Q&A Về D-Day - VnExpress

Các binh sĩ Mỹ từ tàu đổ bộ tràn lên Omaha, Normandy.

Chữ D trong D-Day có nghĩa là gì?

Chữ D không có gì liên quan đặc biệt tới cuộc đổ bổ lên bờ biển Normandy và nó cũng không có nghĩa là "Quyết định" (Decision). Trong thế chiến thứ nhất, các nhà hoạch định chiến tranh của quân đội Mỹ quy định ngày thực hiện bất cứ hành động nào đã được lên kế hoạch trước là D-Day. Những ngày trước đó được đánh dấu là D-1, D-2, vv. Tương tự như vậy, những ngày sau đó sẽ được gọi là D+1, D+2, và cứ tiếp tục như vậy. Còn H-hour được dùng để chỉ thời điểm cụ thể của hành động đã được lên kế hoạch, ví dụ thời điểm những binh sĩ đầu tiên lên bờ.

Tướng Eisenhower hứa sẽ từ chức nếu chiến dịch thất bại

Tướng Mỹ Dwight D Eisenhower, chỉ huy quân đội Mỹ và Anh trong Thế Chiến II.

Trước D-Day, chỉ huy tối cao quân đồng minh, tướng Dwight D Eisenhower, viết sẵn thư từ chức phòng trường hợp cuộc tiến quân thất bại. Bức thư có đoạn: "Kế hoạch đổ quân lên Cherbourg-Havre của chúng ta đã không giành được thắng lợi và tôi đã rút quân. Tôi quyết định tấn công lần này và địa điểm tấn công được dựa vào những thông tin tốt nhất hiện có. Lục quân, không quân, hải quân đã rất dũng cảm và hết lòng vì nhiệm vụ. Nếu kế hoạch lần này có gì sai lầm thì đó hoàn toàn là lỗi của tôi".

Cuộc tấn công lớn nhất trong lịch sử

Tàu chiến của quân đồng minh tiến vào bờ biển của Pháp, ngày 6/6/1944.

D-Day là cuộc tấn công bằng đường biển lớn nhất trong lịch sử quân sự. Trong 3 ngày đầu tiên, 38 sư đoàn gồm 747 tàu được bảo vệ bởi 347 tàu quét thuỷ lôi đã đến Normandy. 185 nghìn binh sĩ và 20 nghìn xe quân sự và tàu đổ bộ đã được huy động.

Tầm quan trọng của D-Day

D-Day đánh dấu sự mở màn của cuộc xâm lược của quân đồng minh vào Tây Âu tháng 6/1944 và là bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến chống Phát xít Đức. Quân đội Nga hướng về Berlin, tiến sâu về hướng đông. Nhưng các chỉ huy đồng minh đồng ý rằng cần mở mặt trận thứ hai để đánh bại quân đội Đức, khi đó đang chiếm phần lớn lãnh thổ Tây Âu.

Hàng nghìn binh sĩ Mỹ, Canada cùng với hải quân và không quân Anh và các binh sĩ trên mặt đất ở phía nam nước Anh chuẩn bị cho chiến dịch Overlord.

Nó diễn ra khi nào?

D-Day đã được lên kế hoạch từ trước đó hơn một năm và những binh sĩ tham gia đã được huấn luyện trong nhiều tháng.

Thành công của các cuộc đột kích trên không và trên biển phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có thời tiết, thuỷ triều và quan trọng nhất là yếu tố bất ngờ.

Dù dự báo thời tiết cho thấy thời tiết không thuận lợi, các chỉ huy quân đồng minh quyết định mở màn tấn công vào ngày 5/6. Nhưng các cơn bão lớn đã buộc tổng chỉ huy quân đồng minh, tướng Dwight Eisenhower, phải lùi lại 24 giờ.

Lính dù tập trung tại một làng ở St. Marcouf, bờ biển Utah, Pháp.

Bao nhiêu binh sĩ tham chiến? 

Tổng số 156.000 lính được huy động trong D-Day nhưng số binh sĩ tham gia toàn bộ chiến dịch kéo dài trong nhiều tháng tiếp theo thì lớn gấp nhiều lần.

Lính dù đã đổ xuống Normandy vài giờ trước khi các binh sĩ từ trên các tàu đổ bộ tràn lên bờ biển. Khoảng 6 nghìn tàu và tàu đổ bộ đưa quân tới 5 bãi biển dọc bờ biển Normandy.

Chỉ riêng trong Ngày D, 4.000 binh sĩ đồng minh thiệt mạng. Khoảng 8 nghìn người bị thương.

 Những gì đã diễn ra vào Ngày D?

Các nhà lãnh đạo quân đội Đức đã cho rằng hướng tấn công chính không phải từ ngoài biển. Yếu tố bất ngờ giúp các binh sĩ Anh và Canada thiết lập những bàn đạp tại các bờ biển được đặt tên là Gold, Juno và Sword.

Các binh sĩ Mỹ cũng tìm cách đổ bộ lên bờ biển phía tây - Utah - mà không bị thương vong nhiều. Nhưng tại Omaha gần đó, họ chịu tổn thất nặng nề khi đối đầu với những toán lính Đức thiện xạ.

Những gì diễn ra sau D-Day?

Sau khi các bờ biển đã được đảm bảo kiên cố, các cuộc tiến quân qua những con đường mòn và hẹp về phía các thành phố được bảo vệ vững chắc của Normany tiến triển rất chậm.

Tuy nhiên, với quân số đông hơn hẳn đối phương và được trang bị vũ khí đầy đủ hơn, quân đồng minh đã vượt qua những trở ngại đó dù đã phải trả giá đắt.

Tính đến lúc vượt qua được sông Seine và giải phóng Paris hồi cuối tháng 8, khoảng 10% trong số hai triệu binh sĩ đồng minh đã thiệt mạng, bị thương hoặc mất tích.

Ngọc Sơn (theo BBC, Scotsman)