SÀNG TUYỂN PHÁT HIỆN BỆNH - Tài Liệu Text - 123doc

Tải bản đầy đủ (.ppt) (25 trang)

1. Trang chủ
>>
2. Cao đẳng - Đại học
>>
3. Y - Dược

SÀNG TUYỂN PHÁT HIỆN BỆNH

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.16 MB, 25 trang )

SÀNG TUYỂN PHÁT HIỆNBỆNHBS Trương Bá NhẫnĐịnh nghĩa• Sàng tuyển là quá trình phát hiện ra bệnh khichưa có biểu hiện lâm sàng thông qua xétnghiệm nhanh và có thể áp dụng rộng rãi.• Sàng tuyển không phải là chẩn đoán, nó cầnphải làm thêm các kỹ thuật chẩn đóan thích hợp.Lịch sử tự nhiên của bệnh• Giai đoạn bệnh bắt đầu: Giai đoạn mầm bệnhxâm nhập vào cơ thể• Giai đoạn tiền triệu chứng (tiền lâm sàng): từ lúcbắt đầu có sự biến đổi sinh lý, sinh hóa hay môhọc của bệnh lý đến trước lúc xuất hiện triệuchứng hay dấu hiệu đầu tiên của bệnh• Giai đoạn lâm sàng: Bệnh đã có biểu hiện rõ rệtvề lâm sàng• Giai đọan lui bệnh/ tử vong: Bệnh có thể khỏi,thuyên giảm tạm thời rồi tái phát, khỏi nhưng đểlại di chứng, hay diễn biến tới tử vong.Mục đích của sàng tuyển• Sàng tuyển nhằm giúp phát hiện ra những ngườicó nguy cơ mắc các bệnh ở giai đoạn sớm chưacó biểu hiện lâm sàng trong 1 tập thể được xemlà lành mạnh, nhằm chẩn đoán và điều trị cóhiệu quả căn bệnh nguy hiểm mà việc chẩnđóan và điều trị trể có thể đưa tới các hậu quảnghiêm trọng như: tử vong hoặc tàn phế.Các phương pháp sàng tuyển• Sàng tuyển số đông bao gồm khám sàng lọc cảmột quần thể• Sàng tuyển đa dạng (nhiều giai đoạn) gồm cósử dụng nhiều xét nghiệm sàng tuyển khác nhautrong cùng một thời điểm• Sàng tuyển cho đối tượng phơi nhiễm đặc biệt.Ví dụ sàng tuyển phát hiện bệnh bụi phổi ở côngnhân khai thác than, xi măng• Sàng tuyển tìm ca bệnh hay sàng tuyển cơ hộilà sự sàng tuyển được thực hiện ở những bệnhnhân đi khám bệnh tại cơ sở y tế vì bất kỳ lý dogì.Giá trị của test sàng tuyển• Là sự so sánh độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị tiênlượng của test so với phương pháp đối chiếu(chuẩn vàng):Giá trị của test sàng tuyển• Độ nhạy: Là khả năng phát hiện ra nhữngngười mắc bệnh trong nhóm những người bịbệnh.• Nói cách khác độ nhạy là tỷ lệ dương tính khithực hiện nghiệm pháp sàng lọc trong nhómngười thực sự mắc bệnh.Giá trị của test sàng tuyển• Độ đặc hiệu: Là khả năng của test cho kết quảâm tính khi thực hiện nghiệm pháp sàng lọc trênnhóm người không bệnhGiá trị của test sàng tuyển• Giá trị dự đoán dương tính (+) của phươngpháp sàng tuyển: Là xác suất của một người cóbệnh khi xét nghiệm sàng tuyển cho kết quả (+)Ghi chú: Vp = PPVGiá trị của test sàng tuyển• Giá trị dự đoán âm tính (-) của phương phápsàng tuyển: Là xác suất của một người không bịbệnh khi xét nghiệm sàng tuyển cho kết quả (-)• Ghi chú: Vn = NPVGiá trị của test sàng tuyển• Giá trị tổng quát (Valeur globale): Giá trị tổngquát (còn gọi giá trị tiên lượng chung) củamột thử nghiệm là tỷ lệ giữa các kết quả thật sovới toàn bộ các kết quả của thử nghiệm đã đượcthực hiện.a+dVg =× 100;a+b+c+dVí dụ 1• Có một chương trình sàng tuyển phát hiện bệnhung thư cổ tử cung bằng phương pháp xétnghiệm tế bào. Bạn hãy đánh giá độ nhạy, độđặc hiệu, giá trị dự đoán (+), (-) của xét nghiệmtrên thông qua bảng sau:Ví dụ 1• Độ nhạy = a/(a + c) x 100% = 80/(100)x100 = 80%• Độ đặc hiệu = d / (b + d) x 100% = 150/160x100= 93,8 %• Giá trị dự đoán (+) = a / (a + b) x 100% = 80/90x100 = 88,9 %• Giá trị dự đoán (-) = d / (c + d) x 100% =150/170 x100 = 88,3 %• Giá trị tiên lương chung: [(a+d)/(a+b+c+d)]x100= [(80+150)/260]x100 =88.46%Quan hệ giữa giá trị của test chẩnđoán và tỷ lệ hiện mắc của bệnh• Giá trị tiên đoán của một test bị ảnh hưởng bởitỷ lệ hiện mắc của bệnh. Tỷ lệ hiện mắc p càng nhỏ thì Vp (PPV) càngthấp và Vn (NPV) càng cao, Ngược lại, tỷ lệ hiện mắc p càng lớn thì Vp(PPV) càng cao và Vn (NPV) càng thấp.Ví dụ 1• Trong ví dụ này ta có tỷ lệ hiện mắc trong cộngđồng là: 100/ 260 = 38.46%• Giả sử trong một cộng đồng khác có tỷ lệ hiện mắclà 50 % và người ta sử dụng test này để sàng lọc:kết quả sẽ như sau:•• Giá trị tiên lượng dương: (104/112)x100 = 92,8%• Giá trị tiên lượng âm: (122/148)x100 = 82.4%Ngưỡng và chiến lược chọn testsàng tuyển• Một test có độ nhạy, độ đặc hiệu