Phẫu Thuật Thoát Vị đĩa đệm Cột Sống Thắt Lưng L4 L5, L5 S1

Xuất phát từ vai trò quan trọng của sống đối cột với cơ thể nên khi đề cập đến phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, hầu hết người bệnh đều có tâm lý e ngại. Vậy khi nào phải mổ thoát vị đĩa đệm, có nguy hiểm không, chăm sóc thế nào? Mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Xương sống đảm nhiệm chức năng nâng đỡ toàn bộ cơ thể và hình thành bộ “áo giáp” để các cơ quan nội tạng bám vào. Trong đó, do vị trí đặc thù nằm ở “bản lề” nên 5 đốt sống L1 – L5 rất dễ bị hư hại, điển hình nhất là thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, tình trạng rò rỉ một số vật chất bên trong khiến cho người bệnh đau nhức, tê mỏi và nặng nhất là liệt nửa người nếu không được xử lý đúng và kịp thời.

1. Chỉ định mổ thoát vị đĩa đệm L4 – L5, L5 – S1
2. Quy trình thực hiện phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng
   1. Trước phẫu thuật
   2. Các phương pháp phẫu thuật thoát vị đĩa đệm ở lưng
   3. Sau phẫu thuật
3. Lưu ý trong sinh hoạt
4. Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không?

Chỉ định mổ thoát vị đĩa đệm L4 – L5, L5 – S1

Theo BS.CKI Kim Thành Tri (Khoa Cột sống – Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, BVĐK Tâm Anh TP.HCM), phẫu thuật thoát vị đĩa đệm lưng là một chỉ định quan trọng. Vì thế, trước khi đi đến quyết định này, các bác sĩ cần phải tiến hành thăm khám lâm sàng, cận lâm sàng và hội chẩn một cách nghiêm túc, cẩn thận.

Hầu hết các cơn đau do thoát vị đĩa đệm sẽ hết trong khoảng thời gian vài tuần đến vài tháng khi thực hiện điều trị bảo tồn bằng các phương pháp không phẫu thuật và hợp lý.kiểm soát cơn đau. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh nhân bị đau kéo dài hơn 6 – 12 tuần hoặc tình trạng rất nghiêm trọng nhưng lại không đáp ứng với các phương pháp điều trị bảo tồn như: dùng thuốc chống viêm không steroid; dùng thuốc giảm đau; tập thể dục hoặc vật lý trị liệu; tiêm steroid; nghỉ ngơi hoàn toàn… thì mổ cột sống thắt lưng là một lựa chọn hợp lý.

Mục tiêu của phương pháp phẫu thuật này là loại bỏ đĩa đệm bị tổn thương, đồng thời đảm bảo rằng rễ thần kinh và/hoặc tủy sống được giải nén. Phương pháp này có thể làm giảm bớt cơn đau lan tỏa và ngăn ngừa sự tiến triển của các biến chứng thần kinh như ngứa ran, tê mỏi và/hoặc biểu hiện yếu cánh tay.

Quy trình thực hiện phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Trước phẫu thuật

Để quá trình phẫu thuật thoát vị đĩa đệm diễn ra thuận lợi, an toàn, các chuyên gia sẽ tiến hành một số xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh bao gồm:

• Chụp X-quang: Hình ảnh được cung cấp này sẽ giúp bác sĩ khảo sát rõ tình trạng tổn thương các đĩa đệm, đốt sống và khớp của bệnh nhân.
• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): Những hình ảnh chụp cắt lớp cho thấy chi tiết hơn về ống sống và các cấu trúc xung quanh.
• Chụp cộng hưởng từ (MRI): Phương pháp này tạo ra hình ảnh 3D của tủy sống, rễ thần kinh và các đĩa đệm.
• Đo chỉ số điện cơ hoặc dẫn truyền thần kinh (EMG/NCS): Đo các xung điện dọc theo dây thần kinh và cơ.

