Review Sách Sapiens – Lược Sử Loài Người

Tác giả Yuval Noah Harari đã cho ra đời một tác phẩm đầy khoa học – “Sapiens – Lược sử loài người”. Cuốn sách như một giấc chiêm bao thuật lại tường tận hành trình tiến hóa không ngừng nghỉ về căn nhà tạm bợ mang tên vũ trụ, nơi mà nhân loại bé nhỏ đang cư trú như những hạt cát trên sa mạc rộng lớn. Một cuốn sách không dễ đọc nhưng nếu bạn muốn tìm kiếm tri thức để hiểu hơn về loài người và lược sử loài người thì đây là một cuốn sách đầy thú vị dành cho bạn.

• Review Sách Sự An Ủi Của Triết Học - Alain De Botton
• Top 6 cuốn sách đánh thức sức mạnh tiềm ẩn của bản thân
• Review sách Muôn Kiếp Nhân Sinh - Nguyên Phong

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Sapiens - Lược sử loài người là cuốn sách bao quát về lịch sử tiến hóa của loài người từ thời cổ xưa, từ thời đồ đá cho đến hiện tại là thế kỉ XXI. Không dừng lại ở một cuốn sách khoa học khô khan, sách Sapiens - Lược sử loài người còn viết về sâu thẳm những góc khuất trong đời sống con người.

1. Đôi nét về tác giả quyển Sapiens – Lược sử loài người

Yuval Noah Harari sinh năm 1976, là một nhà nghiên cứu lịch sử người Israel. Năm 2002, ông nhận bằng Tiến sĩ của Đại học Oxford, hiện là giảng viên khoa Lịch sử, Đại học Hebrew ở Jerusalem. Ông chuyên nghiên cứu về lịch sử thế giới, lịch sử thời Trung cổ và lịch sử quân sự. Ông cũng hướng tới nghiên cứu những vấn đề lớn mang tính khái quát về mối quan hệ giữa lịch sử và sinh học. Ông đã viết rất nhiều sách và “Sapiens – Lược sử loài người” là một trong hai cuốn sách được đánh giá là nổi bật nhất của ông. Gói gọn trong 500 trang sách là một hành trình đi xuyên suốt toàn bộ lịch sử của loài người, Homo Sapiens.

Chân dung tác giả Yuval Noah Harari

“Sapiens – Lược sử loài người” của Yuval Noah Harari có cấu trúc 4 phần lần lượt bao gồm các nội dung từ cách mạng nhận thức, cách mạng công nghiệp, sự thống nhất của loài người đến cách mạng khoa học. Loài người từ một loài động vật không nổi trội đến vị trí cao nhất của tầng kim tự tháp, đóng vai bá chủ của Trái đất. Nghe có vẻ như nó là một cuốn giáo khoa khô khan, vô vị, giáo điều về lịch sử, sinh học mà trước đây ai cũng từng học, nhưng sự thật thì hoàn toàn là không phải như bạn nghĩ. Đó cũng chính là lý do vì sao Harari được Bill Gates khen ngợi hết lời là người kể về lịch sử loài người khiến tất cả mọi người cảm thấy dễ dàng tiếp cận nhất.

Sapiens tập trung vào các quá trình quan trọng đã định hình loài người và thế giới quanh nó, chẳng hạn như sự ra đời của sản xuất nông nghiệp, việc tạo ra tiền, sự lan truyền của những tôn giáo, và sự nổi lên của những nhà nước quốc gia. Không giống như những quyển sách khác cùng loại, Sapiens đã có một lối tiếp cận liên ngành học, bắc cầu qua những khoảng cách giữa lịch sử, sinh học, triết học và kinh tế theo một lối trước đây chưa từng có. Hơn nữa, lấy cả quan điểm vĩ mô và vi mô, Sapiens không chỉ đề cập đến những gì đã xảy ra và tại sao, mà còn đi sâu vào việc những cá nhân trong lịch sử đó đã cảm nhận nó như thế nào.

