Quản Lý Sâu Bệnh Hại Cây Mai Vàng

Quản lý sâu bệnh hại cây mai vàng

Ngày đăng: 26-11-2020 | Chuyên mục: Nghiên cứu - Ứng dụng KH&CN | Tác giả: Nguyễn Thị Nguyệt-Nguyên Phó Chi cục Trưởng chi cục TT và BVTV

Mai vàng là một loại hoa không thể thiếu trong dịp Tết Cổ truyền. Chúng dễ trồng, sức sống mạnh và được nhiều người ưa thích vì sắc hoa vàng rực rỡ với mùi thơm thoang thoảng. Để có được cây mai trổ hoa nhiều, đẹp và đặc biệt là phải trổ đúng vào dịp Tết Nguyên đán, người trồng hoa phải dày công chăm sóc từ bón phân, tưới nước, uốn, tỉa cành, lãy lá đến quản lý sâu bệnh. Cây mai vàng bị nhiều loại dịch hại tấn công ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và vẻ mỹ quan của cây mai như bệnh cháy lá, rỉ sắt, đốm đồng tiền, vàng lá và các loài sâu ăn lá.

Bệnh rỉ sắt trên lá mai.

Bệnh rỉ sắt khá phổ biến trên mai vàng. Bệnh do nấm Phragmidium mucronatum gây ra. Bệnh hại chủ yếu trên lá, đôi khi có trên cành non.Vết bệnh mới xuất hiện chỉ là những chấm nhỏ bằng đầu kim, màu vàng nâu. Sau đó vết bệnh cứ lớn dần lên như hạt tấm, đôi khi hình dạng bất định, có mầu đỏ nâu như rỉ sắt, chung quanh vết bệnh có quầng vàng. Vết bệnh thể hiện ở cả mặt trên và mặt dưới của lá mai. Bị năng, nhiều đốm bệnh chi chít mặt dưới lá, làm lá vàng và rụng sớm, ảnh hưởng đến quang hợp làm cây kém phát triển, ra hoa ít, tán cây lưa thưa, hình dạng cây xấu. Bệnh gây hại trên cành làm cành ốm yếu, đọt phát triển kém và có thể héo khô. Nấm bệnh tồn tại chủ yếu trên tàn dư vụ trước và phát tán lan truyền trong không khí nhờ gió. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao. Để phòng trừ bệnh rỉ sắt, nên tạo thông thoáng vườn mai; Không đặt các chậu mai khít với nhau quá; Thoát nước tốt trong mùa mưa; Nên kiểm tra vườn mai thường xuyên để phát hiện sớm và có biện pháp ngăn chặn bệnh kịp thời; Tỉa bỏ các cành lá bệnh tập trung tiêu huỷ; Bón lân và kali tăng sức chống bệnh cho cây. Khi phát hiện có bệnh có thể sử dụng nhóm thuốc có hoạt chất Thiophanate - Methyl, Hexaconazole, Diniconazole... Phun ướt đều lên lá và thân cây.

Triệu chứng bệnh cháy lá mai.

Bên cạnh, bệnh cháy lárất thường gây hại trên mai vàng. Bệnh cháy lá do nấm Pestalotia funerea gây ra. Bệnh gây hại chủ yếu trên lá. Triệu chứng nhận biết đầu tiên ở chóp lá và mép lá bị cháy thành từng mãng, màu nâu xám. Về sau vết bệnh lan dần vào trong phiến lá, tạo thành những mãng lớn, có ranh giới rõ rệt với phần xanh còn lại của lá. Bệnh nặng có khi cháy hơn nữa lá, làm giảm khả năng quang hợp. Lá bị bệnh chuyển màu vàng và rụng sớm, cây mai bị bệnh trông rất xơ xác. Bệnh thường phát sinh trên các lá già, lá non ít bị bệnh. Bệnh thường phát sinh trên những cây mai cằn cỗi, ít chăm sóc, nhất là mai trồng trong chậu ít được bón phân. Khi phát hiện bệnh nên chăm sóc, bón phân đầy đủ, cân đối NPK; ngắt bỏ và thu dọn các lá bệnh rụng dưới gốc, phun các loại thuốc gốc đồng (COC 85, Norshield 86.2 WG , Funguran) hoặc Polyram 80DF…

Địa y gây hại trên thân cây.

