Quy Trình Kỹ Thuật Nhân Giống Cây Giảo Cổ Lam Bằng Phương Pháp ...

Cây Giảo cổ lam (Gynostemma sp) là loài thân thảo, dạng cây leo, thân mảnh, leo bằng tua cuốn ở nách lá (giống như bầu bí). Cây sống lâu năm, cây đực và cây cái riêng biệt. Lá kép hình chân vịt. Cụm hoa hình chuỳ mang nhiều hoa nhỏ, các cánh hoa rời nhau xoè hình sao, bao phấn dính thành đĩa, bầu có 3 vòi nhuỵ. Hoa đơn tính, hoa đực và hoa cái mọc trên hai cây riêng biệt, thụ phấn nhờ côn trùng. Thời kì ra hoa từ tháng 6 - 8, thời kì ra quả tháng 9 - 10, thu hoạch vào tháng 11 - 12 hàng năm. Giảo cổ lam là cây ưa ẩm và ánh sáng tán xạ, là cây ưa bóng điển hình vì vậy ánh sáng là yếu tố quan trọng đầu tiên cần được cân nhắc trong quá trình trồng trọt. Cây sống thích hợp với nhiệt độ dưới 250C, nó có khả năng chịu lạnh khá tốt, sinh trưởng phát triển bình thường trong khoảng nhiệt độ thấp từ -10 đến - 5o C. Cây có thể sinh trưởng, phát triển trên rất nhiều loại đất như đất cát, đất mùn, đất thịt ở khu vực có địa thế cao vùng núi nhưng phải giữ được ẩm, đất giàu dinh dưỡng, đặc biệt là đạm. Ở Quảng Ninh có thể trồng được ở nhiều nơi như Bình Liêu, Ba Chẽ, Hải Hà,...

Giảo cổ lam là cây thuốc có thể trồng bằng hạt và bằng hom thân. Trong sản xuất, chủ yếu nhân giống cây bằng hom thân.

1. Chọn đất làm vườn ươm

Đất làm vườn ươm cây Giảo cổ lam để lấy giống phải đảm bảo các điều kiện sau:

- Chọn đất cát pha hoặc thịt nhẹ.

- Đất không bị ô nhiễm môi trường, không chứa các chất tồn dư độc hại, kim loại nặng hoặc gần nguồn nước thải khu công nghiệp, bệnh viện....

- Đất phải sạch sâu bệnh, cở dại, tàn dư cây trồng cũ, tơi xốp, giữ ẩm và thoát nước tốt, chủ động tưới tiêu và bảo vệ cây giống.

Nếu khối lượng giống trồng nhiều cần diện tích nhân giống lớn, việc bảo quản vận chuyển giống gặp khó khăn. Vì vậy, nên làm vườn ươm nhân giống gần nơi trồng.

2. Thời vụ giâm hom

Thời vụ giâm hom cho tỷ lệ sống cao nhất và thời gian ra rễ nhanh nhất là từ tháng 2 đến tháng 4 hàng năm. Thời gian này thường có mưa xuân, độ ẩm cao, đảm bảo tỷ lệ hom sống, đồng thời giảm công tưới trên diện tích lớn. Nếu nhân giống đúng thời vụ có thể đạt tỷ lệ sống là 91% và thời gian ra rễ/mầm là 11 ngày.

3. Kỹ thuật chọn và cắt hom giâm 

- Chọn hom bánh tẻ ở những vườn cây gốc (đúng giống, đúng loài) có thời gian sinh trưởng từ 3 đến 5 tháng tuổi. Hom giống phải sạch sâu bệnh và có từ 3 đến 4 đốt (mắt), có 3 – 4 lá, dài khoảng 20 – 30cm.

- Dùng dao sắc để cắt hom, không để hom bị dập nát, sây sát. Vết cắt hai đầu hom giâm cách mắt 4 - 5 cm.

4. Kỹ thuật giâm hom

- Đất được cày ải sớm, để ải 20 – 30 ngày sau đó đập nhỏ, nhặt sạch cỏ dại, tạp chất. Lên luống cao 25 – 30 cm, rộng 1 – 1,2 m, có rãnh luống để thuận tiện đi lại chăm sóc, đào bứng cây con và thoát nước tốt.

      - Sau khi cắt xong hom giâm, tiến hành rạch hàng rộng 10 cm theo chiều ngang luống. Đặt hom giâm sát nhau (tương ứng mật độ 500 – 1000 hom/m2). Rạch hàng thứ 2 lấp đất cho hàng 1. Lấp đất kín 2 đốt của hom giâm.

      - Khi giâm xong, dùng bình ô doa tưới nước đều mặt luống. Lượng nước tưới chỉ vừa đủ cho đất ẩm trong suốt quá trình ươm cây.

5. Kỹ thuật chăm sóc hom giâm 

      - Sau khi giâm xong, dùng bình ô doa tưới nước đều mặt luống. Lượng nước tưới cho đất ẩm (ngày 2 lần sáng sớm và chiều mát), làm giàn mái che để tránh ánh nắng trực tiếp và mưa to làm cây bị thối.

      - Dùng Pisomix – Y15 (ra rễ cực mạnh), hòa loãng 10g cho 1 bình ô doa 10 lít tưới đều cho 5 – 7m vườn ươm và cứ 5 ngày tưới lại 1 lần, tưới từ 3 – 4 lần.

      - Sau giâm 15 - 20 ngày, tưới bổ sung dinh dưỡng bằng nước phân lân (hoặc NPK) loãng (5kg /1 sào 360 m2). Ngừng bón phân vô cơ trước khi bứng cây con ra trồng khoảng 10 ngày.

6. Kỹ thuật bứng cây con

      - Hom giâm nếu đầy đủ điều kiện thuận lợi, sau 15 - 20 ngày sẽ ra rễ. Sau 30 - 45 ngày kể từ ngày giâm hom và có mầm phát triển 5 – 10 cm, không sâu bệnh có thể bứng cây ra ruộng trồng.

      - Trước khi bứng cây cần tưới nước ẩm trước 10 - 12 tiếng. Khi bứng cây, dùng dầm hoặc xẻng xắn sâu, tránh chạm vào cây và không được để đứt rễ.