Các xét nghiệm trên đây có vai trò giúp bác sĩ phẫu thuật xác định phương pháp tốt nhất cho bệnh nhân bên cạnh các thông tin đã có trước đó về vị trí đĩa đệm bị thoát vị, tuổi tác và sức khỏe tổng thể…

Ngoài thực hiện các biện pháp chẩn đoán hình ảnh, người bệnh cũng cần cung cấp cho bệnh viện một số giấy tờ mang tính chất thủ tục hành chính như: Chứng minh nhân dân (căn cước công dân), thẻ bảo hiểm y tế, văn bản xác nhận đồng ý phẫu thuật…

Các phương pháp phẫu thuật thoát vị đĩa đệm ở lưng

Sau khi hoàn tất hồ sơ, các bác sĩ sẽ đề nghị một trong những loại phẫu thuật đĩa đệm dưới đây. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, bạn có thể được áp dụng kết hợp nhiều phương pháp khác nhau trong cùng một ca mổ.

1. Phẫu thuật cắt cung sau cột sống

Đầu tiên, các bác sĩ sẽ tiến hành gây mê toàn thân và tiếp cận từ phía lưng, nơi đốt sống bị tổn thương để tạo một lỗ trong vòm đốt sống (lamina) nhằm giảm áp lực lên các rễ thần kinh của bệnh nhân. Các thao tác này được thực hiện thông qua một vết rạch nhỏ, đôi khi có sự hỗ trợ của kính hiển vi. Nếu cần, có thể loại bỏ lớp lamina. Đây được gọi là phương pháp cắt bỏ laminectomy.

2. Cắt bỏ vi mô

Đây là cách phẫu thuật thoát vị đĩa đệm L4-L5, L5-S1 phổ biến nhất cho những bất thường ở đốt sống lưng. Với phương pháp này, phần đĩa đệm gây áp lực lên rễ thần kinh của bạn sẽ được loại bỏ hoặc toàn bộ đĩa sẽ được lấy ra.

Bác sĩ phẫu thuật sẽ tiếp cận đĩa đệm thông qua một vết rạch ở lưng (hoặc cổ) của bạn. Nếu có thể, bác sĩ sẽ sử dụng một vết rạch nhỏ hơn và các dụng cụ đặc biệt để đạt được kết quả tương tự. Thủ thuật mới hơn, ít xâm lấn hơn này được gọi là phẫu thuật cắt bỏ vi mô.

3. Phẫu thuật đĩa đệm nhân tạo

Phương pháp này thường được sử dụng cho người bệnh có vấn đề về đĩa đệm ở lưng dưới. Tuy nhiên, phương pháp này không phải là lựa chọn tối ưu cho bệnh nhân viêm khớp, loãng xương hoặc có nhiều đĩa đệm bị thoái hóa. Khi thực hiện, bạn cũng được gây mê toàn thân. Bác sĩ phẫu thuật sẽ dùng các dụng cụ để đi vào cột sống qua một vết rạch ở bụng của bệnh nhân. Đĩa đệm bị hư hỏng sẽ được thay thế bằng đĩa nhân tạo làm từ nhựa và kim loại. Sau khi thực hiện, bạn có thể phải ở lại bệnh viện trong vài ngày.

4. Hợp nhất cột sống

Gây mê toàn thân là cần thiết để thực hiện phẫu thuật đĩa đệm lưng. Với phương pháp hợp nhất cột sống, hai hoặc nhiều đốt sống sẽ được hợp nhất vĩnh viễn với nhau. Điều này có thể được thực hiện bằng cách ghép xương từ một bộ phận khác của cơ thể bạn hoặc người hiến tặng. Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng cần đến vít, thanh kim loại hoặc nhựa được thiết kế phù hợp để hỗ trợ thêm. Điều này giúp làm bất động vĩnh viễn phần cột sống bị tổn thương của bạn.