Xem thêm: Review Sách Bí Mật Của Nước - Masaru Emoto

2. Tóm tắt nội dung của Sapiens

Mở đầu “Sapiens” là một hành trình ở thuở ban mai của nhận thức của loài người. Trước khi nghiền ngẫm về loại động vật không nổi trội trong cuốn sách này, chúng ta cần nhận thức được Homo Sapiens nghĩa là gì? Theo nghiên cứu, tổ tiên của loài người là loại vượn loại lớn. Loại vượn loại lớn ấy không chỉ là tổ tiên của loài người chúng ta mà còn là tổ tiên của cả các loài tinh tinh, khỉ đột, đười ươi ngày nay. Homo Sapiens có anh chị em, chúng ta không phải là giống con người duy nhất trên Trái đất hay Sapiens là giống loại không khoan dung, độ lượng một tay che trời hủy hoại gần như tất cả các tộc người khác.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Những bí mật không mấy xa lạ như chúng ta là loài săn bắt hái lượm, chứ không sử dụng chảo để nấu, chiến, nuối lấy thịt, súng để săn như ngày nay. Homo Sapiens là loài người duy nhất còn sót lại, sau khi Homo Floreiensis tuyệt chủng từ 45.000 năm trước. Do vậy, người ta đã sử dụng thuật ngữ Homo Sapiens để chỉ về loài người ngày nay.

Tác giả đã vẽ nên một bức tranh toàn bộ quá trình 70.000 năm tiến hóa của con người với sự nhấn mạnh đặc biệt ở ba cuộc cách mạng lớn: Nông nghiệp, nhận thức và khoa học. Mỗi một cuộc cách mạng đều mang đến cho Sapiens sự chuyển biến thể hiện rõ rệt trong đời sống, trật tự xã hội và khả năng tư duy, sáng tạo qua đó cũng làm nổi bật lên được nét riêng biệt của loài Sapiens. Sự khởi đầu của hóa học được đánh dấu bởi sự xuất hiện của các nguyên tử và phân tử, khởi đầu của vật lí được đánh dấu bởi sự xuất hiện của vật chất và năng lượng ở 13,5 tỷ năm trước đây.

Sau đó, Trái đất hình thành sau khi vượt qua 9 tỷ năm sau đó. Tất cả mọi thứ giống như được định sẵn từ trước, các loại vật hiện diện, loài Homo Sapiens phát triển ở Đông Phi sau đó cách mạng nhận thức đã đem đến cho con người ngôn ngữ để phục vụ cho nhu cầu giao tiếp, trao đổi thông tin, rồi con người được thúc đẩy nhanh chóng vượt ra khỏi Trái đất bởi cách mạng nông nghiệp, cách mạng khoa học. Yuval Noah Harari đã lột trần thẳn thắng một vấn đề lớn sau lớp áo mang tên văn minh, tiến hóa chính là liệu thiết kế thông minh có trở thành nguyên tắc của sự sống, Homo Sapiens có bị thay thế bằng siêu nhân trong tương lai không?

Từ đầu đến cuối trang sách Harari đã cảnh báo hơn một lần về sự tiến hóa nhanh của con người so với quy luật, cơ chế đặc thù của tự nhiên. Con từ vị trí gần cuối trong danh sách chuỗi thức ăn đã thực hiện những bước nhảy vọt vô cùng ngoạn mục. Từ những hình ảnh sử dụng công cụ bằng đá đập xương hút tủy biểu hiện cho việc sau khi một con thú hung dữ săn mồi, khi tất cả các loài động vật khác như linh cẩu, chó rừng nhặt từng miếng thức ăn thừa đến con người thứ còn sót lại chỉ là chút xương xẩu còn có thể ăn được.

Cuốn Sapiens - Lược sử loài người không đơn thuần là một bản thống kê những dấu mốc trong hành trình tiến hóa của con người. Thông qua các cột mốc trong lịch sử tiến hóa, tác giả chỉ ra nguyên nhân sâu xa của những hiện tượng trong xã hội loài người. Tại sao có sự khác biệt trong tính cách của đàn ông và phụ nữ, gốc rễ của nạn phân biệt chủng tộc hay phân chia giai tầng,… tất cả đều được giải đáp trong cuốn sách 500 trang với vô vàn kiến thức.

