SLIDE SINH LÝ HỌC HỆ THẦN KINH - 123doc

 XY NÁP HÓA HỌC Phần trước xy náp  Chất truyền đạt thần kinh neurotransmitter - chất trung gian hóa học chemical mediator  Toàn bộ hệ thần kinh có khoảng 40 chất trung gian hóa

SINH LÝ HỌC

HỆ THẦN KINH

 ĐẠI CƯƠNG

۞ Hệ thần kinh trung ương

۞ Hệ thần kinh ngoại biên

Dây, rễ, hạch thần kinh

Não, tủy

 CHỨC NĂNG CỦA HỆ THẦN KINH

SINH LÝ

NƠ RON

 ĐẠI CƯƠNG

 Nơ ron là đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh

۞ Từ lúc mới sinh: 1.000 tỷ nơ ron

۞ 18 - 20 tuổi: hoàn thiện

۞ 30 - 40 tuổi: chất lượng cao nhất

۞ Về già: giảm dần

10 - 15%

1012

 ĐẠI CƯƠNG

Pasteur

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 Thân

 Đuôi gai

 Sợi trục

 Xy náp (Synapse)

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 Thân Chứa thể Nissl có màu xám

 Dinh dưỡng cho nơ ron

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

Chứa thể Nissl có màu xám

 Dinh dưỡng cho nơ ron

 Phát sinh xung động thần kinh

 Tiếp nhận xung động thần kinh truyền đến

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 Đuôi gai

 Mỗi nơ ron có nhiều đuôi gai

 Đuôi gai là bộ phận chủ yếu tiếp nhận xung động thần

kinh truyền đến nơ ron

90%

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 Sợi trục

 Mỗi nơ ron chỉ có một sợi trục

 Sợi trục là bộ phận duy nhất dẫn truyền xung động thần kinh đi ra khỏi nơ ron

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 Sợi trục

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 Xy náp là nơi tiếp xúc giữa 2 nơ ron hoặc giữa

nơ ron với tế bào cơ quan mà nơ ron chi phối

 Về mặt giải phẫu, chia làm 2 loại:

 Xy náp thần kinh - thần kinh

 Xy náp thần kinh - cơ quan

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 Xy náp thần kinh - thần kinh

 ĐẶC ĐIỂM CẤU TẠO NƠ RON

 XY NÁP

 Chiếm đa số trong hệ thần kinh

 Cho phép xung động thần kinh chỉ truyền đi theo một chiều nhất định

 Về mặt cơ chế dẫn truyền, cũng chia 2 loại:

 Xy náp điện

 Xy náp hóa

 XY NÁP

 XY NÁP HÓA HỌC

 Phần trước xy náp

 Khe xy náp



 XY NÁP HÓA HỌC

 Phần trước xy náp

 XY NÁP HÓA HỌC

 Phần trước xy náp

 Chất truyền đạt thần kinh (neurotransmitter) - chất

trung gian hóa học (chemical mediator)

 Toàn bộ hệ thần kinh có khoảng 40 chất trung gian

hóa học

 Các cúc tận cùng của cùng một nơ ron chỉ chứa một

chất trung gian hóa học mà thôi

 CHẤT TRUNG GIAN HÓA HỌC

 Acetylcholin

 Amin

Dopamin Epinephrin

Serotonin Histamin Norepinephrin

 Acid amin

 Purin

 XY NÁP HÓA HỌC

 Khe xy náp

 XY NÁP HÓA HỌC

 XY NÁP HÓA HỌC

 Phần sau xy náp

Receptor là một protein xuyên màng có 2 phần:

 Phần gắn vào chất trung gian hóa học lồi vào khe xy náp

 Phần liên kết với các kênh ion hoặc liên kết với enzym bên trong tế bào

۞ Receptor enzym

 RECEPTOR

۞ Receptor kênh ion

K+

 RECEPTOR

۞ Receptor enzym

 XY NÁP

 CHỨC NĂNG CỦA NƠ RON

Chức năng dẫn truyền xung động thần kinh của nơ ron

 Điện thế nghỉ của màng nơ ron

 Điện thế động

 Sự dẫn truyền xung động thần kinh

 Sự dẫn truyền qua xy náp

 CHỨC NĂNG CỦA NƠ RON

 Bơm Na Bơm Na+ - K+

 CHỨC NĂNG CỦA NƠ RON

 CHỨC NĂNG CỦA NƠ RON

 Chức năng dẫn truyền mất:

 Dây thần kinh bị đứt

 Thuốc tê

 Lạnh

 CHỨC NĂNG CỦA NƠ RON

 Chức năng dẫn truyền mất:

 Lạnh

 CHỨC NĂNG CỦA NƠ RON

 SỰ DẪN TRUYỀN QUA XY NÁP

 Cơ chế dẫn truyền qua xy náp

 Cơ chế dẫn truyền qua xy náp

 Hoạt hóa hoặc ức chế enzym

 Làm thay đổi tính thấm của màng sau xy náp đối với các ion Na + , K + và Cl -



 Cơ chế dẫn truyền qua xy náp

 Điện thế nghỉ chuyển sang điện thế động

 Chất kích thích

 Làm tăng điện thế nghỉ

 Chất ức chế

 SỰ DẪN TRUYỀN QUA XY NÁP

 Cơ chế dẫn truyền qua xy náp

 Các điều kiện cần cho sự dẫn truyền

 Phải có một lượng nhất định chất trung gian hóa học

giải phóng vào khe xy náp khi xung động thần kinh truyền đến cúc tận cùng

 Sau khi giải phóng ra, chất trung gian hóa học phải gắn

được vào receptor ở phần sau xy náp

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên phần trước xy náp

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

 Các yếu tố ảnh hưởng lên phần sau xy náp

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên phần trước xy náp

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên phần trước xy náp

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

۞ Các yếu tố này chỉ ảnh hưởng các xy náp mà

chất trung gian hóa học là acetylcholin

Acetylcholinesterase

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

 Loại ức chế tạm thời

 Bệnh nhược cơ

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

 Loại ức chế tạm thời

 Bệnh nhược cơ

 Tại xy náp thần kinh vận động - cơ vân, chất trung gian hóa học là acetylcholin

 Liệt ruột sau mổ

 Tại xy náp thần kinh phó giao cảm – cơ trơn ruột, chất trung gian hóa học là acetylcholin

Kích thích

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

Loại ức chế vĩnh viễn

 Thuốc trừ sâu phospho hữu cơ

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

Loại ức chế vĩnh viễn

 Thuốc trừ sâu phospho hữu cơ

 Nhiễm độc phospho hữu cơ chính là nhiễm độc acetylcholin

 Nhiễm độc phospho hữu cơ

 Nhiễm độc phospho hữu cơ

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên khe xy náp

Các chất độc chiến tranh

 Sarin

 Mạnh hơn phospho

TOKYO

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên phần sau xy náp

 Chúng chiếm receptor và làm mất tác dụng của chất

trung gian hóa học

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

 Các yếu tố ảnh hưởng lên phần sau xy náp

 Atenolol…

 Atropin

 Chiếm receptor của acetylcholin tại hầu hết các xy náp acetylcholin

 Các yếu tố ảnh hưởng đến sự dẫn truyền

Atropin

Ức chế