Sau phẫu thuật

Phục hồi

Các phương pháp phẫu thuật đĩa đệm cột sống thắt lưng hoặc thay thế đĩa đệm nhân tạo có xu hướng phục hồi nhanh và ít đau hơn so với những cách còn lại. Vì thế, bệnh nhân có thể về nhà sớm hơn. Còn lại, hầu hết các bệnh nhân cần phải ở lại bệnh viện theo dõi một vài ngày.

Với các triệu chứng đau nhức, thông thường chúng sẽ biến mất khá nhanh sau khi phẫu thuật. Tình trạng đau cổ có thể mất nhiều thời gian hơn, đặc biệt là trong hoặc gần khu vực vừa được mổ. Các biểu hiện tê hoặc yếu ở cánh tay sẽ không còn xuất hiện sau vài tuần, vài tháng hoặc lâu hơn. Ngoài ra, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương rễ thần kinh do đĩa đệm gây ra, một số cơn đau, yếu và /hoặc tê ở cánh tay có thể vẫn tồn tại vĩnh viễn sau khi phẫu thuật.

Ở giai đoạn hậu phẫu, hầu hết các bệnh nhân đều sẽ được kê đơn nẹp cổ với độ dài khác nhau. Đồng thời, người bệnh cũng sẽ được khuyên hạn chế các hoạt động hoặc tránh thay đổi tư thế đột ngột và một số yêu cầu riêng, tùy theo tình trạng của từng người. Do đó, bạn nên hỏi bác sĩ phẫu thuật cột sống về quy trình chăm sóc hậu phẫu để thuận tiện cho bản thân và người chăm sóc.

Để giúp cột sống nhanh phục hồi, bạn nên chú ý: thay băng hàng ngày, dùng đai lưng cố định, không mang vác vật nặng, hạn chế đi thang bộ… Bạn cũng cần tập một số động tác như: cúi người, ưỡn người, nghiêng người để giãn cơ và tránh xơ dính. Bên cạnh đó, đừng quên ăn uống cân bằng, bổ sung thực phẩm nhiều đạm, rau xanh…

Phòng ngừa nguy cơ tái phát

Để giúp ngăn ngừa các vấn đề về lưng trong tương lai, nhất là nguy cơ thoát vị sau phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, các bác sĩ Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình BVĐK Tâm Anh TP.HCM khuyên bạn nên:

• Cố gắng duy trì cân nặng hợp lý để tránh gây áp lực cho cột sống.
• Luôn sử dụng các công cụ hỗ trợ vận động phù hợp.
• Tập vật lý trị liệu theo hướng dẫn để tăng cường sức khỏe cơ bụng và cơ lưng.

Lưu ý trong sinh hoạt

Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng nên tuân thủ các khuyến cáo dưới đây trong sinh hoạt hàng ngày để tránh gây hại cho cột sống:

• Thay đổi tư thế thường xuyên, tránh ngồi một chỗ quá lâu
• Tránh đứng nhiều, đứng lâu, mang vác nặng
• Vận động các khớp nhẹ từ 5-10 phút giúp thư giãn cột sống cổ, thắt lưng
• Ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng, nhiều rau xanh, sữa
• Tránh bia, rượu, thuốc lá
• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya và làm việc căng thẳng
• Tập luyện các môn thể thao phù hợp để tăng sức bền cho xương khớp
• Tầm soát sức khỏe định kỳ để có biện pháp can thiệp kịp thời

Phẫu thuật thoát vị đĩa đệm có nguy hiểm không?

Tất cả các cuộc phẫu thuật đều có một số rủi ro, biến chứng nhất định bao gồm:

• Nhiễm trùng
• Chảy máu
• Tổn thương thần kinh thêm (tỷ lệ xuất hiện biến chứng này là rất nhỏ)
• Nếu đĩa không được lấy ra, nó có thể bị vỡ một lần nữa hoặc nếu đã bị bệnh thoái hóa đĩa đệm, bạn có thể gặp các rắc rối khác với đĩa đệm.