Những khái niệm trừu tượng và mang tính xã hội học như tư duy, trí thông minh hay hạnh phúc đều được soi chiếu dưới lăng kính khoa học để người đọc có thể hiểu tường tận nhất.

Xem thêm: Tiểu sử vua Gia Long qua cuốn sách của Marcel Gaultier

3. Những nội dung đắt giá của Sapiens

Thời kì Đồ đá được cho là số không nhưng nếu xét ở một khía cạnh khác, thì đây chính là thời kì không có ô nhiễm không khí, không có thủng tầng ozon, không có thiên tai, lũ lụt, hạn hán, không có mực nước biển dâng cao do con người phá hoại môi trưởng bằng những sản phẩm từ sức mạnh phát triển vượt trội của bộ não. Ngay khi có một thảm họa toàn cầu xảy ra, như những gì Harari đã nói chuột và gián sẽ chui ra từng đống đổ nát, phát huy hết khả năng truyền bá gen. Sau hàng chục triệu năm nữa, loại chuột thông minh hơn sẽ nhìn lại và thấy biết ơn sâu sắc sự chết chóc mà loài người gây nên giống như loài người chúng ta đã từng biết ơn thiên thạch đã làm cho các loài khủng long bị tuyệt chủng.

Từ những gốc rễ của sự tiến hóa đến thời đại của chủ nghĩa tư bản và kỹ thuật di truyền, để khám phá ra rằng tại sao chúng ta đang trong những điều kiện sinh sống hiện tại, “Sapiens” sẽ đưa độc giả vào một chuyến đi đầy kinh ngạc qua toàn bộ lược sử loài người. Tập trung vào các quá trình quan trọng đã định hình loài người và thế giới xung quanh nó, chẳng hạn như sự ra đời của sản xuất nông nghiệp, sự lan truyền của những tôn giáo, việc tạo ra tiền tệ và sự nổi lên của những nhà nước quốc gia. “Sapiens” đã có một lối tiếp cận nhiều ngành học, những khoảng cách giữa sinh học, lịch sử, triết học và kinh tế được bắc cầu qua theo một lối chưa từng có trước đây, đây là điểm khác biệt của cuốn sách so với những cuốn sách khác cùng loại.

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Hơn nữa, Sapiens không chỉ đề cập khái quát đến những gì đã xảy ra và tại sao, mà còn đi sâu vào việc những các nhân trong lịch sử đó đã có cảm nhận về nó như thế nào. Trong khi các Sapiens đang ngày càng phát triển theo một chiều hướng không tuân thủ theo quy luật của tạo hóa, họ tuân thủ hơn các tôn chỉ của ngành công nghiệp hiện đại và chính phủ. Các Sapiens như tác giả đang suy nghiệm rằng họ đang di chuyển một cách lo lăng giữa cửa vào thiên đường và phòng chờ của địa ngục. Một sự kiện ngẫu nhiên nào đó có thể đẩy ra lăn về một trong hai hướng trên mà con người ta không thể lường trước được.

Hơn cả một bản tóm lược, cuốn Lược sử loài người đem đến bức tranh toàn cảnh về sự tiến hóa của con người dưới góc độ hoàn cảnh và nội tâm. Những phân tích của tác giả thực sự càng làm sâu sắc hơn những ý niệm của câu hỏi “Tôi là ai?” trong suy nghĩ của mỗi con người.

Dù bạn là một người yêu lịch sử hay không yêu lịch sử thì cũng nên có trong tay một cuốn sách như thế này, bởi vì nó không chỉ là lược sử về tổ tiên của loài người chúng ta, mà còn giúp ta nhìn lại những thiếu sót ở quá khứ lẫn hiện tại. Để đạt được sự đồng điệu với tác giả khi đọc cuốn sách này dĩ nhiên bạn sẽ phải chịu một vài liều gây mê trước đó chính vì sự nhồi nhét quá nhiều kiến thức trong vỏn vẹn 500 trang sách. Nhưng tin chắc rằng cả hoàn cảnh lẫn nội tâm đan xen những kiến thức là những suy ngẫm về thời cuộc, bạn sẽ không phải hối hận khi đọc qua cuốn sách này.