Sơ đồ Vị Giác – Wikipedia Tiếng Việt

Sơ đồ vị giác là một sơ đồ vẽ trên lưỡi, trong đó mỗi phần của lưỡi tương ứng với một vị cơ bản. Khái niệm này được dạy ở một số trường học nhưng không đúng; mọi cảm giác về vị giác đều có thể đến từ mọi vùng trên lưỡi, mặc dù một số bộ phận nhạy cảm hơn với một số vị giác nhất định.[1]

Lịch sử

[sửa | sửa mã nguồn]

Lý thuyết về sơ đồ vị giác bắt nguồn từ một bài báo của nhà tâm lý học Harvard (Edwin G. Boring), với bản dịch trên một tờ báo tiếng Đức xuất bản năm 1901.[2] Các dữ liệu của bài báo (được nêu không rõ ràng) cho rằng mỗi một phần của lưỡi cảm nhận chính xác một vị cơ bản.[3][4]

Sơ đồ cổ điển

[sửa | sửa mã nguồn]

Sơ đồ vị giác cổ điển (vị trí của lưỡi và vị giác tương ứng):

1. Cuống lưỡi: vị đắng
2. Hai rìa lưỡi ở phía cuống lưỡi: vị chua
3. Hai rìa lưỡi ở phía đầu lưỡi: vị mặn
4. Đầu lưỡi: vị ngọt

Biến thể

[sửa | sửa mã nguồn]

Một biến thể của sơ đồ vị giác[5] đó là:

1. Cuống lưỡi: vị đắng
2. Hai rìa lưỡi: vị chua
3. Phần đầu lưỡi: vị ngọt và vị mặn
4. 12 gai hình đài trên bề mặt lưỡi: cảm nhận cả bốn vị cơ bản.

Nghiên cứu

[sửa | sửa mã nguồn]

Mặc dù lý thuyết về sơ đồ vị giác đã được giảng dạy rộng rãi trong các trường tiểu học ở Hoa Kỳ, nhưng hiện nay nó đã bị bác bỏ. Trong thực tế, mỗi một phần của lưỡi đều cảm thụ các vị cơ bản,[6][7] và số vị cơ bản nhiều hơn là bốn.

Xem thêm

[sửa | sửa mã nguồn]

• Vị
• Umami

Chú thích

[sửa | sửa mã nguồn]

1. ^ O'Connor, Anahad (ngày 10 tháng 11 năm 2008). "The Claim: The tongue is mapped into four areas of taste". The New York Times. Truy cập ngày 24 tháng 6 năm 2011.
2. ^ Hänig, D.P., 1901. Zur Psychophysik des Geschmackssinnes. Philosophische Studien, 17: 576-623.
3. ^ Christopher Wanjek. The Tongue Map: Tasteless Myth Debunked. Created: ngày 29 tháng 8 năm 2006. Truy cập: ngày 9 tháng 1 năm 2009.
4. ^ March 2001 Scientific American Magazine: The Taste Map: All Wrong
5. ^ Ngô Thị Hồng Thư (1989). Kiểm nghiệm thực phẩm bằng phương pháp cảm quan. Hà Nội: Khoa học và kỹ thuật. tr. 18-19.
6. ^ Huang A. L., et al. ""The cells and logic for mammalian sour taste detection""., Nature, 442. 934 - 938 (2006).
7. ^ Scenta. "How sour taste buds grow". Bản gốc lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 20 tháng 4 năm 2010.

Liên kết ngoài

[sửa | sửa mã nguồn]

x t s Vị
Các vị cơ bản	Đắng Mặn Chua Ngọt Umami
Giải phẫu	Epiglottis Cổ họng Khẩu cái mềm Lưỡi
Gustology	Ageusia Dysgeusia Hypogeusia
Khác	Aftertaste Acquired taste Pungency Độ cay của ớt Supertaster Sơ đồ vị giác
Liên quan	Nhìn Nghe Ngửi Sờ

Bài viết về chủ đề sinh học này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn.

• x
• t
• s