đản
• Ngày 18 tháng 5: Lễ Khai sáng Đạo Phật giáo Hoà Hảo
• Ngày Rằm tháng 7: Lễ Trung Nguyên, Vu Lan Báo Hiếu
• Ngày 12 tháng 8: Vía Phật Thầy Tây An
• Ngày Rằm tháng 10: Lễ Hạ Ngươn
• Ngày 17 tháng 11: Lễ Phật A-di-đà
• Ngày 25 tháng 11: Lễ Đản Sinh Đức Huỳnh Giáo chủ.
• Ngày 8 tháng Chạp: Lễ Phật thành đạo

Lãnh đạo

[sửa | sửa mã nguồn]

Hòa Hảo trong nước hiện tại do Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo quản lý, được tổ chức từ trung ương tới địa phương. Tại cấp trung ương (gọi là cấp toàn đạo) là Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo[13]. Cấp cơ sở ở phường, xã, thị trấn là các Ban Trị sự Phật giáo Hoà Hảo cơ sở[14]. Chức vụ Trưởng Ban Trị sự Trung ương là người đứng đầu toàn bộ Phật giáo Hòa Hảo trong nước.

Hiện nay Trưởng Ban Trị sư Trung ương Giáo hội Phật giáo Hòa Hảo là ông Nguyễn Tấn Đạt, đảm nhiệm từ năm 2019 đến nay[15]. Phó Trưởng Ban Thường trực là ông Nguyễn Huy Diễm.

Các tín đồ tiêu biểu

[sửa | sửa mã nguồn]

• Huỳnh Phú Sổ[16]: người sáng lập và là giáo chủ đầu tiên của Phật giáo Hòa Hảo
• Huỳnh Thanh Mậu[17]: em trai của Huỳnh Phú Sổ
• Nguyễn Xuân Thiếp[18]
• Huỳnh Thị Kim Biên[19]: em gái của Huỳnh Phú Sổ, sau này lãnh đạo Giáo hội

Các nhóm cộng tác với Pháp, Hoa Kỳ và Việt Nam Cộng hòa

[sửa | sửa mã nguồn]

• Trần Văn Soái: thủ lĩnh quân phiệt tại Cái Vồn, Vĩnh Long
• Lâm Thành Nguyên: thủ lĩnh quân phiệt tại Cái Dầu, Châu Đốc
• Lê Quang Vinh: thủ lĩnh quân phiệt tại Thốt Nốt, Long Xuyên
• Nguyễn Giác Ngộ: thủ lĩnh quân phiệt tại Chợ Mới, Long Xuyên
• Lương Trọng Tường[20]
• Huỳnh Văn Nhiệm[21]
• Nguyễn Long Thành Nam[22]: chính khách Việt nam Cộng hòa

Các nhóm cộng tác với Việt Minh và chính quyền Việt Nam ngày nay

[sửa | sửa mã nguồn]

• Huỳnh Thiện Từ[23]: chính khách của Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam
• Huỳnh Thị Từ Tâm[24]: mẹ của tướng Lê Quang Vinh, sau khi con bị xử tử thì tham gia Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam, từng giữ chứ Phó Chủ tịch Mặt trận tại An Giang
• Nguyễn Văn Tôn : người phất cao ngọn cờ đại đoàn kết dân tộc,tôn giáo
• Nguyễn Tấn Đạt: Trưởng Ban Trị sự Trung ương Giáo hội Phật Giáo Hòa Hảo từ 2019
• Nguyễn Huy Diễm : Phó trưởng ban trị sự Trung Ương Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo

Hình ảnh

[sửa | sửa mã nguồn]

• Bửu Sơn Tự tại Thị xã Sông Cầu (Phú Yên). Hiện nay, đây là ngôi thờ của đạo xa nhất ở Việt Nam, tính từ nơi khai sáng đạo là huyện Phú Tân.
• Một buổi thuyết giảng.
• Một phòng thuốc Nam miễn phí.
• Phát hàng cứu trợ cho đồng bào nghèo bị thiên tai.