Ngoài ra, sau phẫu thuật hợp nhất cột sống, dự kiến sẽ có một số độ cứng nhất định tại đốt phẫu thuật. Điều này có thể là tạm thời, nhưng đôi khi là vĩnh viễn. Tuy hầu hết mọi người đều phục hồi tốt sau khi phẫu thuật đĩa đệm, nhưng tính rủi ro sẽ phụ thuộc vào: chi tiết về cuộc phẫu thuật, tình trạng sức khỏe tổng thể…

Như đã đề cập ở trên, mọi sự can thiệp ngoại khoa đều có thể tiềm ẩn những biến chứng nhất định. Phẫu thuật đĩa đệm đốt sống lưng cũng không ngoại lệ. Bạn có thể đối mặt với nguy cơ nhiễm trùng và phải điều trị kháng sinh…; còn đau thắt lưng và thoái hóa tầng kế cận gần vị trí phẫu thuật…

Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa được các biến chứng của mổ thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng khi điều trị bởi đội ngũ các chuyên gia, bác sĩ giỏi chuyên môn, tận tâm với sự hỗ trợ của các trang thiết bị hiện đại như tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM.

Tìm hiểu thêm: Mổ thoát vị đĩa đệm tại TPHCM ở đâu tốt? Tiêu chí lựa chọn bệnh viện.

Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM có cơ cấu gồm 5 chuyên khoa: Khoa Chấn thương chỉnh hình, Khoa Cột sống, Khoa Nội cơ xương khớp, Khoa Phục hồi chức năng và Đơn vị Y học thể thao. Trung tâm với đội ngũ chuyên gia hàng đầu, luôn tự tin làm chủ những kỹ thuật điều trị, phẫu thuật chấn thương chỉnh hình tiên tiến bậc nhất thế giới hiện nay. Đơn cử là phẫu thuật khớp với: Phẫu thuật thay khớp háng superpath giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng sau mổ; Phẫu thuật thay khớp gối giúp bệnh nhân đi lại bình thường sau mổ. Đặc biệt nhất là Phẫu thuật điều trị cột sống với sự hỗ trợ của robot.

Bên cạnh đó, Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình còn được trang bị hệ thống máy móc, trang thiết bị chẩn đoán hình ảnh hiện đại như: máy chụp CT 768 lát cắt Somatom Drive, máy cộng hưởng từ thế hệ mới Magnetom Amira BioMatrix, máy đo mật độ xương, máy siêu âm…; hệ thống kính vi phẫu thuật Opmi Vario 700 Zeiss, bàn mổ Meera-Maquet hàng đầu thế giới… góp phần thăm khám, phát hiện tổn thương và phẫu thuật thành công, giúp giải phóng cho các bệnh nhân khỏi các cơn đau, yên tâm tận hưởng cuộc sống.

Để đặt lịch khám và điều trị với các chuyên gia đầu ngành tại Trung tâm Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội:
  • 108 Hoàng Như Tiếp, P.Bồ Đề, Q.Long Biên, Hà Nội
  • Hotline: 024 3872 3872 – 024 7106 6858
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM:
  • 2B Phổ Quang, P.2, Q.Tân Bình, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh – Quận 8:
  • 316C Phạm Hùng, P.5, Q.8, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7:
  • 25 Nguyễn Hữu Thọ, P.Tân Hưng, Q.7, TP.HCM
  • Hotline: 093 180 6858 – 0287 102 6789
• Fanpage: https://www.facebook.com/benhvientamanh/
• Website: https://tamanhhospital.vn

Phẫu thuật thoát vị đĩa điệm cột sống lưng là một phương pháp can thiệp ngoại khoa phức tạp. Kỹ thuật này được chỉ định thực hiện khi tình trạng đĩa đệm bị thoát vị diễn ra trong thời gian dài, bệnh tiến triển nặng, không đáp ứng điều kiện điều trị nội khoa.