Thỉnh thoảng trên thân và cành cây mai thường thấy có các đốm nhỏ màu xám trắng hay xám xanh đó là triệu chứng của địa y hay còn gọi là đốm đồng tiền. Địa y là dạng cộng sinh giữa rêu và nấm. Vết bệnh loang lổ, hình tròn như đồng tiền, thân cây xù xì. Bệnh nặng nhiều vết bệnh sẽ liên kết lại thành mảng lớn có hình dạng bất định, loang lổ, cứ thế nhiều lớp chồng chất lên nhau làm cho lớp vỏ của cây dày lên, có độ xốp giống như một lớp nhung bao quanh gốc cây mai. Bệnh thường phát triển trên các thân cây lâu năm, già cỗi, lớp mô vỏ cây đã chết là môi trường cho rong rêu và các loại nấm hoại sinh phát triển. Lúc đầu bệnh chỉ tập trung ở phần thân sát gốc, về sau bệnh phát triển dần lên các nhánh. Những cây có tán lá rậm rạp, ít ánh nắng, ẩm thấp rất thích hợp cho địa y phát triển. Trên những vườn thường xuyên bị nhiễm địa y, dùng vôi hoặc thuốc gốc đồng quét lên thân vào đầu mùa mưa và cuối mùa mưa để phòng trừ bệnh.

Bệnh vàng lá sinh lý.

Ngoài ra, bệnh vàng lá sinh lý khá phổ biến trên cây mai vàng hoặc mai chiếu thủy. Triệu chứng các lá non có màu vàng nhạt hoặc trắng bạc, trên lá lộ rõ các gân lá màu xanh, phiến lá hơi bị cong lên, kích thước lá nhỏ lại, cây kém phát triển. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu dinh dưỡng, trồng trong chậu, đất xấu, ít bón phân. Khắc phục hiện tượng vàng lá sinh lý bằng cách bổ sung phân bón hữu cơ và phân hóa học NPK, có thể phun phân bón lá.

Sâu gây hại trên lá non.

Ngoài bệnh hại, cây mai vàng còn bị sâu ăn lá tấn công giai đoạn ra đọt non, lá non. Sâu ăn lá gây hại trên cây mai vàng có nhiều loài nhưng phổ biến nhất là bướm phấn đen đốm trắng. Sâu thuộc bộ Cánh vẩy, họ Bướm phấn (Pieridae). Sâu trưởng thành là một loài bướm thân dài khoảng 25-30mm. Thân và cánh có màu đen, trên cánh có các đốm trắng, góc cánh có hai đốm vàng hình bầu dục. Sâu non thân màu nâu đỏ, có lông dài và các đường vân màu vàng, đẩy sức dài khoảng 30-35mm. Bướm hoạt động ban ngày, đẻ trứng trên đọt non. Đến tuổi trưởng thành sâu làm nhộng trên lá mai. Sâu non ăn khuyết lá, có thể cắn phá đến nửa lá, đôi khi chỉ còn trơ lại gân chính. Tác hại của sâu làm ảnh hưởng đến quang hợp cho cây, cây sinh trưởng kém, còi cọc, xấu đi rất nhiều vì cây ra ít bông và bông nhỏ. Sâu thường gây hại nhiều trong mùa mưa, là mùa cây mai thường ra nhiều đợt đọt non, lá non để phát triển thân, cành, lá. Phát hiện sự xuất hiện và gây hại của sâu có thể bắt giết dễ dàng vì kích thước sâu khá lớn hoặc sử dụng các chế phẩm sinh học (Nấm xanh), thuốc vi sinh (Biocin, Dipel) hoặc Dầu khoáng.