Ghi chú

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ nay thuộc thị trấn Phú Mỹ, huyện Phú Tân, tỉnh An Giang

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ a b Trần Hoàng Diệu, Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Quang Ân 2005, tr. 1057.
2. ^ a b Dương Trung Quốc 2000, tr. 301.
3. ^ Huỳnh Ngọc Trảng 2002, tr. 50.
4. ^ a b Nguyễn Đăng Duy 2001, tr. 274, 275.
5. ^ Bách khoa tri thức phổ thông (2000), tr. 1103
6. ^ Trần Hoàng Diệu, Nguyễn Anh Tuấn 2005, tr. 790.
7. ^ Thích Nhật Từ 2020, tr. 248.
8. ^ Dương Kinh Quốc 1989, tr. 94, 95.
9. ^ Lê Trọng Văn 1989, tr. 113.
10. ^ a b Thích Nhật Từ 2020, tr. 331.
11. ^ Cao Thế Dung 1996, tr. 685.
12. ^ Lê Ngọc Bốn 2002, tr. 96, 97.
13. ^ https://hcmussh.edu.vn/news/item/6652
14. ^ https://hcmussh.edu.vn/news/item/6652
15. ^ https://phatgiaohoahao.org.vn/news/?ID=2019&CatID=44
16. ^ https://btgcp.gov.vn/gioi-thieu-cac-to-chuc-ton-giao-da-duoc-cong-nhan/khai-quat-lich-su-hinh-thanh-va-phat-trien-cua-giao-hoi-phat-giao-hoa-hao-postvongv4mqKL.html
17. ^ https://hoahao.org/p74a4024/i-than-the
18. ^ https://thuvienhoasen.org/a37493/nhin-lai-cuoc-xung-dot-giua-viet-minh-va-phat-giao-hoa-hao
19. ^ https://btgcp.gov.vn/gioi-thieu-cac-to-chuc-ton-giao-da-duoc-cong-nhan/khai-quat-lich-su-hinh-thanh-va-phat-trien-cua-giao-hoi-phat-giao-hoa-hao-postvongv4mqKL.html
20. ^ https://www.luatkhoa.com/2019/08/lich-su-thang-tram-va-day-bi-kich-cua-phat-giao-hoa-hao/
21. ^ https://www.luatkhoa.com/2019/08/lich-su-thang-tram-va-day-bi-kich-cua-phat-giao-hoa-hao/
22. ^ https://hoahao.org/a280/vai-net-ve-tac-gia-nguyen-long-thanh-nam#:~:text=%C3%94ng%20Nguy%E1%BB%85n%20Long%20t%E1%BB%B1%20Th%C3%A0nh,%C4%90%E1%BA%A1o%20ph%C3%A1p%20v%C3%A0%20D%C3%A2n%20t%E1%BB%99c.
23. ^ https://dms.luutru.gov.vn/files/ecm/source_files/2017/07/03/mattrantoquoc-104530-030717-75.pdf&ved=2ahUKEwjf3O_b5OyHAxVpsFYBHasYFCQQFnoECCIQAQ&usg=AOvVaw3NbWu3PYENlU35B1bY5QY8
24. ^ https://vass.gov.vn/noidung/tintuc/Lists/DaoTaoSauDaiHoc/Attachments/617/Tai%2520lieu%2520tinh%2520than%2520yeu%2520nuoc%2520gan%2520bo%2520dong%2520hanh%2520cung%2520dan%2520toc%2520cua%2520cac%2520ton%2520giao%2520Viet%2520Nam.pdf&ved=2ahUKEwjf3O_b5OyHAxVpsFYBHasYFCQQFnoECB0QAQ&usg=AOvVaw39s_C1d9PoVdnVFAlL8myf

Tham khảo

[sửa | sửa mã nguồn]

• Bách khoa tri thức phổ thông (2000), Nhà xuất bản Văn hóa thông tin.
• Cao Thế Dung (1996). Việt Nam huyết lệ sử: từ triều Nguyễn đến thực dân Pháp, Thiên Chúa giáo, Vatican, Phật giáo, Văn thân, quốc gia, cộng sản, Cao Đài, Hòa Hảo, Mỹ, và Hoa kiều. Nhà xuất bản Đồng Hương.
• Dương Kinh Quốc (1989). Việt Nam: những sự kiện lịch sử, 1858-1945, Tập 4. Nhà xuất bản Khoa học xã hội.
• Dương Trung Quốc (2000). Việt Nam, những sự kiện lịch sử, 1919-1945. Nhà xuất bản Giáo dục.
• Huỳnh Ngọc Trảng (2002). Sổ tay hành hương đất phương Nam. Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh.
• Lê Ngọc Bốn (2002). Lịch sử lực lượng An ninh, 1945-1954: sơ thảo. Nhà xuất bản Công an nhân dân.
• Lê Trọng Văn (1989). Những bí ẩn lịch sử dưới chế độ Ngô Đình Diệm. Nhà xuất bản Mẹ Việt-Nam.
• Nguyễn Đăng Duy (2001). Các hình thái tín ngưỡng tôn giáo ở Việt Nam. Nhà xuất bản Văn hóa-thông tin.
• Thích Nhật Từ (2020). Các hệ phái Phật giáo và tôn giáo mới tại vùng Nam bộ. Tủ sách Đạo Phật Ngày Nay. ISBN 9786043184761.
• Trần Hoàng Diệu, Nguyễn Anh Tuấn (2005). Địa chí Tiền Giang, Tập 1. Ban tuyên giáo tỉnh ủy Tiền Giang và Trung tâm Unesco thông tin tư liệu lịch sử và văn hóa Việt Nam.
• Trần Hoàng Diệu, Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Quang Ân (2005). Địa chí Tiền Giang, Tập 2. Ban tuyên giáo tỉnh ủy Tiền Giang và Trung tâm Unesco thông tin tư liệu lịch sử và văn hóa Việt Nam.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)

Đọc thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Savani, A. M. Visage et images du Sud Viet-Nam. Saigon: Imprimerie française d'Outre-mer, 1955.
• Huỳnh Phú Sổ, Sấm Giảng Thi Văn Giáo Lý Toàn Bộ

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Phật giáo
• Chùa Tây An
• Đảng Dân chủ Xã hội Việt Nam

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

• Trang web của Ban Trị Sự Trung ương Phật giáo Hòa Hảo Lưu trữ 2013-02-02 tại Wayback Machine
• Tư liệu Phật giáo Hoà Hảo Trên web Văn nghệ sông Cửu Long.
• Trang Phật giáo Hòa Hảo hải ngoại

x t s Tôn giáo và tín ngưỡng tại Việt Nam
Thời kì	Thần thoại Bắc thuộc Thế kỷ 10 Lý Trần Lê sơ Mạc Đàng Ngoài Đàng Trong Nguyễn
Danh sách	Kitô giáo Chính thống giáo Công giáo* Cơ Đốc Phục Lâm* Mặc Môn* Tin Lành* Phật giáo* Bắc tông Khất sĩ Nam tông Tín ngưỡngdân gian Phồn thực Thờ Mẫu Sùng bái tự nhiên Tứ pháp Thờ động vật cá Ông chó hổ theo tỉnh thành ngựa rắn theo tỉnh thành Thờ người Thờ Đức Thánh Trần Thờ thành hoàng Thờ tổ nghề sân khấu Thờ tổ tiên Thờ vua Hùng Tứ bất tử Khác Bahá'í* Bà-la-môn* Bửu Sơn Kỳ Hương* Cao Đài* Chăm Bani Đạo Dừa Đạo Ông Trần Do Thái giáo Đạo giáo Hiếu Nghĩa Tà Lơn* Hòa Hảo* Quán Âm Pháp môn Hồi giáo* Chăm Islam Minh Đạo Minh Sư Đạo* Minh Lý Đạo* Nho giáo Pháp Luân Công Phật giáo Tứ Ân Hiếu Nghĩa* Tịnh độ cư sĩ Phật hội*
Liên quan	Ban Tôn giáo Chính phủ Tự do tôn giáo
*: 16 tôn giáo được Nhà nước Việt Nam công nhận chính thức